Φραντς Κάφκα (Franz Kafka)

[Kafka]

Παρόλο που ο Κάφκα δε θεωρείται συχνά ως λογοτέχνης του τρόμου, απο την άλλη μια σύγκριση του με τον Πόε είχε γίνει ήδη στην πρώτη βιογραφία του, που έγραψε ο φίλος του Max Brod. Κατ αυτήν ενώ ο Πόε ηθελημένα παρουσιάζει σκοτεινές εικόνες και πλοκές, στον Κάφκα οι επίσης υπαρκτές εφιαλτικές εικόνες είναι κάτι που εισάγεται διότι απλώς εκεί οδηγούν όλα, δίχως μια τέτοια επιδίωξη.

 

Δεν είμαι βέβαιος κατά πόσο αυτή η επισήμανση ισχύει, όμως σίγουρα στο έργο του ο Κάφκα έχει πολλές σκοτεινές καταστάσεις. Απο τη μεταμόρφωση ενός ατόμου σε ανθρώπινου μεγέθους έντομο, ως την εκτέλεση του κύριου χαρακτήρα της Δίκης, την απάνθρωπη συμπεριφορά που δείχνει, αλλά και δέχεται, ο χαρακτήρας στον Πύργο, τον εξαφανισμένο στην Αμερική πού πέφτει συνέχεια θύμα εκμετάλλευσης.

 

Στα μικρά του διηγήματα όμως θεωρώ οτι υπάρχει πιο καθαρό το αίσθημα του τρόμου. Πολύ καλό θεωρώ το διήγημα "Ο Νηστευτής" (ένας καλλιτέχνης της πείνας), στο οποίο κάποιος προσπαθεί να αποδείξει στους άλλους οτι είναι ο ανώτερος νηστευτής όλων των εποχών, αλλά με τη συμπεριφορά τους το απαγορεύουν αυτό, με την τελική συνέπεια να αφανιστεί ο νηστευτής.

 

Επίσης το διήγημα "Ο κυνηγός Γράκχος" παρουσιάζει το φάντασμα ενός ανθρώπου που περιφέρεται απο λιμάνι σε λιμάνι αφότου τσακίστηκε πριν απο πολλά χρόνια σε κάποιο βουνό.

 

Στα "τσακάλια και άραβες" βλέπουμε την ιστορία της περιφοράς ενός οργάνου αποκεφαλισμού, και μια παλιά ζωική τελετή.

 

Στην "Κρίση", υπάρχει η εφιαλτική προδοσία απο τον γέρο πατέρα, που φτάνουν ακόμα οι δυνάμεις του για να καταδικάσει σε θάνατο το γιό του.

 

Συνολικά σε όλα τα έργα υπάρχει το σκοτάδι, η απόγνωση, η αδικία, το μίσος, και τελικά ο θάνατος.

 

Το αγαπημένο μου είναι σίγουρα Η Σωφρονιστική Αποικία. Εκεί όλες οι σκέψεις μοιάζουν να ενώνονται, υπάρχουν όλα τα επιμέρους στοιχεία του συνολικού έργου του συγγραφέα αυτού, δοσμένα σε σαράντα σελίδες. Πρόκειται για την ιστορία μιας αποικίας, του παλιού της διοικητή, ενός έμπιστου σε εκείνον αξιωματικού, ενός καταδικασμένου, και φυσικά ενός επιβλητικού μηχανήματος που στόχο έχει να επιφέρει την τιμωρία...

 

Θεώρησα δυνητικά χρήσιμο να ανοίξει ένα θέμα γι αυτό τον συγγραφέα, που σίγουρα ανήκει στους πιο διαβασμένους, παρόλο που πέθανε ουσιαστικά άγνωστος στο ευρύ κοινό.

[Mr. R.Carter]

Αγαπημενος συγγραφεας. Απο τους λιγους που το εργο του δεν μπαινει σε καποια λογοτεχνικη κατηγορια/υποειδος, αντιθετα επηρεασε πολλες μορφες τεχνης και αποτελει σταθερη πηγη επιρροης και εμπνευσης για τους συγγραφεις, σκηνοθετες, ζωγραφους που ακολουθησαν.

 

Φυσικα και ο τρομος υπαρχει εντονος στα γραπτα του, αλλα οχι ο παραδοσιακος γοτθικος, αλλα ενας δικος του, σουρεαλιστικος και κλειστοφοβικος.

 

Αγαπημενη ιστορια μαλλον η Αποικια των Τιμωρημενων ή αλλιως Σωφρονιστικη Αποικια για τους λογους που εγραψε παραπανω ο sff-Kafka.

 

Κριμα που το εργο που αφησε πισω του ειναι τοσο μικρο σε ογκο και θα ηταν ακομα μικροτερο αν δεν ηταν ο Μαξ Μπροντ, ο οποιος παρολο που ειχε εντολη απο τον ιδιο τον Καφκα να καταστρεψει ολα τα κειμενα μετα το θανατο του συγγραφεα, εκεινος οχι μονο τα διαφυλαξε αλλα ηταν ο υπευθυνος που κυκλοφορησε η Δικη, με αποτελεσμα να θεωρειται σημερα ενα απο τα καλυτερα βιβλια ολων των εποχων.

[Myyst]

Η Μεταμόρφωση

Τι πιο σκοτεινό -ή φωτεινό, δεν έχει σημασία- από τις φωτιές των στρατοπέδων συγκεντρώσης όπου οδηγήθηκαν οι τρεις αδελφές και η πρώην αρραβωνιαστικιά του Κάφκα μερικά χρόνια μετά τον θάνατό του; Στην 'Μεταμόρφωση' η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, οι προβληματικές ανθρώπινες σχέσεις, ο άνθρωπος που βρίσκεται απέναντι σε μία ολοκληρωτική κοινωνία για την οποία η οποιαδήποτε διαφοροποίηση από εκείνο που αναμενόταν από εσένα σε κατατάσσει παρία της, όπου ακόμη και οι αρχικά ανιδιοτελείς χαρακτήρες, όπως η αδελφή του ήρωα, έχουν τα όρια τους και όπου ο μεταμορφωμένος άνθρωπος είναι απλώς η αφορμή για την πραγματική μεταμόρφωση των μελών μίας οικογένειας, της αλλαγής των αξιών τους και της βύθισης τους στο τρομακτικό σκοτάδι -ή εκτυφλωτικό φως- της ανθρώπινης συνείδησης, όπου οι πράξεις δεν ξεχωρίζουν για αυτό που είναι. Και, άλλωστε, ποιο είναι υπερφυσικότερο τέρας από τον ίδιο τον άνθρωπο, που λίγα χρόνια αργότερα θα πετούσε άλλους ανθρώπους στην πραγματική φωτιά; Γιατί στη νοητή φωτιά της κοινωνίας, όπως μας υπενθυμίζει 'η Μεταμόρφωση' ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη ένα ναζιστικό καθεστώς ώστε να πετά σε αυτήν ανθρώπους διαφορετικούς από αυτόν.

[Oceanborn]

Η Μεταμόρφωση

Τι πιο σκοτεινό -ή φωτεινό, δεν έχει σημασία- από τις φωτιές των στρατοπέδων συγκεντρώσης όπου οδηγήθηκαν οι τρεις αδελφές και η πρώην αρραβωνιαστικιά του Κάφκα μερικά χρόνια μετά τον θάνατό του; Στην 'Μεταμόρφωση' η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, οι προβληματικές ανθρώπινες σχέσεις, ο άνθρωπος που βρίσκεται απέναντι σε μία ολοκληρωτική κοινωνία για την οποία η οποιαδήποτε διαφοροποίηση από εκείνο που αναμενόταν από εσένα σε κατατάσσει παρία της, όπου ακόμη και οι αρχικά ανιδιοτελείς χαρακτήρες, όπως η αδελφή του ήρωα, έχουν τα όρια τους και όπου ο μεταμορφωμένος άνθρωπος είναι απλώς η αφορμή για την πραγματική μεταμόρφωση των μελών μίας οικογένειας, της αλλαγής των αξιών τους και της βύθισης τους στο τρομακτικό σκοτάδι -ή εκτυφλωτικό φως- της ανθρώπινης συνείδησης, όπου οι πράξεις δεν ξεχωρίζουν για αυτό που είναι. Και, άλλωστε, ποιο είναι υπερφυσικότερο τέρας από τον ίδιο τον άνθρωπο, που λίγα χρόνια αργότερα θα πετούσε άλλους ανθρώπους στην πραγματική φωτιά; Γιατί στη νοητή φωτιά της κοινωνίας, όπως μας υπενθυμίζει 'η Μεταμόρφωση' ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη ένα ναζιστικό καθεστώς ώστε να πετά σε αυτήν ανθρώπους διαφορετικούς από αυτόν.

 

Σίγουρα δεν θα μπορούσα να το εντάξω στη λίστα με τα αγαπημένα μου, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι δεν το διασκέδασα. 

 

Οι αναλύσεις για το συγκεκριμένο βιβλίο είναι άπειρες και νομίζω δε θα είχε νόημα να σταθεί κανείς σε μία. Η διαφορετικότητα, η καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, οι οικογενειακές σχέσεις και η μοναξιά συνθέτουν το περιβάλλον ενός ήρωα που ξαφνικά ξύπνησε ως γιγάντιο ζωύφιο. 

 

Παρά τον σουρεαλισμό της κατάστασης, κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται με το αίτιο της μεταμόρφωσης, η βασική έγνοια μάλιστα του ήρωα ήταν το πλήγμα που θα δεχόταν η επαγγελματική του πορεία κατόπιν αυτού του αναπάντεχου γεγονότος. Φυσικά αυτό δεν έγινε τυχαία. 

 

Ο Κάφκα επικεντρώνεται στα δεδομένα, δηλαδή την διαφορετικότητα που απομονώνει, τρομάζει και προκαλεί ακόμα και την ελπίδα του θανάτου του ήρωα στα υπόλοιπα μέλη της ίδιας του της οικογένειας. Άλλοι το αποδίδουν στην ομοφυλοφιλία του συγγραφέα, άλλοι το στηρίζουν στη φυματίωση από την οποία έπασχε (να το γνώριζε άραγε το '15 που εκδόθηκε το παρόν;), σε κάθε περίπτωση φαίνεται να εμβαθύνει στην αντίδραση παρά στη δράση. 

 

Σε γλωσσικό ή αφηγηματικό πλαίσιο δεν υφίσταται κάποια ιδιαιτερότητα αν εξαιρέσει κανείς τις ξαφνικές έμμεσες και άμεσες αναφορές στη σεξουαλικότητα του ήρωα που εντείνουν το αίσθημα μοναξιάς.

[Zaratoth]

Είχα διαβάσει πριν χρόνια (όταν πήγαινα ακόμα Λύκειο) τον Πύργο του Κάφκα. Μου είχε αρέσει πολύ σαν θεματολογία και πλοκή, αλλά με ξένισε η έλλειψη τέλους (δεν ήξερα τότε ότι ήταν πρακτική του συγγραφέα να μην βάζει τέλος). Το ακόμα χειρότερο ήταν που υπήρχε ένα υποτιθέμενο τέλος, το οποίο όμως προσωπικά μου φάνηκε πως γκρέμιζε ότι είχε χτίσει το βιβλίο μέχρι εκείνο το σημείο και με έκανε να ξενερώσω τελείως.

[georgezerv76]

ΜΕΓΑΛΟΣ ΘΕΟΣ Ο ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ! ΤΟΝ ΑΓΑΠΑΜΕ... να ειναι καλα εκει που βρισκεται... παρεξηγημενος αλλα ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ συγγραφεας! ακομα συχτηριζω τον εαυτο μου που το 11 στην ΠΡαγα, πηγα και ηπια μπυρα στο φραντσ καφκα καφε, στο σταρε μεστο (νομιζω) χωρις να εχω διαβασει ουτε ενα εργο του... θα επανελθψ ομως και θα ξαναβρεθω εκει....η μυστικιστικη ατμοσφαιρα της ΠΡαγας δεν υπαρχει σε καμια αλλη πολη της δυτικης ευρωπης... πηγη εμπνευσης πραγματικα!

[yanni]

Η μεταμόρφωση 

Όχι δε θα φοβηθω,

την άποψη μου θα την πω.

Όχι δε θα λυπηθώ,

αν στ' αυτια σας δυσάρεστος ακουστώ.

Επειδή είναι Κάφκα,

δε πάει να πει κάτι αυτό, το βιβλίο είναι κακό.

Μια μεταμόρφωση δίχως αιτία και σκοπό.

Ψυχή καταπιεσμένη, κοινωνικά αποκλεισμένη,

δίχως κάτι καλό απ' τον κόσμο να περιμένει.

Λύτρωση, το τέλος μονάχα.