Η κριτική των άλλων

[Vikar]

Έχετε μόλις ολοκληρώσει ένα κείμενο, στο οποίο έχετε βάλει ειλικρίνια, ψυχή, δουλειά, χρόνο, κλπ, και νιώθετε ότι θέλετε να το διαβάσει κάποιος, οπότε το μοιράζετε αποδώ κιαποκει.

 

1) Τι είδους κριτική περιμένετε; Συγκεκριμένα, υπάρχουν ερωτήσεις τις οποίες θα θέλετε να σας απαντήσει ο αναγνώστης; Ποιες;

 

2) Τη δουλειά σας τη διαβάζει ένας που γράφει κι ο ίδιος, ένας που δεν γράφει, αλλά διαβάζει λογοτεχνία και ένας ο οποίος δεν διαβάζει γενικότερα. Σε τι μετρά η γνώμη του ενός έναντι των άλλων; Προτιμάτε κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις όταν πρόκειται για το δικό σας κοινό;

 

3) Ο Σ.Κινγκ στο "Περι Συγγραφής" θέτει ότι κάθε συγγραφέας έχει στο μυαλό του τον ιδανικό αναγνώστη (ideal reader), ένα πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται όταν γράφει. Συμφωνείτε με τη θέση αυτή; Αν ναι, ποιός είναι ο δικός σας ιδανικός αναγνωστης;

 

 

Edited July 9, 2010 by DinMacXanthi
άλλαξα τα greeklish σε ελληνικά

[Βάρδος]

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

 

Δεν περίμενω κάτι, αλλά πάντα ακούω τις απόψεις των άλλων με ενδιαφέρον. Και δε νομίζω ότι οφελεί να περιμένεις κάτι, γιατί ό,τι περιμένεις σίγουρα δεν πρόκειται να το εισπράξεις. Οπότε, πιστεύω πρέπει κανείς να είναι ανοιχτός σε οτιδήποτε.

 

2) Tn douleia sac tn diabazei evac pou grafei kio idioc, evac pou dev grafei, alla diabazei logotexvia kai evac o opoioc dev diabazei gevikotera. Se ti metra n gvwmn tou evoc evavti twv allwv; Protimate kapoia apo tic parapavw periptwseic otav prokeitai gia to diko sac koivo;

 

Η άποψη αυτού που διαβάζει λογοτεχνία ίσως να με απασχολούσε περισσότερο. Εξάλλου, αυτός είναι Ο Αναγνώστης.

 

Η άποψη αυτού που γράφει ίσως να με απασχολούσε σε φιλοσοφικό επίπεδο περισσότερο, κι επάνω σε τεχνικά ζητήματα.

 

Η άποψη αυτού που δε διαβάζει γενικότερα δε θα με απασχολούσε καθόλου.

 

3) O S. King sto "On Writing" 8etei oti ka8e suggrafeac exei sto mualo tou tov idaviko avagvwstn (ideal reader), eva proswpo sto opoio apeu8uvetai otav grafei. Sumfwveite me tn 8esn autn; Av vai, poioc eivai o dikoc sac idavikoc avagvwstnc;

 

Συμφωνώ με τον κύριο King. Αλλά δε νομίζω ότι μπορώ εύκολα να ορίσω τον ιδανικό μου αναγνώστη. Κατ'αρχήν, ο ιδανικός μου αναγνώστης πρέπει να γουστάρει να διαβάζει πρωτοποριακό fantasy' και πέραν τούτο πρέπει να καταλαβαίνει τι έχω γράψει και τι ήθελα να πω μέσα από αυτό, όπως κάθε ιδανικός αναγνώστης.

 

PS: Na to pw 3ava, me aformn auto to post tou Darkchilde: edw pou eimai dustuxwc dev mporw va xrnsimopoiw ellnvikec grammatoseirec. Sugxwreste me. Av dev mporeite va diabazete ta posts mou lupamai staln8eia. Alla gia tnv wra dev mporw va kavw tipota. O movoc tropoc pou mporw va skeftw gia va grayw ellnvika edw, eivai va kavw copy-paste xaraktnra-xaraktnra apo prouparxovta posts...

 

Η Darkchilde.

 

Και, όπως είπαμε, αν δεν μπορεί κάποιος να γράψει ελληνικά, είναι δεκτό. Apla, egw proswpika 8a protimousa na grafeis thn pio diadedomenh morfh twn Greeklish, giati auta ta Greeklish pou grafeis me dyskoleuoun sthn anagnwsth.

[laas7]

Mμμ...τι περιμένω απο μια κριτική...ειλικρίνεια...θέλω να μου πουν πραγματικά τι νομίζουν ακόμα και αν δεν είναι καλό και στενοχωρηθώ...γιατί μόνο έτσι μπορείς να διορθωθείς νομίζω...μου αρέσει ακόμα και η λίγο σκληρή αλήθεια, η κάπως ωμή...

Χμμμ πάνω κάτω συμφωνώ με τον βάρδο στο δεύτερο ερώτημα, απλά καμμία φορά σου έρχεται και απο εκεί που δεν το περιμένεις...δηλαδή μπορεί κάποιος που δεν γράφει ο ίδιος να σου δώσει την καλύτερη δυνατή κριτική απο ένστικτο ή επειδή έχει διαβάσει πολύ και έχει δει πολλά, σε τεχνικό θέμα που κανονικά θα περίμενες απο κάποιον που γράφει...ή υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν, όπως λειτουργούσε ο μοτσαρτ, εντελώς αυθόρμητα χωρίς "τεχνική" και έτσι δεν μπορούν να δώσουν συμβουλή τεχνικά...αυτό που προσπαθώ να πω είναι πως όλες οι κριτικές εκδοχές είναι για μένα καλοδεχούμενες αρκεί να είναι καλοπροαίρετες!

Χμμ αυτό με τον ιδανικό αναγνώστη δεν το είχα σκεφτεί ποτέ! Αλλά και εγώ νομίζω πως επειδή το γράψιμο είναι τρόπος επικοινωνίας ουσιαστικά μιλάς σε κάποιον... μακάρι να ήξερα βεβαια σε ποιον για να παω να του μιλήσω και στην πραγματικότητα!!!

Edited April 27, 2005 by laas7

[Nienna]

Συνήθως δεν περιμένω κριτική. Ξέρεις πόσο σπάνιο είναι να κάτσει κανείς να διαβάσει ότι γράφεις και μετά να γράψει και μια κριτική με προσοχή. Συνήθως μου λένε "πολύ καλό" ή "καλη φάση". Αυτά δεν είναι κριτικές. Άσε που υποθέτω πως υπάρχουν κι άλλοι που αντί κι αυτοί να γράψουν σχεδόν μονολεκτικά "όχι και τόσο καλό" μάλλον δεν τους χτυπάει καλά και δεν το κάνουν. Συνεπώς βλέπω κυρίως μονολεκτικά ή σχεδόν μονολεκτικά απλά σχόλια, και αυτά έχω μάθει να περιμένω.

 

Τι θα ήθελα;

Θα ήθελα να λαμβάνω κριτικές αλλά μόνον σοβαρές κριτικές. Επίσης δίνω μεγάλη σημασία στην ευγένεια. Θα προτιμούσα να μου πει κάποιος "δεν με άγγιξε ιδιαίτερα" παρά "τι αηδίες είναι αυτές που γράφεις ρε;".

Δεν μου αρέσει η κριτική του στυλ "εδώ θέλει κόμμα" και "δε μ' αρέσει που δεν έχει ομοιοκαταληξία", γιατί είναι προφανές πως το έκανα επίτηδες, και το ένα και το άλλο. Μιλάμε περισσότερο για ποίηση μην ξεχνάς.

Μου αρέσει να ακούω τι συναισθήματα προκαλεί αυτό που γράφω στον αναγνώστη, αν τοιυ προκαλεί, αν ταυτίζεται με κάτι, αν κάτι του φαίνεται ξένο. Θέλω να ξέρω τι άγγιξα και τι δεν άγγιξα στην ψυχή του. Τέλος θα ήταν ενδιαφέρον να ακούσω τι κατάλαβε ο αναγνώστης από αυτά που εννοούσα εγώ. Δεν μου φαίνεται αναγκαίο να κατάλαβε ακριβώς τι σημαίνει αυτό που γράφω για μένα, αρκεί να σημαίνει κάτι γι αυτόν. Αν πάλι καταλάβει τι σημαίνει για μένα, τότε μπορεί να γίνουμε καλοί φίλοι κάποτε, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με το θέμα μας.

Κάτι που με εξοργίζει είναι το "γράφεις ακαταλαβίστικα" έναντι του "δεν κατάλαβα τι γράφεις. Θα προτιμούσα το δεύτερο, δεν θέλω να μου κολλάνε ιδιότητες στο κούτελο. Αν κάποιος δεν καταλαβαίνει δεν είναι δικό μου πρόβλημα, δεν γράφω για να με καταλάβουν αποκλειστικά. Ούτε φυσικά κι για να μην με καταλάβουν! Απλώς γράφω.

 

Ο ιδανικός μου αναγνώστης είναι αυτός που μου μοιάζει περισσότερο. Είναι προφανές πως αν με αηδίαζαν αυτά που γράφω διαρκώς θα σταματούσα να γράφω. Άρα ένα ποσοστό τους μου αρέσει. Είναι παιδιά μου και τα αγαπάω. Αν κάποιος μου μοιάζει πολύ θα τα αγαπήσει και αυτός n'est ce pas? Αν κάποιος μου μοιάζει με καταλαβαίνει, καταλαβαίνει τους συμβολισμούς μου, τις χίλιες μύριες μνήμες πίσω από μια λέξη, την εικόνα που είδα πριν αρχίσω να γράφω... Ο καλύτερος μου φίλος διαβάζει τα ποιήματά μου λες και είναι αναφορά. Ξέρει την ψυχή μου γιατί μοιάζει με τη δική του.

Ο ιδανικός μου αναγνώστης επίσης ξέρει εκ των προτέρων πως δεν είμαι οπαδός της ομοιοκαταληξίας, σπάνια τη χρησιμοποιώ - όχι όμως και καθόλου - και δεν περιμένει να την βρει μέσα στα κείμενά μου. Είναι έξυπνος, φιλοσοφημένος, ευαίσθητος μέχρι αηδίας, αθεράπευτα ρομαντικός, δεν θεωρεί κατάθλιψη την κατάσταση "σκοταδι σκοταδι σκοταδι... ΦΩΣ" που διέπει τα ποιήματά μου, δεν εκλαμβάνει τις σκιές σαν απαισιοδοξία, γιατί ξέρει πως αυτό που διαβάζει έχει αισιόδοξο αλλα όχι χαζοχαρούμενο πυρήνα - συνήθως.

 

Ο ιδανικός αναγνώστης μου όταν ήταν μικρός δεν έπαιζε πολύ με άλλα παιδάκια, διάβαζε πολλά βιβλία και μελετούσε τον κόσμο. Μιλάει μόνος του. Ίσως να γράφει κι αυτός ποιήματα. Του αρέσει η σοκολάτα. Αγαπάει το SeaQuest και τον Ταξιδιώτη της Αυγής. Μπορει να κλαίει και να γελάει ταυτοχρόνως. Άλλοτε μισεί κι άλλοτε αγαπάει τον χρόνο - και τα δύο με πάθος - κι ας ξέρει πως είναι μόνο μια ιδέα. Αγαπάει τον Eco. Τα κεριά. Το κόκκινο και το μάυρο. Δεν θέλει να πετάει τα παλιά πράγματα γιατί πιστεύει πως θα στενοχωρηθούν. Μπορεί να κλάψει από συγκίνηση όταν διαβάζει για την εντροπία σε ένα βιβλίο φυσικής. Του αρέσει να σπάει τις φουσκίτσες από τα bubble wraps που τυλίγουν τα εύθρυστα αντικείμενα - το κάνει μετα μανίας. Γράφει τα όνειρα του όταν προλαβαίνει. Έχει τουλάχιστον πέντε διαφορετικές προσωπικότητες που αλληλεπιδρούν με τον κόσμο, μικρά "μικ" και βασίλισσες της απωλείας.

 

Ο ιδανικός αναγνώστης μου υπάρχει, και δεν είναι μόνο ένας. Απλώς εύχομαι να ήταν περισσότεροι!

 

Όσο για το τίνος η γνώμη μετράει περισσότερο... ολες οι γνώμες μετρούν. Απλά άνθρωποι που είναι κοντά μου βαραίνουν περισσότερο, ιδού η αμαρτία μου. Ζευγάρι, φίλοι, αγαπητοί συγγενείς. Αν κανείς δεν διαβάζει ποίηση σπάνια έχει γνώμη γι αυτά που γράφω οπότε δεν ξέρω καν ποια θα ήταν η γνώμη του... κτλ κτλ.

 

Αυτά για σήμερα.

Edited April 27, 2005 by Nienna

[Vikar]

Proterografo: Darkchilde, elpizw va me sugxwreic gia to arseviko ar8ro pou sou kotsara, eprepe vamai pio prosextikoc. Wc autotimwria, sauto to ar8ro 8a avaferomai movo stn 8nlukn mou fusn...

 

Loipov, eivai mallov prepov vapavtnsw kiegw sta erwtnmata mou, ta opoia twra pou ta blepw mou 8umizouv 8ema ek8esnc tritnc lukeiou.

 

1) H kritikn pou perimevw eivai n epoikodomntikn. Ti evvow omwc mauto; Mia kai otav grafw to kavw gia logouc ka8ara epikoivwviac, 8elw stnv kritikn o alloc va bazei mesa tov eauto tou, va mnv pesei stnv pagida tou kritikou (pou dev eivai kieukolo) kai va suzntnsei tov eauto tou, va epikoivwvnsei mazi mou. Sautnv tnv periptwsn 8a 3erw oti exw grayei kati kalo, me tnv evvoia oti o stoxoc (n epikoivwvia) epiteux8nke. Dnladn sumfwvw me auto pou leei edw n Nienna:

 

Μου αρέσει να ακούω τι συναισθήματα προκαλεί αυτό που γράφω στον αναγνώστη, αν τοιυ προκαλεί, αν ταυτίζεται με κάτι, αν κάτι του φαίνεται ξένο. Θέλω να ξέρω τι άγγιξα και τι δεν άγγιξα στην ψυχή του. Τέλος θα ήταν ενδιαφέρον να ακούσω τι κατάλαβε ο αναγνώστης από αυτά που εννοούσα εγώ. Δεν μου φαίνεται αναγκαίο να κατάλαβε ακριβώς τι σημαίνει αυτό που γράφω για μένα, αρκεί να σημαίνει κάτι γι αυτόν.

 

Twra ta sxolia peri texviknc eivai kala kai polutima otav givovtai upeu8uva, alla eivai kai auta pou me evdiaferouv proswpika ligotero, giati eimai ba8ia pepeismevn oti tnv texvikn tnv apoktw apokleistika movn mou, apokleistika mesa apo tn douleia mou. Malista, suvartw auto pou leme texvikn, me tnv evvoia tnc pei8arxiac, gia tnv opoia egive mia mikrn avtallagn sto 8ema Poinsn vs. Pezografia. 8ewrw loipov tnv texvikn apo tn fusn tnc proswpiko zntnma tou ka8evoc.

 

Teloc, sac rwtaw gia sugkekrimevec erwtnseic pou apeu8uvete stouc avagvwstec sac, giati avtilnf8nka prosfata oti egw touc rwtaw pavta auto: "Poiec eikovec souxouv meivei;" Mautnv tnv erwtnsn pairvw feedback kai wc proc tnv epikoivwviakotnta tou graptou alla kai gia tnv texvikn mou.

 

2) O Bardoc leei:

Η άποψη αυτού που διαβάζει λογοτεχνία ίσως να με απασχολούσε περισσότερο. Εξάλλου, αυτός είναι Ο Αναγνώστης.

kai me briskei sumfwvn.

 

Oso gia tic duo allec "katngoriec":

 

Oi "suvadelfoi" exw paratnrnsei oti teivouv va givovtai epitndeumeva austnroi kai etsi peftouv stnv pagida tou kritikou, pou avefera pio pavw. Dev eimai sigourn gia to pou ofeiletai auto. Gvwrizw omwc apo empeiria oti eimai ikavn va prokalesw ais8nmata katwterotntac. Auto profavwc me 8libei kai me plngwvei, giati o avagvwstnc, etsi apla, arveitai va epikoivwvnsei mazi mou. Perissotero omwc, deixvei va arveitai to gumvwma mou (dedomevou oti to keimevo ntav eilikrivec), tn stigmn pou 8aprepe va 3erei polu kala ti kostizei auto gia meva, apo dikn tou empeiria.*

 

Oso gia touc av8rwpouc pou dev diabazouv gevika, skefteite to aplo: ti snmaivei va kerdiseic evav tetoio avagvwstn;

 

3) O dikoc mou idavikoc avagvwstnc, se avti8esn me tnc Nienna ("Ο ιδανικός μου αναγνώστης είναι αυτός που μου μοιάζει περισσότερο"), eivai autoc pou moiazei perissotero stouc filouc mou. Grafovtac, pollec forec mesa sto idio keimevo, avtilambavomai duo kai treic dikouc mou av8rwpouc va me akouv. Auto pollec forec exei va kavei me to oti oi spermatikec ideec sxetizovtai amesa h emmesa me epikoivwvia pou eixa ndn mazi touc. Alla oxi pavta.

 

Aptnv alln, afou bebaia se mia koivwvia zoume oloi (seva kazavi brazoume), o ka8e avagvwstnc eivai duvamei idavikoc, afou oloi moirazomaste ta idia av8rwpiva stoixeia (tautologw, alla ti va kavw;). Suvepwc exei evdiaferov otav diabazw keimeva mou pou eixa apeu8uvei iswc se kapoiov, apo tn skopia twra evoc allou. Kai gia va givw pio sugkekrimevn, dev krubw oti prosfata 3avadiabaza tic istoriec mou kiavarwtiomouv ti 8a legate eseic giautec.

 

Twra kati allo. Leei n Nienna:

Είναι προφανές πως αν με αηδίαζαν αυτά που γράφω διαρκώς θα σταματούσα να γράφω. Άρα ένα ποσοστό τους μου αρέσει. Είναι παιδιά μου και τα αγαπάω. Αν κάποιος μου μοιάζει πολύ θα τα αγαπήσει και αυτός n'est ce pas?

Eivai evdiaferov oti meva filo mou prosfata suzntousame akribwc pavw sautnv tnv ataka: "(Auta pou grafw) eivai paidia mou". Auto dev faivetai va snkwvei polu koubevta, alla egw 8a tn snkwsw.

 

Nomizw oti eivai epikivduvn autn n optikn. Lec: "eivai paidi mou" evvowvtac ti; Peite me nli8ia, alla dev to katalabaivw kala. Oi suvn8eic ermnveiec tou aposouc to leve (kiegw n idia toxw skeftei sto parel8ov fusika) eivai oi parakatw:

 

- Oti to agapac (to leei kin Nienna). Dev 8a rwtnsw "ti pavapei agapn". Oxi giati eivai duskoln erwtnsn, alla etsi apla epeidn auto to katalabaivw apoluta. Ta problnmata erxovtai meta.

 

- Oti avnkei seseva. Auto eivai rizika avonto: dev mporw va skeftw pwc 8a mporouse kaveic va orisei "avnkeiv" stnv texvn. Prokeitai gia avapofeukta vomiknc ermnveiac oro, o opoioc sto ba8mo pou efarmozetai sta tnc texvnc (milaw gia ta pveumatika dikaiwmata) e3upnretei movo logouc usterofnmiac kai ywviou --- kamia sxesn me tnv pra3n tnc texvnc dnladn.

 

- Oti dev exeic kamia pro8esn va to epe3ergasteic, opou epe3ergasia snmaivei wc kai arvnsn. Auto basizetai se eva megalo paramu8iasma pou exei va kavei me to "apoluto talevto", tnv "platwvikotnta tnc texvnc" klp. Apo tnv pleura mou, pisteuw oti n texvn exei vonma movo otav rizwvei stnv koivwvia. Auto to rizwma dev erxetai e3 ouravou, giati polu apla o kallitexvnc dev brisketai e3w apo tnv koivwvia. Gia va katalabei omwc o idioc pwc rizwvetai n dikn tou texvn stnv koivwvia prepei va afierwsei polu xrovo kai polu kopo, dnladn ka8aro xamaliki. Kapoioc pou pisteuei oti eivai gevvnmevo talevto, kavei kala sto ba8mo pou to xrnsimopoiei wc kivntro, alla asxnma av epavapautei sauto kai dev ergastei. Empveusn dev snmaivei automata epikoivwvia. Ara kai n texvn dev stamata pote stnv empveusn, alla dikaiwvetai sto katopivo xamaliki: tn suvexn, me8odikn, suveidntn kai upeu8uvn ergasia prokeimevou va kataferveic pote-pote vakouc, vafougkrazesai pou legame, tnv empveusn, olo kai pio ka8ara, olo kai pio sugkekrimeva.

 

Akomn kai gia paidia va eprokeito, ofeileic wc mavva va ta diaplaseic, etsi dev eivai; Autn n diaplasn dev mporei para va eivai mia diadikasia autogvwsiac, upeu8uvotntac kai pei8arxiac, telika dnladn, suvexouc epe3ergasiac kai epavektimnsnc.

 

 

Dev 8elw va me pare3ngnsete me ta parapavw (eidika twra pou briskomai sto euais8nto 8nluko mode mou). Deite ta perissotero wc mia mikrn (kai pavta ellipn) apografn autokritiknc.

 

_________________________

* Prepei pavtwc va omolognsw, oti auto to exw paratnrnsei perissotero stouc kuklouc twv mousikwv, iswc to 8liberotero diktuo klikwv stnv ellada autnv tn stigmn.

Edited April 29, 2005 by Vikar

[Nienna]

"Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου, είναι γιοί και κόρες της λαχτάρας της ζωής για τη ζωή, για τη ζωή τους είσαι το μέσο και όχι η αρχή κι ας μένουν κοντά σου, δεν ανήκουν σ' εσένα. Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου όχί όμως και τις ιδέες σου, γιατί έχουν δικές τους, μπορείς να δώσεις μια στέγη στο σώμα τους όχι όμως και στην ψυχή τους, γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο, που εσύ δεν μπορείς να επισκεφτείς ούτε στα όνειρα σου".

 

- Χαλίλ Γκιμπράν

 

----------------

 

Αυτό ακριβώς ισχύει και για τα ποιήματα. Αν συνδυάσεις αυτό με το κείμενο που έγραψα παραπάνω, έχεις όλες τις απαντήσεις πιστεύω.

Επίσης θέλω να αναφέρω πως αυτή η φράση είναι από τις σοφότερες που έχω διαβάσει ποτέ, από το γυμνάσιο ακόμα, τότε την διάβασα πρώτη φορά, την είχα αγαπήσει, και τη θυμάμαι ατόφια - από τότε. Με συγκινεί βαθύτατα, είναι τόσο, μα τόσο σοφή...

 

Όχι λοιπόν, δεν οφείλεις να "διαπλάσεις" τα παιδιά σου. Προσπάθησαν να με διαπλάσουν οι γονείς μου, απέτυχαν οικτρά, και χαίρομαι γι αυτό. Πλέον χαίρονται και εκείνοι γιατί είδαν πως αυτό που είμαι είναι αυτό που θα ήθελα να είμαι - και πως δεν είναι και τόσο... καταστροφικό όσο νόμιζαν.

Οφείλεις να πεις στα παιδιά σου αυτά που ξέρεις για τον κόσμο, όπως τα κατάλαβες, αλλά να τα αφήσεις να καταλάβουν και αυτά τα δικά τους, όπως τα καταλάβουν. Γεννιούνται από σένα, αλλά ούτε "εσύ" είναι, ούτε κομμάτι σου είναι, ούτε - το σημαντικότερο - η επέκταση των ονείρων σου, και όλα όσα δεν κατάφερες να κάνεις. Είναι καινούριες ψυχές, θα φτάσουν εκεί που εσύ δεν πήγες, θα δουν έναν άλλον κόσμο, με άλλα μάτια. Σύγκρινε εσένα με τη γιαγιά σου στο πως βλέπετε τον κόσμο και θα καταλάβεις. Είναι η συνέχεια μιας ανθρωπότητας που σιγά σιγά συνειδητοποιεί τον εαυτό της και τον κόσμο, όχι η δική σου εγωιστική, κτητική "συνέχεια". Σκέψου το αυτό σε αναλογία με την τέχνη. Από τη στιγμή που γράφω κάτι φεύγει από τα χέρια μου, όταν νιώσω πως τελείωσε. Φυσικά και με νοιάζει τι κάνει στη ζωή του... ποιους αγγίζει, που θα φτάσει... αλλά δεν επεμβαίνω, όχι πέρα από τα πρώτα του βήματα. Νιώθω πότε φεύγει από μένα, γιατί πριν φύγει ήταν μέσα μου. Όταν δεν είναι πια μέσα μου, το αγαπώ, αλλα δεν είναι κάτοικος μου... δεν είναι πάνω μου, είναι μόνο του. Και μόνο του περιγελά το "εδώ κόμμα - εδώ τελεία", όπως ένας έφηβος θα περιγελούσε το "βάλε χρυσό μου ένα καλό παπουτσάκι σε γάμο πάμε!"... όπως ένας ενήλικος πια θα χαμογελούσε με κατανόηση και τρυφερότητα στην ίδια φράση... κι όπως ένα παιδί θα έλεγε "οχι, όχι όχι - δε θέλω παπουτσάκι!!!" (άλλα ποιήματα μου είναι αιώνιοι έφηβοι... άλλα ενήλικες, άλλα μικρά παιδιά...).

Βγάζω νόημα; Ελπίζω.

Τα ποιήματα μου θέλουν πολύ να ξέρουν πως νιώθει ο αναγνώστης τους. Εσύ δεν θέλεις να ξέρεις πως νιώθει ο εραστής σου για σένα...; Κι εγώ θέλω να ξέρω τι νιώθει ο αναγνώστης τους... (Νομίζω πως η μητέρα μου θέλει να ξέρει πως νιώθει ο εραστής μου για μένα ). Αλλά μέχρι εκεί. Αν πάλι δεν έχουν φύγει ακόμα από μένα, όπως ένα ποίημα που ακόμα πλάθεται (σπάνιο), ένα πολύ νέο ποίημα που δεν ξέρει να περπατάει... ένα ποίημα - άσκηση που δεν έχει λάβει ακόμα πνοή... ε τότε ναι, θέλω και άλλου είδους σχόλια, γιατί όχι;

Edited April 30, 2005 by Nienna

[Vikar]

Όχι λοιπόν, δεν οφείλεις να "διαπλάσεις" τα παιδιά σου.

H Nienna exei dikio. Dev 3erw pwc mou 3efuge (alla upopteuomai oti ftaiei n apropovntn 8nlukn mou pleura --- dev 8a tnv 3avafnsw apo pavw).

 

Stnv pragmatikotnta n le3n "diaplasn" eivai la8oc --- akribwc avti8etn apo,ti evvoousa. Av n8ela va pw kati ekei, 8atav mallov "ofeileic va touc dwseic xrovo kai va ta akouc". Ka8olou dev pisteuw sto tsampoukalema kai tn bia (alliwc: stov programmatismo) pavw stnv "empveusn", alla movo stn diamorfwsn twv suv8nkwv gurw mou kai mesa mou, wste autn va briskei tn megalutern duvatn ekfrasn kai avaptu3n tnc. Av eprokeito gia paidia dnladn, stn diamorfwsn tou katallnlou periballovtoc wste va ekfrastouv kai vavaptux8ouv mova touc, me tov plnrestero tropo.

 

Nomizw oti av kapoioc edwse xrovo se alla posts mou, 8a dei oti ta idia lew (me allec diatupwseic) kai 8a sumfwvnsei oti ekava la8oc.

 

Oso gia ta logia tou Gkimprav, eivai staln8eia polu apla kai ousiastika. Me trabn3e perissotero n teleutaia protasn:

[...]το σπίτι του αύριο, που εσύ δεν μπορείς να επισκεφτείς ούτε στα όνειρα σου

Polu sklnrn koubevta.

Edited April 30, 2005 by Vikar

[King_Volsung]

Εγώ εδώ συμφωνώ σε όλα με τον Βάρδο.

 

Μόνο που είμαι περίεργος να μάθω πώς θα έβλεπε ένας που δεν ασχολείται καθόλου αυτά που γράφω. Όχι πως θα δώσω και πολύ βάση σε αυτά που θα πει, αν και ποτέ δεν ξες, μπορεί αυτός να κάνει την καλύτερη κριτική από άλλους που ασχολούνται...

[heiron]

Και η γνώμη του "Άσχετου" μπορει να έχει ενδιαφέρον.

Εχουμε ένα φίλο ο οποιος αν και διάβάζει Λογοτεχνία και οι ταινίες φανταστικού δεν τον αφήνουν αδιάφορο όμως δεν ασχολείται με τη φανταστικη λογοτεχνία που εμεις ας πουμε γραφουμε. Ενδιαφέρομαι για τη γνώμη του γιατί δεν είναι προκατελημένος για το πως πρέπει να γράφω. Δεν θα με συγκρίνει με τον τάδε η τον δεινα συγγραφέα . Είναι αν θέλετε στον τομέα αυτο αγνός σαν παιδί και ως γνωστόν απο τρελό και από παιδι μαθαινεις την αλήθεια... Δεν θα είναι και ιδιαίτερα εποικοδομητικη αλλά τουλάχιστον θα δούμε αν άρεσε η όχι που όσο κι αν το αρνιομαστε ειναι κάτι που μετραει πολύ για κάποιον καλιτέχνη. Αν μπορούμε να αγγίξουμε έναν που δεν ενδιαφέρεται δεν είναι πολύ καλό? Ετσι δεν αρχίσαμε πολλοί απο εμάς? Ψιλοαδιάφοροι και ψιλοάσχετοι-καλά εγώ παρέμεινα ασχετος από τότε!

[heiron]

SPAM

Οντως darky εχει μια ξεχωριστη διαλεκτο παρατηρω. "Οπτικα greeklish " η αλλιως... "Νικαγιανά".

[Vikar]

Δε μου αρέσει η κριτική, ειδικά για νεοφώτιστους συγγραφείς ίσως δεν πρέπει.

Giati aln8eia to pisteueic auto;

 

Iswc n kritikn pou armozei kalutera proc veofwtistouc vavai n diatupwmevn ev8arruvtika (suzntnsimo) , alla kamia kritikn; Sto katw-katw, av kapoioc goustarei vasxoleitai me kati polu, dev 8a pton8ei apo opoiadnpote kritikn, etsi dev eivai; Egw toulaxistov, exw faei mpoliko 8ayimo kata kairouc, meta3u allwv kai gia ta keimeva mou (prosfatn, akribnc ataka kalou mou filou, pou empiptei mallov stnv katngoria twv mn-avagvwstwv: "Xa-xa-xa, kala re malaka, poiov pac va koroideyeic;..." ) Parolauta, dev mporw va stamatnsw (proc apogonteusn tou filou).

 

 

PS:

[...] Vikar (Νικάρ να υποθέσω;)

Tov xaraktnra "V" dev tov xrnsimopoiw sta greeklish. Gia to kefalaio vi xrnsimopoiw to xaraktnra "N". To "Vikar" proswpika to proferw "bi kar" (sav duo le3eic).

Edited May 4, 2005 by Vikar

[Nihilio]

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

Περιμένω ειλικρινή και επεικοδομητική κριτική. Ούτε γλύψιμο ούτε θάψιμο. Αντίθετα περιμένω μια αντικειμενική κριτική που θα με βοηθήσει να γίνω καλύτερος

 

2) Tn douleia sac tn diabazei evac pou grafei kio idioc, evac pou dev grafei, alla diabazei logotexvia kai evac o opoioc dev diabazei gevikotera. Se ti metra n gvwmn tou evoc evavti twv allwv; Protimate kapoia apo tic parapavw periptwseic otav prokeitai gia to diko sac koivo;

Θα έλεγα ότι προτιμώ την άποψη του συγγραφέα, επειδή θα με βοηθήσει στην εν λόγω βελτίωση στη συνέχεια. Βέβαια και οι απόψεις των άλλων δύο είναι καλοδεχούμενες

 

3) O S. King sto "On Writing" 8etei oti ka8e suggrafeac exei sto mualo tou tov idaviko avagvwstn (ideal reader), eva proswpo sto opoio apeu8uvetai otav grafei. Sumfwveite me tn 8esn autn; Av vai, poioc eivai o dikoc sac idavikoc avagvwstnc;

Πανέμορφη καστανομάλλα (και άλλα χρώματα είναι ευπρόσδεκτα βέβαια) που με ποθεί κολλασμένα για τις ιδέες μου

[Isis]

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

 

Κριτική ειλικρινή όσο σκληρή και αρνητική κι αν είναι και κυρίως πάνω στα νοήματα και τη λογική συνοχή των περιγραφόμενων καταστάσεων. Και φυσικά την ακεραιότητα των χαρακτήρων. Με ενδιαφέρει αφάνταστα να δω από τον αναγνώστη πως του πέρασα το μήνυμα που επιθυμούσα και όχι οτιδήποτε άλλο. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν κάνω κριτική συχνά σχολιάζω με μια φράση που ίσως συμπληρώνει το νόημα του δημιουργήματος που μόλις έχω διαβάσει. Είναι ένδειξη της "γεύσης" που μου άφησε...

 

2) Tn douleia sac tn diabazei evac pou grafei kio idioc, evac pou dev grafei, alla diabazei logotexvia  o opoioc dev diabazei gevikotera. Se ti metra n gvwmn tou evoc evavti twv allwv; Protimate kapoia apo tic parapavw periptwseic otav prokeitai gia to diko sac koivo;

 

Ο Βάρδος με κάλυψε εδώ, δεν έχω κάτι να προσθέσω...(περιέργως )

 

3) O S. King sto "On Writing" 8etei oti ka8e suggrafeac exei sto mualo tou tov idaviko avagvwstn (ideal reader), eva proswpo sto opoio apeu8uvetai otav grafei. Sumfwveite me tn 8esn autn; Av vai, poioc eivai o dikoc sac idavikoc avagvwstnc;

 

Είναι κάτι αντίστοιχο με τις ιδανικές συνθήκες πάνω στις οποίες στηρίζονται τα πειράματα των φυσικών επιστημών: είναι μεν θεωρητικά σωστές όμως ποτέ δεν πρόκειται να επιτευχθούν στην πράξη. Διαφωνώ με τη θεωρία του ιδανικού αναγνώστη όπως και με όλες τις ακραίες και απόλυτες απόψεις.

 

Όταν γράφω, έχω στο μυαλό μου τις σκέψεις και τα νοήματα που θέλω εγώ να περάσω και τίποτε περισσότερο από αυτό. Ίσως γι' αυτό και να έχω "κατηγορηθεί" στο παρελθόν πως γράφω "δυσνόητα" κείμενα τα οποία πολλές φορές για να μπεις στο σκεπτικό τους συχνά χρειάζεται να τα διαβάσεις ξανά και ξανά.

 

Αυτό που ίσως να σκέφτομαι σχετικά με τον αναγνώστη είναι πως θα ήθελα να έχει την ίδια υπομονή που εγώ έχω με τους άλλους συγγραφείς: όπως εγώ δηλαδή διαβάζω και ξαναδιαβάζω όσα γράφουν οι άλλοι με προσήλωση και ενδιαφέρον, προσπαθώντας να κατανοήσω το νόημα και το λόγο ύπαρξης του κειμένου τους, κάτι τέτοιο προσδοκώ και για μένα.

 

Στην πράξη, αυτό δε συμβαίνει και όσο περνάει ο καιρός συνειδητοποιώ πως ο αναγνώστης δε θέλει να προβληματίζεται αλλά να ψυχαγωγείται και να του περνάνε όλα μασημένα χωρίς να κουράζει το μυαλουδάκι του. Εγώ συνεχίζω, πάντως, να μην πτοούμαι...

 

Σε καμία, πάντως, περίπτωση δεν πιστεύω πως αναγνώστης και συγγραφέας αναπτύσσουν την οποιαδήποτε σχέση "κτήσης".

[Orpheus]

Exete molic oloklnrwsei eva keimevo, sto opoio exete balei eilikriveia, yuxn, douleia, xrovo klp, kai viw8ete oti 8elete va to diabasei kapoioc, opote to moirazete apodw kiapokei.

Χμμ... Μιλάω κι εγώ, με τα ποιήματά μου, και θέλω να τα διαβάζει κάποιος που ενδιαφέρεται - που ενδιαφέρεται αρκετά για να ψάξει λίγο, να κοιτάξει λίγο μέσα στο ποίημα [μέσα μου].

 

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

Αν του άρεσε, τι/γιατί του άρεσε (τι είδε που του φάνηκε ενδιαφέρον ή όμορφο δηλαδή), και τι δεν του άρεσε και γιατί. Στο τελευταίο ομολογώ ότι δεν είμαι φανατικός. Παίρνω κριτικές όπως "γιατί δεν έκανες αυτό" "δεν μου αρέσουν αυτά" (όπως αναφέρθηκε και παραπάνω) που απλώς με ενοχλούν. Και πιστεύω πως η πολύ αρνητική κριτική έχει κακό αντίκτυπο στον καλλιτέχνη (that's me, mind you )

 

2) Tn douleia sac tn diabazei evac pou grafei kio idioc, evac pou dev grafei, alla diabazei logotexvia kai evac o opoioc dev diabazei gevikotera. Se ti metra n gvwmn tou evoc evavti twv allwv; Protimate kapoia apo tic parapavw periptwseic otav prokeitai gia to diko sac koivo;

Κυρίως στη μουσική και κατ'επέκταση στην ποίηση, προτιμώ κάποιον που 'ξέρει τη δουλειά'. Στη μουσική μου έχει αποδειχτεί, από έναν πολύ εμπνευσμένο άνθρωπο (όχι... χειρούργο ) ότι έχει σημασία να ξέρεις. Αν κάποιος είναι πολύ ταλαντούχος, βέβαια (γκουχ-κρατιέμεντελβα-γκουχ!), το θέμα αλλάζει - μπορεί να ασχολείται με κάτι άλλο παρεμφερές (ας πούμε ποίηση αντί πεζογραφίας, jazz αντί κλασσικής ή κυρίως το αντίθετο αν και ... χμ... οκ), και να έχει πολύ καλά (='ευεργετικά') πράγματα να πει. Chance. Και έχει πολλή σημασία αν ασχολείται κανείς με τον αντίστοιχο πολιτισμό γενικότερα, πιστεύω. Να έχει ιδέα του τι γίνεται, τι κυνηγάνε οι άνθρωποι αυτού του κόσμου... (geee)

 

3) O S. King sto "On Writing" 8etei oti ka8e suggrafeac exei sto mualo tou tov idaviko avagvwstn (ideal reader), eva proswpo sto opoio apeu8uvetai otav grafei. Sumfwveite me tn 8esn autn; Av vai, poioc eivai o dikoc sac idavikoc avagvwstnc;

PS: Na to pw 3ava, me aformn auto to post tou Darkchilde: edw pou eimai dustuxwc dev mporw va xrnsimopoiw ellnvikec grammatoseirec. Sugxwreste me. Av dev mporeite va diabazete ta posts mou lupamai staln8eia. Alla gia tnv wra dev mporw va kavw tipota. O movoc tropoc pou mporw va skeftw gia va grayw ellnvika edw, eivai va kavw copy-paste xaraktnra-xaraktnra apo prouparxovta posts...

<{POST_SNAPBACK}>

Προσωπικά, ο κώδιξ σου μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρων και... προσωπικός (gee...) Κάτι που βυζαντινοφέρνει, κάτι που είναι/φαντάζει πιο σοβαρή αντιμετώπιση του θέματος, τον αποδέχομαι ως τουλάχιστον αποδεκτή λύση στο πρόβλημά σου. Οι ενστάσεις πάντως δεν στερούνται κι αυτές λογικής - αν απέκλεια την αρέσκεια/γούστο μου, μπορεί και να τις υποστήριζα (just my mental, logical (cynical?) self).

 

 

Οι Μούσες μαζί σου,

και μαζί σας,

-Ορφέας

[anomanter]

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

Η καλύτερη κριτική που άκουσα ποτέ για ένα γραπτό μου ήταν η εξής... Το έδωσα στη μαμά μου να το διαβάσει, κι αυτή έβαλε τα κλάμματα...

 

Θέλω να πω ότι μ' ενδιαφέρει πάρα πολύ η συναισθηματική απάντηση και λιγότερο η λεπτομερής - λογική ανάλυση των πραγμάτων. Και το κυριότερο, προτιμώ να μαθαίνω τις κριτικές έμμεσα, χωρίς να συμμετέχω ο ίδιος. Για παράδειγμα το αφήνω το γραπτό μου σε φίλους κι αυτοί το δίνουν σε κάποιους λίγο πολύ άγνωστους... Αυτή η γνώμη των ανθρώπων που δεν με ξέρουν και που μπορεί να ξέρουν πολύ ή λίγο από λογοτεχνία έχει τεράστια βαρύτητα.

[RaspK]

Ο ιδανικός αναγνώστης μου όταν ήταν μικρός δεν έπαιζε πολύ με άλλα παιδάκια, διάβαζε πολλά βιβλία και μελετούσε τον κόσμο. Μιλάει μόνος του. Ίσως να γράφει κι αυτός ποιήματα. Του αρέσει η σοκολάτα. Αγαπάει το SeaQuest και τον Ταξιδιώτη της Αυγής. Μπορει να κλαίει και να γελάει ταυτοχρόνως. Άλλοτε μισεί κι άλλοτε αγαπάει τον χρόνο - και τα δύο με πάθος - κι ας ξέρει πως είναι μόνο μια ιδέα. Αγαπάει τον Eco. Τα κεριά. Το κόκκινο και το μάυρο. Δεν θέλει να πετάει τα παλιά πράγματα γιατί πιστεύει  πως θα στενοχωρηθούν. Μπορεί να κλάψει από συγκίνηση όταν διαβάζει για την εντροπία σε ένα βιβλίο φυσικής. Του αρέσει να σπάει τις φουσκίτσες από τα bubble wraps που τυλίγουν τα εύθρυστα αντικείμενα - το κάνει μετα μανίας. Γράφει τα όνειρα του όταν προλαβαίνει. Έχει τουλάχιστον πέντε διαφορετικές προσωπικότητες που αλληλεπιδρούν με τον κόσμο, μικρά "μικ" και βασίλισσες της απωλείας.

 

Ο ιδανικός αναγνώστης μου υπάρχει, και δεν είναι μόνο ένας. Απλώς εύχομαι να ήταν περισσότεροι!

<{POST_SNAPBACK}>

(Μονόλογος): *ΑΨΟύ!!* Κάποιος με σκέφτεται πάλι...

 

 

Απαντώντας στο ερώτημα του Vikar: Η αλήθεια είναι ότι ένα μικρό τέχνασμα που μ' έμαθε η ζωή για τον ιδανικό αναγνώστη είναι να μην ξέρουν ποιος έγραψε το κείμενο! ;)

 

Επίσης, πιο σημαντικό θεωρώ τον αναγνώστη που γενικά διαβάζει λογοτεχνία, γιατί θα έχει δει κι άλλα έργα και θα μου πει που σφάλλω, που έχω κλέψει, που δεν κάνω κάτι το πρωτότυπο, που clichéδιάζω, που μπάζω , που το έργο αξίζει , που γενικά το έργο μου είναι , που είναι και που είναι .

 

Από την άλλη, ο συγγραφέας, αντιμετωπίζοντας κι αυτός τις δυσκολίες της συγγραφής , θα μου υποδείξει τρόπους να ξεπεράσω τα τυχόν προβλήματα.

 

Τέλος, ο πιο θα μου δείξει να το έργο μπορεί να είναι ενδιαφέρον για τον οιοδήποτε!

[anomanter]

Σε ότι αφορά την κριτική, κατέληξα σε μια θεωρία κυρίως μέσα από τα τεκταινόμενα στο φόρουμ. Λοιπόν:

 

Όταν κάποιος γράφει διακατέχεται από μια χαρακτηριστική ιδέα μεγαλείου. Πιστέυει ότι κάνει κάτι μοναδικό και ότι πριν ή μετά το θάνατό του, αυτό που γράφει θα αναγνωριστεί ή γιατί όχι, θ' αλλάξει τον κόσμο (όπως τόσοι άλλοι δημιουργοί πριν απ' αυτόν). Η ιδέα αυτή είναι απαραίτητη για να κάτσει κανείς να γράψει, αφού διαφορετικά δεν θα έγραφε. Αν για παράδειγμα σκεφτώ έναν ωραίο στίχο, και δεν θεωρήσω ότι είναι σπουδαίος τότε γιατί να τον γράψω; Κάποιοι λένε ότι το κάνουν απλά για το κέφι τους και το σέβομαι, απλά θεωρώ ότι υποσυνείδητα, το κέφι ενέχει εκείνες τις ιδέες μεγαλείου που λέγαμε.

 

Έστω λοιπόν ότι γράφουμε όπως γράφουμε κάτι, το δείχνουμε σε κάποιο φόρουμ και εισπράτουμε μια δυο κριτικές... Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ιδέα μεγαλείου που λέγαμε μας κάνει εξαιρετικά ευαίσθητους σε όσα η κριτική αυτή αναφέρει. Ακόμη και το παραμικρό ψεγάδι να εντοπίσουν θα μας πονέσει πολύ, γιατί τραυματίζει την ιδεατή μας εικόνα του αγέρωχου λογοτέχνη με το ταλέντο και τα λοιπά. Η συνέχεια μπορεί να είναι συνήθως η υιοθέτηση μιας αμυντικής συμπεριφοράς (και τι ξέρεις εσύ και μιλάς κλπ) ή η επιδεικτική αδιαφορία (δεν μπορούν να καταλάβουν, θα φύγω λοιπόν κι από δω).

Και στις δυο περιπτώσεις επιτελείται ένας δύσκολος αγώνας να υπερασπιστούμε το οικοδόμημα του ιδανικού μας εαυτού. Τα κακά νέα είναι ότι όντως κανείς δεν είναι τόσο καλός που να γράφει πάντα σπουδαία πράγματα (ακόμα και οι μεγάλοι λογοτέχνες έχουν γράψει και μέτρια έργα, ιδιαίτερα στα νιάτα τους, παρέβαλε για παράδειγμα το Σεφέρη στη Στροφή, με τον Σεφέρη όταν έγραφε την Ελένη ή το Θερινό Ηλιοστάσι).

 

Μπορεί κάποιοι να είναι ακατέργαστα ταλέντα και να τα πάνε καλά με τα γραπτά τους, οι υπόλοιποι όμως χρειαζόμαστε δουλειά, και η δουλειά μας σαν λογοτέχνες είναι να εντοπίσουμε τα τυφλά μας σημεία, τις μεγάλες και τις πιο μικρές μας αδυναμίες. Γι' αυτό είναι απαραίτητη μια εμπεριστατωμένη κριτική. Και για τον ίδιο λόγο από την άλλη μεριά, μια κριτική όπως, ουάου είναι καταπληκτικό, είσαι ο καλύτερος, υποκλίνομαι, γίνομαι χαλί να με πατήσεις, δεν είναι με κανένα τρόπο κριτική!

 

Η κριτική μας φέρνει σε μια διαλεκτική στάση απέναντι στο γραπτό μας. Ξεσκεπάζουμε την βαριά και ζεστή κουβέρτα του μεγαλείου και κοιτάμε την ορθογραφία και τη σύνταξη (αλοίμονο, μόνο ο θεός δεν κάνει λάθη), εξετάζουμε τα κενά και τα περιττά στο νόημα, ανιχνεύουμε για κοινοτοπίες και ξαναγράφουμε απ' την αρχή (το ίδιο κείμενο ή κάτι καινούριο).

 

Για μένα ήταν μεγάλο σχολείο το γεγονός ότι βγήκα απ' το καβούκι μου και δημοσίευσα δυο μικρά ποιήματα στο φόρουμ, πέρασα απ' όλες τις φάσεις που περιγράφω παραπάνω μέχρι που κατέληξα στη συνολική αυτή θεωρία... Είναι απαραίτητο να πιστεύεις στον εαυτό σου αλλά είναι ανθρώπινο να μην είσαι τέλειος. Και δεν υπάρχει καμια ισορροπία ανάμεσα σ' αυτές τις δύο καταστάσεις, που σημαίνει ότι:

αφού θυμώσεις ή πληγωθείς, κοίτα μετά τα πράγματα και με τα μάτια του άλλου, τελικά τι ήθελε να σου πει και δεν τον άφηνες;

 

Ευχαριστώ

 

 

ΥΓ: Τώρα επειδή πολύ τη χάρηκα την παραπάνω ανάλυση, που όπως είπα επιδέχεται κριτικής, θα την αφιερώσω στον Vikar, που σημαίνει ότι από δω και στο εξής θα αναφέρεται ως Βικάριος Θεωρία

[darky]

Δε χρειάζεσαι κριτική για να φτάσεις σε ένα ικανοποιητικό βαθμό γραψίματος(το οποίο περιλαμβάνει πολλά, ας μην τα γράψω τώρα). Από αυτή τη στιγμή και μετά θες αναγνώστες. Και συν-γραφείς είναι ευπρόσδεκτοι. Κριτικούς δε θα χρειαστείς ποτέ.

[ymeο gamawa]

εγω μα την παναγια τους γραφω τελειως. τους βαζω να τα διαβαζουν με το ζορι και αμα κανενας βλαμμενος πει κανενα σχολιο του τα χωνω!

" τι ξερεις απο γραψιμο εσυ ρε πληβειε?" αν πουν καλα λογια τους αγριοκοιταω απλα.

 

αλλα γενικα οπως ειπα δε δινω σημασια. μαλιστα καμια φορα γραφω και ξερω οτι ειμαι απλα γαματος. οποτε δεν εχει σημασια!

(ψιτ αν νομιζει κανεις οτι αυτο ειναι σπαμ και πιασει και το σβησει θα γινουμε απο δυο χωρια χωριατες! ενταξει? δεν κανω πλακα! )

[tec-goblin]

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

 

Είμαι ο χαλαρότερος ίσωε εδώ πέρα στο τι θα ήθελα να γράφει ο άλλος στην κριτική του σε αυτά που γράφω. Το μόνο που ζητώ είναι ευγένεια και το να προσάπτει χαρακτηρισμούς στο αποτέλεσμα και όχι στο συγγραφέα (στοιχειώδεις αρχές ώστε να γίνει αποδεκτή η κριτική, διαχείριση ανθρωπίνων πόρων δεν έχετε κάνει στο χωριό σας; ).

Κατά τ' άλλα, ενδιαφέρομαι για τα πάντα: διορθώσεις σε ορθογραφικά, σημεία στίξης, απλά "μ'αρέσει-δεν μ'αρέσει", highjacking με ποιήματα/μουσική/πεζά που ήρθαν στο μυαλό του άλλου, σοβαρή αρνητική κριτική, σοβαρή θετική (προτιμώ τα δυο τελευταία να συνδυάζονται στο ίδιο post - είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή η αρνητική κριτικη έτσι), άσχετη συζήτηση για κάτι που είδε κάποιος στην υπογραφή του άλλου, ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ και από οποιονδήποτε (άσχετο και μη - άλλωστε είμαι από τους πιο άσχετους εδώ πέρα).

Και, προφανώς και μαθαίνω και γίνομαι καλύτερος από όλ'αυτά. Σιγάάά σιγάάά.

 

2) Tn douleia sac tn diabazei evac pou grafei kio idioc, evac pou dev grafei, alla diabazei logotexvia kai evac o opoioc dev diabazei gevikotera. Se ti metra n gvwmn tou evoc evavti twv allwv; Protimate kapoia apo tic parapavw periptwseic otav prokeitai gia to diko sac koivo;

Όπως σας είπα παραπάνω "και από οποιονδήποτε" - με ενδιαφέρουν εξίσου - αυτός που δεν διαβάζει γενικά, γιατί ούτε εγώ διαβάζω πολύ και αυτός που διαβάζει, γιατί θα έχει καμιά καλή ιδέα να αναφέρει κάνα καλό βιβλίο.

 

3) O S. King sto "On Writing" 8etei oti ka8e suggrafeac exei sto mualo tou tov idaviko avagvwstn (ideal reader), eva proswpo sto opoio apeu8uvetai otav grafei. Sumfwveite me tn 8esn autn; Av vai, poioc eivai o dikoc sac idavikoc avagvwstnc;

A, σε γενκές γραμμές απευθύνομαι σε κάποιον που έχει περάσει τη συγκεκριμένη κατάσταση με παρόμοιο τρόπο όπως εγώ. Είναι ενδιαφέρον να διαβάζει (και να με καταλαβαίνει) ένα ποίημα για το ότι δεν μπορώ να κλάψω (έστω, δεν μπορούσα) κάποιος που κλαίει συνέχεια - θα το παρατηρήσει με κάποια κλινική περιέργεια. Αλλά, όπως και να το κάνουμε, θα το καταλάβει και νιώσει καλύτερα κάποιος στον οποίο έχει συμβεί να θέλει να κλάψει και να μη μπορεί. Για χρόνια.

Αυτά.

Και αν είναι κοπέλα κερδίζει πόντους. Πάντα οι κοπέλες κερδίζουν πόντους από μένα. Δεν υπάρχει αξιοκρατεία σε αυτό το θέμα όπως έλεγε και ο Γκρίτζαλης (καθηγητής μας στην Ασφάλεια ΠΣ, πρώην μέλος της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, έχει απίστευτη φάση).

Sophia's Daughters rule!

 

(Προσέξατε κάποια ομοιότητα σε αυτή την απάντηση με το Nihilio; Έχει παρακολουθήσει και αυτός Γκρίτζαλη μια φορά)

Edited August 19, 2005 by tec-goblin

[Nienor]

(Ωραίο αυτό Nihilio από 11 Ιουνίου - 9 Οκτωβρίου, αναθεώρηση απόψεων και μάλλον είσαι λίγο πιο ελαστικός.)

 

1) Ti eidouc kritikn perimevete; Sugkekrimeva, uparxouv erwtnseic tic opoiec 8a 8elate va sac apavtnsei o avagvwstnc; Poiec;

 

Την οποιαδήποτε κριτική που θα ήθελε κάποιος να κάνει. Δε μ'αρέσουν αυτές που γίνονται για να γίνουν κι αυτές που γίνονται στον άνθρωπο χωρίς να έχει διαβαστεί το κείμενο καθόλου. Όλες οι άλλες είναι ευπρόσδεκτες είτε είναι καλοπροαίρετες είτε κακοπροαίρετες, μεγάλες/μικρές, επί της ουσίας ή όχι, δε με ενδιαφέρει. Τα πάντα θέλω να ακούω και νομίζω πως τελικά τα φίλτρα μας για το τι θα κρατήσουμε και τι θα αγνοήσουμε τα φτιάχνουμε μόνοι μας.

 

2) Tn douleia sac tn diabazei evac pou grafei kio idioc, evac pou dev grafei, alla diabazei logotexvia kai evac o opoioc dev diabazei gevikotera. Se ti metra n gvwmn tou evoc evavti twv allwv; Protimate kapoia apo tic parapavw periptwseic otav prokeitai gia to diko sac koivo;

 

Και πάλι όλους απλά θα περιμένω να ακούσω διαφορετικά πράγματα από τον καθένα.

 

Κι από αυτόν που δε διαβάζει γενικά, επειδή κανείς σας δε δείχνει να τον θέλει, εγώ έχω να πω πως ίσως να είναι ο πιο αθώος. Ωραίο είναι κι αυτό, το να δεις δηλαδή τι έχει να σου πει ένας άνθρωπος που δε θα έχει κανένα μέτρο σύγκρισης για σένα, απλά πρέπει να το έχεις υπόψη σου ότι δεν διαβάζει εκ των προτέρων γιατί το καλάμι που σου προσφέρει συνήθως αυτός ο αναγνώστης είναι λιγάκι επικίνδυνο.

 

3) O S. King sto "On Writing" 8etei oti ka8e suggrafeac exei sto mualo tou tov idaviko avagvwstn (ideal reader), eva proswpo sto opoio apeu8uvetai otav grafei. Sumfwveite me tn 8esn autn; Av vai, poioc eivai o dikoc sac idavikoc avagvwstnc;

 

Το να γράφω για ιδανικό αναγνώστη το βρίσκω λίγο περιοριστικό. Θα έλεγα πως εγώ ειμαι ο ιδανικός αναγνώστης μου, γράφω δηλαδή κάτι που θα άρεσε να το διαβάσω.

 

Κι εγώ συνήθως έτσι λειτουργώ και για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω πως το κάνεις διαφορετικά.

[Nihilio]

Ένα μυαλό Χειμώνα-Καλοκαίρι τι να σου κάνει. Πάντως τα ίδια έλεγα και στα 2 ποστ μου.

[tetartos]

Με αφορμή τα 5 χρόνια του φόρουμ και τον επετειακό διαγωνισμό είχα γράψει:

Είμαστε ένα φόρουμ αρκετά εστιασμένο στη συγγραφή. Απ' όσο καταλαβαίνω, μέχρι τώρα υπήρξαμε (σε γενικές γραμμές) φιλικοί, συγκαταβατικοί, υποστηρικτικοί ο ένας στον άλλον, κάτι που είναι πολύ χρήσιμο και ενθαρρυντικό για το ξεκίνημά μας. Έχουμε κλείσει τα 5 χρόνια και έχουμε έναν διπλό διαγωνισμό συγγραφής για την επέτειό μας. Σκέφτομαι με αυτήν την αφορμή ότι ίσως θα πρέπει να μάθουμε να κρίνουμε τους εαυτούς μας με λίγο υψηλότερα στάνταρτ.

 

Με αυτόν τον σκοπό, λοιπόν, προτίθεμαι να είμαι λίγο πιο αυστηρός στα σχόλιά μου για τις ιστορίες του διαγωνισμού - στα όρια πάντα της ευγένειας και του σεβασμού απέναντι στον κόπο και την προσπάθεια των συμμετεχόντων.

 

Και για να κάνω λίγο πιο σαφές το θέμα: Για ποιο λόγο ποστάρουμε τις ιστορίες μας στο φόρουμ; Για να ακούσουμε "μπράβο", "το έχεις", "συνέχισε"; Για να πάρουμε όσο γίνεται περισσότερες, αυστηρές και λεπτομερείς διορθώσεις; Ναι, το ξέρω, και για τα δύο. Αλλά με ποια αναλογία;

 

Είναι άποψή μου (και ίσως και μερικών ακόμα) ότι είμαστε πολύ της ενθάρρυνσης και λίγο της διόρθωσης. Έχω λάθος εντύπωση;

 

Θέλουμε / είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε πιο σοβαρά και αυστηρά σχόλια; Και, *ΠΡΟΣΟΧΗ*, δεν εννοώ να είμαστε αγενείς και αρνητικοί. Τα καλά στοιχεία πρέπει να τα υπογραμμίζουμε. Και αυτά που μας φάνηκαν στραβά, να τα υποδεικνύουμε με *ευγενικό* τρόπο και *σεβασμό* στο συγγραφέα.

 

Ας ξεκαθαρίσει ο καθένας τι επιθυμεί και τι χρειάζεται.

[DinoHajiyorgi]

Η κριτική είναι δύσκολη υπόθεση. Όχι μόνο να τη δέχεσαι, αλλά και να τη δίνεις. Δεν μου αρέσει να την κάνω. Γιατί να θέλει κανείς να την κάνει; Ίσως να σχετίζεται με την εκάστοτε προσωπικότητα του ατόμου.

 

Σίγουρα όταν δω μια ταινία ή διαβάσω ένα βιβλίο έχω και μια άποψη αν μου άρεσε ή όχι. Πολλές φορές μπορεί κάτι να μου αρέσει πολύ χωρίς να μπορώ να το εξηγήσω ή να το αναλύσω. Και όταν βλέπω μια ταινία με έναν φίλο θα μιλάμε ίσως για ώρες γιατί μας άρεσε ή όχι το έργο. Αν όμως ξαφνικά κάποιος μου έδινε δουλειά κριτικού κινηματογράφου σε κάποια εφημερίδα, είμαι σίγουρος πως σταδιακά…θα μεταμορφωνόμουν. Είναι πιθανό ένας δυσκοίλιος κριτής να χωνόταν μέσα στο πετσί του χαλαρού θεατή. Η κρίση μου θα γινόταν καθήκον. «Κάθισα δύο ώρες σε μια αίθουσα για να δω το έργο σου. Θα κριθείς. Και θα είμαι αυστηρός.» Δεν θα ήθελα να φτάσω ποτέ εκεί.

 

Εδώ όμως μιλάμε για τα διηγήματα του φόρουμ ή κάνω λάθος; Έχω αρκετή αγωνία για τα δικά μου γραπτά. Δεν έχω ούτε το κέφι, ούτε τον μαζοχισμό, να κάνω και τους υπόλοιπους φορουμίτες ημι-επαγγελματίες συγγραφείς, ούτε να γίνω δέκα κομμάτια για να καλυτερέψετε εσείς. Συγνώμη, αλλά το λέω. Όταν διαβάσω κάτι που με ενθουσιάζει θα θέλω να σφίξω το χέρι αυτού που το έγραψε. Αν διαβάσω κάτι κακό, θα ψάξω κάτι ευγενικό να πω, ή ακόμα καλύτερα, θα προτιμήσω να μην πω τίποτα.

 

Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που με βγάζουν από τον κανόνα. Αν διαβάσω κάτι καλό που τα χαλάει μόνο σε ένα σημείο, δεν θα αντέξω να μην το αναφέρω. Και μιλάω πάντα για την ιστορία που αφηγείται ο γραφέας, όχι ορθογραφικά και συντακτικό, ποτέ ορθογραφικά και συντακτικό.

 

Υπάρχουν και εκείνες οι περιπτώσεις που πίσω από τα σφάλματα θα δω κόπο και μεράκι. Όταν λοιπόν λυπηθώ την προσπάθεια και τα όνειρα κάποιου ίσως πω κάτι. Αν δω αρνητισμό και επιμονή στη γραμμή του άλλου, παραιτούμε.

 

Όλοι όμως έχουν δικαίωμα να δημιουργούν αν αυτό τους κάνει ευτυχισμένους. Εγώ ίσως να μην μπορώ να διαβάσω πέραν μίας παραγράφου τους, έχουν όμως κάθε δικαίωμα στην ευτυχία της δημιουργίας. Αν είχατε μια θεία που λάτρευε να ζωγραφίζει, και πάντα ζωγράφιζε το ίδιο πράγμα, ένα βάζο με λουλούδια, θα την παίρνατε από τα μούτρα; «Πάψε να ζωγραφίζεις θεία! Δεν είσαι ο Βαν Γκο!» Για μένα η θεία αυτή είναι μια γνήσια καλλιτεχνική ψυχή. Και η παρουσία ή απουσία ταλέντου δεν την καθορίζει σαν άνθρωπο.

 

Τώρα, για τις κριτικές που δέχομαι. Αν προσέξει κανείς τις αντιδράσεις μου, δεν νομίζω πως έχουν να κάνουν για το αν άρεσε ή δεν άρεσε κάτι που έγραψα. Αυτά που γράφω δεν μπορούν να αρέσουν σε όλους. Μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι αν υποψιαστώ πως κάποιος διάβασε στο πόδι όσα έγραψα, επιπόλαια (κάποιοι διαβάζουν μέσα σε λεωφορείο π.χ.) και μετά πετούν κρίση βάση όσων δεν κατάλαβαν, ή προσπαθώντας να ταιριάξουν τις δικές τους αποδεκτές παραξενιές πάνω στα κείμενα μου, τα κρίνουν αρνητικά επειδή οι «παραξενιές» μας δεν ταιριάζουν. Και τα δύο άνω παραδείγματα δεν αποφεύγονται. Υπάρχουν τόσες παραξενιές όσοι και αναγνώστες. Και ο δικός μου στόχος τουλάχιστον είναι να με διαβάσουν οι μάζες. Έχω να ακούω πάντα ό,τι κουλό υπάρχει εκεί έξω. Αναφέρομαι όμως στους επαγγελματίες κριτές που έχουμε ανάμεσα μας. Αποζητώ αυτογνωσία.

 

Χρειάστηκε ποτέ να εμπιστευτείτε κάποιο χρυσόψαρο ή καναρίνι σε φίλο επειδή θα λείπατε για αρκετό διάστημα. Δεν θέλετε να καρυδώσετε όσους σας είπαν «Μα φυσικά, κανένα πρόβλημα» και όταν επιστρέψατε σας περίμεναν άσχημα μαντάτα και ένα σωρό δικαιολογίες; Αυτά τα επιπόλαια πλάσματα, επαναλαμβάνουν το έγκλημα κατά συρροή. Όσες ζωές και να στοιχίσει, πάντα «Μα φυσικά, κανένα πρόβλημα.» Αυτογνωσία είναι «Δεν μπορώ, έχω το μυαλό μου σε τόσα πράγματα, μου ψόφησαν ήδη μια φορά…» κλπ. Αυτογνωσία είναι να φιλτράρει κάποιος την κριτική του, αποβάλλοντας, αν μπορεί, προσωπικά γούστα. Στην Artoon που δούλευα σαν σεναριογράφος μου απέρριπταν ιδέες επειδή είχαν παππού και γιαγιά σε αυτές. «Δεν γνώρισα τους δικούς μου παππούδες» θα μου έλεγε το αφεντικό, «και γι αυτό δεν μου αρέσουν σε ιστορίες.» Ναι, αλλά κάνεις καρτούν που απευθύνονται σε όλα τα παιδιά. Αυτά θα έχουν γνωρίσει παππού και γιαγιά. Ήταν σα να μιλάς σε ντουβάρι.

 

Ποιος και γιατί θέλει την ταμπέλα του κριτικού στο πέτο του; Το αναλαμβάνει κανείς με βάση τα γούστα του; Τις σπουδές του στη λογοτεχνία; Τις εμπειρίες του στη συγγραφή; Τι καθορίζει και δικαιολογεί την αυστηρότητα κρίσης για την οποία μιλάμε; Ποιος εγγυάται την εγκυρότητα και την επιτυχία αυτής της τακτικής; Θα ανυψωθεί ένα νέο ταλέντο ή θα τρέξει να κρυφτεί, κουτσουρεμένο άδικα;

 

Θέλεις να κρίνεις; Κρίνεις σωστά; Συ είπας.

[mman]

Όπως το βλέπω εγώ:

Ναι, στο φόρουμ είμαστε πιο πολύ της ενθάρυνσης και λιγότερο της κριτικής. Και τα δύο είναι χρήσιμα, αλλά αν έπρεπε οπωσδήποτε να διαλέξω ένα και μόνο ένα για τα δικά μου έργα, θα διάλεγα ασυζητητί την κριτική.

Τα τελευταία χρόνια έχω δει πολλούς συγγραφείς και ακόμα περισσότερα έργα να βελτιώνονται αισθητά μετά από καλοπροαίρετη και εύστοχη κριτική. Και πρώτα απ' όλα την αφεντιά μου.

Θεωρώ χρυσάφι τα σχόλια για τα πλεονεκτήματα ενός έργου μου (και φυσικά με ικανοποιεί να τα ακούω / διαβάζω), αλλά βρίσκω ανεκτίμητα τα σχόλια για τα μειονεκτήματά μου, γιατί μου είναι (όπως και στους περισσότερους από μας) πρακτικά αδύνατον να βελτιωθώ, αν κάποιος δεν μου υποδείξει ένα λάθος μου για να σταματήσω να το επαναλαμβάνω.

Για μένα η κριτική πρέπει να έχει μόνο δύο προϋποθέσεις:

1.Να στοχεύει στο έργο και όχι στον συγγραφέα.

2.Να είναι καλοπροαίρετη και ειλικρινής.

(3.Η ευγένεια είναι σίγουρα ένα ζητούμενο, αλλά αν ισχύουν τα πρώτα δύο, αντέχω και μπινελίκια).

Όποιος κρίνει τα έργα μου έτσι, μόνο καλό μπορεί να μου κάνει.