Ιστορίες... Εκδόσεις Ωρόρα - Λίστα και σχολιασμός ανθολογιών

[Electroscribe]

Τόμος 46 - Ιστορίες με Κολασμένους Ήρωες

 

Φάνταζυ με θεωρητικό θέμα τα πάθη και τις συγκυρίες που οδηγούν τους ήρωες σε τραγική μοίρα. Σχεδόν σε καμία ιστορία δε βγαίνει αυτό ικανοποιητικά (υπάρχουν πολύ καλύτερα δείγματα, όπως το Ill Met in Lankhmar ή το "Υπόγεια Ρεύματα" τρεις τόμους πριν), αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν είναι και διασκεδαστικές. Ως εκεί, όμως. Αν υπάρχει σοβαρός λόγος να πάρετε/αναζητήσετε τον τόμο, είναι το "Τίμημα για τη Λινόρτις", μιας και δεν υπάρχει άλλη ελληνική μετάφραση αυτής της φοβερής ιστορίας.

 

[Στο οπισθόφυλλο αναφέρεται και το "Δρακοφέγγαρο" του Χένρι Κάτνερ που τελικά μπήκε στον τόμο 49]

 

 

Μάικλ Μούρκοκ (Michael Moorcock) - Ο Αρπαγας των ψυχών (The Stealer of Souls, 1962)

Τελευταίο κομμάτι στις αναμετρήσεις του Έλρικ με τον μάγο Θελέμπ Καάρνα. Ψυχαγωγικότατο ως δράση, διάτρητο από άποψη χαρακτήρων, ψυχολογικού υποβάθρου κτλ.

 

Λουίτζι ντε Πασκάλις (Luigi de Pascalis) - Ο Πύργος (The Tower, 1967)

Σύντομο ιταλικό διήγημα που το '67 μεταφράστηκε στα αγγλικά. Το αυθεντικό είναι μάλλον το "Il mago, la torre e il cavaliere", 1966. Μαγευτικό αν και όχι φοβερά πρωτότυπο, μέχρι που στο τέλος ο συγγραφέας κάθεται και αναλύει τι ακριβώς θέλει να πει και το ισοπεδώνει.

 

Καρλ Εντουαρτ Βάγκνερ (Karl Edward Wagner) - Το τίμημα για τη Λινόρτις (Lynortis Reprise, 1974)

Άλλο ένα διήγημα με τον Κέην, από τα κορυφαία του είδους, ο ορισμός του Dark Fantasy. Ο αθάνατος επιστρέφει αγέραστος στα ερείπια μιας λαμπρής πόλης που έπεσε μετά από πολύχρονη πολιορκία στην οποία είχε πάρει μέρος. Εκτός από άψυχα ερείπια, υπάρχουν και ανθρώπινα και η παρουσία του Κέην δρα καταλυτικά για να λυθούν κι οι τελευταίες εκκρεμότητες του παλιού δράματος.

 

Γκάλαντ Ελφλαντσον (Galad Elflandsson) - Η κοιλάδα της Θλίψης (The Valley of the Sorrows, 1979)

Μια μάλλον αδιάφορη ιστορία με δυο φίλους Βίκινγκ, έναν καταραμένο τόπο κι ένα ηθικό δίλημμα που οδηγεί στη δίκαιη τιμωρία των πρωταγωνιστών.

 

Θωμάς Μαστακούρης - Ο Όρκος

Διασκευή μύθου με τον Cu Chulainn, τον "Ιρλανδό Ηρακλή". Σύντομο και σε γνώριμο από διάφορες μυθολογίες μοτίβο. Χωρίς ιδιαίτερη αξία.

Edited November 27, 2012 by Electroscribe

[Electroscribe]

Τόμος 47 - Ιστορίες με φαντάσματα

 

Τρόμος ιστορικής κυρίως αξίας, με παμπάλαιες και παρωχημένες ιστορίες που σήμερα είμαστε εξαιρετικά εξοικειωμένοι με το περιεχόμενό τους μέσω αστικών θρύλων (οι οποίοι μας αγγίζουν πολύ περισσότερο από τα εν λόγω διηγήματα, γιατί υποτίθεται πως συνέβησαν σε ανθρώπους σαν κι εμάς κι όχι σε τύπους με ημίψηλα πριν από εκατό χρόνια και σε κορασίδες που λιποθυμούν με το παραμικρό). Περιέχει επίσης ένα καλούτσικο διήγημα του Κρύσιλα που υπάρχει και στη συλλογή "Το στόμα του διαβόλου", καθώς κι ένα διήγημα του '30 με αριστουργηματικό ύφος αλλά χωρίς ιδιαίτερο τρόμο. Αποφύγετε τον τόμο, εκτός κι αν αντέχετε το βαρύ βικτωριανό στυλ ή σας κινήσει το ενδιαφέρον ο "κος Αρκιουλάρις".

 

[Ο Κρύσιλας αναγράφεται ως Κρίσιλας]

 

 

Σεριντάν Λε Φανού (Joseph Sheridan Le Fanu) - Η διαθήκη του τσιφλικά Τόμπι (Squire Toby's Will, 1868)

Διήγημα που ο συγγραφέας είχε αρχικά δημοσιεύσει ανώνυμα. Εδώ το φάντασμα επιστρέφει για να διορθώσει το δικό του λάθος (ότι αποκλήρωσε τον ένα γιο στη διαθήκη του τίτλου) και εμφανίζεται με τη (συνήθη πια για φαντάσματα) μορφή σκύλου. Η γλώσσα του Λε Φανού χάνει στη συγκεκριμένη μετάφραση και η πλοκή δεν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, έστω κι αν το κείμενο θεωρείται από τις καλύτερες ιστορίες φαντασμάτων έβερ. Μπορειτε να του ρίξετε μια ματιά εδώ

 

Λάϊον Φοχτβάνγκερ (Lion Feuchtwanger) - Ο πιστός Πήτερ (Der treue Peter, 1945)

Γερμανικό διήγημα, διασκευή παραμυθιού των αδερφών Γκριμ με έντονα γερμανικό χρώμα και σαφείς συμβολισμούς. Χλιαρό.

 

Τζέην Γκάσκελ (Mrs. Gaskell) - Η ιστορία της γριάς παραμάνας (The Old Nurse's Story, 1852)

Η συγγραφέας είναι η βικτωριανή Ελίζαμπεθ Γκάσκελ και όχι η πολύ πιο σύγχρονη Τζέην στην οποία αποδίδεται το διήγημα. Υπηρέτες και παραϋπηρέτες, κλειδωμένες πτέρυγες του αρχοντικού, οικογενειακά δράματα ένα πιάνο που παίζει μόνο του κτλ. κτλ. Ως ιστορία τρόμου είναι πολύ ξεπερασμένη (κι ο Ντίκενς που την είχε παραγγείλει για το περιοδικό στο οποίο ήταν αρχισυντάκτης διαφωνούσε με το τέλος). Αλλά η συγγραφέας είχε μυαλό και πέντε πράγματα να πει για τις αδικίες της εποχής της και μάλιστα τα είπε με έξυπνο τρόπο. Εδώ το κείμενο

 

Κόνραντ Άικεν (Conrad Aiken) - Ο κ. Αρκιουλάρις (Mr. Arcularis, 1931)

Νομίζω πως στις κριτικές φανταστικής λογοτεχνίας γίνεται μεγάλη κατάχρηση της λέξης "ονειρικός", κυρίως ως θετικού προσδιορισμού για φάνταζυ. Αυτό εδώ το διήγημα έχει όντως τα χαρακτηριστικά ονείρου, περιγράφει ένα ταξίδι με υπερωκεάνειο το οποίο έχει αυτήν την παράξενη μη λογική-λογική που έχουν τα όνειρα, την αποστασιοποίηση, γνωστούς σε παράξενους ρόλους κι ένα σωρό απρόσωπους άγνωστους. Ίσως η πλοκή να μη σας αφήσει τίποτα μετά την ανάγνωση, αλλά η ατμόσφαιρα θα σας μείνει αξέχαστη

 

Λευκάδιος Χερν (Lafcadio Hearn) - Το ξαναντάμωμα (The Reconciliation, 1900)

Γιαπωνέζικος (αστικός) θρύλος διασκευασμένος από Αγγλοέλληνα που έζησε όλη του τη ζωή στην Ιαπωνία και θεωρείται ο εθνικός της συγγραφέας. Υπερβολικά σύντομο και γνώριμο σαν μοτίβο. Θα το βρείτε κι αυτό εύκολα στο δίκτυο

 

Αντώνης Κρύσιλας - Ο καθρέφτης

Η ιστορίας της ζωής ενός ανθρώπου που όταν ήταν παιδί ανακάλυψε πως ο μεγάλος καθρέφτης του σπιτιού είναι καταραμένος-στοιχειωμένος-πύλη. Έχει τα ελαττωματάκια του που τώρα, κάμποσα χρόνια μετά, είναι ακόμα πιο ορατά και δεν είναι τόσο δουλεμένο όσο το "Στόμα του διαβόλου" που εμφανίστηκε λίγους τόμους μετά. Προσωπικά το πλάσμα της ιστορίας θα το έλεγα δαίμονα κι όχι φάντασμα. Αλλά εκείνη την εποχή που βγήκε ο τόμος, ήταν πάρα πολύ ενθαρρυντικό να πως ένας Έλληνας μπορούσε να γράψει καλά σ' αυτό το είδος που διαβάζαμε, αρκετά καλά για να δημοσιευτεί μαζί με τους ξένους σ' αυτή την σημαντική ανθολογία

[Electroscribe]

Τόμος 48 - Ιστορίες από το αχανές διάστημα

 

Μέτρια ΕΦ της δεκαετίας του '50, συν μια καλή ιστορία του '70 που δεν είναι για όλους (πολύ τριπάτη) κι ένα κακό φλασάκι του Μαστακούρη. Μπορείτε να το προσπεράσετε ή να το κυνηγήσετε για τη μία καλή ιστορία (αν σας φαίνεται του γούστου σας), αλλά έχοντας υπόψη πως το μεγαλύτερο μέρος είναι νεκρό βάρος.

 

[στο τρίτο στη σειρά λάθος οπισθόφυλλο, ο Μπέϊλεϊ και ο Νέιλορ αλλάζουν θέσεις ως συγγραφέας και πρόσωπο που αναφέρεται στον τίτλο της ιστορίας του, ο Τομ Γκόντγουιν γράφτηκε "Γκόνγκουιν", ενώ ο Ασίμοφ υποτίθεται πως συμμετέχει με το διήγημα "Η σκόνη του θανάτου"]

 

 

Τομ Γκόντγουιν (Tom Godwin) - Οι ψυχρές εξισώσεις (The Cold Equations, 1954)

Κάπως προφανής με τα σημερινά δεδομένα ιστορία στην οποία πιλότος βρίσκει ένα κοριτσόπουλο κρυμμένο μέσα στο διαστημόπλοιό του και δεν είναι μόνο ο νόμος που λέει πως πρέπει να πετάνε τους λαθρεπιβάτες έξω στο διάστημα, αλλά και η λογική, μιας και τα καύσιμα δε φτάνουν για το έξτρα βάρος. Αν και κατηγορήθηκε αρκετές φορές πως είναι κλεμμένη, έχει αρκετή δημοτικότητα λόγω του δραματικού του θέματος.

 

Μπέρτραμ Τσάντλερ (A. Bertram Chandler) - Το κλουβί (The Cage, 1957)

Διαστημικοί ναυαγοί που ξέμειναν από κάθε εξοπλισμό συλλαμβάνονται από εξωγήινους που τους περνάνε για ζώα και τους βάζουν σε ζωολογικό κήπο. Εκεί κάνουν απελπισμένες κι αποτυχημένες προσπάθειες να αποδείξουν την ευφυΐα τους. Το μαύρο χιούμορ (ίδιον του συγγραφέα) φαίνεται παντού, αλλά στο φινάλε χτυπάει κόκκινο και προσφέρει τροφή για σκέψη.

 

Ισάακ Ασίμοφ (Isaac Asimov) - Η πέτρα που μιλούσε (The Talking Stone, 1955)

Μυστήριο που για να λυθεί πρέπει να συνεννοηθεί ο ντετέκτιβ με μια τηλεπαθητική πέτρα (μορφή ζωής βασισμένη στο πυρίτιο). Μακράν όχι από τα καλύτερά του συγγραφέα.

 

Μπάρινγκτον Μπέιλει (Barrington J. Bayley) - Το ντουλάπι του Όλιβερ Νέιλορ (The Cabinet of Oliver Naylor, 1976)

Μέλλον με επιστροφή στα μοτίβα του 20ου και του 19ου αιώνα, διαστημόπλοια που σε πάνε παντού και γρήγορα, κάτι σαν αυτόματη μηχανή εικονικής πραγματικότητας που δημιουργεί ερωτήματα για τη φύση της πραγματικότητας, ειδικά σε συνάρτηση με τα μηχανήματα παραγωγής ύλης. Βάλτε κι έναν πράκτορα. Δύσκολο στην περιγραφή (και στην ανάγνωση λίγο), αλλά καλό.

 

Άρθουρ Κλαρκ (Arthur C. Clarke) - Μέσα στον κομήτη (Into the Comet, 1960)

Υπολογιστής διαστημοπλοίου χαλάει και δεν μπορούν να γίνουν με το χέρι οι υπολογισμοί για την πορεία του. Ο πρωταγωνιστής λύνει το πρόβλημα χάρις σε μια εγκυκλοπαιδική του γνώση που βρίσκει τρόπο να τη βάλει στην πράξη. Δεν είμαι βέβαιος ποιο το νόημα.

 

Θωμάς Μαστακούρης - Πέρα από τα σιδερένια βουνά

Η έλλειψη έμπνευσης του ανθολόγου αρχίζει να γίνεται ορατή πια. Όχι μόνο σταμάτησε να βάζει ένα διήγημα σε κάθε τόμο, αλλά κι αυτά που έβαζε ήταν γραμμένα στο πόδι. Εδώ όλο το θέμα είναι μια ανατροπή που ούτε προλαβαίνει να στηθεί, ούτε να περιέχει ιδιαίτερη έκπληξη/πρωτοτυπία

Edited December 11, 2012 by RObiN-HoOD
posters' updates

[Electroscribe]

Τόμος 49 - Ιστορίες Αίματος και Πάθους

 

Εδώ γίνεται πιο σαφής μια τάση που ίσως ξεκίνησε δειλά στον τόμο 44: ένας αρκούντως τίτλος καλύπτει ιστορίες από διαφορετικά υποείδη του φανταστικού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τρεις ιστορίες sword & sorcery και μια τρόμου. Μία είναι υποχρεωτικό ανάγνωσμα αλλά τη βρίσκει κανείς πλέον και στα άπαντα του Κόναν, δυο είναι μόνο για τους φαν και μία (η μεγαλύτερη) για πέταμα. Ο τόμος θα μπορούσε να είναι τουλάχιστον ομογενής και να απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό, αλλά ούτε κι αυτό πέτυχε.

 

[εγκυκλοπαιδικά, στο εξώφυλλο παρουσιάζεται ο Κέην από το βιβλίο Bloodstone, ο οποίος δεν εμφανίζεται σε καμμιά από τις ιστορίες του τόμου. Αυτός θα ήταν μια προφανής επιλογή για τη συμπλήρωσή του, στη θέση του ατυχούς Sanguinarius]

 

 

Ρόμπερτ Χάουαρντ (Robert E. Howard) - Η Βασίλισσα της Μαύρης Ακτής (Queen of the Black Coast, 1934)

Αρχετυπικό διήγημα του Χάουαρντ για τον μεγάλο έρωτα του Κόναν, έντονη δράση και αιματηρή εκδίκηση (με μπόνους τον ίδιο τον Κόναν να εκθέτει την κοσμοθεωρία του). Δεν νοείται φαντασάς να μην το έχει διαβάσει.

 

Μάικλ Μούρκοκ (Michael Moorcock) - Βασιλιάδες στο Σκοτάδι (Kings in Darkness, 1962)

Ένα ακόμη διήγημα με τον Έλρικ, αρχή της επόμενης ενότητας ιστοριών από την οποία ανήκαν όσες προηγήθηκαν σε πρόσφατους τόμους. Πιο χαμηλότονο, σκοτεινό και ελαφρά τρομώδες, αλλά όχι τόσο γεμάτο εικόνες όσο τα προηγούμενα.

 

Ρέι Ράσελ (Ray Russel) - Sanguinarius (Sanguinarius, 1967)

Η ιστορία της Ελίζαμπεθ Μπάθορι σε πρώτο πρόσωπο. Μην περιμένετε τίποτα βρικόλακες, καμιά σοβαρή δόση υπερφυσικού ή αιματηρές περιγραφές. Αυτό που θα βρείτε είναι ένα μακρόσυρτο σαδομαζοχιστικό ρομάντζο στο οποίο και η ίδια παρουσιάζεται ως θύμα.

 

Χένρι Κάτνερ (Henry Kuttner) - Το Δρακοφέγγαρο (Dragon Moon, 1941)

Το αποκορύφωμα των περιπετειών του Έλακ, ο οποίος υπήρξε πηγή έμπνευσης και για τον Έλρικ. Εδώ ο τυχοδιώκτης καλείται να αναλάβει τις ευθύνες του ως έκπτωτος πρίγκιπας που είναι. Χορταστικό κείμενο για τους φανατικούς της ηρωικής φαντασίας, οι υπόλοιποι μάλλον θα το βρουν λίγο παρωχημένο και ίσως και λίγο πολυφορεμένο πια. [φυσικά, χάνει κι από το γεγονός ότι πρωτοεμφανίζεται στην ανθολογία με το τελευταίο διήγημα της σειράς του]

[Δημήτρης]

''Ιστορίες Ελληνικής Φαντασίας'' ν. 26:

 

- Θωμάς Μαστακούρης: ''Ισαί Μποζατσού'': Αποτελεί συνέχεια του ''Η Κατάνα του Μπακεμόνο'' που υπάρχει σε προηγούμενη ανθολογία. Και είναι ακόμη πιο ωραίο από το πρώτο. Εδώ ο Ιάπωνας Σαμουράι σπεύδει σε μία πολύ επικίνδυνη αποστολή προς εύρεση του αντίδοτου για την σωτηρία της αγαπημένης του. Θα συναντήσει όμως πολλά εμπόδια στον δρόμο του. Το διάβασα μονομιάς.

 

- Κωνσταντίνος Ρωμοσιός: ''Ο Κόσμος του Άκρος'': Δύο φίλοι- παίκτες ενός βιντεοπαιχνιδιού, θα ανακαλύψουν ότι η ασχολία τους ίσως να κρύβει πολύ περισσότερα πράγματα απ' όσα δείχνει αρχικά. Το διήγημα αν ήταν λίγο μεγαλύτερο θα ήταν και καλύτερο, αλλά μου άρεσε πάρα πολύ σαν ιδέα.

 

- Αλέξανδρος Θεοφανίδης: ''Μη Γυρέψεις να Δεις'': Εδώ βλέπουμε μία διαφορετική οπτική γωνία για τον μύθο του Δράκουλα, σε σχέση με αυτά που έχουμε συνηθίσει. Είναι καλογραμμένο, αλλά με κούρασε το πολύ έντονο συναισθηματικό στοιχείο που το διακατέχει. Δεν μπορώ όμως να μην εκπλαγώ με την ηλικία του συγγραφέα όταν το έγραψε, μόλις 15 χρονών!

 

- Θανάσης Βέμπος: ''Κουασιμόδος και Σίσυφος'': Η μεγαλύτερη ιστορία του τόμου συνιστά ένα ταξίδι στα βάθη του διαστήματος. Το άγνωστο όμως και η ματαιότητα της αποστολής, όπως επίσης και η τρέλα που αρχίζει να καταλαμβάνει σιγά- σιγά τα μέλη του πληρώματος, κάνουν τα πάντα έτοιμα να εκραγούν. Πολύ καλή ιστορία, μου άρεσε πολύ, όπως επίσης και μερικές άλλες του Βέμπου που έχω διαβάσει.

 

Καλούτσικος τόμος, αλλά δεν χάνει κανείς και τίποτα αν τον προσπεράσει.

Edited November 30, 2012 by Δημήτρης

[Electroscribe]

No 50, Iστορίες από παράδοξες διαστάσεις

 

Τόμος με χλιαρές (κυρίως παλιές) ιστορίες στα όρια φανταστικού και σουρεαλισμού ή μαγικού ρεαλισμού.

 

Στο οπισθόφυλλο υπάρχει μια παχιά κόκκινη γραμμή μεταξύ των τίτλων η οποία ίσως είναι διόρθωση τυπογραφικού λάθους

 

[Τέσσερα διηγήματα του τόμου εμφανίστηκαν μαζί στο βιβλίο "New Worlds of Fantasy #2". Πολλά άλλα διηγήματα από την ίδια ξένη ανθολογία μεταφράστηκαν σε επόμενους τόμους της Ωρόρα]

 

 

Λούις Μπόρχες (Jorge Luis Borges) - Η βιβλιοθήκη της Βαβέλ (La biblioteca de Babel, 1941)

Η περιγραφή ενός σύμπαντος που έχει μόνο ατέλειωτες αίθουσες με βιβλία του ίδιου μεγέθους. Αν είχε κάθε πιθανό βιβλίο αυτού του μεγέθους που μπορεί να γραφτεί, ποια θα ήταν τότε τα περιεχόμενα; Μπόλικη τροφή για σκέψη, μηδέν πλοκή.

 

Μπριτ Σβάιτσερ (Britt Schweitzer) - Την ώρα του περιπάτου (En Passant)

Ένας τύπος βγαίνει βόλτα, αλλά του παίρνει το κεφάλι ο αέρας και το ρίχνει κάτω. Το κεφάλι κάνει διάφορες προσπάθειες για να σκαρφαλώσει στη θέση του, γιατί το σώμα έχει μείνει ακυβέρνητο. Μην περιμένετε εξήγηση.

 

Ντέιβιντ Ρεντ (David Redd) - Ένα ήρεμο είδος τρέλας (A Quiet Kind of Madness, 1968)

Ο χρόνος είναι ασαφής, υπάρχουν τουφέκια, αλλά αυτός είναι ο μόνος παράγοντος που δίνει κάποιο πλαίσιο. Μια ζωόφιλη γυναίκα που ζει στις παγωμένες ερημιές της Φινλανδίας περιμαζεύει αγαθό τηλεπαθητικό πλάσμα από άλλη διάσταση και το περιθάλπει. Κάπου γύρω περιφέρονται δυο κυνηγοί με τους οποίους η γυναίκα έχει μπερδεμένες σχέσεις. Απαράδεκτο κείμενο με ανύπαρκτη σκιαγράφηση χαρακτήρων και ισχνή πλοκή. Τα άφθονα τυπογραφικά και μία(;) σελίδα που λείπει από τη μετάφραση δε βοηθούν.

 

Χάρι Χάρισον (Harry Harrison) - Πλάι στους καταρράκτες (By the Falls, 1970)

Άνθρωποι παρατηρούν έναν κυριολεκτικά τεράστιο καταρράκτη που είναι το όριο του κόσμου τους και βλέπουν ξαφνικά συντρίμμια στο νερό, τα οποία ταράζουν την κοσμοθεωρία τους γιατί υπονοούν ότι υπάρχει ολόκληρος κόσμος και κοινωνία πάνω από τον καταρράχτη.

 

Ρόμπερτ Σέκλεϊ (Robert Sheckley) - Το μαγαζάκι των κόσμων (The Store of the Worlds, 1959 [ή The World of Heart's Desire])

Πολυμεταφρασμένο στα ελληνικά φλασάκι για ένα κατάστημα που επιτρέπει ταξίδια σε παραδείσιους κόσμους με τεράστιο κόστος. Στο γνωστό ειρωνικό ύφος του συγγραφέα, με κλασικά απρόοπτο τέλος. Αξιόλογο, αν και όχι εντελώς απρόβλεπτο. Θα το βρείτε στα ελληνικά εδώ, από μια παλιότερη μετάφραση

 

Τζέιμς Ο' Μπράιεν (Fitz-James O’Brien) - Ο διαμαντένιος φακός (The Diamond Lens, 1858)

Ο συγγραφέας έγραφε ΕΦ όταν αυτή δεν είχε εφευρεθεί ακόμη, δημιουργώντας τον αόρατο άνθρωπο (εμφανίστηκε σε άλλη ανθολογία της Ωρόρα), την επανάσταση των ρομπότ κτλ. Αυτή εδώ είναι η πιο γνωστή ιστορία του, ένα ειδύλλιο ανάμεσα σε επιστήμονα με μικροσκόπιο και γυναίκα που ζει σε έναν μικρόκοσμο. Όχι ότι δε δείχνει την ηλικία του, αλλά η γλώσσα δεν ήταν επιτηδευμένη για την εποχή και διαβάζεται πολύ πιο άνετα από οτιδήποτε του 1900. Επίσης, ενώ τον έχει μιμηθεί πάρα πολύς κόσμος και του έχουν κατακλέψει τις ιδέες, κάποιες πτυχές του πώς τις ανέπτυσσε παραμένουν πρωτότυπες και ανεκμετάλλευτες. Εδώ στα αγγλικά

 

Ντέιμον Νάιτ (Damon Knight) - Είσαι ένας άλλος (You're Another, 1955)

Πρωταγωνιστής ένας απίστευτα κακότυχος άνθρωπος που συνειδητοποιεί πως έχει ένα καταραμένο νόμισμα. Δοκιμάζει να το πετάξει, αλλά αυτό τον ακολουθεί - κυριολεκτικά, κινούμενο. Κι όμως, η εξήγηση είναι ΕΦ και ακόμα και δεν είναι (με την καλή έννοια) εξωφρενική σήμερα όπως ήταν την εποχή που γράφτηκε το διήγημα, παραμένει στιβαρή και χορταστική. Μια σωστότερη μετάφραση του τίτλου θα ήταν: "Κι εσύ το ίδιο/επίσης"

 

Θωμάς Μαστακούρης - Ιτιρικτάρι

Ο φανταστικός κόσμος που έφτιαξε ο ήρωας αρχίζει να ζωντανεύει κτλ. Καθώς δε μαθαίνουμε το παραμικρό για τον κόσμο αυτόν ή για τον ήρωα και είναι όλα tell, το κείμενο δεν έχει καμιά απολύτως δύναμη.

[Electroscribe]

Τόμος 51 - Ιστορίες Μελλοντικού Ερωτισμού

 

Ιστορίες κυρίως από μια ανθολογία ονόματι Cybersex.

 

Μετρίως τολμηρή ΕΦ. Καλούτσικες και μια που ξεχωρίζει. Όχι απαραίτητος τόμος, αλλά κάπως άνω του μετρίου και σαν θέμα επιλογή αξιόλογη για την τόλμη της.

 

 

Μπρους Μακάλιστερ (Bruce McAllister) - Όταν ο πατέρας φεύγει (When the Fathers Go, 1982)

Ενδιαφέρουσα ιστορία για τα ψέματα που λέγονται για να σωθεί μια σχέση μετά από μια απιστία (εδώ απιστία με εξωγήινη!). Δυστυχώς αρκετά μπερδεμένη εξαιτίας των αλλεπάλληλων ψεμμάτων πάνω σε ψέμματα. Η ύπαρξη εξωγήινων που αλλάζουν μορφή δε βοηθάει στην κατανόηση.

 

Λάρυ Νίβεν (Larry Niven) - Άνδρας από ατσάλι, γυναίκα από τσιγαρόχαρτο (Man of Steel, Woman of Kleenex, 1969)

Δημοφιλές φλασάκι σε ψευτοεπιστημονικό ύφος σχετικά με τις πρακτικές δυσκολίες που θα είχε ο Σούπερμαν στο σεξ λόγω της υπερβολικής δύναμης του σώματός του. Αντίθετα από τις μακρόσυρτες geekοσυζητήσεις για το αν θα έπρεπε να καίγονται τα πόδια του Φλας από την τριβή και τέτοια, αυτό εδώ ήταν και παραμένει ξεκαρδιστικό (ειδικά το σημείο με το διάτρητο σπίτι των Κεντ). Η μετάφραση του τίτλου πολύ πιο επιτυχημένη απ' ότι σε μια προηγούμενη που θα την βρείτε ολόκληρη εδώ

 

Μανουέλ Βαν Λόγκεν (Manuel van Loggem) - Ερωτικές Κούκλες (Pairpuppets, 1976 [αγγλική μετάφραση του Ολλανδικού Paarpoppen, 1974]

Γραμμένη από ψυχίατρο, μιλάει για ένα μέλλον στο οποίο οι άνθρωποι έχουν απογοητευτεί ο ένας από τον άλλο και χρησιμοποιούν ως συντρόφους τέλεια ανδροειδή. Η πλοκή έχει να κάνει με το τι συμβαίνει όταν κάποιος ξεπεράσει τον αρχικό ενθουσιασμό με τις κούκλες και νιώσει πως δεν του προσφέρουν πραγματικά ικανοποιητικό υποκατάστατο της ανθρώπινης επαφής. Το τέλος είναι ανατριχιαστικό.

 

Πατ Κάντιγκαν (Pat Cadigan) - Οδική βοήθεια (Roadside Rescue, 1985)

Θυμάστε εκείνο το ανέκδοτο με την Πρώτη Επαφή που καταλήγει με τον εξωγήινο να λέει "α, εμείς κάνουμε σεξ με τη χειραψία"; Κάτι τέτοιο σε φλασάκι. Όχι τόσο κακό όσο ακούγεται.

 

Φρέντερικ Πολ (Frederik Pohl) - Εκατομμυριοστή ημέρα (Day Million, 1970)

Ειδύλλιο σε ένα μακρινό μέλλον στο οποίο το φύλο, η μορφή κτλ. είναι ρευστά. Πολύ αφηρημένη περιγραφή (tell) που δε βγάζει πετυχημένα ούτε την ειρωνεία, ούτε την ευφυΐα που χαρακτηρίζει συνήθως τα έργα του συγκεκριμένου συγγραφέα.

 

Τζιν Γουλφ (Gene Wolfe) - Είναι πολύ καθαρά (It's Very Clean, 1972)

Επίσκεψη σε αυτοματοποιημένο οίκο ανοχής έχει μια απρόσμενη εξέλιξη που δεν είναι και τόσο πρωτότυπη. Πάντως Γουλφ είναι η ιστορία, σε καμία περίπτωση δε χάνει το χρόνο του ο αναγνώστης.

 

Νάνσι Κρες (Jeff Duntemann and Nancy Kress) - Η κούφια γυναίκα του Μπορόφσκι (Borovsky's Hollow Woman, 1983)

Το διήγημα το έγραψε με τη βοήθεια της Νάνσι Κρες ένας τύπος πολύ λιγότερο γνωστός απ' αυτή. Στη μετάφραση τον έφαγε η μαρμάγκα. Πάντως είναι αξιόλογο κείμενο, το μεγάλο του τόμου, για τη σχέση ανάμεσα σ' έναν εργάτη και τη "θηλυκή" διαστημική στολή εργασίας του (κάτι σαν ευφυή εξωσκελετό που αυξάνει τη δύναμή του). Αγγίζει πολλά θέματα, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, ο φροϋδικός συμβολισμός και η αντίδραση της γυναίκας στη βία του άντρα (προς άλλους άντρες, όχι προς την ίδια). Αν κάτι σώζει τον τόμο σαν σύνολο, είναι αυτό.

 

Ντέιβιντ Τζέρολντ (David Gerrold) - Ερωτική ιστορία σε τρεις πράξεις (Love Story in Three Acts, 1970)

Μόλις δεύτερη ιστορία που δημοσίευσε ο συγγραφέας. Ζευγάρι που περνάει κρίση στα ερωτικά του, παίρνει μια συσκευή που θεωρητικά θα τα λύσει όλα. Όπως και στο διήγημα του Γουλφ, η πρωτοτυπία της συμπαθούς ανατροπής μάλλον χάθηκε στα χρόνια που πέρασαν στο μεταξύ και στο πόσοι άλλοι την αντέγραψαν (ή τη σκέφτηκαν κι αυτοί ανεξάρτητα για τις ιστορίες τους - κι οι δυο περιπτώσεις εδώ είναι πολύ στοιχειώδεις)

 

Θωμάς Μαστακούρης - Γνωριμία στο διαδίκτυο

Σύντομη ιστορία με ζευγάρι που γνωρίζεται μέσω τσατ και κανείς από τους δυο δεν είναι εντελώς ειλικρινής για την ταυτότητά του. Όχι κακογραμμένη και ίσως επίκαιρη στην εποχή της, αλλά σε καμία περίπτωση μελλοντολογική (δηλαδή, όχι ΕΦ)

[KELAINO]

Θωμάς Μαστακούρης - Γνωριμία στο διαδίκτυο

Σύντομη ιστορία με ζευγάρι που γνωρίζεται μέσω τσατ και κανείς από τους δυο δεν είναι εντελώς ειλικρινής για την ταυτότητά του. Όχι κακογραμμένη και ίσως επίκαιρη στην εποχή της, αλλά σε καμία περίπτωση μελλοντολογική (δηλαδή, όχι ΕΦ)

 

Θυμάμαι ότι κάτι τέτοιο είχα σκεφτεί κι εγώ όταν τη διάβασα, ότι δεν έχει σχέση με οτιδήποτε το σφφοειδές.

[wordsmith]

Io idem.

 

Νο 51, Ιστορίες Μελλοντικού Ερωτισμού

-Θωμάς Μαστακούρης "Γνωριμία στο διαδίκτυο": Αυτό που λέει ο τίτλος και τίποτα άλλο. Μια συνηθισμένη ιστορία από την οποία λείπει το εφ στοιχείο. Η ανατροπή της τελευταίας στιγμής είναι το μόνο που αξίζει, αλλά δε φτάνει για να τη σώσει. Το παραγέμισμα του τόμου.

[Electroscribe]

Τόμος 52 - Ιστορίες με Άλογα

 

Σας θυμίζουν τίποτα τα περιεχόμενα;

 

Ο πρώτος νομίζω τόμος που ανακατεύει φάνταζυ, τρόμο, ΕΦ και σουρεαλισμό/μαγικό ρεαλισμό. Δυο καλούτσικες στιγμές, οι υπόλοιπες μέτριες και κάτω. Τόμος που προσπερνάτε σχετικά άφοβα

 

 

Θίοντορ Στάρτζεον (Theodore Sturgeon) O Μεταξένιος (The Silken-Swift, 1953)

Δεν ήξερα ότι έγραφε και φάνταζυ ο Στάρτζεον. Εδώ αναφέρεται σε μια πτυχή του μύθου των μονόκερων η οποία είναι σχετικά άγνωστη στην Ελλάδα, ότι μόνο μια παρθένα μπορούσε να τους πλησιάσει και αν τους αγγίξει, μιας και οι ίδιοι ήταν το σύμβολο της αγνότητας. Η ιστορία είναι (αναμενόμενα) σκληρή και ρεαλιστική όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις και στο τέλος αρνείται να πάει 100% στο παραμυθένιο "και ζήσαν αυτοί καλά". Καλό.

 

Τζορτζ Μπάιραμ (George Byram) - To Άλογο Θαύμα (The Wonder Horse, 1957)

Τι θα γινόταν αν γεννιόταν ένα μεταλλαγμένο άλογο κούρσας ικανό να ξεπεράσει κάθε φυσιολογικό άλογο σε ταχύτητα; Τίποτα ιδιαίτερο που δε θα το σκεφτόσασταν και μόνοι σας. Τουλάχιστον η γραφή είναι καλή κι ο συγγραφέας ήταν πραγματικός εκτροφέας, οπότε ήξερε πολύ καλά το θέμα του.

 

Κορντγουαίηνερ Σμιθ (Cordwainer Smith) - Πάνω στον Πλανήτη των Πετραδιών (On the Gem Planet, 1963)

Πρώτη ιστορία από τέσσερις με τον Casher O'Neill που ψάχνει σπόνσορα για μια επανάσταση (οι υπόλοιπες δε μεταφράστηκαν ποτέ στα ελληνικά). Εδώ πάει σε έναν πάμπλουτο πλανήτη όπου του ζητούν να τους λύσει ένα τοπικό πρόβλημα για να του δώσουν χρήματα. Γοητευτική και ανθρωπιστική ιστορία. Όταν ο Σμιθ είναι σκληρός (όπως στο "Ο πλανήτης που λεγόταν Σαγιόλ"), είναι απάνθρωπος. Όταν είναι καλός (όπως εδώ), σε κάνει να χαμογελάς και να γαληνεύεις

 

Γκάρι Κίλγουορθ (Garry Kilworth) - Ορυμαγδός της Μάχης (The Thunder of the Captains, 1985)

Βρεττανοί χομπίστες σατανιστές και μια θεότητα τύπου μυθολογίας Κθούλου με τη μορφή αλόγου σε μέγεθος Γκοτζίλα. Αποτυχία.

 

Τζέιν Γιόλεν (Jane Yolen) - Αδερφοί του Ανέμου (Brothers of the Wind, 1981)

Αραβικό φάνταζυ με ένα φτερωτό άλογο κι ένα φινάλε που το '80 θα το έλεγαν αντισυμβατικό ενώ σήμερα το λέμε ξενέρα.

 

Λεν Γκάτριτζ (Len Guttridge) - Η Θεία Μίλισεντ στον Ιππόδρομο (Aunt Millicent at the Races, 1965)

Μια μέρα η θεία μεταμορφώνεται ανεξήγητα σε φοράδα και ο κάφρος γαμπρός της την κατεβάζει στις ιπποδρομίες. Μόνο στην Ουαλλία θα φαινόταν φυσιολογικό αυτό ως πλοκή, έστω και για κωμωδία. Διαβάζεται.

 

Θωμάς Μαστακούρης - Ο Τελευταίος Μονόκερος

Ξαναβρίσκει για λίγο το κέφι του ο ανθολόγος και γράφει μια προσεγμένη σε γραφή ιστορία η οποία όμως βουλιάζει μέσα στη σπουδή της να δείξει πόσο άθλιος ήταν ο Μεσαίωνας μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια και τι κακοί είναι οι χριστιανοί. Κι αυτό με τον εντοπισμό παρθένας μέσω μονόκερου παίζει.

[Naroualis]

Λεν Γκάτριτζ (Len Guttridge) - Η Θεία Μίλισεντ στον Ιππόδρομο (Aunt Millicent at the Races, 1965)

Μια μέρα η θεία μεταμορφώνεται ανεξήγητα σε φοράδα και ο κάφρος γαμπρός της την κατεβάζει στις ιπποδρομίες. Μόνο στην Ουαλλία θα φαινόταν φυσιολογικό αυτό ως πλοκή, έστω και για κωμωδία. Διαβάζεται.

 

Από τις ιστορίες που ανεξήγητα θυμάμαι και αγαπώ πολύ. Καημένη γεροντοκόρη θεία Μίλισεντ.

[Electroscribe]

Τόμος 53 - Ιστορίες Μυθολογίας Κθούλου /2

 

Αμέλησα να πω πως στο μυαλό μου το σημείο καμπής της ανθολογίας είναι ο τόμος 47 (Ιστορίες με φαντάσματα), η πρώτη που δε με άφησε χορτασμένο. Είχα μάθει να βρίσκω τουλάχιστον μία καταπληκτική ιστορία σε κάθε τόμο, πιθανώς μια-δυο κακές και τις υπόλοιπες να μου αφήνουν κάτι. Στα φαντάσματα είχε δυο καλές αλλά όχι καταπληκτικές και σχεδόν όλες οι υπόλοιπες ήταν 100% χαμένος χρόνος.

 

Το λέω εδώ γιατί φτάσαμε στο δεύτερο σημείο καμπής: τον τελευταίο (απ' όσο θυμάμαι) τόμο καθαρόαιμο τόμο τρόμου. Μετά απ' αυτόν, ο τρόμος εμφανίζεται μόνο ανακατεμένος με νταρκ φάνταζυ, μεταφυσικό, γοτθικές ιστορίες, σουρεαλισμό/μαγικό ρεαλισμό κτλ. ή σε τόμους που περιέχουν όλα τα είδη του φανταστικού μαζί. Σαν αποτέλεσμα, όσοι αναγνώστες της σειράς ενδιαφέρονταν μόνο για το συγκεκριμένο είδος, άρχισαν να αποξενώνονται.

 

Κατά τα άλλα, η ανθολογία έχει αρχίσει να μπαίνει στον αυτόματο πιλότο και να περιέχει λιγότερο γνωστά και αξιόλογα διηγήματα ή αναμασήματα των γνωστών μοτίβων. Ο συγκεκριμένος τόμος προσπαθεί να απευθυνθεί ταυτόχρονα και στους φανατικούς της Μυθολογίας και στους λάτρεις του πιο μοντέρνου τρόμου, οπότε ικανοποιεί μόνο όσους έχουν ευρεία γούστα.

 

 

Όγκοστ Ντέρλεθ (August Derleth) - Ο Επισκέπτης από τα Αστέρια (The Watcher from the Sky, 1945)

Το δεύτερο από τα αλληλένδετα διηγήματα που αποτελούν τη σπονδυλωτή νουβέλα "Το μονοπάτι του Κθούλου" (για κάποιο λόγο, ο ανθολόγος το μετέφρασε τρίτο). Η υπόθεση έχει να κάνει με ένα νέο κακό στο χωριό Ίνσμουθ και την αντιμετώπισή του. Αυτό και μόνο αρκεί για να πείσει τους φαν να το διαβάσουν.

 

Φίλιπ Χοσέ Φάρμερ (Philip Jose Farmer) - Ο Πρωτοετής (The Freshman, 1979)

Εναλλακτικό διήγημα, από αυτά που άρχιζαν να εμφανίζονται το '70 και να ξεφεύγουν εντελώς από τα λαβκράφτεια πρότυπα. Εδώ, μαμάκιας συγγραφέας βρίσκει στα γεράματα το θάρρος να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο μαγείας (ο κόσμος του δε διαφέρει κατά τα άλλα από τον δικό μας) κι εκεί μαπίνει στον πειρασμό να ξεφορτωθεί την καταπιεστική γριά μάνα του με σκοτεινά μέσα. Όχι τυχαία, μπαίνει σε όλες τις λίστες με τα καλύτερα της Μυθολογίας, όσο κι αν ελάχιστα την αγγίζει

 

Ράμσει Κάμπελ (Ramsey Campbell) - Ψυχρά Γράμματα (Cold Print, 1969)

Διεστραμμένος καθηγητής γυμναστικής ψάχνει για σαδομαζοχιστικά πορνογραφήματα (η εγχώρια πορνογραφία νομίζω ήταν απαγορευμένη με΄χρι σχετικά πρόσφατα στη Βρετανία), αλλά πέφτει πάνω σε έναν απαγορευμένο τόμο! Αν εξαιρέσει κανείς το άκυρο φινάλε, είναι διαφορετικό κι ενδιαφέρον διήγημα

 

Μπράιαν Λάμλει (Brian Lumley) - Η Μεγάλη Ανάδυση (The Deep-Sea Conch, 1971)

Ο αδερφός του πρωταγωνιστή επιστρέφει με αλλαγμένο χαρακτήρα και μαύρα γυαλιά που δεν τα βγάζει ποτέ. Τι να φταίει άραγε; Άλλη μια κθουλιανή πατάτα από το Λάμλεϊ

 

Αντώνιος Κρύσιλας - Το Στόμα του Διαβόλου

Δε βρήκα το παραμικρό κθουλιανό στοιχείο, αλλά είναι από τα καλά διηγήματα του Κρύσιλα, όσο κι αν μιμείται τον Κινγκ (δεν είναι τυχαίο ότι αυτό επέλεξε σαν ομότιτλο για τη συλλογή του). Τρία παιδιά αποφασίζουν να πάρουν μαζί τους τον καινούριο συμμαθητή στον τρομακτικό αγωγό ομβρίων υδάτων της περιοχής όπου παίζουν παρά τις προειδοποιήσεις των γονιών τους

Edited December 13, 2012 by RObiN-HoOD
posters' update

[wordsmith]

 

φτάσαμε στο δεύτερο σημείο καμπής: τον τελευταίο (απ' όσο θυμάμαι) τόμο καθαρόαιμο τόμο τρόμου. Μετά απ' αυτόν, ο τρόμος εμφανίζεται μόνο ανακατεμένος με νταρκ φάνταζυ, μεταφυσικό, γοτθικές ιστορίες, σουρεαλισμό/μαγικό ρεαλισμό κτλ. ή σε τόμους που περιέχουν όλα τα είδη του φανταστικού μαζί. Σαν αποτέλεσμα, όσοι αναγνώστες της σειράς ενδιαφέρονταν μόνο για το συγκεκριμένο είδος, άρχισαν να αποξενώνονται.

 

 

Ο γενικός τίτλος της σειράς νομίζω πως είναι "Ιστορίες Επιστημονικής Φαντασίας". Οπότε γιατί να το θεωρούν υποχρέωσή τους οι ανθολόγοι να συμπεριλαμβάνουν οπωσδήποτε τόμους καθαρόαιμου τρόμου; Και ακόμα περισσότερο, γιατί να διαλέξουν να διαβάσουν όσοι ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τρόμο μια σειρά που λέγεται "Ιστορίες Επιστημονικής Φαντασίας"; Κατά τη γνώμη μου είναι καλύτερα που απευθύνονται σε κοινό με πιο ευρεία γούστα.

[Naroualis]

Καταρχήν, τότε ακόμη η ελληνική "σκηνή" ταξινομούσε όλο το φανταστικό κάτω από την ταμπέλα της "επιστημονικής φαντασίας" ακόμα κι αν μιλούσαμε για υπερφυσικό τρόμο ή φάνταζι. Ο όρος "λογοτεχνία του φανταστικού" δεν έχει πάνω από πεντε δέκα χρόνια που χρησιμοποιείται. Σε δεύτερη φάση, και ως τον τόμο 53, οι ανθολόγοι είχαν κρατήσει ένα περίπου σταθερό μοτίβο, με είδη που εναλλάσσονταν. Ένας τόμος εφ, ένα τόμος φάνταζι, ένας τομος τρόμος κι ίσως κι ένας "ανάμεικτος".

[Naroualis]

Και διορθώνω μετά την έρευνα, ότι όντως στην αρχή ήταν σκέτη εφ, αλλά μετά το γύρισαν στο εναλλάξ.

1. Ιστορίες από Παράξενους Κόσμους - ΕΦ
   
2. Ιστορίες με εξωγήινους - ΕΦ
   
3. Ιστορίες με ταξίδια στο χωροχρόνο - ΕΦ
   
4. Ιστορίες με Κοσμικές Περιπέτειες - ΕΦ
   
5. Ιστορίες με πλάσματα από μέταλλο - ΕΦ
   
6. Ιστορίες διαστημικού τρόμου -ΕΦ
   
7. Ιστορίες μαγείας και τρόμου -ΦΑΝΤΑΖΙ- ΤΡΟΜΟΣ
   
8. Ιστορίες από άλλες πραγματικότητες - ΤΡΟΜΟΣ
   
9. Ιστορίες από Ονειρικούς Κόσμους - ΦΑΝΤΑΖΙ
   
10. Ιστορίες από Εφιαλτικούς Κόσμους - ΤΡΟΜΟΣ
    
11. Ιστορίες Φαντασίας με Γέλιο - ΕΦ
    
12. Ιστορίες Ηρωικής Φαντασίας - ΦΑΝΤΑΖΙ
    
13. Ιστορίες Μαγείας και Δράσης - ΦΑΝΤΑΖΙ
    
14. Ιστορίες με Τέρατα - ΤΡΟΜΟΥ
    
15. Ιστορίες από εχθρικούς πλανήτες - ΕΦ
    
16. Ιστορίες Μυστηρίου και Τρόμου - ΦΑΝΤΑΖΙ
    
17. Ιστορίες από τη Μυθολογία Κθούλου -ΤΡΟΜΟΣ
    
18. Ιστορίες από Παράξενους τόπους - ΦΑΝΤΑΖΙ
    
19. Ιστορίες Φανταστικής Σάτιρας - ΕΦ
    
20. Ιστορίες από βελούδο και ατσάλι - ΦΑΝΤΑΖΙ-ΤΡΟΜΟΣ
    
21. Ιστορίες με ουρλιαχτά και ψιθύρους -ΤΡΟΜΟΣ
    
22. Ιστορίες με θεούς και δαίμονες -ΦΑΝΤΑΖΙ
    
23. Ιστορίες διαστημικής οικολογίας - ΕΦ
    

[Electroscribe]

Ο γενικός τίτλος της σειράς νομίζω πως είναι "Ιστορίες Επιστημονικής Φαντασίας". Οπότε γιατί να το θεωρούν υποχρέωσή τους οι ανθολόγοι να συμπεριλαμβάνουν οπωσδήποτε τόμους καθαρόαιμου τρόμου; Και ακόμα περισσότερο, γιατί να διαλέξουν να διαβάσουν όσοι ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τρόμο μια σειρά που λέγεται "Ιστορίες Επιστημονικής Φαντασίας"; Κατά τη γνώμη μου είναι καλύτερα που απευθύνονται σε κοινό με πιο ευρεία γούστα.

 

Φυσικά και δεν είχαν καμιά υποχρέωση να βάζουν καθαρόαιμο Τρόμο ως τον τόμο 53, ούτε και να συνεχίσουν με "νερωμένο" Τρόμο από εκεί και πέρα. Θα μπορούσαν να μη βάλουν καθόλου και ποτέ. Άλλο είπα εγώ: ότι το έκαναν σαν καθαρά εμπορική κίνηση, ότι η αρχική εκδοχή είχε κάποια απήχηση σε αναγνώστες που ενδιαφέρονταν και για Τρόμο ή αποκλειστικά για Τρόμο (δηλαδή έπιασε - οι περισσότεροι δεν "διάβαζαν τη σειρά", έπαιρναν σκόρπιους όσους τόμους τους έκαναν εντύπωση με τη θεματολογία τους και τα περιεχόμενά τους) και κυρίως ότι οι αναγνώστες δεν είχαν καμία υποχρέωση καμιά υποχρέωση να συνεχίζουν να αγοράζουν τόμους της σειράς αν δεν τους αφορούσαν. Οι υπεύθυνοι της σειράς θέλησαν να προσεγγίσουν/προσελκύσουν (και) ένα μεγαλύτερο κοινό, αλλά όχι μόνο δεν το πέτυχαν, έδιωξαν κιόλας και ένα μέρος του μικρού, πιστού κοινού που ήδη είχαν.

 

Τώρα, αν ο τίτλος σειράς "Ανθολογία Επιστημονικής Φαντασίας" πρέπει να βαραίνει περισσότερο για τον υποψήφιο αγοραστή από τον τίτλο βιβλίου "Ιστορίες από τη Μυθολογία Κθούλου" ή "Ιστορίες με βρικόλακες"; Γενικά, εδώ δε συζητάμε ιδεολογικά. Δε λέμε αν οι βδελυροί τρομάδες πρέπει να σκουπίζουν τα πόδια τους στο χαλάκι πριν μπουν στα τιμημένα παλάτια της ΕΦ, τώρα ή στο μέλλον ή γενικά. Εδώ μιλάμε για μια σειρά βιβλίων που έχει σταματήσει εδώ και χρόνια να βγαίνει και για κάτι που κατά τη γνώμη μου υπήρξε ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στον τερματισμό της. Αν αποτελεί γεγονός η παρατήρησή μου ή υπάρχει μόνο στη φαντασία μου, αν έπαιξε ή δεν έπαιξε ρόλο στο κλείσιμο της Ωρόρα, ο καθένας είναι ελεύθερος να κρίνει και να σχολιάσει,

[Electroscribe]

Τόμος 54 - Ιστορίες με Σκεπτόμενες Μηχανές

 

ΕΦ με Τεχνητή Νοημοσύνη, προφανώς. Τρία ιδιαίτερα διηγήματα που το καθένα θα αρέσει σε κάποιους αναγνώστες και σε άλλους δε θα αρέσει. Και μια νοβελέτα που καλό είναι να αφήσετε αυτή τη στιγμή την κριτική μου στη μέση, να πάτε να βρείτε τον τόμο και να να καθίσετε να τη διαβάσετε.

 

 

Τζον Βάρλεϊ (John Varley) - Ανάληψη από την Τράπεζα Μνήμης (Overdrawn at the Memory Bank, 1976)

Στο μέλλον στο οποίο η προσωρινή μεταφορά της συνείδησης σε σώματα ζώων για λόγους αναψυχής είναι συνηθισμένη. Λόγω γραφειοκρατικού λάθους, το σώμα ενός ανθρώπου δεν είναι έτοιμο γι' αυτόν την ώρα που πρέπει να επιστρέψει. Τον κρατούν προσωρινά αποθηκευμένο σε υπολογιστή, το οποίο αποδεικνύεται δοκιμασία, καθώς με τους ρυθμούς της μηχανής, οι 6 ώρες του μαρτυρίου είναι ένας χρόνος για τον ατυχή άνθρωπο! [Η αποθήκευση της προσωπικότητας ήταν θέμα και στο διήγημα του Βάρλεϊ που υπήρχε στον τόμο 45]

 

Φρανκ Χέρμπερτ (Frank Herbert) - Το Ον Μηχανή (The Βeing Machine [ή The Mind Bomb], 1969)

Μια μηχανή που έχει την ικανότητα να αλλάζει την πραγματικότητα, αλλά δε διαθέτει αυτοσυνείδηση (και συνεπώς ούτε ηθική). Ένας άνθρωπος προσπαθεί να της εξηγήσει. καλό διήγημα που όμως μοιάζει λίγο φλύαρο και αφηρημένο σε σχέση με το Ντιουν (άδικη, αλλά αναπόφευκτη σύγκριση)

 

Τομ Μάντοξ (Tom Maddox) - Φιδίσια Μάτια (Snake-Eyes, 1986)

Κλασικό διήγημα κυβερνοπάνκ που έχει μεταφραστεί αρκετές φορές στα ελληνικά (μία εδώ). Δε μου άρεσε όσο άλλα του. Το βρήκα λίγο ενδεικτικό της εποχής και του ύφους της που είναι αμφότερα ξεπερασμένα

 

Ισαάκ Ασίμωφ (Isaac Asimov) - Ο Διακοσάχρονος Ανθρωπος (The Bicentennial Man, 1976)

Καμία σχέση με την εμετική ταινία. Απλά αριστούργημα. δεν έχω κάτι άλλο να πω.

[Count Baltar]

 

Ισαάκ Ασίμωφ (Isaac Asimov) - Ο Διακοσάχρονος Ανθρωπος (The Bicentennial Man, 1976)

Καμία σχέση με την εμετική ταινία. Απλά αριστούργημα. δεν έχω κάτι άλλο να πω.

 

Δεν είναι όμως εντυπωσιακό πόσο το στόρι της εμετικής ταινίας μοιάζει με το διήγημα; Κατά τα άλλα, βέβαια... μπιχ.

[mman]

Ισαάκ Ασίμωφ (Isaac Asimov) - Ο Διακοσάχρονος Ανθρωπος (The Bicentennial Man, 1976)

Καμία σχέση με την εμετική ταινία. Απλά αριστούργημα. δεν έχω κάτι άλλο να πω.

Συνειδητά, δεν έχω δει την ταινία -και δεν πρόκειται. Το 'The Bicentennial Man' είναι υπέροχο. Στέκεται επάξια δίπλα στο 'Ugly Little Boy' του ίδιου του good doctor, βεβαίως-βεβαίως.

[wordsmith]

Ισαάκ Ασίμωφ (Isaac Asimov) - Ο Διακοσάχρονος Ανθρωπος (The Bicentennial Man, 1976)

Καμία σχέση με την εμετική ταινία. Απλά αριστούργημα. δεν έχω κάτι άλλο να πω.

 

Θα διαφωνήσω κατά το ήμισυ: βαρετή και ανούσια ταινία, ακόμα χειρότερο διήγημα. Απορούσα που ήταν του Ασίμοφ, δηλαδή.

[Naroualis]

Εγώ που τα αγάπησα και τα δύο, έχω τίποτε γιατρέ μου;

[tsathoggua]

Τόμος 53 - Ιστορίες Μυθολογίας Κθούλου /2

 

Αμέλησα να πω πως στο μυαλό μου το σημείο καμπής της ανθολογίας είναι ο τόμος 47 (Ιστορίες με φαντάσματα), η πρώτη που δε με άφησε χορτασμένο. Είχα μάθει να βρίσκω τουλάχιστον μία καταπληκτική ιστορία σε κάθε τόμο, πιθανώς μια-δυο κακές και τις υπόλοιπες να μου αφήνουν κάτι. Στα φαντάσματα είχε δυο καλές αλλά όχι καταπληκτικές και σχεδόν όλες οι υπόλοιπες ήταν 100% χαμένος χρόνος.

 

Το λέω εδώ γιατί φτάσαμε στο δεύτερο σημείο καμπής: τον τελευταίο (απ' όσο θυμάμαι) τόμο καθαρόαιμο τόμο τρόμου. Μετά απ' αυτόν, ο τρόμος εμφανίζεται μόνο ανακατεμένος με νταρκ φάνταζυ, μεταφυσικό, γοτθικές ιστορίες, σουρεαλισμό/μαγικό ρεαλισμό κτλ. ή σε τόμους που περιέχουν όλα τα είδη του φανταστικού μαζί. Σαν αποτέλεσμα, όσοι αναγνώστες της σειράς ενδιαφέρονταν μόνο για το συγκεκριμένο είδος, άρχισαν να αποξενώνονται.

 

Κατά τα άλλα, η ανθολογία έχει αρχίσει να μπαίνει στον αυτόματο πιλότο και να περιέχει λιγότερο γνωστά και αξιόλογα διηγήματα ή αναμασήματα των γνωστών μοτίβων. Ο συγκεκριμένος τόμος προσπαθεί να απευθυνθεί ταυτόχρονα και στους φανατικούς της Μυθολογίας και στους λάτρεις του πιο μοντέρνου τρόμου, οπότε ικανοποιεί μόνο όσους έχουν ευρεία γούστα.

 

Ράμσει Κάμπελ (Ramsey Campbell) - Ψυχρά Γράμματα (Dead Letters, 1978)

Διεστραμμένος καθηγητής γυμναστικής ψάχνει για σαδομαζοχιστικά πορνογραφήματα (η εγχώρια πορνογραφία νομίζω ήταν απαγορευμένη με΄χρι σχετικά πρόσφατα στη Βρετανία), αλλά πέφτει πάνω σε έναν απαγορευμένο τόμο! Αν εξαιρέσει κανείς το άκυρο φινάλε, είναι διαφορετικό κι ενδιαφέρον διήγημα

 

 

Δεν μου είχε κάνει εντύπωση αυτή η ανθολογία. Το διήγημα του Campbell μήπως είναι το Cold print; Πράγματι, μπαίνουμε στην περίοδο που η σειρά αρχίζει να παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Υποθέτω πως τελικά η σειρά σταμάτησε να κυκλοφορεί για διάφορους λόγους: έλλειψη ενδιαφέροντος του αναγνωστικού κοινού για το βιβλίο τσέπης, κόπωση του θρυλικού εκδότη, άστοχες επιλογές διηγημάτων και αρκετά λάθη στην εκτύπωση που απομάκρυναν πολλούς αναγνώστες. Πάντως σημαντικότερο λόγο θεωρώ τον πρώτο που ανέφερα: έπαψε να υπάρχει ενδιαφέρον για το πρόχειρο βιβλίο τσέπης που περιείχε κυριώς διηγήματα από παλαιότερους συγγραφείς και ο κόσμος στράφηκε σε πιο "πολυτελείς" εκδόσεις και πιο καινουργια ονόματα. Βέβαια μέχρι και το τελευταίο βιβλίο της σειράς (#77) υπάρχουν ακόμα άφθονες στιγμές μεγαλείου (ενδεικτικά αναφέρω την Κορακοφωλιά του K. E. Wagner στο #77).

[wordsmith]

Ισαάκ Ασίμωφ (Isaac Asimov) - Ο Διακοσάχρονος Ανθρωπος (The Bicentennial Man, 1976)

Καμία σχέση με την εμετική ταινία. Απλά αριστούργημα. δεν έχω κάτι άλλο να πω.

Συνειδητά, δεν έχω δει την ταινία -και δεν πρόκειται. Το 'The Bicentennial Man' είναι υπέροχο. Στέκεται επάξια δίπλα στο 'Ugly Little Boy' του ίδιου του good doctor, βεβαίως-βεβαίως.

 

Το ξαναδιάβασα για να δω τι του βρίσκετε εσείς οι συνήθως ψείρες, αλλά η γνώμη μου παραμένει η ίδια: ό,τι πιο αφελές και κρύο. Μια όχι πρωτότυπη ιδέα (ρομπότ που θέλει να γίνει άνθρωπος) αναπτύσσεται πλήρως μεν, αλλά με μη λογοτεχνικό τρόπο, χωρίς χαρακτήρες/συναίσθημα, σαν ντοκυμαντέρ ή δοκίμιο (για να μην αναφέρω το γνωστό tell και παλιομοδίτικο στιλ του Ασίμοφ - αυτό δικαιολογείται από την εποχή). Η ταινία έκανε κάποιες προσπάθειες να γεμίσει αυτά τα δραματουργικά κενά, αλλά απέτυχε γιατί είχε να ξεκινήσει από το απόλυτο μηδέν. Να δεις την ταινία(γνωστέ ψείρα), για να μη μου λες μετά εμένα για δικό μου διήγημα "κάνε κάτι με την ιδέα, μην παρουσιάζεις απλώς την ιδέα".

O.T.	Τώρα που το σκέφτομαι, από το ίδιο απόλυτο μηδέν ξεκίνησε και η ταινία "The Curious Case of Benjamin Button", αλλά τα κατάφερε καλύτερα.

[Electroscribe]

Δεν μου είχε κάνει εντύπωση αυτή η ανθολογία. Το διήγημα του Campbell μήπως είναι το Cold print;

 

Εννοείται πως αυτό είναι. Και να με ρωτούσες, από μνήμης το σωστό θα σου έλεγα. Το λάθος προέκυψε επειδή από έλλειψη χρόνου αντέγραψα τα περιεχόμενα από το altfactor χωρίς να τα ελέγξω (έχουν αρκετά λάθη, γενικώς, στους πρωτότυπους τίτλους και στις χρονολογίες). Άλλο ένα σημάδι πως πρέπει να κάνω διάλειμμα μόλις ανεβάσω όσες κριτικές τόμων έχω ήδη γράψει

 

Πράγματι, μπαίνουμε στην περίοδο που η σειρά αρχίζει να παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Υποθέτω πως τελικά η σειρά σταμάτησε να κυκλοφορεί για διάφορους λόγους: έλλειψη ενδιαφέροντος του αναγνωστικού κοινού για το βιβλίο τσέπης, κόπωση του θρυλικού εκδότη, άστοχες επιλογές διηγημάτων και αρκετά λάθη στην εκτύπωση που απομάκρυναν πολλούς αναγνώστες. Πάντως σημαντικότερο λόγο θεωρώ τον πρώτο που ανέφερα: έπαψε να υπάρχει ενδιαφέρον για το πρόχειρο βιβλίο τσέπης που περιείχε κυριώς διηγήματα από παλαιότερους συγγραφείς και ο κόσμος στράφηκε σε πιο "πολυτελείς" εκδόσεις και πιο καινουργια ονόματα.

 

Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, σήμερα είναι δεδομένοι οι εξειδικευμένοι εκδοτικοί οίκοι για το φανταστικό στην Ελλάδα και η ύπαρξη ξεχωριστού ραφιού στα σοβαρά βιβλιοπωλεία. Αλλά κάποτε υπήρχαν μόνο η Μέδουσα, το Πάρα Πέντε και η Space-Cosmos-Ροές, οίκοι μικροί που είχαν δυνατότητα για ελάχιστους τίτλους το χρόνο και τους περιόριζαν σε συγκεκριμένη θεματολογία-συγκεκριμένους συγγραφείς, από ανάγκη κι από εμμονή. Εμφανίζονταν και κάτι άλλοι διάττοντες, κάτι ψιλά κι από τη Bell κι αυτό ήταν όλο. Όλα εκείνα τα δύσκολα χρόνια, η Ωρόρα υπήρξε κιβωτός του φανταστικού από κάθε άποψη. Είναι αλήθεια πως όταν την περίοδο 1995-2000 βελτιώθηκαν τα πράγματα, το κοινό γύρισε την πλάτη στην Ωρόρα και αυτό ήταν άδικο.

 

Αλλά μη ρίχνουμε το μεγαλύτερο/τελικό βάρος εκεί. Ταυτόχρονα, ήρθε και η πτώση στην ποιότητα που είπες, η Ωρόρα δε μπόρεσε να κερδίσει χώρο στα εξειδικευμένα ράφια των βιβλιοπωλείων, χάθηκαν οι κράχτες (η ανθολογία έπαψε να είναι η κύρια/μοναδική πηγή καλομεταφρασμένων Χάουαρντ-Μούρκοκ-Λάβκραφτ). Δικαίως αναγνωρίστηκε η αξία του Μαστακούρη κι έγινε περιζήτητος, αλλά έτσι δεν είχε πια αρκετό χρόνο να αφιερώσει στην ανθολογία της Ωρόρα για την επιλογή των ιστορίων και για τη διόρθωση των μεταφράσεων, ακόμη και σε επίπεδο τυπογραφικών λαθών κάποιες φορές.

 

Εκδότης-ανθολόγος-κοινό-αγορά έβαλαν από ένα λιθαράκι για να βρεθεί σε δεινή θέση η σειρά (όχι από κακή πρόθεση, εννοείται). Και για να κοντραριστεί ο δύσκολος ανταγωνισμός που είχε στο πλευρό του την υπερπροσφορά, κρίθηκε καλή λύση να γίνει λίγο πιο μέηνστρημ η ανθολογία και λιγότερο εξειδικευμένη. Τη στιγμή που είχε ο αναγνώστης όση εξειδίκευση ποθούσε η ψυχή του και την είχε στερηθεί για χρόνια. Και τη στιγμή που η εμφάνιση της ανθολογίας ήταν τόσο genre που ο κολλημένος Έλληνας μεηνστρημάς δε θα την έπιανε ούτε με λαβίδες για να δει τα περιεχόμενα, ακόμα κι αν έβγαινε ο τόμος "Ιστορίες από τον Εμφύλιο και τη Σμύρνη"

 

Νομίζω πως η λύση που δοκιμάστηκε δεν αποδείχτηκε κουτή στην πράξη. Ήταν οφθαλμοφανώς κουτή από την αρχή

 

Δεν ήταν η πηγή των προβλημάτων της ανθολογίας και της κρίσης που ήδη περνούσε, αλλά αντί να τα αντισταθμίσει, τα επιδείνωσε κι έφερε ίσως γρηγορότερα ένα κλείσιμο που μπορεί να ήταν και αναπόφευκτο

 

Βέβαια μέχρι και το τελευταίο βιβλίο της σειράς (#77) υπάρχουν ακόμα άφθονες στιγμές μεγαλείου.

 

Αν τελειώσω ποτέ αυτές τις κριτικές, νομίζω πως θα φανεί

[Electroscribe]

Τόμος 55 - Ιστορίες σε Παράξενες Θάλασσες /2

 

Άλλος ένας τόμος με ανάκατα διηγήματα ΕΦ, φάνταζυ, τρόμου και μαγικού ρεαλισμού. Το πιο δυνατο΄της σημείο, ένα διήγημα με τον Κόναν, υπάρχει πλέον και στα άπαντά του που θα τα βρείτε πολύ πιο εύκολα από τον συγκεκριμένο τόμο. Πάντως καμιά από τις ιστορίες δεν είναι κακή.

 

 

Τάσος Ρούσσος - Πυξίδες

Για δεύτερη φορά ελληνικό ποίημα με φανταστικό αέρα. Ο Τάσος Ρούσσος είναι ο πιο πολυεκδομένος συγγραφέας Τρόμου στην Ελλάδα κι ίσως θα ήταν καλύτερη επιλογή να μπει κάποιο διήγημά του στην ανθολογία.

 

Ντέιβιντ Ντρέηκ (David Drake) - Από τα Σκοτεινά Νερά (From the Dark Waters, 1976)

Τα σαγόνια του καρχαρία με αρχαίους Ρωμαίους. Καλογραμμένη, αλλά όλα τα άλλα διηγήματα που ανήκουν στη σειρά με τους ίδιους ήρωες ακούγονται πολύ πιο ενδιαφέροντα

 

Ρόμπλει Ουίλσον (Robley Wilson Jr.) - Διακοπές στην Ακροθαλασσιά (A Stay at the Ocean, 1969)

Η ζωή στην ξηρά καταστρέφεται από τεράστιες παλίρροιες κι εμείς το παρακολουθούμε μέσα από το πικνίκ μιας οικογένειας. Δε φταίει ούτε ο συγγραφέας, ούτε ο ανθολόγος που έχουμε γίνει όλοι ειδικοί στα τσουνάμι τα τελευταία χρόνια και έχει χαθεί πια η δύναμη του φινάλε του κειμένου. Συμπαθές διήγημα.

 

Ράφαελ Λάφερτι (R.A. Lafferty) - Η Θάλασσα Είναι Ασχημη (The Ugly Sea, 1960)

Μαγικός ρεαλισμός; Παράξενη ιστορία για τους ναυτικούς και τη θάλασσα η οποία έχει μια ανεξήγητη γοητεία (και η θάλασσα και η ιστορία). Ίσως όχι για όλους, ειδικά όσους θέλουν να διαβάσουν κάτι ξεκάθαρα φανταστικό

 

Ρόμπερτ Χάουαρντ (Robert E. Howard) - Σκιές στο Φεγγαρόφωτο (Shadows in the Moonlight, 1934)

Κλασικός Κόναν σε μια από τις καλύτερες ιστορίες του. Από μια εντυπωσιακή βαρβαρική σκηνή σ' ένα μυστηριώδες νησί, σε αναμέτρηση με πειρατές και τέρατα, σε ένα καταραμένο πανάρχαιο ερείπιο. Απ' όλα.

 

Μπάρινγκτον Μπέιλι (Barrington J. Bayley) - Το Πλοίο της Καταστροφής (The Ship of Disaster, 1965)

Ένα πλοίο γεμάτο θυμωμένα κι απογοητευμένα ξωτικά φεύγει καθώς η αυτοκρατορία τους καταστρέφεται από τα τρολ (= ορκ). Συναντά ανθρώπους πάνω στους οποίους ξεσπά την οργή του. Μου φάνηκε φτωχό σε σχέση με τις εξαίρετες ιστορίες ΕΦ του ίδιου συγγραφέα που έχουν μπει σε προηγούμενους τόμους.

 

Θωμάς Μαστακούρης - Η Ιστορία του Γέρου Σφουγγαρά

Τρόμος με έναν γέρο που λέει την ιστορία του στον αφηγητή σαν αντάλλαγμα για κέρασμα ποτού μια κρύα μέρα του χειμώνα. Περιλαμβάνεται ερωτική σχέση με γοργόνα κι ένα σκοτεινό τέλος. Χαμηλότονη σε σχέση με άλλες ιστορίες του ανθολόγου, πιάνει όμως πολύ σωστά την ατμόσφαιρα και το πλαίσιο. Από τις τελευταίες συγγραφικές αναλαμπές του στη σειρά.