Συνέντευξη με τον Αβραάμ Κάουα - Το ασήμι που ουρλιάζει

[Electroscribe]

Άλλη μια συνέντευξη από το διαδικτυακό περιοδικό Freakshow Lullaby (αυτή εμφανίστηκε στο πρώτο "τεύχος" που δεν είναι πια διαθέσιμο στο διαδίκτυο). Είχε σαν αφορμή το πρώτο βιβλίο του Αβραάμ Κάουα. Στο μεταξύ έχει κυκλοφορήσει το δεύτερο βιβλίο του κι ο ίδιος έχει γίνει μέλος του φόρουμ, αλλά γενικά είναι ένας πολύ ενδιαφέρων ομιλητής και τα λεγόμενά του αξίζει να τα αφουγκραστεί κανείς, όποτε κι αν τα είπε.

 

1. Ας ξεκινήσουμε με τα εύκολα. Το Ασήμι που Ουρλιάζει (ΑπΟ) περιέχει έναν κυριολεκτικά τεράστιο αριθμό από αναφορές. Αγαπάς ιδιαίτερα την pop culture. Οπότε, όλα αυτά τα πρόσωπα, οι φανταστικοί χαρακτήρες, οι τίτλοι ταινιών και βιβλίων, που έχεις κρύψει μέσα στο κείμενο, είναι εκείνα που σου αρέσουν περισσότερο ή εκείνα που θεωρείς σημαντικότερα/διασημότερα;

Τίποτα από τα δύο. Οι αναφορές ήταν απλά αυτές που βρήκα «κατάλληλες» για τη συγκεκριμένη ιστορία. Σίγουρα, στις περισσότερες των περιπτώσεων, πρόκειται για πράγματα που τυγχάνει να μου αρέσουν. Αλλά η επιλογή έγινε με καθαρά συνειρμικά κριτήρια. Αν ένας χαρακτήρας, ένα βιβλίο ή μια ταινία «ταίριαζε» με την ιστορία, τότε έβρισκε τρόπο να μπει χωρίς να πολυ-ανακατευτώ εγώ.

 

2. Είναι προφανές πως έχεις διαβάσει πάρα πολλά βιβλία και δει πάρα πολλές ταινίες. Αυτή η τροφοδότηση σού είναι διαρκώς απαραίτητη για να δημιουργήσεις ή θεωρείς πως ήδη έχεις αρκετό υλικό για να συνεχίσεις να παράγεις μια ζωή;

Εμπνέομαι από πράγματα που βλέπω και διαβάζω, εννοείται. Αλλά τίποτα από αυτά δεν είναι τροφή ή υλικό. Είναι απλά απόλαυση.

 

3. Στην ηλεκτρονική σου διεύθυνση, χρησιμοποιείς το αγγλικό υποκοριστικό Bram για το μικρό σου όνομα, όπως ο Stoker. Οι αναφορές στον Δράκουλά του αποτελούν μεγάλο μέρος του σκελετού της πλοκής στο ΑπΟ. Υποθέτω πως αγαπάς ιδιαίτερα αυτό το κλασικό βιβλίο. Τι βρίσκεις μέσα του που σε αγγίζει;

Το υποκοριστικό, επί τη ευκαιρία, είναι κάτι που προέκυψε στα φοιτητικά μου χρόνια στην Αγγλία. Κάποιοι Βρετανοί φίλοι με φώναζαν Abe ή Bram, και ειλικρινά προτιμούσα το δεύτερο γιατί το άλλο μου έκανε πολύ «honest Abe Lincoln». Όσο για τον Δράκουλα, πού να αρχίσω; Ίσως το απόλυτο τέρας της λογοτεχνίας, αν με τον όρο τέρας εννοούμε τόσο κάτι αποτρόπαιο που όμως δεν μπορούμε να τραβήξουμε τα μάτια μας από πάνω του, όσο και κάτι που προβάλλουμε πάνω του όλους τους δικούς μας φόβους. Το απόλυτα οπτικό και κινηματογραφικό τέρας, από αυτή την άποψη. Σίγουρα ένα λατρεμένο βιβλίο, και ένας συναρπαστικός χαρακτήρας. Δεν έχω τελειώσει ακόμα μαζί του.

 

4. Παρακολουθείς την ελληνική σκηνή του Τρόμου, στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο; Ξεχωρίζεις κάποιους δημιουργούς;

Κοίταξε, από πιτσιρικάς δεν μου άρεσε να ξεχωρίζω πολύ το «ελληνικό» από το «ξένο». Αν κάτι μου αρέσει, μου αρέσει ως ιστορία, το απολαμβάνω ως αναγνώστης ή θεατής, ανεξάρτητα από στυλ ή προέλευση. Δεδομένου αυτού, υπάρχουν διάφορα πράγματα από την «ελληνική» σκηνή που έχω απολαύσει κατά καιρούς. Θα αναφέρω, ενδεικτικά και μόνο, από πεζά τη «Γυναίκα με τα Παρθένα Μάτια» του Μανώλη Κανέλλη (σε μια πολύ αγαπημένη συλλογή, τα μοβ βιβλία με τις Φανταστικές Ιστορίες που είχε βγάλει ο Αιγόκερως πριν κάτι χρόνια), από τηλεόραση τις σειρές του Δημήτρη Παναγιωτάτου Ιστορίες Μυστηρίου και Φαντασίας και Μαγική Νύχτα, και από ταινίες τη Μέδουσα του Γιώργου Λαζόπουλου.

 

5. Συγγραφέας λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος, πολιτισμικός αναλυτής και κριτικός – έχεις πάρα πολλά επιστημονικά και δημιουργικά ενδιαφέροντα. Σέβεσαι τον αναγνώστη, δουλεύεις πολύ τα κείμενά σου πριν τα δημοσιεύσεις. Μιας και ο χρόνος σου δεν είναι απεριόριστος, υπάρχει κάποιο νέο πεζό φαντασίας στα πλάνα σου για το προσεχές μέλλον, ας πούμε εντός πενταετίας; Θα είναι κάτι στον χώρο της φαντασίας; Του Τρόμου, πιο ειδικά; Θα είναι μια νέα ιστορία από το κουτί της Πανδώρας;

Ναι σε όλα. Αυτόν τον καιρό βάζω τις τελευταίες «κοντυλιές» σε ένα μυθιστόρημα «βικτοριανού» τρόμου αλλά και στο δεύτερο βιβλίο με την Πανδώρα. Υπάρχουν επίσης δυο projects για κόμικς στα σκαριά, ένα καθαρά φανταστικό κι ένα που είναι αρκετά διαφορετικό από οτιδήποτε έχω κάνει ως τώρα.

 

6. Το ΑπΟ διαδραματίζεται στο Λονδίνο που (απ’ όσο μπορώ να κρίνω) το απεικόνισες άψογα, όπως και τους άγγλους ήρωες του βιβλίου. Η πλοκή του δεν είναι αυστηρά ελληνικού ενδιαφέροντος, ενώ κρίνω πως στέκεται άνετα απέναντι στην πλειοψηφία της αγγλόφωνης παραγωγής Τρόμου. Στο εξωτερικό θα έβρισκες ευκολότερα εκδότη, θα είχες πρόσβαση σε μεγαλύτερο κοινό με λιγότερα κόμπλεξ και πιθανότατα θα αναγνωρίζονταν και θα εκτιμούνταν οι μεταμοντέρνες λογοτεχνικές αρετές του ΑπΟ. Μιας και – απ’ ότι κατάλαβα – τα αγγλικά σου είναι εξαιρετικά, πώς πήρες την απόφαση να το γράψεις στα ελληνικά;

Η απόφαση ήταν καθαρά πρακτικό ζήτημα. Ζω στην Ελλάδα, είμαι κατά το ήμισυ Έλληνας και τα Ελληνικά είναι η μητρική μου γλώσσα. Υπήρξα επίσης τυχερός στους εκδότες μου, τον Μιχάλη Παπαρούνη της futura για τις Σειρήνες και τον Λευτέρη Σταυριανό της Jemma Press για το Ασήμι, οι οποίοι υπήρξαν δεκτικοί και ενθαρρυντικοί στο έπακρο. Ο Λευτέρης, που στάθηκε από την αρχή στο Ασήμι σα να ήταν παιδί του, φρόντισε να υπάρξει και μια Αγγλόφωνη εκδοχή του, την οποία προωθούμε αυτή την εποχή στο εξωτερικό, οπότε, fingers crossed και όλα τα σχετικά, αυτά που λες περί εξωτερικού παίζει και να γίνουν.

 

7. Για να επιμείνω λίγο, έχει δεχτεί το έργο σου αρκετές κριτικές; Πώς κρίνεις την ποιότητά τους; Πώς βλέπουν την ‘Genre’ αφήγηση (Επιστημονική Φαντασία, Φανταστικό, Αστυνομικό) οι οπαδοί της και πώς οι άλλοι;

Σε γενικές γραμμές αποφεύγω να διαβάζω κριτικές, τόσο για πράγματα άλλων όσο και για τα δικά μου. Δεν αμφισβητώ την αξία της κριτικής ως δοκίμιο ή ως ενυπόγραφη γνώμη (έχω γράψει πράγματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν «κριτική», άλλωστε), απλά δεν θεωρώ ότι ο ρόλος της κριτικής είναι αυτός του απόλυτου συμβουλάτορα-αυθεντία για το αν εγώ ή ο οποιοσδήποτε θα πρέπει να διαβάσει, δει ή ακούσει οτιδήποτε. Ειλικρινά, κάμποσα από τα πράγματα που γουστάρω έχουν θαφτεί από κριτικούς τόσο «επίσημους» όσο και «εναλλακτικούς», οπότε όχι, ευχαριστώ. Όσον αφορά το δικό μου έργο τώρα, εμείς οι συγγραφείς έχουμε αρκετή ανασφάλεια από μόνοι μας, οπότε το να ψάχνω ενεργά κριτικές για τα βιβλία μου θα ήταν κάτι πολύ μαζοχιστικό. Ναι, έχουν πέσει στα χέρια μου κριτικές και για τα δυο λογοτεχνικά μου βιβλία, ως επί το πλείστον θετικές. Η δική σου, πχ, είναι η μοναδική που έχω διαβάσει για το Ασήμι που έχει αρνητικά σχόλια. Δεν συμφωνώ μαζί σου σε αυτά, αλλά θα ήμουν τουλάχιστον υπερφίαλος αν θεωρούσα το βιβλίο τέλειο, ή αν έπαιρνα κάθε θετική κριτική τοις μετρητοίς. Έχουμε αρκετά ψώνια στην Ελλάδα, δεν χρειάζεται να καβαλήσω κανένα καλάμι.

Στο άλλο σκέλος της ερώτησης σου, τώρα: το «χάσμα» μεταξύ των αναγνωστών και κριτικών του genre και εκείνων της «ρεαλιστικής» λογοτεχνίας είναι δεδομένο και στη χώρα μας και αλλού. Αλλά, εν τέλει, όπως όλα τα χάσματα και όρια, είναι κάτι το πλαστό. Το ποιο βιβλίο θα διαβαστεί ή όχι, θα σχολιαστεί θετικά ή όχι, θα πλασαριστεί ή όχι, δεν έχει να κάνει με το κοινό του, ούτε με το είδος του, ούτε με την ποιότητα του. Αντί λοιπόν να παραπονιόμαστε, ας προσπαθήσουμε, ως αναγνώστες και ως δημιουργοί, να αναζητούμε το βιβλίο που είναι ωραίο για εμάς, χωρίς να τρώμε κουτόχορτο. Αυτό νομίζω αρκεί.

 

8. Κι από την ανάποδη: είσαι δεξιοτέχνης του λόγου. Πώς κρίνεις τον μέσο Έλληνα συγγραφέα από άποψη ταλέντου και ικανότητας, στην ‘Genre’ αφήγηση, αλλά και στην «σοβαρή» λογοτεχνία;

Νομίζω ότι τα όσα σου απαντώ παραπάνω με καλύπτουν. Δεν νομίζω ότι είναι ο ρόλος μου να κρίνω οτιδήποτε. Από την ώρα που γράφω και βγάζω κάτι εκεί έξω, ας κρίνει εμένα ο αναγνώστης.

 

9. Αν δεν κάνω λάθος, είσαι ο μόνος ακαδημαϊκός που μελετά κάθε είδος ‘Genre’ αφήγησης στην Ελλάδα. Κρίνοντας από βιβλία όπως το ΑπΟ, υπάρχει παρόν. Παρελθόν και μέλλον υπάρχει στη χώρα γι’ αυτά τα είδη λογοτεχνίας;

Σίγουρα δεν είμαι ο μόνος ακαδημαϊκός, αν και δεν είμαστε πάρα πολλοί. Το παρελθόν για λογοτεχνία του φανταστικού υπάρχει στην Ελλάδα. Δεν μιλώ μόνο για την μυθολογία (αν και από μόνη της θα αρκούσε), ή για το Τραγούδι του Νεκρού Αδερφού (ένα υπέροχο αφήγημα για έναν ζωντανό νεκρό, έτσι;) αλλά και για τον Κανέλλη (η «Γυναίκα…» είναι γραμμένη νομίζω τη δεκαετία του 1920), τον Σκαρίμπα, τον Καζαντζάκη στον Τελευταίο Πειρασμό… Σε genre όπως το αστυνομικό, και μόνο ο Γιάννης Μαρής φτιάχνει μια κορυφαία, αξιοζήλευτη κληρονομιά. Όσον αφορά το μέλλον της genre αφήγησης, το αστυνομικό μας καλά κρατεί και νομίζω ότι περνάει και άνθηση, οπότε σίγουρα έχει μέλλον, και η επιστημονική φαντασία το ίδιο, αν και όχι στα ίδια επίπεδα πωλήσεων. Ο τρόμος και το fantasy είναι πιο αβέβαια στα βήματα τους, αλλά έχουν κοινό θερμό και δημιουργούς παθιασμένους.

 

10. Και μια δύσκολη για το τέλος. Σημαντικό ρόλο στο ΑπΟ παίζουν τα δεινά που έχει υποστεί η μαύρη φυλή. Διέκρινα μια μομφή για τον δυτικό κόσμο, μια πρό(σ)κληση για τον δυτικό άνθρωπο να δεχτεί ένα μικρός μέρος της συλλογικής ευθύνης γι’ αυτά τα δεινά. Θεωρείς πως κάτι τέτοιο μπορεί ν’ αγγίξει σε βάθος τον Έλληνα αναγνώστη, ο οποίος δεν έχει σκιές από δουλοκτησία και ιμπεριαλισμό στο πρόσφατο παρελθόν του;

Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε μια μακρά συζήτηση για το κατά πόσο ο Έλληνας δεν έχει κάτι παραπάνω από σκιές ρατσισμού (η δουλοκτησία και ο ιμπεριαλισμός είναι απλά συμπτώματα βαθύτερων πραγμάτων, τα οποία δυστυχώς βρίσκω να υπάρχουν στη χώρα μας και με το παραπάνω). Το αν αυτά που γράφω μπορούν να αγγίξουν τον αναγνώστη εξαρτάται, εν τέλει, από τον αναγνώστη. Αν, αν λέγω, κάνω τη δουλειά μου σωστά, τότε μιλάω για την ανθρώπινη κατάσταση, είτε γράφω για Κυψελιώτες και Κολωνακιώτες, είτε για μαύρους ή μπλε ανθρωπάκια από τον Άλφα Κένταυρο. Στο χέρι όποιου με διαβάσει είναι να βρει πράγματα κοντινά στην ψυχή του.

Edited May 3, 2020 by Spark
Μειώθηκε λίγο η απόσταση μεταξύ των ερωτήσεων και των απαντήσεων.

[Διγέλαδος]

α αναφέρω, ενδεικτικά και μόνο, από πεζά τη «Γυναίκα με τα Παρθένα Μάτια» του Μανώλη Κανέλλη (σε μια πολύ αγαπημένη συλλογή, τα μοβ βιβλία με τις Φανταστικές Ιστορίες που είχε βγάλει ο Αιγόκερως πριν κάτι χρόνια)

Βρήκα αυτό:

Μ. Κανέλλη, Η γυναίκα με τα παρθένα μάτια, Νέα Εστία Κ΄(1936) (1ο ΜΕΡΟΣ)

Μ. Κανέλλη, Η γυναίκα με τα παρθένα μάτια, Νέα Εστία Κ΄(1936) (2ο ΜΕΡΟΣ)

Μ. Κανέλλη, Η γυναίκα με τα παρθένα μάτια, Νέα Εστία Κ΄(1936) (3ο ΜΕΡΟΣ)

Μ. Κανέλλη, Η γυναίκα με τα παρθένα μάτια, Νέα Εστία Κ΄(1936) (4ο ΜΕΡΟΣ)

Μ. Κανέλλη, Η γυναίκα με τα παρθένα μάτια, Νέα Εστία Κ΄(1936) (5ο ΜΕΡΟΣ)

[Natasha]

Τι ωραία συνέντευξη! Εμένα μου άρεσε πάρα πολύ το "Ασήμι" και το προτείνω όπου βρεθώ και όπου σταθώ. Τα links από ότι βλέπω, Διγέλαδε, δεν λειτουργούν πλέον, αλλά θα το ψάξω το κείμενο, μου κίνησε το ενδιαφέρον

[Διγέλαδος]

Τι ωραία συνέντευξη! Εμένα μου άρεσε πάρα πολύ το "Ασήμι" και το προτείνω όπου βρεθώ και όπου σταθώ. Τα links από ότι βλέπω, Διγέλαδε, δεν λειτουργούν πλέον, αλλά θα το ψάξω το κείμενο, μου κίνησε το ενδιαφέρον

Χμμ δοκιμασε αυτο:

https://web.archive.org/web/20130405071026/http://www.democracycrisis.com/index.php/2010-08-27-08-29-06/472-2010-08-27-08-31-08

https://web.archive.org/web/20130405071103/http://www.democracycrisis.com/index.php/2010-08-27-08-29-06/473-2010-08-27-08-33-30

https://web.archive.org/web/20130405071103/http://democracycrisis.com/index.php/2010-08-27-08-29-06/474-2010-08-27-08-34-58

https://web.archive.org/web/20130405071103/http://democracycrisis.com/index.php/2009-10-14-20-18-03/475-141109

https://web.archive.org/web/20130405071103/http://democracycrisis.com/index.php/deytera/477-091109

[Natasha]

Α τέλεια, ευχαριστώ!