Jump to content

Αληθοφάνεια; χμμ...


abuno

Recommended Posts

Λογικά, άμα έχεις φράγκα όλα γίνονται. Άμα ξηλωθείς αρκετά μπορείς να έχεις ένα ταλαιπωρημένο, σαφρακιασμένο και τρισάθλιο ανθυποκάρπουζο στο τραπέζι σου για να πουλήσεις τη μούρη που θέλεις. Προφανώς το καρπούζι λειτουργεί ως σύμβολο στάτους.

 

 

Έντιτ: δηλαδή, εγώ η Ψείρα είμαι οκέι με το καρπούζι σε τραπέζι βασιλιά το καταχείμωνο, από τη στιγμή που λες ότι δεν το έκοψαν στο μποστάνι. Αλλά, παρατήρησες ότι δεν είναι όλοι το ίδιο οκέι, Αμπ;

Edited by KELAINO
  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

  • Replies 94
  • Created
  • Last Reply

Top Posters In This Topic

  • abuno

    25

  • wordsmith

    10

  • AlienBill

    8

  • aScannerDarkly

    7

Λογικά, άμα έχεις φράγκα όλα γίνονται. :rofl2:

 

 

Έντιτ: δηλαδή, εγώ η Ψείρα είμαι οκέι με το καρπούζι σε τραπέζι βασιλιά το καταχείμωνο, από τη στιγμή που λες ότι δεν το έκοψαν στο μποστάνι. Αλλά, παρατήρησες ότι δεν είναι όλοι το ίδιο οκέι, Αμπ;

Ναι, έτσι ακριβώς είναι. :good:

Link to comment
Share on other sites

Προς επίρρωσιν όσων έλεγα για την απαισιοδοξία που διέπει τα έργα, προκειμένου να φαίνονται αληθοφανή. Τελείωσα χτες το 08th MS Team, ένα OVA της σειράς Gundam, και στο τέλος τσαντίστηκα επειδή (SPOILER ALERT) όλοι είναι εντάξει (σχεδόν) κι ευτυχισμένοι. Τσαντίστηκα επειδή ήταν ένα σχεδόν happy ending. Δηλαδή, η ζωή μας έχει γίνει έτσι που δεν μπορούμε να δεχτούμε το απόλυτα καλό τέλος, γιατί δεν μας φαίνεται αληθοφανές.

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Περι αληθοφάνειας και πόσο χρειάζεται σε ένα διήγημα για να δουλέψει.

 

J.P.Dixon, Η ιστορία του Χειρούργου (Οι Στάχτες της Ψυχής μας, εκδόσεις Οξύ).

 

Όπου διδασκόμαστε πως όλοι οι κανόνες υπάρχουν για να σπάνε (ή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, να ζώνονται με πλαστικά c-4 και να ανατινάζουν μαζί και μερικά οικοδομικά τετράγωνα).

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Περι αληθοφάνειας και πόσο χρειάζεται σε ένα διήγημα για να δουλέψει.

 

J.P.Dixon, Η ιστορία του Χειρούργου (Οι Στάχτες της Ψυχής μας, εκδόσεις Οξύ).

 

Όπου διδασκόμαστε πως όλοι οι κανόνες υπάρχουν για να σπάνε (ή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, να ζώνονται με πλαστικά c-4 και να ανατινάζουν μαζί και μερικά οικοδομικά τετράγωνα).

 

Ειδικά το συγκεκριμένο διήγημα εμένα θα μου φαινόταν το ίδιο εντυπωσιακό ακόμα και αν δεν το τραβούσε μέχρι εκεί,

μέχρι να της αφαιρεί ως και τον πνεύμονα

. Κάπου εκεί έκανε ένα φφσσσσστ και ξεφούσκωσε η suspension of desbelief μου. Αλλά είναι οπωσδήποτε ένα φοβερό διήγημα που δεν ξεχνιέται.

Link to comment
Share on other sites

Δύσκολο θέμα έχεις θέσει, Στράτο.

 

Όταν διάβασα, πριν από καιρό, Σαραμάγκου η πρώτη σκέψη πού έκανα ήταν "δεν γίνονται αυτά τα πράγματα". Ενδεικτικά αναφέρω τα έργα του Περί Θανάτου, Περί Τυφλότητας, Η Πέτρινη Σχεδία.

 

Προχωρώντας όμως στην ανάγνωση άλλαξα γνώμη. Είπα φωναχτά: "Κι αν γίνουν; Κι αν το απίθανο γίνει πιθανό; Τότε τι;"

 

Εκτότε τα παραπάνω έγιναν σταθερές στα κείμενα μου. Όπως φυσικά και οι κόσμοι του Αργεντίνου Ποιητή.

 

Αν είναι αληθοφανοί τα έργα του Σαραμάγκου ή τα έργα του Μπόρχες, δεν το ξέρω. Ξέρω ότι με σημάδεψαν παντοτινά, έστω και με την αναληθοφάνεια τους!

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Προσωπικά είμαι ένας αναγνώστης που δεν τον ενοχλεί σχεδόν τίποτα που να έχει να κάνει με την αληθοφάνεια στα διηγήματα, πέρα ίσως από τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Με ενοχλεί όμως πάρα πολύ το να μην υπάρχει κόνσεπτ, το να υπάρχουν πράγματα τα οποία όχι μόνο δε συμβαίνουν στην πραγματικότητα, αλλά και είναι εξωφρενικά ταυτόχρονα, που να μην εξυπηρετούν πουθενά. Όπως επίσης με ενοχλεί πάρα πολύ το να βλέπω ότι κάτι είναι αναληθοφανές όχι από επιλογή, αλλά από βαρεμάρα ή απροσεξία.

 

Ένα καλό παράδειγμα αναληθοφάνειας για μένα είναι το παζάρι στην άλλη πλευρά του τείχους στην Αστερόσκονη του Γκάιμαν, όπου ανάμεσα σε άλλα πράγματα πουλάνε τσόφλια αυγού γεμισμένα με καταιγίδα. Βεβαίως στο ίδιο παζάρι μπορείς να πληρώσεις κάτι που θα πάρεις με αναμνήσεις ή με ένα φιλί, και μιλάμε για έναν κόσμο

όπου τα αστέρια στον ουρανό είναι όμορφες κοπέλες

μόνο βέβαια από την από κει πλευρά του τείχους. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι για μένα ένα βίβλιο κόσμημα, πανέμορφο, στρωτό, γλυκό, με σούπερ ιστορία και με εξαιρετικά πράγματα να συμβαίνουν. Και τίποτα, μα τίποτα εκεί μέσα δεν είναι αληθοφανές εκτός από τις αντιδράσεις των ηρώων. Το κόνσεπτ όμως, το γιατί τίποτα δεν είναι αληθοφανές... εδώ μπορούμε να κάνουμε μια ολόκληρη συζήτηση της μαστοριάς με την οποία έχει χτίσει τον κόσμο και την ατμόσφαιρα έτσι ώστε να μην χρειάζεται η αληθοφάνεια. Αν τα ίδια πράγματα τα είχα γράψει εγώ, το βιβλίο απλά δε θα έβγαζε νόημα, θα ήταν μάλλον ένας αχταρμάς.

 

Ένα επίσης υπέροχο παράδειγμα αναληθοφάνειας είναι η Φόνισσα... Και γενικότερα ο τρόπος με τον οποίο γράφει ο Παπαδιαμάντης για τους ανθρώπους. Η ενότητα σε αυτά που συμβαίνουν μέσα τους με αυτά που συμβαίνουν έξω τους, όχι απλά δε θα μπορούσε να είναι αληθοφανής αλλά σπάει και κάθε κανόνα της λογικής. Ορίστε, να, και χωρίς να συμβαίνουν μαγικά πράγματα, μπορείς να έχεις υπέροχη αναληθοφάνεια.

 

Και μπορώ να σκεφτώ και πάρα πολλές άλλες περιπτώσεις... Όπως πχ σχεδόν όλες τις συμπεριφορές στο Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ, διάφορες καταστάσεις στη Νανά του Ζολά (πχ το τέλος... υπέροχο τέλος... κανείς δεν το πιστεύει, αλλά ένα από τα καλύτερα τέλη που γράφτηκαν ποτέ στη λογοτεχνία!).

 

Και τώρα έχουμε από τη μία πλευρά τον Όσκαρ Γουάιλντ, το Ζολά, τον Παπαδιαμάντη, τον Καρκαβίτσα (γιατί εκεί να δεις αναληθοφάνεια) και γενικά τη Λογοτεχνία και από την άλλη εμένα και τις λίστες μου για το σούπερ μάρκετ :p Οκ, αν μπορούσα να γράψω σαν κι αυτούς μάλλον δε θα χρειαζόμουνα την έννοια της αληθοφάνειας για να κάνω τα κείμενα μου με κάποιο τρόπο πιστευτά. Αλλά θεωρώ κι όλας πως για να μπορέσει κανείς να φτάσει, έστω γύρω στα 100 μέτρα, από τα επίπεδά τους πρέπει να ξέρει πώς να κάνει ένα κείμενο να δείχνει αληθοφανές τόσο, ώστε να το πιστεύει κανείς λες και ήτανε μαθηματικός τύπος. Και θεωρώ επίσης πως αν ξέρω πώς να το κάνω αυτό, τότε μπορώ να ανατινάξω όλους του κανόνες, τότε θα έχω όλα τα υλικά για να το κάνω και θα μου λέει κι όλος ο κόσμος μπράβο, αμέ :)

 

Γενικά, εγώ αυτό το πράγμα το πιστεύω για κάθε μορφή τέχνης: υπάρχουν τα εργαλεία για να κάνεις τη δουλειά και η αγάπη για αυτήν. Η αληθοφάνεια είναι απλά ένα εργαλείο για τη λογοτεχνία. Αν τώρα εγώ έμαθα να χρησιμοποιώ το πινέλο μου στον καμβά, αλλά βλέπω ότι δε μου κάνει και μου αρέσει καλύτερα να ζωγραφίζω με τα δάχτυλα μου στον τοίχο, τότε είναι όλα οκ. Αν πάλι κάποια στιγμή ξαναχρειαστώ το πινέλο μου ξέρω να το χρησιμοποιήσω και θα είναι εκεί για μένα.

  • Like 2
Link to comment
Share on other sites

Πολύ ωραία η τοποθέτησή σου Κιάρα.

Μπορώ να πω ότι σχεδόν ταυτίζομαι.

Link to comment
Share on other sites

Χμμ, συμφωνώ ότι αν το κείμενο έχει άλλες αρετές και μάλιστα μεγάλες δε θα ενοχληθεί κανείς από την αναληθοφάνεια, αλλά δεν είμαι σίγουρη πως εννοούμε το ίδιο πράγμα λέγοντας αναληθοφάνεια. Αναληθοφανής είναι η Φόνισσα και το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι; Πώς το εννοείς αυτό;

Link to comment
Share on other sites

Υπάρχει πρόβλημα ορισμού εδώ. Τί εννοούμε λέγοντας αληθοφάνεια; μήπως εννοούμε ρεαλισμό; και αν εννούμε ρεαλισμό τότε μέχρι ποιου σημείου η λογοτεχνία του φανταστικού τον έχει ανάγκη ώστε να παραμείνει τέτοια;

 

Παράδειγμα. Ο Υφαντόκοσμος του Μπάρκερ πόσο αληθοφανής είναι; Ένα τέτοιο επικό παραμύθι πόση αληθοφάνεια χρειάζεται για να πείσει τον αναγνώστη;

 

Είμαι βέβαιος ότι το ζήτημα της αληθοφάνειας είναι αμφισβητίσιμο αυτό καθαυτό. Για κάθε έναν λάτρη του Μπάρκερ που θεωρεί ότι ο Υφαντόκοσμος είναι αληθοφανής, υπάρχουν εκατό άλλοι αναγνώστες βιβλίων που θα το απορρίψουν επειδή είναι ένα παραμύθι με μάγισσες! Προφανές αναληθές εκτός κι αν θεωρείς ότι υπάρχουν μάγισσες.

 

Ο λόγος της απόρριψης είναι ο ίδιος λόγος που η λογοτεχνία του φανταστικού επί αιώνες θεωρείται κατώτερης ποιότητας λογοτεχνία.

 

Συνεπώς πρώτος και κύριος κριτής της αληθοφάνειας ή της αναληθοφάνειας είναι ο αναγνώστης. Αν αποδεχτεί τον κόσμο σας ως αληθοφανή τότε αυτομάτως είναι τέτοιος! Έστω κι αν έχετε κάποια λαθάκια στο σύμπαν σας. Αν, όμως, ο αναγνώστης δεν ανέχεται να διαβάζει για δράκους και μάγισσες ή για χώρες που ξεκολούν από την ήπειρο και αρχίζουν και ταξιδεύουν στον ωκεανό, τότε όση μαστοριά κι αν έχετε στην γλώσσα σας και όσες εκνευριστικές λεπτομέρειες κι αν προσθέσετε στην κοσμοπλασία σας, είστε χαμένοι από χέρι.

 

 

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Αν διαβάσεις παραπάνω, θα δεις ότι δε μιλάμε για ρεαλισμό. Μιλάμε περισσότερο για εσωτερική συνέπεια της ιστορίας.

  • Like 2
Link to comment
Share on other sites

Ναι. Νομίζω το διάβασα.

 

Αρα κακώς μιλάμε για αληθοφάνεια, κατά την γνώμη μου. Καλύτερα να μιλάμε για συνοχή του έργου.

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Χμμ, συμφωνώ ότι αν το κείμενο έχει άλλες αρετές και μάλιστα μεγάλες δε θα ενοχληθεί κανείς από την αναληθοφάνεια,

Κέλλυ μου, δεν ξέρω με ποιον ακριβώς συμφωνείς γιατί εγώ σίγουρα δεν είπα κάτι τέτοιο. Άρα σε περίπτωση που θεωρείς πως συμφωνείς μαζί μου, μάλλον αποκλείεται :p

Ίσα ίσα που εγώ λέω ότι ξέρουνε πάαααρα πολύ καλά τι είναι αληθοφανές και τι όχι, τι θα το φας ρε παιδί μου με τη μία και τι θα σε εκπλήξει, έτσι ώστε να το χρησιμοποιούν στην εντέλεια, έτσι που να νομίζεις ότι δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Σε καμία περίπτωση δε λέω ότι τα έργα τους δεν είναι αληθοφανή από λάθος πχ και επειδή είναι πολύ τέλεια δεν ασχολούμαστε με αυτό.

 

Αναληθοφανής είναι η Φόνισσα και το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι; Πώς το εννοείς αυτό;

Το πιο εύκολο που μπορώ να σου περιγράψω είναι ο ίδιος ο χαρακτήρας του Ντόριαν, που φυσικά δεν είναι χαρακτήρας αλλά αρχέτυπο ή ιδέα, ρε παιδί μου. Σχεδόν οτιδήποτε κάνει, λέει, νιώθει είναι αλλοπρόσαλλο (όχι για μας -καλά ίσως και για μας αλλά δεν είναι αυτό το θέμα- αλλά μεταξύ τους σαν κινήσεις, δηλώσεις κτλ).Εκτός από το κεντρικό του θέμα, αυτό της ηδονής μέσω των αισθήσεων, για το οποίο και το έργο ανήκει υποτίθεται στον αισθητισμό, όλα τα υπόλοιπα που συγκροτούν έναν ανθρώπινο χαρακτήρα είναι σχεδόν χειμαριό. Το θέμα είναι δηλαδή πως ένας τέτοιος άνθρωπος δεν υπάρχει, δε θα μπορούσε ποτέ να σε πείσει για την ύπαρξή του κι ο συγγραφέας δεν το προσπαθεί. Ίσα ίσα χρησιμοποιώντας στοιχεία που είναι αναληθοφανή και που προέρχονται κι από ένα κάρο διαφορετικά πράγματα (είναι ταυτόχρονα αυτοβιογραφικός πχ, αντανακλά την εποχή του και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο, έχουν ειπωθεί πάρα πολλά πράγματα) συνθέτει αυτό το διαχρονικό και μοναδικό πλάσμα που όλος ο κόσμος λατρεύει διαβάζοντας το βιβλίο. Ε, και βέβαια το κάνει αριστουργηματικά, γιατί εδώ πια δε μιλάμε μόνο για τη σωστή χρήση των εργαλείων, μιλάμε και για ένα κάρο άλλα πράγματα που ούτε τα μισά δε μπορώ να αναγνωρίσω.

 

 

edit: Μπόρχες, νομίζω πως δεν υπάρχει στην πραγματικότητα θέμα ορισμού. Η ελληνική γλώσσα είναι μια πολύ σαφής γλώσσα. Αληθοφάνεια είναι να φαίνεται αληθές, το αν είναι ή όχι δε μας ενδιαφέρει καθόλου. Έτσι δεν είναι?

Edited by Nienor
  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Εχω την εντύπωση ότι οσοι διαφωνούν με τη μυθοπλαστική συνέπεια και τη λογική, τη βαφτίζουν ως "αληθοφάνεια" προκειμένου να έχουν να αντιπροτείνουν επιχειρήματα. Δεν αναφέρομαι σε όσους συμμετέχουν στην παρούσα συζήτηση, αλλά σε όσους έχουν θεσπίσει τον όρο "αληθοφάνεια" για να αναφερθούν στη μυθοπλαστική συνέπεια.

 

Ολα τα έργα που αναφέρθηκαν (Πορτραίτο Ντόριαν Γκρευ, φόνισσα, Υφαντόκοσμος) κατ' εμέ εμφανίζουν μυθοπλαστική συνέπεια και τεκμηριώνουν μια χαρά τα όσα αφηγούνται. Και ας είναι αναληθοφανή!!!

 

Ενα έργο πάσχει σε μυθοπλαστική συνέπεια όταν θεωρεί ότι το φανταστικό αυτο-εξηγείται. Δηλαδή ότι εξηγείται ως φανταστικό και τίποτα περισσότερο. Για παράδειγμα αν τα όσα συνέβαιναν στον Υφαντόκοσμο δεν διαδραματίζονταν μέσα στο χαλί αλλά στον πραγματικό κόσμο, τότε κάτι δεν θα πήγαινε καλά.

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Εχω την εντύπωση ότι οσοι διαφωνούν με τη μυθοπλαστική συνέπεια και τη λογική, τη βαφτίζουν ως "αληθοφάνεια" προκειμένου να έχουν να αντιπροτείνουν επιχειρήματα. Δεν αναφέρομαι σε όσους συμμετέχουν στην παρούσα συζήτηση, αλλά σε όσους έχουν θεσπίσει τον όρο "αληθοφάνεια" για να αναφερθούν στη μυθοπλαστική συνέπεια.

 

Ολα τα έργα που αναφέρθηκαν (Πορτραίτο Ντόριαν Γκρευ, φόνισσα, Υφαντόκοσμος) κατ' εμέ εμφανίζουν μυθοπλαστική συνέπεια και τεκμηριώνουν μια χαρά τα όσα αφηγούνται. Και ας είναι αναληθοφανή!!!

 

Ενα έργο πάσχει σε μυθοπλαστική συνέπεια όταν θεωρεί ότι το φανταστικό αυτο-εξηγείται. Δηλαδή ότι εξηγείται ως φανταστικό και τίποτα περισσότερο. Για παράδειγμα αν τα όσα συνέβαιναν στον Υφαντόκοσμο δεν διαδραματίζονταν μέσα στο χαλί αλλά στον πραγματικό κόσμο, τότε κάτι δεν θα πήγαινε καλά.

 

Τείνω και εγώ στο ότι ο όρος ''αληθοφάνεια'' είναι λανθασμένος.

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Εχω την εντύπωση ότι οσοι διαφωνούν με τη μυθοπλαστική συνέπεια και τη λογική, τη βαφτίζουν ως "αληθοφάνεια" προκειμένου να έχουν να αντιπροτείνουν επιχειρήματα. Δεν αναφέρομαι σε όσους συμμετέχουν στην παρούσα συζήτηση, αλλά σε όσους έχουν θεσπίσει τον όρο "αληθοφάνεια" για να αναφερθούν στη μυθοπλαστική συνέπεια.

 

Ολα τα έργα που αναφέρθηκαν (Πορτραίτο Ντόριαν Γκρευ, φόνισσα, Υφαντόκοσμος) κατ' εμέ εμφανίζουν μυθοπλαστική συνέπεια και τεκμηριώνουν μια χαρά τα όσα αφηγούνται. Και ας είναι αναληθοφανή!!!

 

Ενα έργο πάσχει σε μυθοπλαστική συνέπεια όταν θεωρεί ότι το φανταστικό αυτο-εξηγείται. Δηλαδή ότι εξηγείται ως φανταστικό και τίποτα περισσότερο. Για παράδειγμα αν τα όσα συνέβαιναν στον Υφαντόκοσμο δεν διαδραματίζονταν μέσα στο χαλί αλλά στον πραγματικό κόσμο, τότε κάτι δεν θα πήγαινε καλά.

 

 

Στον Υφαντόκοσμο η δράση διαδραματίζεται και εκτός χαλιού και διατηρεί όλα τα φανταστικά της στοιχεία. Απλώς ο Μπάρκερ δόμησε καλά το σύμπαν του.

 

Όμως, ο Σαραμάγκου δεν ενδιαφέρεται για αιτιολογήσεις. Καλεί τον αναγνώστη να αποδεχθεί τον μύθο του ως έχει και να τον απολαύσει. Ας πούμε, το Περί Θανάτου, τί αιτιολόγηση έχει; το Περί Τυφλότητας;

 

 

Link to comment
Share on other sites

Ναι αλλα τα πλάσματα μέσα από το χαλί βγήκαν. Και το χαλί ήταν μαγικό, επομένως και πάλι υπάρχει μια τεκμηρίωση. Δεν υπάρχουν χοντράδες αλλά πιστότητα στη λογική που έχει θέσει και διαμορφώσει ο Μπάρκερ. Υπόψη ότι για μένα είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσω χοντράδες στη λογοτεχνία.

Link to comment
Share on other sites

Ναι αλλα τα πλάσματα μέσα από το χαλί βγήκαν. Και το χαλί ήταν μαγικό, επομένως και πάλι υπάρχει μια τεκμηρίωση. Δεν υπάρχουν χοντράδες αλλά πιστότητα στη λογική που έχει θέσει και διαμορφώσει ο Μπάρκερ. Υπόψη ότι για μένα είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσω χοντράδες στη λογοτεχνία.

 

Δεν διαφωνούμε.

 

Ο Σαραμάγκου, όμως;

Link to comment
Share on other sites

Ναι αλλα τα πλάσματα μέσα από το χαλί βγήκαν. Και το χαλί ήταν μαγικό, επομένως και πάλι υπάρχει μια τεκμηρίωση. Δεν υπάρχουν χοντράδες αλλά πιστότητα στη λογική που έχει θέσει και διαμορφώσει ο Μπάρκερ. Υπόψη ότι για μένα είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσω χοντράδες στη λογοτεχνία.

 

Δεν διαφωνούμε.

 

Ο Σαραμάγκου, όμως;

 

Δεν τον έχω διαβάσει :wacko:

Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
×
×
  • Create New...

Important Information

You agree to the Terms of Use, Privacy Policy and Guidelines. We have placed cookies on your device to help make this website better. You can adjust your cookie settings, otherwise we'll assume you're okay to continue..