Κεφάλαια, πότε, πώς, πού και με τι τίτλο!

[darky]

Εικάζω ότι δεν έχουν καταπιαστεί αρκετοί εδώ μέσα με κάτι παραπάνω από διήγημα, οπότε αυτό είναι μάλλον θέμα για λίγους, αν και όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να εκθέσουν την άποψή τους.

 

Το θέμα : Είναι τα κεφάλαια σε ένα μυθιστόρημα ή νουβέλα. Παρακάτω γίνομαι κουραστικός γι' αυτο 'πηδήξτε το' -χωρίς παρεξήγηση.

 

Πότε; Αυτό κυρίως αναφέρεται στο μέγεθος του κεφαλαίου. Πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα κεφάλαιο; Χοντρικά(πολύ χοντρικά) πόσες 1000αδες λέξεις; Όταν ένα κεφάλαιο είναι πολύ μικρό μήπως θα έπρεπε να το εντάξουμε σε κάποιο μεγαλύτερο; Όταν είναι πολύ μεγάλο μήπως θα έπρεπε να το κόψουμε σε κομάτια; Είναι καλό να έχουμε πολύ μικρά και πολύ μεγάλα κεφάλαια όπου το ένα διαδέχεται το άλλο;

 

Στη συνεχόμενη ροή μιας ιστορίας πού είναι καλό να αλλάζει κεφάλαιο;

Π.χ. όταν υπάρχει χρονικό κενό όπου τιποτα σημαντικό δεν συμβαίνει. Ή όταν η εξιστόρηση ασχολείται με άλλο θέμα, πράγματα που συμβάινουν παράλληλα με την κυρίως δράση ή είναι ανεξάρτητα με αυτή. Η αλλαγή κεφαλαίου επίσης είναι το σημείο όπου μπορείς να σταματήσεις να διαβάζεις και να ξαναρχίσεις μετά από αρκετό καιρό. Οπότε δεν πρέπει να υπάρχουν σημαντικές εκρεμμότητες ή κομμένη δράση.

 

Και υπάρχει και το πώς είναι καλύτερο να τελειώνει ένα κεφάλαιο. Θα πρέπει να τελειώνει δραματικά; Αμμέσως μετά την κορφή της δράσης και απότομα; Να έχει κάποιο επίλογο(συνήθως όταν τα κεφάλαια είναι σε ένα μεγάλο βαθμό αυτοτελή). Να τελειώνει με εκρεμμότητα(cliff-hanger); Με ποιό άλλο τρόπο; Και με τι αναλογία πετυχαίνουμε το επιθυμητό ύφος στην ιστορία;

 

Κάποια ιδέα σχετικά με τον τίτλο του κεφαλαίου; Θα πρέπει να αποφεύγει να δίνει υπερβολικές πληροφορίες; Θα πρέπει να παραμένει μυστήριος μέχρι το τέλος του κεφαλαίου όπου προκύπτει η εξήγησή του με εντυπωσιακό τρόπο; Θα πρέπει να αποτελείται από πολλές λέξεις ή καλύτερα να είναι μικρός;

 

Ενότητες ή υποκεφάλαια μέσα στα κεφάλαια εξυπηρετούν σε κάτι; Ισχύουν όλα τα παραπάνω σε μικρότερο εύρος ή τα υποκεφάλαια απαιτούν διαφορετική τεχνική;

 

Κάτι άλλο;(σχετικό με το θέμα!) Έστω και εξεζητημένο όπως τα κεφάλαια να μην έχουν αύξουσα χρονική σειρά σε στυλ Ιλιάδας-ξεκινά από τη μέση και μετά με αρχή το παρελθόν φτάνουμε πάλι στη μέση αλλά και την ξεπερνάμε-, σε στυλ φιλμ νουάρ -ξεκινάμε από το τέλος και μετά αρχίζουμε από το παρολθόν για να δούμε πώς καταλήξαμε σε αυτό το τέλος-, σε στυλ Memento όπου ξεκινά από το τέλος και συνεχίζει γραμμικά προς τα πίσω.

[Βάρδος]

Στα περισσότερα θέματα που θίγεις δεν υπάρχει Χρυσός Κανόνας. Είναι κάτι που καταλαβαίνεις πότε πρέπει να το κάνεις.

 

Πότε; Αυτό κυρίως αναφέρεται στο μέγεθος του κεφαλαίου. Πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα κεφάλαιο; Χοντρικά(πολύ χοντρικά) πόσες 1000αδες λέξεις; Όταν ένα κεφάλαιο είναι πολύ μικρό μήπως θα έπρεπε να το εντάξουμε σε κάποιο μεγαλύτερο; Όταν είναι πολύ μεγάλο μήπως θα έπρεπε να το κόψουμε σε κομάτια; Είναι καλό να έχουμε πολύ μικρά και πολύ μεγάλα κεφάλαια όπου το ένα διαδέχεται το άλλο;

 

Υπάρχουν συγγραφείς που δε γράφουν κεφάλαιο μικρότερο από 20 σελίδες. Υπάρχουν συγγραφείς που δε γράφουν κεφάλαιο μεγαλύτερο από 10 σελίδες. Υπάρχουν συγγραφείς που έχουν το ένα κεφάλαιο τεράστιο και το άλλο πάρα πολύ μικρό. Δεν υπάρχει ορισμός στο πόσο μεγάλο πρέπει ή μπορεί να είναι ένα κεφάλαιο. Το κεφάλαιο μπορεί να είναι ακόμα και 50 σελίδες, ή μπορεί να είναι μια παράγραφος. Ακόμα και μια λέξη μπορεί να είναι, αν αυτή η λέξη έχει τόση μεγάλη βαρύτητα για την ιστορία.

 

Στη συνεχόμενη ροή μιας ιστορίας πού είναι καλό να αλλάζει κεφάλαιο;

Π.χ. όταν υπάρχει χρονικό κενό όπου τιποτα σημαντικό δεν συμβαίνει. Ή όταν η εξιστόρηση ασχολείται με άλλο θέμα, πράγματα που συμβάινουν παράλληλα με την κυρίως δράση ή είναι ανεξάρτητα με αυτή. Η αλλαγή κεφαλαίου επίσης είναι το σημείο όπου μπορείς να σταματήσεις να διαβάζεις και να ξαναρχίσεις μετά από αρκετό καιρό. Οπότε δεν πρέπει να υπάρχουν σημαντικές εκρεμμότητες ή κομμένη δράση.

 

Κοίτα, όταν περνάει πολύς χρόνος δεν είναι ανάγκη να αλλάζεις κεφάλαιο, αλλά συνήθως είναι καλό να αλλάζεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα αλλάξεις κεφάλαιο όταν θες να μεταφερθείς απότομα μέσα στο χρόνο. Αν θέλεις να κυλήσει κανονικά ο χρόνος, μπορείς να το κάνεις μέσα στο ίδιο κεφάλαιο, γράφοντας συνοπτικά τι γίνεται στην ιστορία.

 

Αν συμβαίνουν παράλληλα πράγματα... Τρέχα γύρευε. Ούτε εδώ έχει σωστό και λάθος. Ναι, μπορείς να αλλάξεις κεφάλαιο ή απλά μπορείς να αλλάξεις σκηνή, αφήνοντας περιθώριο ανάμεσα στις παραγράφους ή βάζοντας *.

 

Επίσης, καλό είναι να αλλάζεις κεφάλαιο --ή σκηνή-- όταν κάνεις κάποια τεράστια αλλαγή οπτικής γωνίας.

 

Και ναι, μπορεί να υπάρχει κομμένη δράση από το ένα κεφάλαιο στο άλλο. Μπορεί να τελειώνεις σε cliffhanger, ή μπορεί να κόβεις το κεφάλαιο όταν ένας χαρακτήρας πετάξει μια ατάκα που τη θεωρείς "μουράτη". Και το αμέσως επόμενο κεφάλαιο μπορεί να αρχίσει το ίδιο απότομα, ή μπορεί να σε μεταφέρει σε ένα άλλο μέρος, σε μια άλλη πλοκή, στο Βόρειο Πόλο, με άλλους χαρακτήρες... και μπορείς να γράψεις 10 ημέρες για τη ζωή αυτών των χαρακτήρων... και μετά, να μεταφερθείς στη στιγμή όπου κόπηκε το πρώτο κεφάλαιο --στο ίδιο δευτερόλεπτο-- και να συνεχίσεις από εκεί.

 

Το πρόβλημα είναι να μη μπερδευτεί ο αναγνώστης. Αν αυτό που γράφεις δεν μπερδεύει τον αναγνώστη, τότε είσαι ωραίος.

 

Και υπάρχει και το πώς είναι καλύτερο να τελειώνει ένα κεφάλαιο. Θα πρέπει να τελειώνει δραματικά; Αμμέσως μετά την κορφή της δράσης και απότομα; Να έχει κάποιο επίλογο(συνήθως όταν τα κεφάλαια είναι σε ένα μεγάλο βαθμό αυτοτελή). Να τελειώνει με εκρεμμότητα(cliff-hanger); Με ποιό άλλο τρόπο; Και με τι αναλογία πετυχαίνουμε το επιθυμητό ύφος στην ιστορία;

 

Any of the above.

 

Όλα σωστά είναι. Αν θες να γράψεις μια πιο δραματική ιστορία, που κάνει τον άλλο να τρώει τα νύχια του, μπορείς να κόβεις κάθε κεφάλαιο σε cliffhager, αν και εμένα γενικά με τσαντίζουν οι ιστορίες που τελειώνουν όλα τα κεφάλαια σε cliffhanger' είναι σα να φοβούνται ότι αλλιώς θα τους φύγει ο αναγνώστης. Αλλά, και πάλι, ποτέ δεν ξέρεις' αν το κάνει κάποιος αποτελεσματικά, μπορεί να το λατρέψω. Εξαρτάται από τι χρειάζεται η ιστορία σου.

 

Κάποια ιδέα σχετικά με τον τίτλο του κεφαλαίου; Θα πρέπει να αποφεύγει να δίνει υπερβολικές πληροφορίες; Θα πρέπει να παραμένει μυστήριος μέχρι το τέλος του κεφαλαίου όπου προκύπτει η εξήγησή του με εντυπωσιακό τρόπο; Θα πρέπει να αποτελείται από πολλές λέξεις ή καλύτερα να είναι μικρός;

 

Ο τίτλος μπορεί να είναι, κάλιστα, μια μικρή παράγραφος, αν το θέλεις. Δεν υπάρχει περιορισμός στο πόσες λέξεις πρέπει να είναι ο τίτλος. Απλά, στους τίτλους δεν συνηθίζεται να μπαίνουν ρήματα' ήχουν άσχημα.

 

Επίσης, κι εγώ θα συμφωνούσα ότι ο τίτλος πρέπει να έχει ένα ύφος και ένα μυστήριο. Αν θέλεις να σκοτώσεις ένα χαρακτήρα στο Κεφάλαιο 25, μην γράψεις για τίτλο "Ο Θάνατος του Σπίθα", γιατί θα είναι, ουσιαστικά, spoiler. Τέτοιοι τίτλοι έμπαιναν μόνο σε κάτι παμπάλαια μυθιστορήματα, και απορώ με ποιο σκεπτικό...

 

Ενότητες ή υποκεφάλαια μέσα στα κεφάλαια εξυπηρετούν σε κάτι; Ισχύουν όλα τα παραπάνω σε μικρότερο εύρος ή τα υποκεφάλαια απαιτούν διαφορετική τεχνική;

 

Αυτό το κάνει συνέχεια ο Stephen King και ο Barker. Ο πρώτος, νομίζω, το κάνει καλά. Ο δεύτερος δεν ξέρω για ποιο λόγο το κάνει' μοιάζει ψιλοανούσιο.

 

Προφανώς, ούτε κι εδώ υπάρχει κανόνας. Οι συγγραφείς που βάζουν υποκεφάλαια, συνήθως, αλλάζουν μόνο με αυτό τον τρόπο σκηνές. Δηλαδή, δεν αφήνουν κενό, ούτε βάζουν αστερίσκο' πηγαίνουν στο επόμενο υποκεφάλαιο.

 

Κάτι άλλο;(σχετικό με το θέμα!) Έστω και εξεζητημένο όπως τα κεφάλαια να μην έχουν αύξουσα χρονική σειρά σε στυλ Ιλιάδας-ξεκινά από τη μέση και μετά με αρχή το παρελθόν φτάνουμε πάλι στη μέση αλλά και την ξεπερνάμε-, σε στυλ φιλμ νουάρ -ξεκινάμε από το τέλος και μετά αρχίζουμε από το παρολθόν για να δούμε πώς καταλήξαμε σε αυτό το τέλος-, σε στυλ Memento όπου ξεκινά από το τέλος και συνεχίζει γραμμικά προς τα πίσω.

 

Ωραίο το in medias res, αλλά προσωπικά ποτέ δε με συγκίνησε ιδιαίτερα. Γράφω γραμμικά ή παράλληλα. Μπορεί να έχω και κάποια αναδρομή στο παρελθόν, αλλά δε θα είναι αυτή η βασική μου ιστορία.

 

Υποκειμενική άποψη, φυσικά.

 

Σε μια τέτοια περίπτωση, στη δομή των κεφαλαίων δε θα άλλαζε τίποτα. Πχ, μπορεί τα Κεφάλαια 1 και 2 να ήταν στο Παρόν, ενώ τα 3 έως 15 στο Παρελθόν, το 16 στο Παρόν, το 17 στο Παρελθόν, το 18 στο Παρόν, τα 29-25 στο Παρλεθόν, και το 26 (το τελευταίο κεφάλαιο) στο Μέλλον. Το μόνο που πρέπει να προσέξεις είναι να καταλαβαίνει εύκολα ο αναγνώστης πότε είμαστε στο παρόν, πότε στο παρελθόν, και πότε στο μέλλον. Αν το πετύχεις αυτό, δεν έχεις πρόβλημα.

[heiron]

Min xehnate kai to paihnidi me ti hroniki seira sto "Lord of the light" tou Zelazny.Xekina apo tin mesi,paei stin arhi kai meta epanerhatai kai xanagyranaei kai meta ..Kapou hathika padws itan teleio!