heiron Posted August 31, 2008 Share Posted August 31, 2008 Για το φόρουμ το έχω πει κι αλλού.Πέφτει μπόλικη ενθάρρυνση.Μοιαζει -ώρες ώρες-σαν γκρούπ υποστήριξης που όλοι λένε "είσαι γαμάτος","άμα εγώ είμαι γαμάτος εσύ είσαι 2 φορές καλύτερος","α,τότε ο τάδε είναι 20 φορές καλύτερος από μένα" κοκ.Κάποιες φορές βλέπω κριτικές και νομίζω ότι διαβάζω εφημερίδα όπου ο αρθρογράφος λαδώνεται για να γράψει καλά λόγια. Φυσικά αυτό δεν ισχύει πάντα.Υπάρχουν και πιο σωστές κριτικές και πιο αυστηρές.Αλλά και πάλι,όταν πχ κρίνουν ένα διήγημα μου και μου λένε πχ "θέλει ένα χτένισμα","του λείπει ανάπτυξη" κτλ..ε,όσο κι αν είναι σωστό να μου λένε ότι δεν είναι αρκετά καλό νομίζω ότι πρέπει να γίνουν πιο σαφείς. Πιστεύω ότι είναι το γενικό πρόβλημα των Ελλήνων.Είμαστε των άκρων.Αν δούμε κάποιον ταλαντούχο να κάνει κάτι καλούτσικο θα το εκθειάσουμε.Αν δούμε κάποιον που δεν πολυγουστάρουμε να κάνει κάποια λαθάκια θα πάμε να του την πούμε.Αν είναι φίλος θα διστάσουμε να πούμε τα αρνητικά οπότε δεν θα τον βοηθήσουμε.Είναι μια λεπτή γραμμή αυτή που πρέπει να κρατάμε στην κριτική και αυτό είναι ένας από τους λόγους που δεν κάνω πολλές κριτικές εδώ. (Ωραία,τώρα κάντε μου κριτική!) Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
rodonaura Posted August 31, 2008 Share Posted August 31, 2008 Η κριτική είναι δύσκολη υπόθεση. Όχι μόνο να τη δέχεσαι, αλλά και να τη δίνεις.... Σίγουρα όταν δω μια ταινία ή διαβάσω ένα βιβλίο έχω και μια άποψη αν μου άρεσε ή όχι. Πολλές φορές μπορεί κάτι να μου αρέσει πολύ χωρίς να μπορώ να το εξηγήσω ή να το αναλύσω. ... Συγνώμη, αλλά το λέω. Όταν διαβάσω κάτι που με ενθουσιάζει θα θέλω να σφίξω το χέρι αυτού που το έγραψε. Αν διαβάσω κάτι κακό, θα ψάξω κάτι ευγενικό να πω, ή ακόμα καλύτερα, θα προτιμήσω να μην πω τίποτα. Συμφωνώ απόλυτα με τα παραπάνω. Να προσθέσω ακόμη ότι κατά την γνώμη μου δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να εκφράσει την άποψή του για το αν του άρεσε ή όχι κάτι που διάβασε. Εάν κάποιος αρέσκεται να κάνει εποικοδομητική κριτική (υποδείξεις λαθών κλπ) καλό είναι πάντως να εκφράζει άποψη ως ειδικός. Τέλος, ο κάθε συγγραφέας, που επιζητεί κριτική σε στυλ υποδείξεων λαθών κλπ καλό είναι να αντιλαμβάνεται ότι μια τέτοια κριτική προϋποθέτει ένα ήδη καλό επίπεδο γραφής, διότι είναι προφανές ότι κανείς δεν θα ασχοληθεί με τις αδυναμίες ενός κακού στο σύνολό του γραπτού κειμένου. Άρα, ειδικά σε αυτόν εδώ το χώρο, περισσότερο από τις κριτικές των ειδικών και τα σχόλια των απλών αναγνωστών (όπως εγώ), η μεγάλη ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη και βελτίωση κάποιου που ασχολείται με την συγγραφή είναι η εξής μία: διαβάζοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τους άλλους συγγραφείς, παρατηρώντας τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία στα γραπτά τους και μαθαίνοντας πως να τα χρησιμοποιεί ή να τα αποφεύγει ο ίδιος. Από κει και πέρα, όταν πια θα γράφει αρκετά καλά για να ασχολούνται οι αναγνώστες μαζί του, η κριτική όπως και να είναι γραμμένη, θα παίζει το ρόλο που οφείλει να παίξει, δίχως να ενθαρρύνει ή να αποκαρδιώνει, λειτουργώντας δηλαδή ως ένα ακόμη κίνητρο για πιο σκληρή δουλειά. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
DinoHajiyorgi Posted September 1, 2008 Share Posted September 1, 2008 Πρόσφατα έβαλα το διήγημα μου «Απ’το Βουνό» (Διάφορες Ιστορίες) σε ένα άλλο λογοτεχνικό σάιτ. Για να κάνω την ανάγνωση του εύκολη, το χώρισα σε δύο μέρη. (Το διήγημα, βασισμένο σε σενάριο, είχε γραφτεί ενιαίο, στη μια καθισιά κατά έναν τρόπο.) Αυτή είναι η κριτική που πήρα για το πρώτο μέρος: «Πολύ καλό, επιρροές: Κόρμακ Μακάρθυ 'ο δρόμος', Φώκνερ 'καθώς ψυχοραγώ', αν κάνω λάθος διάβασέ τα θα σε βοηθήσουν πολύ. Ανυπομονώ για τη συνέχεια. σσ. εγώ (ταπεινά) θα το έβαζα να εξελίσσεται σε 'ου τόπο' και 'ου χρόνο', χωρίς ονόματα μόνο με αρχικά ή με χαρακτηρισμούς (το αγόρι, ο άντρας, ο διαβάτης) όπως κάνεις στην αρχή.» Το ίδιο άτομο, αφού διάβασε και το δεύτερο μέρος, είπε: «Νομίζω ότι το παρτ 2, έχει άλλο προσανατολισμό (λογοτεχνικά-υφολογικά) από το παρτ 1. Αν τα διαβάσεις στη σειρά δεν συναρμόζουν τόσο πολύ. Ίσως πάλι φταίει ότι άλλο περίμενα, δεν ξέρω.» Όταν σας λέω πως ο αναγνώστης θα διαβάσει αυτό που θέλει… Εγώ σηκώνω τα χέρια ψηλά. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
nikosal Posted September 1, 2008 Share Posted September 1, 2008 ε, και τι έχει να κάνει ο συγκεκριμένος αναγνώστης με την κουβέντα του τόπικ; Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
DinoHajiyorgi Posted September 1, 2008 Share Posted September 1, 2008 ε, και τι έχει να κάνει ο συγκεκριμένος αναγνώστης με την κουβέντα του τόπικ; Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Sonya Posted September 1, 2008 Share Posted September 1, 2008 Γενικά, δυσκολεύομαι ν' ασκήσω κριτική πέραν του προσωπικού γούστου. Τις λίγες φορές που το κάνω, βεβαιώνομαι ότι ο αποδέκτης της είναι άτομο που γνωρίζω καλά και το οποίο θα καταλάβει τι ακριβώς εννοώ και πώς το εννοώ. Φερ' ειπείν, το κείμενο Μπεεελλάδα, θεωρώ πως είναι έξυπνο και καλογραμμένο, με πετυχημένα λογοπαίγνια, αλλά προσωπικά με απώθησε μέχρι εκεί που δεν παίρνει, γιατί σιχαίνομαι την κοινωνικοπολιτική σάτιρα. Πώς πρέπει να το κρίνω και -για τον διαγωνισμό- να το βαθμολογήσω; Αντικειμενικά, που είναι καλογραμμένο κι έξυπνο κι όλα αυτά ή υποκειμενικά που δεν μου άρεσε; Ζόρικο πράγμα η κριτική. Εμένα μ' αρέσει να κρίνουν αυστηρά τα κείμενά μου, αλλά συγκεκριμένοι άνθρωποι. Δεν δέχομαι απ' όλους την αρνητική κριτική, ακριβώς γιατί δεν ξέρω πού σταματάει το γούστο κι αρχίζει η αντικειμενικότητα. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Electroscribe Posted September 3, 2008 Share Posted September 3, 2008 Πώς πρέπει να το κρίνω και -για τον διαγωνισμό- να το βαθμολογήσω; Αντικειμενικά, που είναι καλογραμμένο κι έξυπνο κι όλα αυτά ή υποκειμενικά που δεν μου άρεσε; Αν δεν έχεις ψηφίσει ακόμη, να σου υπενθυμίσω πως οι περισσότεροι άνθρωποι στερούνται αυτής της θαυμαστής ικανότητας του να ξεχωρίζουν αυτό που τους αρέσει από εκείνο που είναι καλό. Ψήφισε, λοιπόν, με βάση το γούστο σου. Οι περισσότεροι αυτό θα κάνουν, και δε θα το καταλάβουν καν. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
tetartos Posted September 3, 2008 Share Posted September 3, 2008 Αν δεν έχεις ψηφίσει ακόμη, να σου υπενθυμίσω πως οι περισσότεροι άνθρωποι στερούνται αυτής της θαυμαστής ικανότητας του να ξεχωρίζουν αυτό που τους αρέσει από εκείνο που είναι καλό. Ψήφισε, λοιπόν, με βάση το γούστο σου. Οι περισσότεροι αυτό θα κάνουν, και δε θα το καταλάβουν καν. Χμμμ... θα επιχειρηματολογήσω ότι κανείς άνθρωπος δεν έχει αυτήν τη θαυμαστή ικανότητα. Ποιο υποκείμενο μπορεί, γαρ, να είναι αντικειμενικό; (Και τώρα που το γράφω αυτό αναρωτιέμαι: και γιατί να θέλει;) Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Electroscribe Posted September 3, 2008 Share Posted September 3, 2008 Χμμμ... θα επιχειρηματολογήσω ότι κανείς άνθρωπος δεν έχει αυτήν τη θαυμαστή ικανότητα. Ποιο υποκείμενο μπορεί, γαρ, να είναι αντικειμενικό; (Και τώρα που το γράφω αυτό αναρωτιέμαι: και γιατί να θέλει;) Όλα τα πράγματα έχουν διαβαθμίσεις... Κι όταν είναι στην ευχέρεια του καθενός, οι πολλοί θα είναι μαζεμένοι στο άκρο της κλίμακας που απαιτεί τη λιγότερη προσπάθεια/σκέψη. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Sonya Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Μισό, ωρέ παίδες... Βλέπω ένα κείμενο. Η γραφή του είναι άψογη, η χρήση της γλώσσας αξιοθαύμαστη, η ζωντάνια και η φαντασία του εξαιρετική, το χιούμορ έξυπνο και καλοδιατυπωμένο. Αυτό είναι αντικειμενικό. Το θέμα μου είναι τόσο ελκυστικό όσο μια σάπια μπανάνα. Υποκειμενικό. Για κάποιον λάτρη της σάτιρας, το κείμενο υποθέτω πως θα τα σπάει. Δεν μπορώ να το "θάψω" επειδή σιχαίνομαι το συγκεκριμένο είδος. Είναι ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ πάρα πολύ καλό. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Celestial Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Δεν ισχύει αυτό Χριστίνα, ου έχει τύχει να συζητάω ένα είδος γραφής που κάποιος να το θεώρει κάλο κι εγώ στυλιζαρισμένο και κουραστικό Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
DinoHajiyorgi Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Δεν ισχύει αυτό Χριστίνα, ου έχει τύχει να συζητάω ένα είδος γραφής που κάποιος να το θεώρει κάλο κι εγώ στυλιζαρισμένο και κουραστικό Celestial ή Sonya; Sonya ή Celestial; Η κριτική είναι bitch, και αυτός που την εφεύρε κοχλάζει στην κόλαση. Υπάρχουν άνθρωποι που απεχθάνονται την επιστημονική φαντασία. Γι αυτούς δεν υπάρχει καλή και κακή ε.φ. Star Wars και Starcrash είναι οι ίδιες παπάρες. Δεν θα ζητούσες ποτέ την κρίση ενός τέτοιου ατόμου για κάποιο ανάλογο έργο, ή έστω απ΄τα λεγόμενα του θα καταλάβαινες που στέκει για να τον πάρεις ή όχι στα σοβαρά. Οι λάτρεις, και κάποιοι μη λάτρεις όμως, αναγνωρίζουν την σπουδαιότητα του Star Wars. Σίγουρα όμως θα υπάρχουν και φαν της ε.φ. που ίσως έχουν λόγους να μην τους αρέσει το πρώτο έργο. Μπορεί να προτιμούν το The Empire Strikes Back, ή κάποιοι να μην τους αρέσουν όλες οι τριλογίες. Μμμμ, όχι, αντικειμενικά δεν μπορεί να κρίνει κανείς. Το ζητούμενο είναι να διαθέτει αρκετή αυτογνωσία για να παραδέχεται πως η γνώμη του είναι υποκειμενική και να το αναφέρει στην κριτική του. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
DinoHajiyorgi Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Θα ήθελα να προσθέσω τις εξής σκέψεις. Επειδή κατηγορούμαστε πάντα πως θέλουμε να ακούμε καλά λόγια για τα έργα μας. Μιλούσαμε λοιπόν για υποκειμενικές και αντικειμενικές κριτικές… Ένας υποκειμενικός κριτής προσφέρει την κρίση του μόνο προς προσωπική του τέρψη; Αν αντιπαθεί τον συγγραφέα ή αν αντιπαθεί το είδος του διηγήματος, τότε καλύτερα να κρατάει την γνώμη του για τον εαυτό του. Αποκλείεται να βοηθήσει τον συγγραφέα να βελτιώσει το διήγημα. Ακόμα και με μια ιδιότητα Ανώτερου Λογίου, η οποιαδήποτε αντικειμενική του κριτική και άποψη, για μένα είναι απορριπτέα! Θέλω τον κριτή μου υποκειμενικό, που σημαίνει πως του αρέσει το είδος που γράφω (καλό θα ήταν να μην τρέφει και κάποια αντιπάθεια προς το άτομο μου) και οπωσδήποτε, αν μιλήσει την δική μου γλώσσα, να μου δείξει που πήγα στραβά στην αφήγηση μου. Το όλο πράγμα δηλαδή πρέπει να ξεκινάει θετικά. «Τα πήγαινες τόσο καλά, κρεμόμουν από την κάθε σου λέξη, μέχρι που το χάλασες στο σημείο εκεί που…» Το υποκειμενικό όμως έχει και την παγίδα των προσωπικών προσδοκιών του εκάστοτε αναγνώστη. Το καλύτερο παράδειγμα: το Misery του King. Είπαμε, bitch η κριτική. Νομίζω τόσο οι προθέσεις ενός συγγραφέα, τόσο και η προσπάθεια μιας κριτικής, είναι ζαριές που δεν μπορούν να εγγυηθούν την επιτυχία. Μπορεί να γράψω 100 εκδοχές ενός διηγήματος με 62 γόνιμες κριτικές στην πορεία και πάλι ο αναγνώστης να μην αντέχει να τελειώσει το πόνημα μου. Και μπορεί το διήγημα μου να γινόταν τρομερή επιτυχία, και με κάποιο διεθνή βραβείο, αν σταματούσα στις εκδοχές 12, 33, 56 και 72. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
aScannerDarkly Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Να ξεχωρίσουμε κάτι: άλλο η κριτική, άλλο να ψηφίσεις σε ένα διαγωνισμό όπως ο δικός μας. Η κριτική θα έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν αντικειμενική. Βέβαια, χωρίς προσωπικό γούστο και άποψη καταργούμε το άτομο, απλώς κάποιος που ασκεί κριτική θα πρέπει να είναι σε θέση να δει ότι κάτι είναι καλό, ακόμη κι αν δεν ανήκει στις προτιμήσεις του. Στο διαγωνισμό προφανώς και θα ψηφίσεις με γνώμωνα τι σου άρεσε Και να πάω και σε κάτι άλλο. Λέμε συνέχεια (και σωστά) ότι μια εποικοδομητική κριτική πρέπει να επισημάνει τα λάθη σου κι εσύ να είσαι δεκτικός ώστε να ακούσεις την άποψη αυτή και να τα διορθώσεις. Πολύ σωστά. Αυτό που όμως δε λέει κανείς ποτέ είναι ότι είναι εξίσου σημαντικό κάποιος να επισημαίνει και το τι κάνεις σωστά. Δε μιλάω ούτε για ενθάρρυνση ούτε για παρηγοριά ούτε για τίποτα τέτοιο. Απλά, όπως όταν ο κριτικός βρε κάποιο ελάττωμα στο έργο σου πρέπει να το επισημάνει, είναι εξίσου σημαντικό να σου εξηγήσει και τι είναι αυτό που κάνεις σωστά. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
mman Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 [...] Θεωρώ χρυσάφι τα σχόλια για τα πλεονεκτήματα ενός έργου μου (και φυσικά με ικανοποιεί να τα ακούω / διαβάζω), αλλά βρίσκω ανεκτίμητα τα σχόλια για τα μειονεκτήματά μου [...] Λοιπόν, εγώ δεν το παρέλειψα. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Nienor Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Τρία χρόνια μετά κι ενώ δεν έχω αλλάξει γνώμη από αυτά που είπα αρχικά, τώρα ο Tetartos το έχει διευρύνει και θέλω να απαντήσω και στα υπόλοιπα: Για ποιο λόγο ποστάρουμε τις ιστορίες μας στο φόρουμ; Για να ακούσουμε "μπράβο", "το έχεις", "συνέχισε"; Για να πάρουμε όσο γίνεται περισσότερες, αυστηρές και λεπτομερείς διορθώσεις; Ναι, το ξέρω, και για τα δύο. Αλλά με ποια αναλογία; Το "μπράβο" 'ετσι μονολεκτικά, με το "χάλια" επίσης έτσι μονολεκτικά, σε μένα έχουνε την ίδια πάνω κάτω επίδραση. Με αφήνουν ελαφρώς αδιάφορη. Όπως ακριβώς δεν έχω ιδέα τι έκανα καλά άμα μου πούνε μόνο "μπράβο" έτσι δεν έχω ιδέα και τι έκανα άσχημα όταν μου πούνε μόνο "χάλια". Η σχέση μου με τις καλές κριτικές είναι καλή. Προφανώς, και ποιανού δεν είναι; Όμως με τις κακές είναι ακόμα καλύτερη τελικά. Κι όχι με τις κριτικές που είναι οι ίδιες κακές, δηλαδή όταν ο άλλος απλά ψάχνει να βρει τι να πει για να δικαιολογήσει κάτι που θα μπορούσε να το πει με μία φράση ("δε μου αρέσει") αλλά εκείνες που σε μαλώνουν για όποια βλακεία έχει περάσει μέσα στο κείμενο σα μαγκιά, για όλα εκείνα με τα οποία προσπαθείς να κοροϊδέψεις τον αναγνώστη σου, πράγμα που κάποιος πρέπει να στο πει, δε γίνεται. Η σχέση μου με αυτές τις κριτικές ήταν εξαρχής σχέση έρωτα. Και να σας πω και την ιστορία της: Σχεδόν όταν είχα πρωτοέρθει, κάποια στιγμή μου είχε κάνει ένα σχολιασμό στο εργαστήριο ο mistseeker. Για όποιον δεν έχει διαβάσει σχολιασμούς του, είναι εκπληκτικός. Πραγματικά εκπληκτικός, αλλά πρέπει να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά να μπορείς να το δεις. Διαβάζει όντως αυτό που διαβάζει, προσεκτικά, και συγκεντρωμένα τουλάχιστον, και ο σχολιασμός του, εκτός απο καυστικός και ακριβής σε θέματα που εσύ γράφοντας ούτε καν είχες φανταστεί είναι κάποιες φορές και χιουμοριστικός. Εκείνη τη φορά λοιπόν είχα γράψει ένα κείμενο που δεν του άρεσε καθόλου (ή που τουλάχιστον έτσι είχα καταλάβει δε θυμάμαι τώρα πια και δεν έχει και σημασία). Θυμάμαι πάντως ότι, ξεκινώντας να διαβάζω την κριτική, μου ανέβαινε το αίμα στο κεφάλι, εκνευριζόμουνα, φούντωνα, κοκκίνιζα μέχρι που αυτό το πράγμα ξεφούσκωσε κι άρχισα να γελάω με αυτά που είχε γράψει, να απομυθοποιώ τη "δουλειά" που είχα κάνει για να γράψω το διήγημα και να του δίνω δίκια. Είναι ο μοναδικός άνθρωπος που του ζήτησα να μου υποσχεθεί πως, αν θέλω να του δείξω κάτι, θα βρει χρόνο να μου το θάψει επαρκώς και μετά από λίγα κείμενα που μου έχει σχολιάσει κατά αυτό τον τρόπο από ένα σημείο και μετά τον έχω στο μυαλό μου όταν διορθώνω. Μου έμαθε κάτι με τον τρόπο αυτό, που μπόρεσε να μου το μάθει καταρχάς γιατί το ήξερε ήδη εκείνος και κατά δέυτερον γιατί ήμουν ανοιχτή κι εγώ να το ακούσω. Μου έμαθε να απομυθοποιώ εκείνο που έγραψα και να μπορώ να το δω ψυχρά για να το διορθώσω σωστά. Κι αυτό το πράγμα είναι ανεκτίμητο. Είναι άποψή μου (και ίσως και μερικών ακόμα) ότι είμαστε πολύ της ενθάρρυνσης και λίγο της διόρθωσης. Έχω λάθος εντύπωση; Και μετά από την παραπάνω ιστορία που σας είπα, απαντώντας σε αυτό εδώ, εγώ όταν λέω κάτι για κάποιο κείμενο (μου άρεσε δε μου άρεσε, είναι δεν είναι του γούστου μου, αδιάφορο) προσπαθώ να μη χαρίζομαι. Γιατί αν χαριστώ εγώ, θεωρώ πως ο άλλος δε θα πάρει τίποτα από μένα. Το να πω μόνο τα καλά που βλέπω, μου φαίνεται σα να έχω ένα σακουλάκι καραμέλες και να δίνω στον άλλο μόνο ένα πολύχρωμο χαρτάκι περιτυλίγματος, που όμως δεν έχει πια την καραμέλα μέσα. Γενικά, θεωρώ πως το να ακούμε τη γνώμη του οποιοδήποτε, αναγνωρίζοντάς του το δικαίωμα να την έχει πριν από όλα, είναι κάτι που μαθαίνεται. Δεν είναι έμφυτο χάρισμα, ούτε διαστροφή. Δουλειά θέλει κι αυτό, όπως και η ίδια η συγγραφή και προσωπικά πιστεύω πως δε γίνεται να επιβιώσει κάποιος αν δεν μάθει να ακούει και να ξεδιαλέγει εκείνα που άκουσε με βάση αυτά που θέλει ο ίδιος να κάνει. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Electroscribe Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Επειδή έχει αναφερθεί πάνω από μια φορά αυτό το "κριτική στην ιστορία κι όχι στο συγγραφέα", θα μου επιτρέψετε να επισημάνω ότι θα πρέπει επίσης η κριτική να λαμβάνεται ως "κριτική επί της ιστορίας κι όχι από τον κριτικό". Δυστυχώς, έχω επισημάνει στο sff περιπτώσεις όπου μια χρήσιμη/εύστοχη κριτική αντιμετωπίστηκε ως σκουπίδια από το συγγραφέα, απλά και μόνο γιατί δεν έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση προς το άτομο που την έκανε. Όπως μπορεί κανείς να διαβάσει προκατειλημένα ένα κείμενο, έτσι μπορεί κανείς να διαβάσει προκατειλλημένα και την κριτική επ' αυτού. (προφανώς, δε μιλάω για κριτικές που έκανα ο ίδιος) Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
mman Posted September 4, 2008 Share Posted September 4, 2008 Επειδή έχει αναφερθεί πάνω από μια φορά αυτό το "κριτική στην ιστορία κι όχι στο συγγραφέα", θα μου επιτρέψετε να επισημάνω ότι θα πρέπει επίσης η κριτική να λαμβάνεται ως "κριτική επί της ιστορίας κι όχι από τον κριτικό". Πολύ σωστά. Πολύ, πολύ σωστά. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
mariposa Posted September 5, 2008 Share Posted September 5, 2008 Μου είναι πολύ δύσκολο να κάνω κριτική στο δημιούργημα του άλλου γιατί θεωρώ ότι δεν ξέρω τίποτα για τον τρόπο που ένα διήγημα είναι "political correct" στο θέμα της συγγραφής. Εχω και μια άλλη αγωνία: αν αυτό που θεωρώ εγώ "λάθος" είναι κάτι που δεν κατάλαβα καλά γιατί ας πούμε δεν είμαι εξοικιωμένη με το ύφος, το στυλ και την θεματογραφία του συγγραφέα; Αυτά που μπορώ να πώ και λέω έρχονται πάντα από την οπτική του αναγνώστη και όχι του κριτικού. Θα μιλήσω για τα συναισθήματα που μου προκάλεσε όταν το διάβαζα και για απορίες που τυχόν μου προκάλεσε. Όσο για μένα περιμένω την κριτική των άλλων για να διορθωθώ αλλά αν είναι αμιγώς αρνητική ελαφρώς πληγώνομαι. Θα συμφωνήσω με τους προλαλίσαντες: χρειάζεται να τονίζουμε και τα θετικά στοιχεία όχι μόνο τα αρνητικά. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Guest Cirrus Minor Posted September 5, 2008 Share Posted September 5, 2008 θα μου επιτρέψετε να επισημάνω ότι θα πρέπει επίσης η κριτική να λαμβάνεται ως "κριτική επί της ιστορίας κι όχι από τον κριτικό". Πραγματικά, πολύ σοφή κουβέντα! Τη λάτρεψα! Αν η πολεμική γύρω από την κριτική και την αναγκαιότητά της βασίζει την επιχειρηματολογία της στο θέμα της υποκειμενικότητας, τότε η παραπάνω δήλωση ανοίγει μια πραγματική διέξοδο προς την αντικειμενικότητα. και προσωπικά πιστεύω πως δε γίνεται να επιβιώσει κάποιος αν δεν μάθει να ακούει και να ξεδιαλέγει εκείνα που άκουσε με βάση αυτά που θέλει ο ίδιος να κάνει. Κι αυτή επίσης είναι μια πολύ σπουδαία δήλωση: "με βάση αυτά που θέλει ο ίδιος να κάνει". Δεν μπορείς να προσάψεις λάθος ή σφάλμα σε ένα κείμενο, εάν δεν έχεις κατανοήσει τις προθέσεις του συγγραφέα. Κι αν δεν μπορείς να κάνεις αυτό το τελευταίο, καλύτερα να ρωτάς - ή να σωπαίνεις. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
nikosal Posted September 5, 2008 Share Posted September 5, 2008 Έχω εδώ και πολλά χρόνια ξεπεράσει κάθε ενδοιασμό για την κριτική. Κάνουμε κριτική επειδή είμαστε κοινωνικά όντα και επιζητούμε να ζούμε καλύτερα, σε ένα καλύτερο κόσμο. Κριτική σε βιβλία, σε παραστάσεις, σε συναυλίες, σε κοινωνικές συμπεριφορές, σε πολιτικές ενέργειες και σε χίλια δυο ακόμα. Δεν χρειάζεται καμία εξειδικευμένη εκπαίδευση για αυτό. Αν κάνουμε κριτική σε μια κοινωνική συμπεριφορά, είναι γιατί έχουμε την εμπειρία της ζωής αλλά και επειδή ξέρουμε τι θεωρούμε εμείς καλύτερο. Για να πω ένα παράδειγμα από την καθημερινή μου ζωή, βάζω τα παιδιά μου πάντα ασφαλισμένα στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου και πραγματικά τα χάνω όταν παρακολουθώ άλλο κόσμο να τα κρατά στο μπροστινό κάθισμα και μάλιστα πάνω στο συνοδηγό, ή στο μηχανάκι. Κάνω κριτική σε αυτό τον κόσμο, γιατί (α) "αντικεμενικά", γνωρίζω ότι εκθέτουν ένα άνθρωπο σε θανάσιμο κίνδυνο και (β) "υποκειμενικά", γιατί η δική μου επιθυμία είναι να προστατεύσω τα παιδιά μου. Αυτά αρκούν. Το ίδιο ισχύει και στις τέχνες. Βλέπω μια καλή έκθεση και την επόμενη βδομάδα μια κακή, και τις κρίνω τόσο επειδή έχω μια μικρή, λίγο - πολύ συνηθισμένη εξοικείωση με τις τέχνες (οπότε καταλαβαίνω πού πετυχαίνουν κάτι καλό και πού όχι, πού πρωτοπορούν και πού αντιγράφουν άσχημα) όσο και γιατί κάποια έργα με εξιτάρουν, μου αρέσουν, μου προκαλούν αισθητική απόλαυση και μου γεννούν σκέψεις, ενώ κάποια άλλα όχι. Το ίδιο φυσικά ισχύει για κάθε μορφή τέχνης. Γνωρίζω έναν από τους πιο φημισμένους κριτικούς τέχνης στην Ελλάδα, ο λόγος του είναι σεβαστός παντού. Ξεκίνησε πριν 25 χρόνια χωρίς να έχει σπουδάσει τέχνες, αν και στο μεταξύ διάβασε αρκετά και επισκέφτηκε εκατοντάδες εκθέσεις. Ήταν όμως καλός στη "δουλειά" του από την πρώτη μέρα, από το πρώτο του κείμενο, γιατί η φιλοσοφία του ήταν "γράφω αν μου αρέσει αυτό που βλέπω ή όχι, και τους λόγους". Το μόνο που άλλαξε στη διαδρομή των 25 ετών του, ήταν ότι η γλώσσα του ωρίμασε και η εμπειρία του μεγάλωσε. Αλλά δεν άλλαξε ο τρόπος που βλέπει την κριτική: Γράφει πάντα τι του αρέσει, τι όχι, και γιατί. Με αυτό τον τρόπο έχει "ανακαλύψει" μερικές δεκάδες νέους καλλιτέχνες που αργότερα έγιναν σπουδαίοι. Το πέτυχε, γιατί εμπιστευόταν πάντα το αισθητήριό του, τις ιδέες του. Καμία φορά, όταν χρειάζομαι γνώμη για κάποια έκθεση, για κάποιο σχετικό κείμενο που έχω να γράψω, τον ρωτώ και χτυπάω το κεφάλι μου, γιατί μου επαναλαμβάνει στερεότυπα "σου αρέσει; Γράψε γιατί σου αρέσει". Νομίζω ότι τα παραπάνω, που είναι η γνώμη μου, δίνουν και την απάντηση στο αν υπάρχει αντικειμενικά ή υποκειμενικά καλό έργο τέχνης. Στο δικό μας μυαλό, τα δύο αυτά ταυτίζονται, όπως γίνεται με τη θέση των παιδιών στο αυτοκίνητο. Αν ένα παλιό ξεχασμένο διήγημα του Βαν Βογκτ μας συναρπάσει, και μετά βρούμε δέκα κριτικά κείμενα που το αναφέρουν ως τη χειρότερη στιγμή του, τότε υπάρχει μια και μόνη εξήγηση: Είμαστε διαφορετικοί από τους άλλους. Αλλά το διήγημα θα μας ενθουσιάζει ακόμα, και θα το βλέπουμε ακόμα εξαιρετικό (εκτός αν κάνουμε το λάθος να πούμε "για να το λένε...") Αυτό δείχνει και τι άλλο είναι η κριτική της τέχνης, εκτός από ανακάλυψη, εκτός από υποβοήθηση του καλλιτέχνη και κάθε τι σχετικό με την τέχνη καθαυτή. Είναι επίσης κοινωνική ελευθερία. Είναι το δικαίωμα να έχουμε διαφορετική γνώμη και να τη λέμε, σε ένα κόσμο (που λόγω της οικονομικής ισχύος κάποιων, της θέσης τους, των μέσων που διαθέτουν) κινδυνεύει να γίνει επίπεδος, ομόφωνος και απόλυτα καταπιεστικός. Ήθελα να πω, ίσως με πολλά λόγια, ότι κριτική μπορεί (και πρέπει) να κάνει ο καθένας στο φόρουμ. Αφήστε κατά μέρος τις αναστολές, το φόβο για τις γνώσεις σας, το δισταγμό σας να στενοχωρήσετε κάποιον, να φανείτε "αδιάβαστοι" ή οτιδήποτε άλλο, και πείτε τι σας αρέσει ή δεν σας αρέσει σε ένα διήγημα, σε μια ταινία, και γιατί. Όπως θα έλεγε και ο γνωστός μου. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Παρατηρητής Posted September 5, 2008 Share Posted September 5, 2008 Inquisitor Nicosal strikes back! Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
DinoHajiyorgi Posted September 6, 2008 Share Posted September 6, 2008 Λάτρεψε το πρώτο σας διήγημα. Προσέξτε πως θα τα πάτε με το επόμενο... Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Namris Posted September 6, 2008 Share Posted September 6, 2008 Προσωπικά, δε με εκφράζει ιδιαίτερα αυτό το συγκεχυμένο “πείτε τι σας αρέσει ή δεν σας αρέσει σε ένα διήγημα”. Ναι, είναι ολόσωστο για ένα forum, όπου κάνουμε κριτική ο ένας στον άλλον, αλλά νομίζω ότι είναι επιεικώς απαράδεκτο σε περίπτωση ενός επαγγελματία που έχει λόγο στα ΜΜΕ. Θυμάμαι, χρόνια πριν, είχα εξοργιστεί με διάφορους άθεους αριστερούς που είχαν θάψει ανηλεώς τον Αλχημιστή, επειδή απλά θεωρούσαν ανοησίες αυτά που έγραφε. Μου είναι αδιάφορο αν κάποιος είναι άθεος αριστερός, Βουδιστής κεντρώος, ή Χριστιανός δεξιός, όπως μου είναι επίσης αδιάφορο αν αυτά που γράφει ο Κοέλο στον Αλχημιστή στέκουν ή όχι. Δεν μπορείς όμως άνθρωπέ μου να θάβεις ένα βιβλίο μόνο και μόνο επειδή δεν ταιριάζει στην ιδεολογία σου. Δόξα το θεό, υπάρχει πληθώρα βιβλίων άλλων άθεων αριστερών που μπορείς να κρίνεις με την ησυχία σου. Προσωπικά, αν θα έπρεπε να κρίνω το βιβλίο ενός άθεου αριστερού, αυτό που θα μ’ ενδιέφερε θα ήταν, πόσο έξυπνα, κατανοητά, στρωτά και πειστικά αναπτύσσει τα επιχειρήματά του, ασχέτως αν τελικά συμφωνούσα ή διαφωνούσα με αυτά. (Σημείωση, αν με είχαν εξοργίσει τότε Βουδιστές κεντρώοι, το κείμενο αυτό θα ήταν το ίδιο, με τους Β.Κ στη θέση των Α.Α.) Όχι μόνο στη συγγραφή, αλλά σε κάθε μορφή τέχνης, πιστεύω ότι ο κριτικός δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να συγχέει την Άποψη του καλλιτέχνη με τη Γραφή του. Η κριτική πρέπει να γίνεται μόνο πάνω στη Γραφή και όχι πάνω στην Άποψη, και αν ο κριτικός δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος, θα ήταν προτιμότερο να αφήσει το έργο στην ησυχία του. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
dreamwhisperer Posted September 6, 2008 Share Posted September 6, 2008 Θεωρώ ότι η οποιαδήποτε κριτική πρέπει να πληρεί κάποιες προϋποθέσεις για να γίνει σεβαστή (και αποδεκτή) και σίγουρα μία από αυτές δεν είναι το κατά πόσο ο κριτικός γράφει ό,τι του αρέσει ή όχι. 1. Να είναι σαφής. Δηλαδή να μην είναι χαμένη σε δυσπρόσιτα βερμπαλιστικά κενά και να μην απευθύνεται μόνο στο συντάκτη της κριτικής. (Κάποιος πολύ γνωστός κριτικός με ρώτησε αν το βιβλίο μου είναι υπερβατικό, υπερρεαλιστικό ή απλώς (!!!) αντιενταξιακό. Έμεινα με το στόμο ανοικτό.). Να δίνει με σαφήνεια αυτό που θέλει να πει, να αποφεύγει τη φιλολογική ανάλυση (την εξειδικευμένη). 2. Να είναι καλοπροαίρετη. Ο κριτικός να μην έχει προσωπικό όφελος ούτε από την ανάδειξη ούτε από την καταπόντηση του έργου. Να γίνεται επαγγελματικά, στυγνά, χωρίς κανέναν απώτερο σκοπό (κοινωνικό, οικονομικό). 3. Να είναι αποπροσωποποιημένη. Απομακρυσμένη από παρεϊστίκο κλίμα, προσωπικές μνησικακίες ή συμπάθειες, ένταξη σε σχολές σκέψης, αλληλοδιαπλεκόμενα συμφέροντα (σημειώνω εδώ ότι το έργο του Κούρτοβικ "Τι ζητάν οι βάρβαροι" έχει παρουσιαστεί και κριθεί (ευνοϊκά) 3 φορές από το Βιβλιοδρόμειο στο οποίο είναι αρχισυντάκτης (εντάξει παιδιά, ηρεμία, θα το πάρουμε)). 4. Να πείθει. Αυτό σημαίνει ότι ο κριτικός πρέπει να έχει από πίσω του κάποια προσόντα (τυπικά και ουσιαστικά) αλλιώς η κριτική είναι αδιάφορη. (Θα σε ενδιέφερε να σε κρίνει ένα εξάχρονο που μόλις έμαθε να διαβάζει;). Προσωπικά δίνω και μία επιπλέον προυπόθεση. Ο κριτικός να μην είναι (ούτε να έχει τη φιλοδοξία να γίνει) δημιουργός, αλλιώς ακυρώνονται όλα τα παραπάνω, αλλά στην Ελλάδα ζούμε οπότε δεν πειράζει. Φυσικά αυτά όλα αναφέρονται στην "επίσημη" κριτική και όχι στην του forum, αλλά κάπως αν το σκεφτεί κανείς μπορεί να τις προσαρμόσει και σε αυτή την περίπτωση. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.