Show, don't tell

[mman]

Επειδή η λογοτεχνική "επίθεση" που δέχομαι τον τελευταίο καιρό είναι έντονη σχεδόν όσο και καλοπροαίρετη, διευκρινίζω εδώ το προφανές και πασίγνωστο: Το ρητό "show, don't tell" δεν είναι χθεσινό και φυσικά δεν το ανακάλυψα εγώ. Σκοπός αυτού του τόπικ είναι, εκτός από το να αποποιηθώ κάθε σχετική ευθύνη, να θυμίσω με την αφορμή αυτή την κατά τη γνώμη μου σημαντικότερη συγγραφική συμβουλή. Κι επειδή εγώ δεν θα μποροούσα να τα πω καλύτερα, παραθέτω μόνο δύο από τα περίπου... 1,5 δισεκατομμύριο links που βρίσκει κανείς εύκολα με ένα googlaρισμα. Νομίζω ότι όλοι όσοι γράφουν θα ωφεληθούν από ένα σχετικό ξεσκόνισμα.

[DinMacXanthi]

Don't tell me the moon is shining; show me the glint of light on broken glass.

-Anton Chekhov, χαζομπαμπάς του μοντέρνου διηγήματος

[wordsmith]

Έχω να πω ότι:

1)ΟΥΑΑΑΧΑΧΑΧΑΧΟΥΧΟΥ! Καλά να πάθεις, ψείρα, τσεκουρωτή διηγημάτων! Έβγαλες όνομα!

 

2)Λάβετε υπόψη σας το ότι "Technology is the knack of so arranging the world that we do not experience it" (Max Frisch-μη ρωτήσετε ποιος είναι αυτός, δεν ξέρω) και "The more acute the experience, the less articulate its expression" (Harold Pinter).

 

Πώς θα δείξουμε την ταραχή κάποιου χαρακτήρα χωρίς να δηλώσουμε το συναίσθημα; Πρέπει, δηλαδή, σύμφωνα με την παραπάνω εντολή, να μην πούμε "θύμωσε/αναστατώθηκε/κλπ", αλλά να περιγράψουμε τις σωματικές αντιδράσεις του χαρακτήρα που ταράζεται, έτσι δεν είναι; Αλλά, αν το κάνεις πολλές φορές αυτό, θα δεις ότι η ίδια σωματική αντίδραση μπορεί να είναι ενδεικτική πολλών συναισθημάτων, πχ ο ήρωας τρέμει από φόβο/θυμό/κούραση;, δακρύζει από χαρά/λύπη/συγκίνηση/τι είδους συγκίνηση; Ελπίζω να είμαι σαφής. Και επίσης κάπου θα μας τελειώσουν όλα αυτά. Πχ για να δηλώσουμε έκπληξη όλες οι εκφράσεις που μπορώ να σκεφτώ τώρα μου φαίνονται ήδη πολυχρησιμοποιημένες και κλισέ. Πάγωσε/μαρμάρωσε/η καρδιά της σταμάτησε/το αίμα στις φλέβες της έτρεξε πιο γρήγορα κλπ. Χωρίς να υπολογίσουμε την πιθανότητα ο καθένας (συγγραφέας ή χαρακτήρας λογοτεχνίας) να δείχνει με άλλο σωματικό τρόπο το ίδιο συναίσθημα, πχ άλλος όταν φοβάται παραλύει, άλλος τρέχει να κρυφτεί, άλλος αρπάζει ό,τι βρει μπροστά του και κοπανάει αυτό που τον τρόμαξε κλπ. Καλούμαστε να εκφραστούμε σε έναν κώδικα ασαφή, ελλιπή και ακατέργαστο, χαρακτηριστικά τα οποία κάνουν κάποια διηγήματα ακατανόητα... Το πιάνεις το υπονοούμενο...

 

Απλώς καταθέτω τον προβληματισμό μέχρι ποιο σημείο μπορούμε να κάνουμε show χωρίς να καταφύγουμε στο tell. Μην ξεχνάτε ότι και οι μεγάλοι Όργουελ και Χάξλεϊ έχουν μπόλικο tell στα 1984 και Brave New World αντίστοιχα.

[Tattoman]

Πραγματικά πολύ καλό τόπικ. Πρώτη φορά ακούω αυτήν την φράση και το ψάξημο στο google με βοήθησε πολύ. Όντως πολύ καλό αυτό που προέκηψε από το ρητό...να μεταδώσεις κάτι χωρίς να το πεις ξεκάθαρα....αλλά μια ερώτηση. Μήπως θα έμοιαζε λίγο κουραστικό αν γίνονταν συνεχώς μέσα σε ένα κείμενο? θέλω να πω...μήπως θα γέμιζε με πολλές λεπτομέριες το κείμενο? Δεν ξέρω απλά ρωτάω....

 

Αλλά με βοήθησε πολύ αυτό το τόπικ

Edited December 19, 2010 by Tattoman

[Stanley]

Κανείς δεν είπε ότι το έβγαλες εσύ, απλώς εσύ το προπαγανδίζεις

 

Σοβαρά τώρα, είναι μερικές φορές που, επειδή είναι όμορφη και πιασάρικη έκφραση, κοτσάρεται χωρίς λόγο. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο tell της αφήγησης και το tell της εξήγησης. Αν κάτσεις να πει πώς έγινε κάτι ή τι έγινε, δεν είναι tell, αν κάτσεις να εξηγήσεις αν αυτό που έγινε είναι καλό ή κακό, ποια είναι τα βαθύτερα ψυχολογικά κίνητρα και ο ψυχισμός του ήρωα, τότε ναι, αυτο ειναι. Περισσότερα...στην ιστορία μου

[dagoncult]

Don't tell me the moon is shining; show me the glint of light on broken glass.

-Anton Chekhov, χαζομπαμπάς του μοντέρνου διηγήματος

 

Οκ, νομίζω πιάνω το γενικό νόημα, αλλά:

''Το φεγγάρι έλαμπε στον καθρέφτη σαν χρυσαφένιο μάτι'' - ''Χρυσαφένιες φεγγαχτίδες έλαμπαν πάνω στον καθρέφτη''

Ποια η διαφορά;

Καταλαβαίνω ότι το απλοποιώ, αλλά βασικά αναρωτιέμαι μήπως το show θέλει αποκλειστικά διάλογο και δράση. Κάτι σαν: '' Γύρισε, αντίκρισε τις χρυσαφένιες λάμψεις του φεγγαριού που έλαμπαν στον καθρέφτη, κι έπειτα είπε:''

Μ' ενδιαφέρει να ακούσω καμιά γνώμη γι' αυτό. Ίσως θα μπορούσε να με βοηθήσει να ξεχωρίζω το tell στις ιστορίες μου, γιατί μέχρι τώρα δυσκολεύομαι πολύ να το δω (ή ίσως το βλέπω αλλά δεν θέλω να το πιστέψω/χωνέψω).

 

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο tell της αφήγησης και το tell της εξήγησης. Αν κάτσεις να πει πώς έγινε κάτι ή τι έγινε, δεν είναι tell, αν κάτσεις να εξηγήσεις αν αυτό που έγινε είναι καλό ή κακό, ποια είναι τα βαθύτερα ψυχολογικά κίνητρα και ο ψυχισμός του ήρωα, τότε ναι, αυτο ειναι.

Ναι, συμφωνώ νομίζω, αλλά αν αυτή η εξήγηση του τι έγινε φάει 2500 λέξεις από μια ιστορία 3000 λέξεων τότε μάλλον κι αυτό tell είναι... έτσι μου φάινεται.

 

 

 

Υποθέτω ότι το ζουμί βρίσκεται σ' αυτήν την (πολύ σωστά/τώρα μας φώτισες) φράση του wiki:

''The objective is to find the right balance of telling versus showing, action versus summarization.''

[Nihilio]

Βασικά αυτή την φράση τη μισώ και τη θεωρώ εντελώς λάθος. Γιατί, όπως κάθε επικίνδυνο λάθος, περιέχει μια μεγάλη αλήθεια που τη διαστρέφει ως εκεί που δεν πάει άλλο.

 

Ναι, όταν μπορείς να δείξεις κάτι και έχει σημασία, καλύτερα να το κάνεις. Αλλά πρέπει να ξέρεις και πότε πρέπει να πεις κάτι για να δώσεις το σωστό ρυθμό στο κείμενο.

Οπότε μπορεί άνετα να γίνει: "Don't just tell, show when it is important."

[wordsmith]

Εμένα, αν σε βοηθάει, dagoncult, μου είχανε πει σε σεμινάριο ότι επιτρέπεται κάπως πιο πολύ tell όταν αυτό που γράφεις είναι μεγάλο, μυθιστόρημα ή νουβέλα. Αλλά σε διήγημα καλύτερα, λέει, να έχει κυρίως δράση. Εξού και έπραξαν ο Όργουελ και ο Χάξλεϊ, υποθέτω.

Η προσωπική μου άποψη, ως αναγνώστρια, είναι ότι το tell ενοχλεί μόνο αν αυτό που λέει το κείμενο το έχει ήδη καταλάβει/θα μπορούσε να το καταλάβει και μόνος του ο αναγνώστης και, παρ'όλα αυτά, ο συγγραφέας του το τρίβει στα μούτρα λες και ο αναγνώστης είναι ηλίθιος. Κάθε άλλο tell εμένα δε θα με ενοχλούσε. Ίσως μάλιστα να με βοηθούσε να καταλάβω κιόλας το κείμενο.

Η αποθέωση του tell στο παρακάτω κείμενο:

 

Στὴβ Χίμ­μερ (Steve Himmer)

 

 

 

 

Ἕνα σύγχρονο διήγημα

(A Modern Short Story)

 

 

 

ΝΑΣ ΙΔΙΟΤΡΟΠΟΣ, ὡ­στό­σο πι­στευ­τός, ἥ­ρω­ας πα­ρου­σι­ά­στη­κε μὲ τέ­τοι­ο τρό­πο ὥ­στε νὰ προ­σελ­κύ­σει τὴ συμ­πά­θεια καὶ τὸ ἐν­δι­α­φέ­ρον τῶν ἀ­να­γνω­στῶν. Ὁ ἥ­ρω­ας ζοῦ­σε σὲ ἕ­να κό­σμο γνώ­ρι­μο στὸ κοι­νό του, ὑ­πὸ συν­θῆ­κες ὄ­χι δι­α­φο­ρε­τι­κὲς ἀ­πὸ τὶς δι­κές τους. Ὁ ἥ­ρω­ας αὐ­τὸς ἦ­ταν ἀ­πὸ ὅ­λες τὶς ἀ­πό­ψεις ἕ­νας κα­λὸς ἄν­θρω­πος ἀλ­λὰ τὸν ἀ­πα­σχο­λοῦ­σαν οἱ ἀμ­φι­βο­λί­ες καὶ οἱ ἐ­πι­θυ­μί­ες ποὺ εἶ­ναι συ­νη­θι­σμέ­νες στὴ ζω­ὴ καὶ στὴν ἐ­πο­χή μας. Ὅ­ταν ὁ ἥ­ρω­ας αὐ­τὸς συ­νάν­τη­σε ἀ­πρό­βλε­πτες ἀλ­λὰ ὄ­χι ἀ­νυ­πέρ­βλη­τα δυ­σχε­ρεῖς κα­τα­στά­σεις μὲ τὴ μορ­φὴ μιᾶς ἀ­σή­μαν­της δι­α­τά­ρα­ξης τῆς κα­θη­με­ρι­νῆς ρου­τί­νας, ὁ­δη­γή­θη­κε στὴν ἐ­πα­νε­κτί­μη­ση μιᾶς πε­ρί­πλο­κης ἀ­πό­φα­σης ποὺ εἶ­χε πά­ρει στὸ πα­ρελ­θόν. Αὐ­τὴ ἡ ἀ­πό­φα­ση εὐ­θυ­νό­ταν σὲ με­γά­λο βαθ­μὸ γιὰ τὸ ὅ­τι ὁ ἥ­ρω­ας εἶ­χε φτά­σει στὴ θέ­ση ποὺ κα­τεῖ­χε στὴν πα­ροῦ­σα πε­ρί­ο­δο, πι­θα­νῶς μὲ τὴ μορ­φὴ ἑ­νὸς ἔ­ρω­τα ἢ μιᾶς δου­λειᾶς. Τὸ ἂν ἡ ἀ­πό­φα­ση ποὺ εἶ­χε πά­ρει στὸ πα­ρελ­θὸν ὑ­πῆρ­ξε σω­στὴ ἢ ὄ­χι πα­ρέ­με­νε ἀμ­φί­βο­λο, πα­ρό­τι ὁ ἥ­ρω­ας ἔ­νι­ω­θε κα­τὰ πο­λὺ ἱ­κα­νο­ποι­η­μέ­νος μὲ τὸ ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῆς ἀ­πό­φα­σής του καὶ τὶς εὐ­και­ρί­ες ποὺ αὐ­τὴ δη­μι­ούρ­γη­σε. Στὸ τέ­λος, πο­λὺ λί­γα ἄλ­λα­ξαν στὴν οὐ­σι­α­στι­κὴ κα­τά­στα­ση τοῦ ἥ­ρω­α. Ὁ ἀ­να­γνώ­στης ἔ­μει­νε μὲ ἕ­να αἴ­σθη­μα θε­τι­κῆς ἂν καὶ ἀ­φη­ρη­μέ­νης ἀ­νά­πτυ­ξης καὶ ἀ­πέ­φυ­γε τὸ αἰ­ω­ρού­με­νο αἴ­σθη­μα ἀ­να­λή­θειας ποὺ συ­νο­δεύ­ει ἕ­να ὑ­περ­βο­λι­κὰ κα­νο­νι­κὸ τέ­λος στὴ μυ­θι­στο­ρι­ο­γρα­φί­α.

 

 

 

 

Tο έχω βάλει και στο Galactic Senate, όπου ο Stanley το σχολίασε με τη λέξη "Φοβερό!" and went on to write a short story full of "telling" instead of "showing"...:tongue: Θεωρία vs πράξης σημειώσατε 2...

 

 

 

 

 

 

[Nihilio]

O Stanley δε μετράει, είναι λέρα της Πελλοποννήσου

[Eugenia Rose]

O Stanley δε μετράει, είναι λέρα της Πελλοποννήσου

 

Τι έχει η Πελοπόννησος ???

[Stanley]

Προφανώς είχα σχολιάσει ειρωνικά τότε!

 

Εχει διαβάσει κανείς σας τους Βρικόλακες του Ιψεν; Θα πέθαινα να σας έβλεπα να σχολιάζετε πόσο telling είναι αυτό έργο, ειλικρινά...

[DinMacXanthi]

Είναι συμβουλή. Δεν είναι δόγμα, δεν είναι νόμος, δεν το έχουν σκαλίσει σε καμιά πλάκα μάρμαρο. Το "εντελώς λάθος" που λες Μιχάλη, είναι... εντελώς λάθος! Προφανώς και έχει σημασία το πότε το χρησιμοποιείς.

Πολύ συχνά όμως, όταν λες κάτι στον αναγνώστη, τον βγάζεις από τη σκηνή. Του λες "ξες τι, κάτσε πίσω να σου εξηγήσω τι παίζει". Του λες πως εκείνη τη στιγμή διαβάζει (ενώ το μυαλό μας είναι φτιαγμένο, άλλων περισσότερο άλλων λιγότερο, να μπαίνει στις ιστορίες, να ξεχνάει πως κυλάνε γράμματα σε σελίδες μπροστά του). Όταν περιγράφεις κάτι, ΑΝ το κάνεις σωστά και μεθοδικά, ο αναγνώστης ξεχνιέται. Το να ξεχνιέται και να εμβαθύνει στην ανάγνωση, είναι υπέρ του διηγήματος.

Δε λέω πως το tell είναι ο διάολος. Ακόμα και σε ταινίες δουλεύει - βλέπε αφηγητής. Κι όταν ο αφηγητής είναι ξέρω γω ο Morgan Freeman, δουλεύει ακόμα καλύτερα - αλλά όπως δεν μπορείς να βλέπεις μια ταινία με έναν αφηγητή να πετάγεται συνέχεια (ΞΑΝΑ, υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως ας πούμε κάποια film noir) έτσι δεν μπορείς να έχεις τον συγγραφέα να σου λέει τι συμβαίνει.

 

Επίσης, το show δεν είναι συνώνυμο της περιγραφής. "Show" είναι η φυσιολογική ροή της ιστορίας ΧΩΡΙΣ τον μπάστακα αφηγητή να πετάγεται σαν το ελατήριο για να μας εξηγήσει γιατί γίνεται ότι γίνεται.

Και δεν είναι πάντα αναγκαίο να "δείξει" ο συγγραφέας μέσω καθαρής περιγραφής. Μπορεί μέσα από τη συνέχεια μιας ιστορίας να μας πει κάτι επειδή πολύ απλά ως ανανγώστες ενώνουμε τα κομμάτια και το καταλαβαίνουμε. Για να εξηγήσω τι εννοώ, ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα: η τελευταία-τελευταία λέξη στο διήγημα "συναίνεση" του διαγωνισμού. Εκεί ο Solonor μας ΛΕΕΙ. Χρειάζεται; Μας το έχει ήδη "δείξει" μέσα από την πλοκή χωρίς περιγραφή κανενός καρδιακού ή οτιδήποτε τον πήρε τον mofo.

 

Edited December 26, 2010 by RObiN-HoOD
updated solonor story title

[wordsmith]

Και ο τίτλος "Συναίνεση" δεν είναι tell; Εγώ αυτό νόμιζα ότι θα πεις.

Οκ, σε μια ταινία υπάρχει tell μόνο όταν έχουμε αφηγητή, δηλαδή μάλλον σπάνια. Αλλά σε ένα κείμενο πώς το ξεχωρίζεις; Ειδικά στο σφφ είδος, όπου μπορεί η υπόθεση να εκτυλίσσεται σε κάποιον άλλο κόσμο αντί τον γνωστό στον αναγνώστη, ισχύει αντίστοιχα και διαφορετικός κώδικας με βάση τον οποίο ερμηνεύουμε τα show στοιχεία που μας δίνει ο συγγραφέας. Πχ λέμε ότι ο τάδε ήρωας φορούσε μοβ μπλούζα, το οποίο χρώμα στον κόσμο εκείνο σημαίνει ότι ο ήρωας ανήκει σε μια ομάδα επαναστατών. Αλλά αυτό πού να το ξέρει ο αναγνώστης; Οπότε σε κάτι τέτοια δε γίνεται να αποφύγεις το tell, πρέπει να πεις "φορούσε μοβ, το χρώμα της επαναστατικής ομάδας τάδε". Οκ, αυτό είναι ακραίο παράδειγμα, αλλά και στο γνωστό κόσμο μπορεί να υπάρχουν τέτοια, σύμβολα που ο καθένας τα ερμηνεύει αλλιώς και βγάζει άλλο συμπέρασμα από εκείνο που εννοούσε ο συγγραφέας. Πχ αν μια βαμμένη θεούσα διαβάσει "ο υπάλληλος του βιντεοκλαμπ φορούσε σκουλαρίκι στη μύτη", βγάζει το συμπέρασμα ότι πρόκειται για φρικιό/σατανιστή/ξέρωγωκάτιτέτοιο. Αν το διαβάσει ο DinMacXanthi τι συμπέρασμα θα βγάλει; ;) Do you see my point?

 

Όσο για την Πελοπόννησο, τουλάχιστον όσοι είμαστε από εκεί ξέρουμε από καλό λάδι ορθογραφία, μεσιέ Νιχίλιο. :tongue:

Edited December 26, 2010 by RObiN-HoOD
updated solonor story title

[Stanley]

Και γιατί ο τίτλος του Σόλο είναι tell?Πολλά πράγματα είναι, αλλά tell δεν καταλαβαίνω γιατί.

 

Εγώ βλέπω ότι, όπως πολλά στη ζωή τούτη, κάτι δαιμονοποιείται και μετά...τρέχα γύρευε. Κοινώς, είπαμε στη γριά να πέσει κι αυτή ξεπωλώθηκε.

Edited December 19, 2010 by Stanley

[DinMacXanthi]

Δεν χρειάζεται να πεις "φορούσε μοβ, το χρώμα της επαναστατικής ομάδας", (ούτε λέω πως απαγορεύεται, ότι θες κάνεις, το κείμενο δικό σου είναι) μπορείς πιο πριν να δείξεις το σύμβολο τους και να πεις πως είναι μοβ στην περιγραφή του. Ή μπορείς να πεις πως ο ήρωας έψαχνε "κάποιον με μοβ ζιβάγκο" μέσα στο τάδε κλαμπ. ΑΝ είναι σημαντικό, θα βρεις τρόπο να το δείξεις, χωρίς να το πεις.

Όσο για το σκουλαρίκι, ο συγγραφέας πρέπει να χρησιμοποιεί τις κατεστημένες εικόνες προς όφελος του, είτε για να τις ανατρέψει στη συνέχεια είτε όχι. Δεν είναι μόνο τι θα σου δείξει (γι'αυτό λέω το "show" δεν είναι απλά περιγραφή) είναι το πως θα σου το φέρει και γιατί σου το δείχνει. (χωρίς να σου το πει για να βγει από την υποχρέωση)

 

edit: ναι, το show εννοούσα, και όχι tell Κέλλυ

Edited December 19, 2010 by DinMacXanthi

[wordsmith]

1)Δεν χρειάζεται να πεις "φορούσε μοβ, το χρώμα της επαναστατικής ομάδας", (ούτε λέω πως απαγορεύεται, ότι θες κάνεις, το κείμενο δικό σου είναι) μπορείς πιο πριν να δείξεις το σύμβολο τους και να πεις πως είναι μοβ στην περιγραφή του. Ή μπορείς να πεις πως ο ήρωας έψαχνε "κάποιον με μοβ ζιβάγκο" μέσα στο τάδε κλαμπ. ΑΝ είναι σημαντικό, θα βρεις τρόπο να το δείξεις, χωρίς να το πεις.

2)Όσο για το σκουλαρίκι, ο συγγραφέας πρέπει να χρησιμοποιεί τις κατεστημένες εικόνες προς όφελος του, είτε για να τις ανατρέψει στη συνέχεια είτε όχι. Δεν είναι μόνο τι θα σου δείξει

3)(γι'αυτό λέω το "tell" δεν είναι απλά περιγραφή) είναι το πως θα σου το φέρει και γιατί σου το δείχνει. (χωρίς να σου το πει για να βγει από την υποχρέωση)

 

1)Ok, κατάλαβα, αλλά γίνεται πολύ μακρύ έτσι το κείμενο, αν πρέπει, δηλαδή, για κάθε λεπτομέρεια να προσέχεις να κάνεις show.

2)Μπορεί να σου το λέει απλώς για να κάνει την ιστορία πιο ζωντανή/πραγματική, να μην είναι σημαντικό, να μην έχει σαν στόχο να ανατρέψει κάποια κατεστημένη εικόνα. Απλώς "μπήκε στο βιντεοκλάμπ και είδε δυο νεαρούς, έναν χοντρό/ψηλό/younameit με σκουλαρίκι στη μύτη και έναν αδύνατο/κοντό/younameit με μακριά μαλλιά. "

3)(γι'αυτό λέω το "tell" δεν είναι απλά περιγραφή) Το "show" εννοείς...

[DinMacXanthi]

1)Ok, κατάλαβα, αλλά γίνεται πολύ μακρύ έτσι το κείμενο, αν πρέπει, δηλαδή, για κάθε λεπτομέρεια να προσέχεις να κάνεις show.

 

Well, there's the bacon. Δεν χρειάζεται ΚΑΘΕ λεπτομέρεια να προσέχεις να κάνεις show. Σημαντικά πράγματα όμως είναι καλό να τα δείχνεις και να μην τα ξεπετάς απλά λέγοντας τα.

Πιο εύκολα: When in doubt, show don't tell.

[wordsmith]

1)Ok, κατάλαβα, αλλά γίνεται πολύ μακρύ έτσι το κείμενο, αν πρέπει, δηλαδή, για κάθε λεπτομέρεια να προσέχεις να κάνεις show.

 

Well, there's the bacon. Δεν χρειάζεται ΚΑΘΕ λεπτομέρεια να προσέχεις να κάνεις show. Σημαντικά πράγματα όμως είναι καλό να τα δείχνεις και να μην τα ξεπετάς απλά λέγοντας τα.

Πιο εύκολα: When in doubt, show don't tell.

 

Οκ, σ' αυτό συμφωνούμε. Για το πού τελειώνουν τα σημαντικά και τι αποτελεί λεπτομέρεια πλακωνόμαστε σε άλλο τόπικ... :tongue:

[Tattoman]

Γίνεται δηλαδή να κάνεις show όταν περιγράφεις κάποιον.? Δηλαδή. "Ήταν κοντός με ξανθά μαλλιά που έπεφταν σαν πεφκοβελόνες στο μέτωπό του. Έδειχνε ενθουσιασμένος...κ.τ.λ

Εδώ κάνω tell. Θα μπορούσα να το κάνω show σωρίς να κουράσω? Αφού τον περιγράφω, πως γίνεται να μην πω τα χαρακτιριστικά του ευθέως?

Edited December 19, 2010 by Tattoman

[wordsmith]

Γίνεται δηλαδή να κάνεις show όταν περιγράφεις κάποιον.? Δηλαδή. "Ήταν κοντός με ξανθά μαλλιά που έπεφταν σαν πεφκοβελόνες στο μέτωπό του. Έδειχνε ενθουσιασμένος...κ.τ.λ

Εδώ κάνω tell. Θα μπορούσα να το κάνω show σωρίς να κουράσω? Αφού τον περιγράφω, πως γίνεται να μην πω τα χαρακτιριστικά του ευθέως?

 

Όχι, δεν κατάλαβες. Εδώ κάνεις show: Λες στον αναγνώστη αυτά που θα έβλεπε αν ήταν μπροστά (κοντός, ξανθά μαλλιά κλπ). Το tell είναι το "ενθουσιασμένος": να φύγει. Πώς ήταν και έδειχνε ενθουσιασμένος; Κόκκινος στο πρόσωπο; Πλατύ χαμόγελο; Χοροπήδαγε; Αυτό εννοούμε.

[Tattoman]

Γίνεται δηλαδή να κάνεις show όταν περιγράφεις κάποιον.? Δηλαδή. "Ήταν κοντός με ξανθά μαλλιά που έπεφταν σαν πεφκοβελόνες στο μέτωπό του. Έδειχνε ενθουσιασμένος...κ.τ.λ

Εδώ κάνω tell. Θα μπορούσα να το κάνω show σωρίς να κουράσω? Αφού τον περιγράφω, πως γίνεται να μην πω τα χαρακτιριστικά του ευθέως?

 

Όχι, δεν κατάλαβες. Εδώ κάνεις show: Λες στον αναγνώστη αυτά που θα έβλεπε αν ήταν μπροστά (κοντός, ξανθά μαλλιά κλπ). Το tell είναι το "ενθουσιασμένος": να φύγει. Πώς ήταν και έδειχνε ενθουσιασμένος; Κόκκινος στο πρόσωπο; Πλατύ χαμόγελο; Χοροπήδαγε; Αυτό εννοούμε.

ok, το 'πιασα

[TheHunter-Writer]

Show, don't tell? Ειλικρινά, πρώτη μου φορά το ακούω. Ίσω γιατί ποτέ δεν σκέφτομαι θεωρητικά πως πρέπει να εκφράσω κάτι, και αφήνομαι στο να επιλέγω ότι θεωρώ καταλληλότερο τη στιμγή που γράφω. Πάντως, προτιμώ το show απ' το tell, αν και αυτό το τελευταίο είναι πολλές φορές, όχι απλά χρήσιμο, αλλά και απαραίτητο.

 

 

[Oberon]

Tell, not show:

 

"Η Ίρια δεν είχε ξαναδεί ποτέ ξανθό άντρα με γαλάζια μάτια και λευκό-ροζ δέρμα. Ένιωσε φόβο στην όψη του άντρα, ο οποίος κρατούσε ένα μεταλλικό αντικείμενο με λαμπάκια που αναβόσβηναν. Τι ήταν αυτό το πράγμα αναρωτήθηκε, που θα μπορούσε να ήταν και όπλο, και τι ήθελε ο ξένος από εκείνη? Η φυλή της δεν επέτρεπε επαφές με ξένους και αν μαθευόταν πως είχε συναντήσει έναν ξένο ίσως και να την έδιωχναν από τον καταυλισμό και να την έστελναν να μείνει στις ερημιές. Η Ίρια ήταν παγιδευμένη και το λαρύγγι της συρρικνώθηκε από την αγωνία και τον τρόμο, ενώ τα χέρια της σφίχτηκαν σε γροθιές και η ανάσα της πνίγηκε. Έτσι, κάνοντας μερικά βήματα πίσω το έβαλε στα πόδια νιώθοντας πανικό όπως θα ένιωθε ένα παγιδευμένο ζώο, και αποφάσισε  να μη μιλήσει ποτέ σε κανέναν γι'αυτή την ασυνήθιστη και εξωκόσμια επαφή!"

 

 

 

Show, don't tell:

 

Η Ίρια έσφιξε τα χέρια της σε γροθιές. Η ήχος της καρδιάς της τυμπάνισε στ'αυτιά της. Ένας άντρας! Τόσο αλλόκοτος! Μαλλιά στο χρώμα του άχυρου, μάτια ξεβαμένα στο χρώμα του μεσημεριάτικου ουρανού. Και αυτό το δέρμα. Ροζ, σχεδόν λευκό! Άρρωστο! Η Ίρια έκανε δύο βήματα πίσω. Κανείς στη φυλή της δεν είχε ξαναδεί τέτοιο πλάσμα. Και αυτό το αντικείμενο στα χέρια του! Ένα όπλο; Σχεδόν υπνωτισμένη από αυτά τα φωτάκια που αναβόσβηναν πάνω στο αντικείμενο έκανε περισσότερα βήματα."Θα με διώξουν από τη φυλή. Θα με στείλουν να μείνω στις ερημιές γιατί ήρθα σε επαφή με έναν ξένο". Ένιωσε το λαρύγγι της να συρρικνώεται, την ανάσα της να πνίγεται. Ο ήχος που έβγαλε ήταν ενός παγιδευμένου ζώου, ήχος που ήξερε καλά. Χωρίς να το καταλάβει, άρχισε να τρέχει. Τα πέλματά της βαριά πάνω στο έδαφος, τα χαλίκια να ξεσκίζουν τα πόδια της, έτρεχε σαν ζώο που κατάφερε να ξεφύγει από μια παγίδα. "Δεν θα μιλήσω σε κανέναν γι'αυτή την συνάντηση! Ποτέ δεν έχω ξαναδεί τέτοιο φρικτό, εξωκόσμιο πλάσμα! Ποτέ!"

 

Ίσως όχι τέλειο παράδειγμα, αλλά νομίζω πως είναι εμφανής η διαφορά μεταξύ του περιγραφικού "tell" στην πρώτη παράγραφο, και του "show" στη δεύτερη. 

Edited December 19, 2010 by Oberon

[Eroviana]

Νομίζω έχουμε ένα θεματάκι. Το show δεν είναι να κάνουμε την παραμικρή περιγραφή των εκφράσεων και της γλώσσας του σώματος του χαρακτήρα παραφορτώνοντας την ιστορία με επίθετα και περιγραφικά σχήματα. Σε καμία περίπτωση. Το θέμα μας είναι, από τη δράση του ήρωα/της ηρωϊδας φαίνονται τα συναισθήματα; Άλλη ερώτηση; Είναι τόσο σημαντικό να πούμε τι αισθάνεται ο χαρακτήρας (ή έστω και να το δείξουμε); Αυτό είναι δική μας προσωπική ανάγκη για εξομολόγηση, όχι προώθηση της πλοκής. Ο αναγνώστης μας δεν είναι χαζός. Ούτε συναισθηματικά νεκρός. Αν συμβεί κάτι άσχημο σε έναν χαρακτήρα μας που αγάπησε, θα το νιώσει, θα πονέσει. Αυτό έχει σημασία.

 

Θα συνεχίσω αύριο, το κεφάλι μου πετάει τώρα αλλού.

[Nihilio]

Well, there's the bacon. Δεν χρειάζεται ΚΑΘΕ λεπτομέρεια να προσέχεις να κάνεις show. Σημαντικά πράγματα όμως είναι καλό να τα δείχνεις και να μην τα ξεπετάς απλά λέγοντας τα.

Πιο εύκολα: When in doubt, show don't tell.

Ι'll drink to that, αν και πάντα είναι θέμα συγγραφέα.

πχ, το γυρίστε το γαλαξία με οτοστόπ θα ήταν το ίδιο δίχως τα εμβόλιμα Tell περάσματα του Douglas Addams; Ή ο Clive Barker θα έπρεπε να γράφει τόσο show όσο ο Stephen King;

Επίσης, αν δεν υπάρχει δράση υπάρχει λόγος να μην προσπεράσεις κάποιο σημείο με απλό tell;

 

Για αυτό διαφωνώ με το mantra 'Show, don't tell' που είναι μια τρομερά εύκολη συμβουλή με αμφίβολλα όμως αποτελέσματα.