Η μελωδία του εφιάλτη

[Kafka]

Σχόλια: Μια μικρή ιστορία, που μπορεί να τη συνεχίσω...

 

Η μελωδία του εφιάλτη

 

Η μουσική μου προπαίδεια δεν είναι ελλιπής. Ούτε η τεχνική μου κατάρτιση στο βιολί. Είμαι, θεωρητικά, σε θέση να αποδώσω τα πιο δύσκολα κομμάτια, τις μικρότερες διαιρέσεις κάθε νότας σε όσες διαδοχές και αν εμφανίζονται. Διαβάζω απο την παρτιτούρα δίχως καμία δυσκολία. Ναι, όλα αυτά ισχύουν, και πάλι όμως δε μπορώ να παίξω τίποτα μπροστά σε άλλους!

Ίσως η πλησιέστερη γνωστή στους άλλους αντιστοιχία με την τόσο περίεργη κατάστασή μου να είναι αυτή ενός τρομερού τραυλίσματος. Δεν ξέρω τί δημιουργεί αυτή την πάθηση, αλλά σε εμένα, αυτό το τραύλισμα, ή μάλλον η φοβερή σιωπή του οργάνου, δεν οφείλεται σε κάποια υπερένταση, ή έστω όχι ευθέως σε κάτι που θα άξιζε να ονομαστεί με αυτό τον τρόπο. Προσπαθώ να παίξω μια νότα, έχω μπροστά μου τη μουσική τυπωμένη στο χαρτί, όμως παρόλο που τη φαντάζομαι στην εντέλεια με τις παραμικρές λεπτομέρειές τις, τις παύσεις, τα έντονα σημεία, τη διαδοχικότητα και την αλληλουχία του συνόλου, εγώ δε μπορώ να αρχίσω να παράγω κανένα ήχο!

Τα χέρια μου δεν υπακούουν στην εντολή που τους δίνω; Ούτε και αυτό ισχύει ακριβώς. Μπορώ να πιέσω πάνω απο τις χορδές, σε όποιο σημείο το επιδιώξω. Μπορώ, απο την άλλη, να τις λυγίσω με το δοξάρι. Όμως ο συγκεκριμένος συνδυασμός των δύο κινήσεων δε μου επιτρέπεται...

 

Θυμάμαι πολύ καλά την πρώτη φορά που με βρήκε αυτή η φρικτή και ολέθρια ανημπορία. Ήταν σε μια συναυλία μαθητική, όταν καλούμουν να εκτελέσω ένα πολύ μικρό κομμάτι. Ήταν μια σύνθεση που δεν εξαντλούσε σε καμία περίπτωση τις δυνατότητές μου και ήταν αντίθετα ανόητη και πενιχρή. Όμως, παρόλο που την είχα παίξει εκατοντάδες φορές όταν ήμουν μόνος μου, ανεβαίνοντας στη σκηνή έφτασε μονάχα να ρίξω μια ματιά στο κοινό που χειροκροτούσε την έλευση των μικρών μουσικών ώστε να το νοιώθω κατάβαθα οτι εγώ δε θα μπορούσα να παράγω ούτε μια νότα εκείνη τη νύχτα.

Ήθελα να φύγω, ή να παραμείνω ακίνητος. Αντ’ αυτού συνέχισα να περπατώ κανονικά, μα ήταν σαν κάποιος άλλος να βημάτιζε, και όχι εγώ. Όταν πήρα τη θέση μου μπροστά απο το αναλόγιο, πιο άχρηστο και απο εμένα εκείνη την ώρα, περίμενα με βασανιστική καρτερία να παρέλθει ο χρόνος ανάμεσα στην έναρξη της συναυλίας και στη δική μου συμμετοχή σε αυτήν. Ως εκείνο το σημείο είχα παράγει στη φαντασία μου με χιλιάδες διαφορετικούς τρόπους το δικό μου κομμάτι, όμως ποτέ και σε καμία περίπτωση με το σωστό. Έτσι, ενώ φυσικά το απλό μουσικό σχεδίασμα άρχιζε δίχως καμία αυξημένη ένταση, ούτε είχε μικρά μουσικά διαστήματα, εγώ κυριολεκτικά με φανταζόμουν να εισάγω στο παίξιμό μου με ένα κρεσέντο εξηκοστών-τετάρτων, ή με κάποιο πρόλογο αποτελούμενο απο εντελώς αυτοσχεδιασμένα τμήματα, που όμοια τους είχα ακούσει κάποτε μονάχα σε μακρινούς εφιάλτες μου...

Σε καμία περίπτωση δε μπορούσα να κινήσω άλλο τα δάκτυλα μου φυσιολογικά πάνω στις χορδές. Καμιά φορά με ξεγελούσα, ισχυριζόμενος οτι θα αρκούσε μια πολύ μικρή διαταραχή της εκτέλεσης, στην αρχή της, ίσως μονάχα μερικές παραπανίσιες, ή αλλαγμένες στη σειρά τους και στους χρόνους τους νότες, προκειμένου μετά να περάσω ξανά στο σωστό παίξιμο που δε θα ξένιζε. Σχεδόν με είχα πείσει οτι αυτό κανείς δε θα το παρατηρούσε, εκτός απο τη δασκάλα της μουσικής. Και είχα πολύ κυριότερους φόβους εκείνη την ώρα απο την φαντασίωση ενός θυμωμένου της βλέμματος...

Όταν ήρθε η ώρα μου όμως να παίξω το κομμάτι κανείς δε περίμενε τί θα συνέβαινε. Αρχικά δεν κατάφερα σχεδόν να παράγω καμία νότα, χτυπώντας απότομα και βίαια τις σιγασμένες με το δοξάρι χορδές, σα να πάσχιζα να μιλήσω ενώ παρέμενα καρφωμένος στον ίδιο μισητό και ανυπόφορο φθόγγο! Έπειτα, και ενώ μπορούσα να αντιληφθώ οτι γύρω μου όλοι με κοιτούσαν, ξαφνικά τα χέρια μου λύθηκαν και άρχισα να παίζω.

Ναι, έπαιζα κάτι, μόνο που αυτό δεν ήταν καθόλου το κομμάτι που μου είχε ζητηθεί, παρόλο που ήταν στην ίδια κλίμακα. Όχι οτι αυτό είχε μεγάλη σημασία διότι οι άλλοι μαθητές σταμάτησαν τη δική τους εκτέλεση. Όμως εγώ, αδιάλειπτα, σα να είχα πραγματικά την ελπίδα πως τώρα θα με έσωζε να παρήγαγα έστω μια αξιόλογη μελωδία αντί για ανυπόφορους ήχους, πηγαινοερχόμουν με τα δάκτυλα μου σε όλα τα διαστήματα του ξύλινου οργάνου, ώσπου, στο τέλος, αναγνώρισα και εγώ τη μελωδία ενός ονείρου λησμονημένου, και την ίδια στιγμή έχασα τις αισθήσεις μου και γκρεμίστηκα στο αναλόγιο...

 

Αυτή ήταν η πρώτη φορά που με βρήκε το κακό. Απο τότε βέβαια δεν έλαβα άλλο μέρος στο μαθητικό μουσικό σχήμα, και η δασκάλα δεν είδε με καθόλου καλό μάτι αυτό που είχε γίνει. Άλλοι υποστήριξαν οτι το κομμάτι που έπαιξα ήταν μεγαλοφυές, και ακόμα πιο ανήκουστο οτι το παρήγαγε ένα μικρό παιδί- ακόμα και εκείνοι αρνήθηκαν πεισματικά να πιστέψουν πως η σύνθεση ήταν δική μου.

Και, τώρα, μπροστά στις πύλες της πιο φημισμένης μουσικής ακαδημίας, έφτασα με αυτό το μυστικό πρόβλημα. Πώς θα αντιδράσουν οι κριτές μου όταν αντί για τη πασίγνωστη αρχή το ορισμένου για εκτέλεση κομματιού, ακουστούν πρώτα οι άγριες, απότομες νότες που προλογίζουν ακόμα την και απο αυτές πιο αποτρόπαια συνέχεια; Διότι με τα χρόνια έχω θυμηθεί τον παλιό εφιάλτη. Εκείνον όπου ηχούσε η τρελή μελωδία. Εκεί όπου μπορούσα, μονάχος μου, να παίζω στην ερημιά τους ήχους που ποτέ ξανά δεν είχαν ακουστεί σε κανένα κόσμο, τους ήχους που, απο την πλευρά τους, έχω κάθε λόγο να πιστεύω οτι επέβαλαν μυστικά την ανημπορία μου για εκτέλεση άλλων κομματιών, με το στόχο κάποτε να βγουν, με απροσμέτρητη αγριότητα να ξεσπάσουν, ολόγυρα απο ένα εμβρόντητο, όσο και φοβισμένο, ανυποψίαστο κοινό...

 

Κυριάκος Χαλκόπουλος

Edited January 15, 2013 by Kafka