Πολ Άντερσον (Poul Anderson)

[Δημήτρης]

Ο Πολ Άντερσον ήταν Αμερικανός συγγραφέας φάντασυ, ιστορικών μυθιστορημάτων και επιστημονικής φαντασίας. Γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1926 και πέθανε στις 31 Ιουλίου 2001. Όταν ήταν μικρός ο πατέρας του πέθανε και η μητέρα του μετακόμισε με την οικογένεια της από την Αμερική, στη Δανία από την οποία κατάγονταν. Το ξέσπασμα του Β' Π.Π. τους ανάγκασε να επιστρέψουν στις ΗΠΑ, οριστικά αυτή την φορά. Αποφοίτησε ως φυσικός από το πανεπιστήμιο της Μινεσότα χωρίς όμως ποτέ να επιδιώξει να ασχοληθεί ενεργά με το επάγγελμα του. 

 

Η αρχή στα λογοτεχνικά δρώμενα έγινε ενώ ακόμη σπούδαζε με ιστορίες του να γίνονται δεκτές στο περιοδικό Astounding Science Fiction. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος των Society for Creative Anachronism, Swordsmen and Sorcerers' Guild of America στη δεκαετία του '60. Υπήρξε επίσης πρόεδρος του Science Fiction and Fantasy Writers of America το 1972, μέλος του The Science Fiction Writers of America το 1998 και του Science Fiction and Fantasy Hall of Fame το 2000. Συνολικά δε τιμήθηκε με πολυάριθμα βραβεία μεταξύ των οποίων εφτά Hugo και τρία Nebula. Στα Ελληνικά κυκλοφορούν όλα κι όλα τέσσερα βιβλία του, νούμερο πενιχρό για την μεγάλη αξία του έργου του:

 

- Κόσμος δίχως Άστρα (Locus 7)

 

- Το Γενικό Κλειδί και Άλλες Ιστορίες (Locus 7)

 

- Οι Ανυποχώρητοι (Μέδουσα)

 

- Το Παιχνίδι του Κρόνου (Μέδουσα)

 

Λίγα λόγια για το ''Κόσμος δίχως Άστρα'' που μόλις τελείωσα:

 

Βρισκόμαστε αρκετά χρόνια στο μέλλον όπου η ανθρωπότητα έχει κατακτήσει το μυστικό της αθανασίας και της εξερεύνησης του διαστήματος. Διαγαλαξιακά ταξίδια πραγματοποιούνται σε πλανήτες όπου οι άνθρωποι έχουν συνάξει σχέσεις με τους εκεί πολιτισμούς, με σκοπό την ανταλλαγή προϊόντων και γνώσεων. 

 

Σ' ένα τέτοιο ταξίδι το διαστημόπλοιο ''Μετέωρο'' θα πέσει σ' έναν πλανήτη και το πλήρωμα του θα κληθεί να τα βγάλει πέρα σ' έναν άγνωστο και εχθρικό γι' αυτό κόσμο. Παίρνοντας αρχικά τα απαραίτητα για την επιβίωση μέτρα και εξερευνώντας το περιβάλλον στη συνέχεια, γρήγορα θα ανακαλύψει ότι υπάρχουν δύο αντίπαλες φυλές πλασμάτων. Οι Αζκάσι και οι Νιάο, η καθεμία με τις δεισιδαιμονίες και τις προκαταλήψεις της. Οι Γήινοι θα βρεθούν στη μέση των αντικρουόμενων τους συμφερόντων και το παιχνίδι θα αρχίσει να χοντραίνει. Παρακολουθούμε τον τρόπο σκέψης των εξωγήινων που έρχεται -φυσικά- σε άμεση σύγκρουση με αυτή των ανθρώπων οι οποίοι με την σειρά τους προσπαθούν να πάρουν το πάνω χέρι. Έχουμε να κάνουμε με μία καλογραμμένη περιπέτεια που διακρίνεται από αναφορές σε φυσική, διαστημική τεχνολογία, φιλοσοφικά ζητήματα και κυνισμό. Και ένα ωραίο και συγκινητικό τέλος. Η δράση είναι λίγη χωρίς πάντως αυτό να αποβαίνει εις βάρος της υπόθεσης. Ευχάριστο σε γενικές γραμμές βιβλίο που προσφέρει ένα- δύο καλά απογεύματα.

 

Εκτός πάντως και αν παίζουν ακριβά πνευματικά δικαιώματα, αδυνατώ να κατανοήσω την επιλογή του συγκεκριμένου βιβλίου για μετάφραση. Και όχι κάποιου από τα κλασικά ''Tau Zero'', ''The Broken Sword'', ''Three Hearts and the Three Lions''. Ο συγκεκριμένος συγγραφέας φυσικά δεν είναι ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος με τον οποίο συμβαίνει κάτι τέτοιο, αλλά και πάλι δεν παύει να προκαλεί εντύπωση. Δεν μου απομένει λοιπόν τίποτα άλλο από το εξασκήσω κάποια στιγμή τα Αγγλικά μου, τουλάχιστον με τα δύο τελευταία. 

Edited January 16, 2015 by Δημήτρης

[Tiessa]

Πολύ καλό επίσης, Δημήτρη, είναι και το Enemy Stars, το πρώτο που διάβασα απ' αυτόν και πολύ πιθανόν ένα από τα πρώτα βιβλία που διάβασα στα αγγλικά.

Με τα σημερινά δεδομένα, δεν ξέρω πια πόσο θα αρέσει, αλλά τότε με είχε εντυπωσιάσει.

Πολύ καλή επίσης ήταν και η τετραλογία του του The king of Ys, την οποία είχε γράψει μαζί με τη γυναίκα του, και που αφορά τη θρυλική Υς της Βρετάνης.

Με το χέρι στην καρδιά, θα έλεγα ότι ήταν μια από τις επιρροές μου εκείνη την εποχή.

[nikosal]

Δημήτρη, όποιος διαβάζει εφ στην Ελλάδα, ουσιαστικά υποχρεούται να... εξασκήσει τα αγγλικά του. Δεν είναι τίποτα: Ξεκινάς με συγγραφείς που έχουν απλή γλώσσα, όπως ο Ασίμοφ (επίπεδο κάτω από lower) και δεν προσπαθείς να καταλάβεις κάθε λέξη. Τουλάχιστον έτσι ξεκίνησα εγώ, κάποτε: Δεν έψαχνα στο λεξικό (του Hornby τότε...) ό,τι δεν ήξερα, αρκεί να καταλάβαινα «στο περίπου». Φυσικά σήμερα δεν έχω πλέον άγνωστες λέξεις (τουλάχιστον όχι πάνω από 10-20 σε κάθε βιβλίο) αλλά ούτως ή άλλως με την ταμπλέτα τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά: Παρατεταμένη πίεση στη λέξη και έχεις την ερμηνεία της.

 

Για ποιους λόγους αξίζει να το προσπαθήσεις, πέρα από τον ν. 1 και αυτονόητο, ότι δηλ. θα έχεις ξαφνικά 5,000 βιβλία στο χέρι σου, αντί για 10.

 

(α) πρωτότυπο κείμενο, χωρίς την εμπλοκή του μεταφραστή (ακόμα και η άριστη μετάφραση είναι ένα διαφορετικό κείμενο από το πρωτότυπο. Φυσικά δεν μπορούμε να μάθουμε και ρώσικα, γερμανικά, γαλλικά κλπ. αλλά στα αγγλικά έχει γραφεί >90% της σύγχρονης εφ)

(β) φθηνότερη τιμή στο έντυπο βιβλίο
(γ) συχνά, πολύ φθηνότερη τιμή στο ψηφιακό βιβλίο: εκατοντάδες αξιόλογα ως πολύ καλά βιβλία δωρεάν ή με κόστος ως ένα ευρώ (amazon και όχι μόνο). Δεκάδες χιλιάδες δωρεάν διηγήματα στο δίκτυο, κλπ.

(δ) μου είναι αδύνατο πλέον να διαβάσω τις ελληνικές εκδόσεις που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν βαρύ χαρτί και αραιή στοίχιση, ώστε το βιβλίο να αποκτά όγκο. Είναι κακό για τη βιβλιοθήκη, κακό για την αισθητική μου και κακό για... τα χέρια μου, όταν διαβάζω ξαπλωτός.

 

Συνεπώς... αγγλικά!

 

tip: δεν ξεκινάς με τα διηγήματα του project71;

[wordsmith]

Υπάρχει επίσης στα ελληνικά το πολύ ωραίο χιουμοριστικό του διήγημα έπικ φάντασυ "Ο βάρβαρος" (The barbarian), στην ανθολογία "Ιστορίες ηρωικής φαντασίας" του Anubis, το οποίο, παρόλο που γράφτηκε το 1956, δεν έχει γεράσει καθόλου, κατά τη γνωμη μου, και έχει και σήμερα πολλή πλάκα.

Στις Ωρόρες επίσης υπάρχει το "Δαιμονικό Ταξίδι" (τόμος 32), το "Επιχείρηση Αφρίτ" (τ. 58), το "Ιστορία του Χοκ" (τ. 21), το "Ο Δον Κιχώτης και ο ανεμόμυλος" (τ. 5), το 'Ζωτικός Χώρος" (τ. 4), "Η κρυψώνα" (τ.2) και αυτά είναι μόνο όσα αναφέρονται στο δικό μας τόπικγια τις Ωρόρες.

[heiron]

(δ) μου είναι αδύνατο πλέον να διαβάσω τις ελληνικές εκδόσεις που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν βαρύ χαρτί και αραιή στοίχιση, ώστε το βιβλίο να αποκτά όγκο. Είναι κακό για τη βιβλιοθήκη, κακό για την αισθητική μου και κακό για... τα χέρια μου, όταν διαβάζω ξαπλωτός.

 

Συνεπώς... αγγλικά!

Από την άλλη, βέβαια, καλό θα είναι να έχουμε κατά νου ότι το επιπλέον βάρος των Ελληνικών εκδόσεων είναι χρήσιμο ως μέσο γυμναστικής. Προφανώς οι Έλληνες εκδότες είναι θιασιώτες του "νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ" και θέλουν να μας κάνουν να ασκούμαστε ενώ διαβάζουμε.

Πέρα από την πλάκα, ο Poul έχει γράψει αρκετά μικρά βιβλία οπότε βολεύει να διαβαστεί στα Αγγλικά. Επίσης, τόσο η ΕΦ του όσο και το φάντασύ του δεν μου φαίνεται τόσο δύσκολο στην ανάγνωση. Διατηρώ μια επιφύλαξη για το Tau Zero μήπως έχει όρους δυσνόητους στα Αγγλικά (αν και προσωπικά δε νομίζω να έχω θέμα, γενικά μιλάμε) αλλά κατά τα άλλα νομίζω είναι οκ. Γενικά οι παλιοί θα έλεγα είναι πιο καλές λύσεις ενώ οι νέοι και κάπως πιο δύσκολοι μπορεί να είναι και έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να μεταφραστούν. Πχ ένα σύγχρονο φάντασυ είναι πιο ελκυστικό για τον Έλληνα εκδότη από το Three hearts and three lions (αν και θα μπορούσε να βάλει κάτι σε στυλ GOT στο εξώφυλλο μπας και προσελκύσει κοινό) κι ένα σύγχρονο ΕΦ από το Tau Zero.

Προσωπικά, είχα δανειστεί το Κόσμος δίχως Άστρα από το Δημήτρη και το βρήκα αρκετά ευχάριστο. Δεν με ενθουσίασε μεν αλλά με έκανε να σκεφτώ ότι αν αυτό είναι από τα πιο μέτρια και άγνωστα βιβλία του τότε ο τύπος είναι πραγματικά καλός. Το Broken sword ήταν για χρόνια στη λίστα μου (από τότε που διάβασα την αναφορά του Μούρκοκ στην αφιέρωση σε ένα βιβλίο Έλρικ αν δεν κάνω λάθος) για αγορά και δεν με απογοήτεψε, ήταν πραγματικά πολύ καλό. Έχω σε ηλεκτρονική μορφή και το Three hearts and three lions αλλά θα προτιμούσα να το διαβάσω σε έντυπη μορφή.

[Δημήτρης]

nikosal έχω ξεκινήσει ήδη αυτή την διαδικασία από πρόπερσι οπότε και διάβασα τρία βιβλία στα Αγγλικά, και άλλα τρία πέρσι. Και φέτος θέλω να κάνω το βήμα παραπάνω. Και συμφωνώ απόλυτα με την τοποθέτηση σου. Δεν γίνεται να διαβάζει κανείς λογοτεχνία και να μην ξέρει καλά Αγγλικά. Απλώς δεν γίνεται και αυτό είναι όλο   Το ξέρω ότι δεν πρόκειται ποτέ να φτάσω στο επίπεδο του να διαβάσω π.χ. Τόμας Πύντσον στο πρωτότυπο. Ή ''Σπίτι από Φύλλα'' και γενικά τέτοια περίεργα που είναι άλλου επιπέδου. Τα πιο απλά όμως ναι. Δεν πρόκειται να μην διαβάσω Amber, Black Company, Robert Howard, κάποια από τη σειρά SF Masterworks κλπ, απλά και μόνο επειδή δεν έχουν μεταφραστεί. Θα κάτσω να ζοριστώ και θα το κάνω. Προς το παρόν χρησιμοποιώ το πολύ καλό wordreference και ότι δεν υπάρχει εκεί, το ψάχνω σ' αυτό το λεξικό που αγόρασα γι' αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Για να αρχίσω σιγά- σιγά να μπαίνω σ' αυτό το τριπάκι (Κοίταξα να πάρω το μεγαλύτερο και μόνο αγγλοελληνικό έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ενημερωμένο). Πολύ λίγες φορές έτυχε να μην έχω βρει κάποια λέξη ούτε στο ένα, ούτε και στο άλλο. 

 

Έχω καμιά τριανταριά βιβλία στα Αγγλικά, Μυθολογία Κθούλου ως επί το πλείστον, οπότε έχω υλικό στα χέρια μου. Θα σκεφτώ κάποια στιγμή για kindle, αλλά αρκετά πιο μελλοντικά. Να αποκτήσω πρώτα μία μικρή εξοικείωση. Και κλείνω με αυτό που ξεκίνησα. Τα Αγγλικά για όποιον τουλάχιστον θέλει να διευρύνει τους ορίζοντες του, είναι κάτι το αυτονόητο. Τελεία και παύλα. 

 

wordsmith τα έχω διαβάσει όλα που ανέφερες, αλλά δεν θυμάμαι σχεδόν τίποτα. Εκτός από τις ιστορίες με τον τυχοδιώκτη Νίκολας Βαν Ράιν που ήταν καλογραμμένες, με χιούμορ και κυνισμό και μου είχαν αρέσει πολύ. 

Edited January 17, 2015 by Δημήτρης

[BladeRunner]

Κόσμος δίχως άστρα

 

Ο Άντερσον είναι ένας πολύ γνωστός συγγραφέας βιβλίων φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας, με αρκετά από τα βιβλία του να θεωρούνται πλέον κλασικά στο είδος τους. Tau Zero, The Broken Sword, Three Hearts and Three Lions, The High Crusade και πάει λέγοντας. Πέρα από δυο μικρές νουβέλες και κάποια διηγήματα, αυτό είναι το μοναδικό του μυθιστόρημα που κυκλοφορεί στα ελληνικά. Άγνωστο γιατί είναι το μοναδικό και γιατί επιλέχτηκε το συγκεκριμένο, που δεν είναι και από τα καλύτερα έργα του.

 

Βρισκόμαστε πολλά χρονιά μπροστά στο μέλλον, η αθανασία είναι πλέον γεγονός, και τα διαγαλαξιακά ταξίδια παιχνιδάκι, με τους ανθρώπους να γνωρίζουν νέους πολιτισμούς και να συνάπτουν σχέσεις με αυτούς, με σκοπό την ανταλλαγή προϊόντων και γνώσεων. Σ'ένα τέτοιο ταξίδι το διαστημόπλοιο στο οποίο επιβαίνει ο αφηγητής της ιστορίας και οι συνάδελφοί του θα πέσει σ'έναν πλανήτη, όπου ο πολιτισμός βρίσκεται πολλά χρόνια πίσω, με τα ανώτερα όντα του πλανήτη να είναι χωρισμένα σε δυο αντίπαλες ομάδες και να μάχονται μεταξύ τους. Οι πρωταγωνιστές μας θα βρεθούν στην μέση της διαμάχης και θα πρέπει να βγάλουν μια άκρη μπας και ξεφύγουν...

 

Η αλήθεια είναι ότι υπήρχε πολύ υλικό μέσα σε λιγότερες από διακόσιες σελίδες, ο χώρος αυτός όμως δεν επαρκούσε για την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση του. Θα χρειάζονταν τουλάχιστον οι διπλάσιες σελίδες για να αναπτυχθούν καλύτερα οι ενδιαφέρουσες ιδέες του συγγραφέα και να είναι πιο στέρεη η κοσμοπλασία του. Στο βιβλίο συναντάμε αναφορές που άπτονται της φυσικής και της διαστημικής τεχνολογίας, όπως και της φιλοσοφίας. Και, βέβαια, δεν λείπουν οι σκηνές δράσης και οι όμορφες περιγραφές του πλανήτη και των κατοίκων του. Η γραφή είναι σίγουρα αρκετά καλή και ευκολοδιάβαστη, αν και μερικά σημεία στην αρχή με το τεχνολογικό μπλα μπλα με κούρασαν λίγο.

 

Γενικά είναι ένα ευχάριστο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, που γέρνει λίγο προς το παλπ, που με την κοσμοπλασία και την δράση του θα ψυχαγωγήσει για ένα απόγευμα τον επίδοξο αναγνώστη. Απλά δεν εκμεταλλεύεται στο έπακρο το διαθέσιμο υλικό, δεν γίνεται μεγάλη εκβάθυνση σε κάποιες βασικές ιδέες και στους χαρακτήρες, δεν ξεφεύγει από το επίπεδο των καλών παλπ μυθιστορημάτων του είδους. Πάντως πέρασα καλά και μπορώ να φανταστώ πως θα είναι τα αριστουργήματά του.

 

Υ.Γ. Ευχαριστώ πολύ τον Δημήτρη που μου έδωσε την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο!

 

7/10

Edited July 8, 2015 by BladeRunner

[Steel Guardian]

The Broken Sword (Εκδόσεις Gollancz)
Με δίχασε πολύ αυτό το βιβλίο. Από τη μία η υπόθεση ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα και η ατμόσφαιρα πολύ καλή, από την άλλη ήταν γραμμένο με έναν εντελώς αποστασιοποιημένο τρόπο, που πολλές φορές θύμιζε περισσότερο περίληψη παρά κανονική ιστορία, και που δεν με βοήθησε να ενδιαφερθώ καθόλου για τους χαρακτήρες και όσα (ξαναλέω πολύ ενδιαφέροντα) τους συνέβαιναν.
Σίγουρα δεν μετάνιωσα που το δίαβασα (το είχα και χρόνια στη λίστα), αλλά δεν μπορώ να πω ότι η ανάγνωση ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη ή να το προτείνω.
Κάτι αρκετά ενδιαφέρον για έμενα ήταν να δω διάφορα στοιχεία της ιστορίας που πασιφανώςαποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τον Moorcock, ο οποίος έχει δηλώσει πολλές φορές φαν του βιβλίου.

Βαθμολογία: 6.0/10

[BladeRunner]

Το γενικό κλειδί (Trader To The Stars)

Δεύτερο βιβλίο του Πόουλ Άντερσον που διαβάζω, μετά το αρκετά συμπαθητικό "Κόσμος δίχως άστρα" που διάβασα τον Ιούλιο του 2015, δηλαδή σχεδόν πριν από τέσσερα χρόνια. Σίγουρα θα είχα διαβάσει περισσότερα βιβλία του συγγραφέα, γιατί έχει γράψει κάμποσα ωραία και ενδιαφέρονται μυθιστορήματα και διηγήματα φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας, όμως στην Ελλάδα έχει αδικαιολόγητα αγνοηθεί. Βέβαια, ούτε ο πρώτος θα είναι, ούτε ο τελευταίος, αλλά δεν μπορώ να μην γκρινιάξω και λίγο.

Όσον αφορά το βιβλίο, περιέχει τρεις μικρές νουβέλες (ή τρία μεγάλα διηγήματα) επιστημονικής φαντασίας, όπου ουσιαστικά πρωταγωνιστεί ο Νίκολας βαν Ράιν, ένας έμπορος που ταξιδεύει στο διάστημα για να κλείσει δουλειές σε διάφορους πλανήτες. Είναι ένας ολίγον τι φαφλατάς και λάτρης της περιπέτειας τύπος, που από τη μια τον διακρίνει η γραφικότητα, από την άλλη η οξυδέρκεια και η οξύνοια. Στις ιστορίες γινόμαστε μάρτυρες των προσπαθειών του ανθρώπου να έρθουν σε επαφή με κάθε είδους εξωγήινους σε πλανήτες με κάθε είδους ιδιαιτερότητες, είτε για να συνεργαστούν μαζί τους και να βοηθήσουν, είτε απλώς για να τους εκμεταλλευτούν και να βγάλουν κέρδος.

Ο Πόουλ Άντερσον από τη μια καταφέρνει να γράψεις τρεις απολαυστικές ιστορίες επιστημονικής φαντασίας με όλα τα απαραίτητα καλούδια (δράση, ωραίες εικόνες, επιστημονικές λεπτομέρειες, φοβερή ατμόσφαιρα), από την άλλη με άμεσο και έμμεσο τρόπο θίγει κάποια ενδιαφέροντα ζητήματα, όπως είναι οι ανθρωποκεντρικές αντιλήψεις για την εξωγήινη ζωή και πώς μπορούν να γίνουν παρανοήσεις, ο αποικισμός και η εκμετάλλευση άλλων πολιτισμών με σκοπό το κέρδος, και πάει λέγοντας. Ο Άντερσον προσφέρει ψυχαγωγία, αλλά και λίγη τροφή για σκέψη.

Επιγραμματικά, πρόκειται για μια πολύ ωραία και καλογραμμένη συλλογή τριών ιστοριών επιστημονικής φαντασίας, με όλα τα αναγκαία συστατικά που πάντα πρέπει να έχουν τα βιβλία του είδους. Η γραφή είναι πολύ καλή, με ζωντανές περιγραφές και γλαφυρούς διαλόγους, όπως επίσης και με κάποιες ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις. Οι τρεις ιστορίες, με δική μου σειρά προτίμησης: "Το γενικό κλειδί", "Ζωτικός χώρος" και "Η κρυψώνα". Όσον αφορά τη μετάφραση, είναι πολύ καλή και αρκούντως γλαφυρή, μιας και μιλάμε για τον Γιώργο Μπαλάνο.

8/10