Κρίση για τα έργα

[Kafka]

Πότε καταλήγετε σε μια γνώμη, λίγο ως πολύ που δεν επιδέχεται αμφιβολίας, για την αξία ενός κειμένου που έχετε ολοκληρώσει;

 

Εγώ κατέληξα να αφήνομαι να σχηματίσω μια γνώμη για το κάθε κείμενο κυρίως ενώ το γράφω, και αυτή σπάνια αλλάζει. Καμιά φορά έχει συμβεί να έχω κακή γνώμη για κάτι λίγο αφού το γράψω, αλλά είναι σπάνιο αυτή να μεταβληθεί μελλοντικά, κάτι που έχει γίνει με την υποστήριξη απο άλλους που το διάβασαν οτι τους άρεσε.

Κυρίως όμως αφήνω τα έργα μου όπως ήταν, κάνω ελάχιστες διορθώσεις (εως καθόλου), διότι θεωρώ οτι η ίδια η ώρα της έμπνευσης είναι σημαντικότερη για τη διαμόρφωση του κειμένου απ ο,τι ισχύει για μια ύστερη εξέτασή του.

 

Με όλα αυτά δε θέλω να πω οτι η δική μου γνώμη είναι πάντα η σωστή. Απλώς οτι σπάνια προσπαθώ να κατανοήσω πώς αντιλαμβάνεται το έργο μου κάποιος άλλος, παρόλο που βέβαια δε το γράφω μόνο για εμένα- διαφορετικά ίσως να μην έγραφα καν, αφού θα μπορούσα να ζω τις ιστορίες στη φαντασία μου, μόνος μου.

 

Έχω συχνά ακούσει απο άλλους συγγραφείς οτι γράφουν κάτι, ακολούθως το αφήνουν σε ένα συρτάρι, και μετά απο καιρό το ξαναδιαβάζουν, ελπίζοντας έτσι να διαμορφώσουν μια πιο αντικειμενική γνώμη γι αυτό. Εγώ όμως όποτε διαβάζω κάτι μετά απο καιρό έχω χάσει πλέον την επαφή με τη ζωντανή άλλοτε πραγματικότητα του έργου, έχω βγει απο τη μαύρη λίμνη της φαντασίας μέσα στην οποία το δημιούργησα, και έτσι παρόλο που μπορώ να το κρίνω θετικά ή αρνητικά, πλέον δε διατηρείται η εντύπωσή μου απο τον κόσμο απο τον οποίο προήλθε.

 

Πιστεύω πάντως οτι η γνώμη των άλλων για το κάθε κείμενο έχει σημαντική αξία. Αυτό καθώς αν κανείς δεν την λαμβάνει υπ όψη (την καλοπροαίρετη κριτική) τότε κινδυνεύει ενδεχομένως να εκφράζει κάτι εντελώς προσωπικό, που όση αξία και αν έχει για τον ίδιο, έχει ελάχιστη αξία που μπορεί να επικοινωνηθεί σε αναγνώστες, και γι αυτό θεωρείται - απο εμένα - αποτυχημένο ως έργο λογοτεχνίας.

[aScannerDarkly]

Όταν γράφω κάτι, προφανώς μού αρέσει εκείνη τη στιγμή, γιατί προσπαθώ να δημιουργήσω κάτι που αρέσει πρωτίστως σε εμένα. Για να σχηματίσω γνώμη όμως πρέπει να το αφήσω κάμποσο καιρό, να βγω από μέσα, και μόνο τότε μπορώ να πω, οκ, καλό βγήκε, ή τι αίσχος είναι αυτό που έγραψα.

 

Όσο για διορθώσεις - πολλές. Έχω μάθει τελευταία να ξαναδουλεύω τα κείμενά μου μέχρι να νιώσω ότι δεν πάει άλλο, και αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχω αποκομίσει από την επαφή μου με ανθρώπους που ασχολούνται με το αντικείμενο. Ακούω τους αναγνώστες, είτε πρόκειται για σχόλια στο φόρουμ, είτε για κάποιον γνωστό μου στον οποίο το έδωσα να διαβάσει είτε για κάποιο εργαστήριο, αξιολογώ τα σχόλια και όσα θεωρώ εύστοχα, τα λαμβάνω σημαντικά υπ' όψιν για να κάνω το κείμενο όσο καλύτερο γίνεται. Είμαι ευγνώμων για το ότι έχω αυτό το πολύ σημαντικό βοηθημα. Ανάλογα με την έκτασή του και το χρόνο συγγραφής, 2-6 μήνες μετά, μπορώ να το ξαναδιαβάσω και να αποφασίσω τελικά τι έχω καταφέρει.

Edited October 14, 2012 by aScannerDarkly

[Sonya]

Ό,τι είπε ο κύριος από πάνω. Μέχρι τελείας. Επίσης, αυτή η διαδικασία των 2-6 μηνών από συγγραφή σε διόρθωση, σε δεύτερη διόρθωση, σε τρίτη διόρθωση, μπορεί να γίνει πάρα, πάρα πολλές φορές, ανάλογα την έκταση του κειμένου.

[abuno]

διότι θεωρώ οτι η ίδια η ώρα της έμπνευσης είναι σημαντικότερη για τη διαμόρφωση του κειμένου απ ο,τι ισχύει για μια ύστερη εξέτασή του.

 

 

Συμφωνώ αρκετά.

[mman]

1) Κυρίως όμως αφήνω τα έργα μου όπως ήταν, κάνω ελάχιστες διορθώσεις (εως καθόλου), διότι θεωρώ οτι η ίδια η ώρα της έμπνευσης είναι σημαντικότερη για τη διαμόρφωση του κειμένου απ ο,τι ισχύει για μια ύστερη εξέτασή του.

 

2) Με όλα αυτά δε θέλω να πω οτι η δική μου γνώμη είναι πάντα η σωστή. Απλώς οτι σπάνια προσπαθώ να κατανοήσω πώς αντιλαμβάνεται το έργο μου κάποιος άλλος, [...]

 

3) Πιστεύω πάντως οτι η γνώμη των άλλων για το κάθε κείμενο έχει σημαντική αξία. Αυτό καθώς αν κανείς δεν την λαμβάνει υπ όψη (την καλοπροαίρετη κριτική) τότε κινδυνεύει ενδεχομένως να εκφράζει κάτι εντελώς προσωπικό, που όση αξία και αν έχει για τον ίδιο, έχει ελάχιστη αξία που μπορεί να επικοινωνηθεί σε αναγνώστες, [...]

 

1) Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Μπορείς να κρατήσεις τη γενικότερη αίσθηση και ατμόσφαιρα που προέκυψε από την έμπνευση και να δουλέψεις διορθώνοντας λεπτομέρειες και τεχνική. Η πιθανότητα η πρώτη γραφή να είναι και η καλύτερη από πλευράς τεχνικής είναι εξαιρετικά μικρή. Γίνεται, αλλά σπάνια.

 

2) Κι όμως, αυτό είναι το κλειδί, όπως ακριβώς λες κι εσύ στο (3).

 

Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς το έργο του απ' έξω.

Ο ένας είναι να απομακρυνθεί χρονικά απ' αυτό και να το αφήσει να καταλαγιάσει μέσα του από συναισθηματικής άποψης. Το πόσο χρόνο χρειάζεται γι' αυτό, εξαρτάται από τον συγγραφέα και το έργο. Το ζητούμενο είναι όταν το ξαναδιαβάσει κανείς να θυμάται όσα λιγότερα γίνεται από αυτά που αισθανόταν όταν το έγραφε, ώστε να το δει με καθαρά αναγνωστικά μάτια. Επειδή όμως τότε συνήθως είμαστε πιο απρόθυμοι να διορθώσουμε, μερικές πρώτες διορθώσεις είναι καλό να γίνονται σχετικά γρήγορα, πριν από την "ματιά από μακριά".

Ο άλλος είναι να δει το έργο του μέσα από τα μάτια τρίτων. Στην ουσία έτσι κερδίζει κανείς χρόνο και αυτό πρέπει να γίνεται αρκετά γρήγορα, όσο παραμένει κανείς ακόμα ο συγγραφέας του έργου, αφού έτσι θα έχει και τις δύο οπτικές ταυτόχρονα (του συγγραφέα, μέσω του ίδιου και των αναγνωστών, μέσω των τρίτων). Η απομακρυσμένη ματιά μπορεί (και πρέπει) ν' ακολουθήσει αργότερα.

Και οι δύο τρόποι είναι αναγκαίοι και πολύτιμοι για μένα.

[Andkand]

Πιστεύω ότι την ώρα που γράφεις κάτι, το ένστικτό σου, συνήθως, σου λέει αν αυτό τείνει να βγει καλό ή κακό.

Οι διορθώσεις είναι μια ατέλειωτη διαδικασία. Εγώ όσες φορές και να διαβάσω ένα κείμενό μου, θα βρω κάτι να διορθώσω/βελτιώσω/αλλάξω. Σταματώ την επεξεργασία μόνο όταν μου την επιβάλει κάποιο χρονοδιάγραμμα.

Οι (καλοπροαίρετες) απόψεις τρίτων είναι πάρα πολύ σημαντικές! Σε βοηθούν να δεις τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία. Φυσικά και δεν είναι απαραίτητο να τις λαμβάνεις πάντα υπόψη σου, αν εσύ έχεις ισχυρή αντίθετη άποψη.

Ένα καλό κείμενο είναι αυτό που το ξαναδιαβάζεις μετά από πολύ καιρό και νιώθεις ότι ακόμα σε συγκινεί!

[Naroualis]

Πότε καταλήγετε σε μια γνώμη, λίγο ως πολύ που δεν επιδέχεται αμφιβολίας, για την αξία ενός κειμένου που έχετε ολοκληρώσει;

 

 

Προσωπικά, ποτέ.

 

Μα ποτέ όμως.

 

Υπάρχουν φορές που ξέρω ότι δεν έχω τη δύναμη να το δουλέψω άλλο. Έχω τέτοια κείμενα, κυρίως μεγάλης έκτασης που τα κοίταξα και τα ξανακοίταξα και τα ξανακοίταξα και κάθε φορά και κάτι εβρισκα, άσχετα με το αν το είχαν δει άλλοι ή όχι.

 

Νομίζω ότι όπως το θέτεις, δεν είναι θέμα γνώμης, αλλά τρόπου γραφής, δηλαδή διαδικασίας γραφής. Ας πούμε κάποιοι εδώ στην παρέα δε γράφουν ούτε λέξη αν δεν ξέρουν τι θα γίνει στο κείμενό τους από την αρχή ως το τέλος. Άλλοι, όπως εγώ, ξεκινάμε από κάτι και πηγαίνουμε όπου μας πάει η γραφή κι η αλήθεια της έμπνευσης. Αυτό προσωπικά μου δίνει πάντα την εντύπωση ότι δε γράφω μια ιστορία, δεν τη δημιουργώ, αλλά τη θυμάμαι. Και όπως όλοι ξέρουμε, κανείς ποτέ δε θυμήθηκε σωστά μια ολόκληρη ιστορία με την πρώτη. Οπότε πρέπει να ξαναγυρίσω και να ξαναγυρίσω και να ξαναγυρίσω σε αυτή, μέχρι να τη θυμηθώ τόσο καλά, ώστε οι λεπτομέρειες που δε θυμάμαι να μην έχουν σημασία.

 

Δε θέλω να με παρεξηγήσετε, αλλά ποτέ μου δεν κατάλαβα τους ανθρώπους που δεν διορθώνουν τα γραπτά τους. Καταλαβαίνω το λόγο, αλλά την αίσθηση δε μπορώ να την καταλάβω.

[Kafka]

Είναι κυρίως πρακτικό το ζήτημα για εμένα. Πέρα απο την ήδη σημειωμένη αίσθησή μου πως καθώς γράφω ακόμα κάτι είμαι συνδεδεμένος με την κύρια πηγή του έργου, ενώ μετά απο καιρό έχω μετακινηθεί και δεν με συνδέουν πλέον νήματα με αυτήν, υπάρχει το ζήτημα της ατέρμονης διόρθωσης.

 

Έτσι αλλάζω κάτι μόνο αν υπάρχουν απο απροσεξία πολλές όμοιες λέξεις μαζί. Ποτέ δεν αλλάζω κάποιο κύριο νόημα.

 

Αν και έχω κατά νου πού θα καταλήξει η ιστορία, δεν είναι ολότελα υπαγορευμένο πώς θα αναπτυχθεί ως εκεί.

[wordsmith]

Εγώ νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να βγει κάτι που να έχει νόημα αν δεν ξέρεις από την αρχή ολόκληρη την ιστορία σου. Το έχω προσέξει σε δημοσιευμένα βιβλία αυτό και δε μου αρέσει - από κάποιο σημείο και μετά, δηλαδή, να φαίνεται ότι ο συγγραφέας έχει τελειώσει με την ιστορία που είχε σκεφτεί από την αρχή και προσθέτει καινούρια κομμάτια σαν να μακραίνει φούστα.

 

Κατά τα άλλα, είμαι πολύ του να αφήνω να "κάτσει" ένα κείμενο πριν το συνεχίσω, την ώρα που το γράφω, δηλαδή. Την υπόθεση την έχω σκεφτεί από την αρχή, αλλά το πώς θα μπει σε λέξεις το βρίσκω σιγά σιγά. Διατυπώνω στο μυαλό μου ένα κομμάτι, το γράφω, το αφήνω να "κάτσει" μια δυο μέρες και στο μεταξύ έχω σκεφτεί διορθώσεις να του κάνω και πώς θα διατυπώσω το παρακάτω κοκ. Το αποτέλεσμα είναι να γράφω με την ταχύτητα των προσφάτων κατοικιδίων του κου Χατζηγιώργη.

 

Αν πρέπει να το διορθώσω και έχει περάσει καιρός, μήνες και πάνω, συνήθως βαριέμαι και το αλλάζω πολύ ή δεν το αλλάζω καθόλου. Αλλά γενικά ποτέ δεν είμαι απολύτως σίγουρη αν θέλει κι άλλο διόρθωμα και τι ακριβώς.

[Naroualis]

Εγώ νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να βγει κάτι που να έχει νόημα αν δεν ξέρεις από την αρχή ολόκληρη την ιστορία σου. Το έχω προσέξει σε δημοσιευμένα βιβλία αυτό και δε μου αρέσει - από κάποιο σημείο και μετά, δηλαδή, να φαίνεται ότι ο συγγραφέας έχει τελειώσει με την ιστορία που είχε σκεφτεί από την αρχή και προσθέτει καινούρια κομμάτια σαν να μακραίνει φούστα.

 

Ναι, αλλά αυτό που λες δεν είναι ότι προσθέτει πράγματα στη διαδικασία της γραφής. Είναι ότι μετά δε γυρίζει να διορθώσει και να ομαλοποιήσει το τελικό αποτέλεσμα.

[wordsmith]

Εγώ νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να βγει κάτι που να έχει νόημα αν δεν ξέρεις από την αρχή ολόκληρη την ιστορία σου. Το έχω προσέξει σε δημοσιευμένα βιβλία αυτό και δε μου αρέσει - από κάποιο σημείο και μετά, δηλαδή, να φαίνεται ότι ο συγγραφέας έχει τελειώσει με την ιστορία που είχε σκεφτεί από την αρχή και προσθέτει καινούρια κομμάτια σαν να μακραίνει φούστα.

 

Ναι, αλλά αυτό που λες δεν είναι ότι προσθέτει πράγματα στη διαδικασία της γραφής. Είναι ότι μετά δε γυρίζει να διορθώσει και να ομαλοποιήσει το τελικό αποτέλεσμα.

 

Ε, ναι, εννοείται ότι αν έχει φροντίσει να ξαναγυρίσει πίσω και να τα φτιάξει όλα για να μη φαίνονται οι τελευταίες προσθήκες ότι είναι τελευταίες προσθήκες, είμαστε εντάξει.

[Andkand]

Σχετικά με τις διορθώσεις του κειμένου, παραθέτω κάτι που είπε σε μια συνέντευξή του στο sff.gr ο Λευτέρης Κεραμιδάς (όχι επειδή το λέει ο ίδιος αλλά επειδή συμφωνώ):

"Μάθετε να διαβάζετε τον εαυτό σας σαν να ήταν κάποιος άλλος και ν’ ακούτε με τον ίδιο τρόπο τις κριτικές που σας γίνονται. Αν στο κείμενο που μόλις ολοκληρώσατε δε μπορείτε να βρείτε τίποτα να διορθώσετε (πέρα από ορθογραφικά), δεν κοιτάζετε αρκετά προσεκτικά. Αν τα σχόλια που λαμβάνετε σας στενοχωρούν ή σας προσβάλουν, αν δε βρίσκετε τίποτε ανάμεσά τους που θα μπορούσατε ή θα θέλατε να κάνετε στο κείμενό σας για να το βελτιώσετε, τότε δεν αναζητάτε στ’ αλήθεια γνώμες, απλώς ψάχνετε κάποιον να σας χειροκροτήσει."

[mman]

"Μάθετε να διαβάζετε τον εαυτό σας σαν να ήταν κάποιος άλλος και ν’ ακούτε με τον ίδιο τρόπο τις κριτικές που σας γίνονται. Αν στο κείμενο που μόλις ολοκληρώσατε δε μπορείτε να βρείτε τίποτα να διορθώσετε (πέρα από ορθογραφικά), δεν κοιτάζετε αρκετά προσεκτικά. Αν τα σχόλια που λαμβάνετε σας στενοχωρούν ή σας προσβάλουν, αν δε βρίσκετε τίποτε ανάμεσά τους που θα μπορούσατε ή θα θέλατε να κάνετε στο κείμενό σας για να το βελτιώσετε, τότε δεν αναζητάτε στ’ αλήθεια γνώμες, απλώς ψάχνετε κάποιον να σας χειροκροτήσει."

 

E, ναι. Ωμό, όσο και αληθινό.

[wordsmith]

"Μάθετε να διαβάζετε τον εαυτό σας σαν να ήταν κάποιος άλλος και ν’ ακούτε με τον ίδιο τρόπο τις κριτικές που σας γίνονται. Αν στο κείμενο που μόλις ολοκληρώσατε δε μπορείτε να βρείτε τίποτα να διορθώσετε (πέρα από ορθογραφικά), δεν κοιτάζετε αρκετά προσεκτικά. Αν τα σχόλια που λαμβάνετε σας στενοχωρούν ή σας προσβάλουν, αν δε βρίσκετε τίποτε ανάμεσά τους που θα μπορούσατε ή θα θέλατε να κάνετε στο κείμενό σας για να το βελτιώσετε, τότε δεν αναζητάτε στ’ αλήθεια γνώμες, απλώς ψάχνετε κάποιον να σας χειροκροτήσει."

 

E, ναι. Ωμό, όσο και αληθινό.

 

Πολύ καλό, αλλά αποκλείει την πιθανότητα όντως να μη χρειάζεται διόρθωμα το κείμενο και ο κριτής απλά να είναι χειρότερος σ' αυτά από τον συγγραφέα. Και επίσης μου θυμίζει αυτό που λέει το "38 creative writing mistakes", ότι αν δώσεις το κείμενό σου να το διαβάσουν κάμποσοι, ο καθένας θα θέλει να αλλάξεις και κάτι άλλο και δε θα βγαίνει άκρη. Ας πούμε ο ένας θα θέλει περισσότερους διαλόγους και ο άλλος λιγότερους, κάτι τέτοια.

[Electroscribe]

Σόρυ, τώρα το αντιλήφθηκα αυτό.

 

Πολύ καλό, αλλά αποκλείει την πιθανότητα όντως να μη χρειάζεται διόρθωμα το κείμενο

 

Προσδιορίζω συγκεκριμένα "στο κείμενο που μόλις ολοκληρώσατε". Δεν πιστεύω στο κείμενο που δε θέλει ουσιώδεις διορθώσεις μετά την πρώτη γραφή. Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να το επιτύχει, χάνει τον καιρό του διαβάζοντας δικές μου συμβουλές. Η πλειοψηφία των πραγμάτων που ανεβαίνουν εδώ και που εκδίδονται στην Ελλάδα είναι πρώτες γραφές με διορθώσεις μόνο σε ορθογραφικό-τυπογραφικό επίπεδο. Και φαίνεται

 

 

και ο κριτής απλά να είναι χειρότερος σ' αυτά από τον συγγραφέα. Και επίσης μου θυμίζει αυτό που λέει το "38 creative writing mistakes", ότι αν δώσεις το κείμενό σου να το διαβάσουν κάμποσοι, ο καθένας θα θέλει να αλλάξεις και κάτι άλλο και δε θα βγαίνει άκρη. Ας πούμε ο ένας θα θέλει περισσότερους διαλόγους και ο άλλος λιγότερους, κάτι τέτοια.

 

Δε λέω πουθενά να τα αποδεχτεί κανείς όλα, αλλά να μάθει να μην τα απορρίπτει όλα:

 

 

αν δε βρίσκετε τίποτε ανάμεσά τους που θα μπορούσατε ή θα θέλατε να κάνετε στο κείμενό σας για να το βελτιώσετε

 

 

Σύμφωνοι, δε μπορεί να έχουν όλοι δίκιο. Εγώ απλά θυμίζω πως δε μπορεί να έχουν και όλοι άδικο. Ούτε και είναι δικαιολογία το "εσύ το θες έτσι, ο άλλος το θέλει αλλιώς, άρα κανείς σας δεν έχει δίκιο και μπορώ να το αφήσω όπως είναι". Δεν έχουν όλες οι γνώμες το ίδιο βάρος. Κι αν δε δώσεις κάτι να το διαβάσουν πολλοί, δε θα μάθεις να ζυγίζεις τις κριτικές ώστε να επιλέξεις τους λίγους στους οποίους θα δώσεις να διαβάσουν το επόμενο.

[wordsmith]

Ναι, συμφωνώ ότι το να διαφωνούν οι γνώμες των διορθωτών δε σημαίνει ότι το κείμενο δε χρειάζεται διόρθωμα, αλλά ίσως ότι οι συγκεκριμένοι διορθωτές δε "βλέπουν" τα μειονεκτήματα (αν και κάπου λέει ο Stephen King και υποστηρίζει με ενθουσιασμό ο mman ότι "σε περίπτωση διαφωνίας των διορθωτών ο συγγραφέας έχει το πλεονέκτημα της αμφιβολίας άρα κάνει ό,τι θέλει", κάτι τέτοιο). Και θεωρώ δεδομένο ότι, πριν υποβάλλει κάποιος γραπτό του σε κρίση άλλων, το έχει περάσει τουλάχιστον ο ίδιος από διόρθωση - αλίμονο.

[Nihilio]

Υπάρχουν κάποιες σπάνιες ιστορίες που βγαίνουν με τη μία και δε χρειάζονται διόρθωμα. Ο συγγραφέας που νομίζει ότι γράφει μόνο τέτοιες ή που επιδιώκει να γράφει μόνο τέτοιες κάνει κάτι λάθος.

Συνήθως όταν διαβάζω κάποια ιστορία μου 5-6 μήνες μετά τη βρίσκω χάλια. 2 χρόνια μετά την επανεκτιμώ λίγο, κυρίως γιατί στο ενδιάμεσο την είχα βρει χάλια. Συνήθως, όταν συνοδεύονται οι αναγνώσεις και από διορθώσεις, δεν κάνω σημαντικές αλλαγές, αν και δεν είναι σπάνιο κάτι που η ιστορία μου ψιθύριζε στο αυτί όταν την έγραφα να βγει και συνειδητά πλέον στο προσκήνιο ή πράγματα που δεν κολλούσαν τόσο να φύγουν.

Και πάντα ένας αναγνώστης, όσο κακός κριτής και αν είναι, θα σου δώσει ένα πολύτιμο κάτι να σκεφτείς και να αλλάξεις είτε σε εκείνη την ιστορία είτε στις επόμενες. Σοβαρά. Ακόμα και μία κοτσάνα ολκής ή μία εντελώς κακοπροαίρετη κριτική θα δώσει τροφή για σκέψη στο συγγραφέα που θέλει να βελτιωθεί.

[AlienBill]

Γνωρίζω πολύ καλά το συναίσθημα που περιγράφει ο franz. Εμένα πάντως η κρίση των άλλων σε δικά μου έργα, με οδήγησε πολλές φορές στο να γνωρίζω τι απ' όσα έγραψα είναι καλό και τι είναι φλόμπα.

 

Στην πρώτη μου συγγραφική απόπειρα, είχα υποπέσει στην πλειοψηφία των σφαλμάτων που αναγράφονται στον δεκάλογο της αποτυχίας. Και κατ' αρχήν πήγα κι έγραψα αστυνομικό θρίλερ ενώ έχω μαύρα μεσάνυχτα από το είδος και μάλιστα πίστευα ότι ήταν τόσο καλό που το έστειλα σε εκδοτικές (έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε). Οσο περνούσε ο καιρός, κατάλαβα ότι κάτι δεν καθόταν καλά σε αυτό που έγραψα.

 

Μέχρι που γνώρισα μεσω ίντερνετ μια κοπέλα που ασχολείται κι αυτή με τη συγγραφή. Είχε δει πολλά κείμενά μου και της άρεζαν, όπως κι εγώ πολλά δικά της και μου άρεσαν. Επίσης κάναμε κριτική και σχόλια ο ένας στον άλλον που μερικές φορές ήταν πολύ αυστηρή.

 

Κάποια στιγμή της έδωσα να διαβάσει την πρώτη μου συγγραφική απόπειρα. Οχι απλώς την εβγαλε άκυρη, αλλά επιπλέον μου απέδειξε ότι ήταν και λάθος από επιστημονική άποψη. Βλέπετε είχα εισέλθει με το κείμενό μου στα χωράφια της επιστήμης που σπούδασε (ψυχολογία) και πολλά απ' όσα είχα γράψει, καταπατούσαν τους κανόνες αυτής της επιστήμης. Αμέσως λειτουργησε το πείσμα μέσα μου, άρχισα τα "μα" και τα "μου" και προσπαθούσα να δικαιολογήσω τα αδικαιολόγητα.

 

Την επόμενη κιόλας μέρα, αποκύρηξα το συγκεκριμένο έργο μου. ΤΕΛΕΙΩΣ ΟΜΩΣ. Μάταια μου έλεγε η συγκεκριμένη φίλη (όπως και πολλοί άλλοι) να κάνω απλώς κάποιες διορθωτικές επεμβάσεις σε κάποια σημεία. Οχι. Ντράπηκα που έγραψα μια τέτοια ανώριμη μπαρούφα και εύχομαι κάποια στιγμή να διαγράψω από τη μνήμη μου αυτό το παράπτωμά μου.

 

Οταν αργότερα -εν μέσω διηγημάτων- έβγαλα κι άλλες πολυσέλιδες ιστορίες (δύο ιστορίες των 170 σελίδων η καθεμία) είχα ήδη αναπτύξει ένα αισθητήριο ότι αυτές οι ιστορίες ήταν καλές. Είχα αποσπάσει καλά σχόλια από τους φίλους μου και η μικρή μειοψηφία που δυσαρεστήθηκε από κάτι, ήταν λόγω κάποιων στοιχείων της πλοκής που τα προτιμούσαν αλλιώς. Ομως είχα αναπτύξει ένα τέτοιο αισθητήριο που ήξερα ότι ακόμη και αυτές οι αποκλίσεις ήταν θέμα υποκειμενισμού.

 

Πρόσφατα εγραψα μια ακόμη πολυσέλιδη ιστορία (200 σελίδες) και όταν την ολοκλήρωσα, κατάλαβα ότι κάτι δεν μου καθότανε καλά. Οταν τη διάβασαν οι φίλοι μου, μου είπαν ότι είναι κατώτερη από τις 2 προηγούμενες, κυρίως λόγω της προβλεψιμότητάς της, όμως είχε κι αυτή αρετές. Αυτό ήταν. Την αποκύρηξα κι αυτή, δίχως δεύτερη σκέψη. Ευτυχώς αυτή τη φορά μπορούσα να βγάλω short stories μέσα από αυτή.

 

Ολα αυτά τα λέω, διότι δεν δέχομαι σχόλια τύπου " ο Βασίλης δεν δέχεται την κριτική" (που κάποια στιγμή μου το είπε κάποιος). Οχι. Από τη στιγμή που έχω αποκυρήξει 2 πολυσέλιδα έργα μου ΑΚΡΙΒΩΣ με τη βοήθεια της κριτικής που μου άνοιξε τα μάτια, αυτό σημαίνει ότι την κριτική την επιδιώκω και την επιζητώ. Την έχω ανάγκη.

 

Μερικές φορές συμμορφώνομαι στην κριτική πλήρως. Αλλες φορές κάνω παραχωρήσεις έτσι ώστε να παντρέψω τις συμβουλές της κριτικής με αυτό που θέλω εγώ να περάσω. Αλλες φορές πάλι διαπιστώνω πλήρη υποκειμενικότητα που αφορά π.χ. ζητήματα πλοκής και ετσι διατηρώ την ιστορία αυτούσια, όμως φροντίζω σε τυχόν επόμενη να δώσω αυτό που έλειψε σε αυτή. Τέλος, υπάρχουν θέματα στα οποία είμαι αγύριστο κεφάλι και αυτά έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα και τις πεποιθήσεις μου. Το κυριότερο από αυτά είναι ότι δεν υποκύπτω σε λογοτεχνικά δόγματα που έχουν διαμορφωθεί στην εποχή μας και που δεν έχει καταλήξει ως κανόνας το αν είναι σωστά ή αν είναι λάθος.

 

π.χ. αν μου πει κάποιος "γράφεις παλιομοδίτικα" εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι, διότι δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμη η άποψη του τι είναι παλιομοδίτικο και αν επιτρέπεται ή όχι. Επομένως είναι θέμα υποκειμενισμού και μόνο (προς το παρόν).

 

Επιζητώ λοιπόν την κριτική και φροντίζω όσο μπορώ να την παντρεύω με τις δικές μου θέσεις και δεν θα μπορούσα να κάνω χωρίς αυτή, διότι αλλιώς σήμερα θα θεωρούσα ότι οι φλόμπες μου είναι έργα που ευσταθούν.

Edited January 23, 2013 by alien666

[wordsmith]

Την επόμενη κιόλας μέρα, αποκύρηξα το συγκεκριμένο έργο μου. ΤΕΛΕΙΩΣ ΟΜΩΣ. Μάταια μου έλεγε η συγκεκριμένη φίλη (όπως και πολλοί άλλοι) να κάνω απλώς κάποιες διορθωτικές επεμβάσεις σε κάποια σημεία. Οχι. Ντράπηκα που έγραψα μια τέτοια ανώριμη μπαρούφα και εύχομαι κάποια στιγμή να διαγράψω από τη μνήμη μου αυτό το παράπτωμά μου.

 

Ε καλά, δεν είναι ανάγκη να αποκηρύξεις και τελείως κάτι που έχεις γράψει εσύ ο ίδιος, έστω και αν διαφωνείς πλέον απόλυτα με αυτό και έχεις γίνει εντελώς άλλος άνθρωπος από εκείνον που το έγραψε. Μη σου πω ότι το να μην επιτρέπεις ούτε στις παρελθοντικές εκδοχές του εαυτού σου να φέρονται ανώριμα είναι ανωριμότητα. Ο Αντώνης Σαμαράκης (που δεν τον θεωρώ καλό συγγραφέα αλλά με αυτό συμφωνώ) είχε πει "αν γράψεις κάτι που δεν το θεωρείς καλό, να μην το πετάς, να το κρατάς στα χαρτιά σου, γιατί μπορεί κάποια μέρα να πάρεις από κει μια ιδέα για κάτι άλλο που θέλεις να γράψεις". Οκ, δε σημαίνει ότι όντως το συγκεκριμένο θα σου χρειαστεί κάποια μέρα, αλλά γενικά μην είσαι τόσο απόλυτος.

...το οποίο εμένα με οδηγεί σε άπειρα αρχεία word με μισοτελειωμένα κείμενα που δε θυμάμαι πια καθόλου τι ήθελα να τα κάνω και το μετάνιωσα. Αλλά... τεσπά.

[AlienBill]

^Μια ιδέα που έχει εκεί θα την πάρω και θα τη βάλω σε ένα διήγημα μελλοντικά. Απλά έτσι όπως είναι, δεν στέκει. Είναι κοτσάνα. Ευτυχώς που έχω γράψει και δυο μεγάλα που είναι καλά και μπορώ να λέω ελεύθερα ότι έχω γράψει και κοτσάνες, χωρίς να νιώθω τύψεις.