Συνέντευξη με την Lois McMaster Bujold

[heiron]

H Λόις ΜακΜάστερ Μπύζολντ έχει γράψει με επιτυχία βιβλία φάντασυ και επιστημονικής φαντασίας όπως το The Curse of Chalion και η σειρά Vorgosigan Saga. Ιστορίες από το τελευταίο έχουν μεταφραστεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Παρά Πέντε ("Τα όρη του θρήνου", "Λαβύρινθος", και "Στα σύνορα του απείρου").

Για περισσότερες πληροφορίες και ερωτήσεις:
 https://www.goodreads.com/author/16094.Lois_McMaster_Bujold/questions

 

 

For the interview in English, please scroll down.

 

 

Έχετε δουλέψει με επιτυχία σε διαφορετικά είδη του φανταστικού, κάτι το οποίο δεν είναι πολύ συνηθισμένο. Πως το καταφέρνετε; Ποιες είναι οι διαφορές και οι ομοιότητες μεταξύ της συγγραφής φάντασυ και επιστημονικής φαντασίας;

Για μένα, το να είμαι εξίσου επιδέξια στην επιστημονική φαντασία και το φάντασυ μοιάζει φυσιολογικό γιατί πολλοί συγγραφείς τους οποίους διάβαζα καθώς μεγάλωνα μεταπηδούσαν μεταξύ των ειδών, όχι μόνο από βιβλίο σε βιβλίο αλλά και μέσα στα βιβλία τους. Αυτός ο πιο πρόσφατος ζουρλομανδύας του μάρκετινγκ όπου κάθε συγγραφέας μοιάζει να αναμένεται να γράφει ένα είδος ιστορίας, και μόνο αυτό, ονομάζεται  branding στην αγορά, και δεν μου αρέσει όπως δεν θα μου άρεσε αν ήταν κυριολεκτικό branding με καυτό σίδερο όπως στα ζώα. Αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αστυνομία λογοτεχνικών ειδών και κανείς δεν θα έρθει να σε συλλάβει στο μέσο της νύχτας γιατί ξεφεύγεις από το πλαίσιο. Πολύ άναρχο επάγγελμα, η συγγραφή.

Υπάρχει πολύ μικρή διαφορά στη διαδικασία συγγραφής. Κάθε ιστορία πρέπει να επιλύσει τα ίδια προβλήματα οπτικών γωνιών, πλοκών, μεταβάσεων, ρυθμού και τα λοιπά. Και τα δύο διαχειρίζονται μάλλον παρόμοιες εργασίες στησίματος κόσμων, παίρνοντας δεδομένα από ελάχιστα διαφορετικές βάσεις: προβληματισμούς για την επιστήμη και την τεχνολογία, ή ιστορική έρευνα και σκέψεις σχετικά συστήματα μαγείας. Ακόμη κι αυτά είναι επικαλυπτόμενα πεδία, αφού χρησιμοποιώ γνώσεις Ιστορίας ενώ αναπτύσσω την επιστημονική μου φαντασία, ή επιστημονικές γνώσεις ενώ ασχολούμαι με το πώς μπορεί να λειτουργεί η μαγεία.

 

Η space opera υπήρξε το κυρίαρχο είδος της ΕΦ τη χρυσή εποχή, υποβαθμίστηκε για χρόνια και τώρα φαίνεται να κάνει ένα μεγάλο comeback. Γιατί; Είναι το πλησιέστερο στο πολύ δημοφιλές επικό φάντασυ;

Η ερώτηση «γιατί κάποια πράγματα είναι δημοφιλή και κάποια άλλα όχι, κάποια εποχή;» είναι μια ερώτηση που καλύτερα να απευθύνεται στο κοινό, όχι τους συγγραφείς. Όμως, ανάμεσα σε άλλα, υπάρχει σίγουρα ένας πόλεμος γενεών για μερίδιο από την αγορά, για να μην αναφέρω και έναν αντίστοιχο αγώνα για, χμ, ας το πούμε «the eye of the zeitgeist». Για να σκαρφαλώσει ψηλά κάτι νέο ψηλά, φαίνεται πως κάτι παλιό θα πρέπει να γκρεμιστεί, ώστε να δώσει τη θέση του.

Αυτό, ας σημειωθεί, είναι λογική μηδενικού αθροίσματος, βασισμένη σε ένα παλιότερο μοντέλο του πως δουλεύει ο εκδοτικός χώρος, με πολλούς συγγραφείς και το έργο τους να παλεύουν για μάλλον λιγοστές ευκαιρίες έκδοσης.  Η διαδικτυακή έκδοση είναι ένα πείραμα σε εξέλιξη, και μένει να δούμε πως θα αλλάξει το μοντέλο, καθώς μία απεριόριστη ποσότητα ψυχαγωγίας ανταγωνίζεται για μια  περιορισμένη ποσότητα προσοχής των ανθρώπων.

Επίσης, το κοινό βαριέται, το “hot new thing” μοιραία γίνεται «the cold old thing», ολοένα και πιο γρήγορα γιατί μια στρατιά μιμητών προσπαθεί να αντιγράψει οτιδήποτε φαίνεται να είναι το πιο πετυχημένο τη δεδομένη χρονική στιγμή, οπότε σύντομα πλημμυρίζουν την αγορά.  Έτσι η συνεχής αλλαγή είναι φυσική και αναπόφευκτη.

 

Ποιο από τα βιβλία σας θα προτιμούσατε να γίνει ταινία;  Πιστεύετε ότι μια τηλεοπτική σειρά είναι καλύτερη επιλογή από μια ταινία όσον αφορά μεγάλα βιβλία;

Πράγματι πιστεύω ότι κάποια από τα μικρότερα, λιγότερο γνωστά βιβλία μου θα μπορούσαν να γίνουν καλύτερες ταινίες μεγάλου μήκους. Το The Spirit Ring φωνάζει για τον διάδοχο του Ray Harryhausen και το Falling Free μοιάζει να έχει διασκευαστεί εκ των προτέρων για animation.

Η τηλεοπτική μίνι σειρά φαίνεται να είναι καλύτερο στοίχημα για τα περισσότερα από τα μυθιστορήματά μου, καθώς μπορεί να χειριστεί το μήκος και την πολυπλοκότητα.

Κάθε διασκευή δουλειάς μου για άλλο μέσο αντιμετωπίζει ένα ζόρικο πρόβλημα, πάντως, το οποίο είναι πως μεγάλο μέρος της γοητείας της γραφής μου βασίζεται στην «εσωτερικότητα», την φωνή της, την βαθιά και προσεκτική όψη του τι βρίσκεται μέσα στα κεφάλια των χαρακτήρων, το οποίο είναι ένα μέρος όπου η κάμερα δεν μπορεί να πάει. Πολύ από το χιούμορ στα βιβλία του Μάιλς, για παράδειγμα, προέρχεται από το τι σκέφτεται στα αλήθεια ο χαρακτήρας, και το τι συμβαίνει γύρω του. Τα οπτικά μέσα μπορούν να δείξουν μόνο τα μισά από αυτά.

 

Ένας από τους πιο δημοφιλείς χαρακτήρες αυτές τις μέρες, ο Τύριον Λάννιστερ, συχνά συγκρίνεται με τον πιο διάσημο χαρακτήρα σας, τον Μάιλς Βοργκοσίγκαν. Τι κάνει τους ευφυείς τύπους που υστερούν σε ύψος τόσο δημοφιλείς; Πως επινοήσατε έναν ήρωα σαν τον Μάιλς αντί του κλασικού αρχετυπικού ήρωα;

Ας σημειωθεί, ο Μάιλς εμφανίστηκε πρώτος. Δεν έχω πρόβλημα με τις προτάσεις για κάτι παρόμοιο, πάντως.

Σε αναγνώστες ΕΦ και φάντασυ γενικά αρέσουν ευφυείς ήρωες και αδύναμοι.  Ή ευφυείς ήρωες που είναι αδύναμοι. Η έλλειψη σε μπόι βοηθά στο να παρέχει κάποια απαραίτητη «αδυναμία», αλλά οποιαδήποτε άλλο σωματικό, κοινωνικό, ή οικονομικό μειονέκτημα κάνει τη δουλειά. Αν τέτοιοι ήρωες είναι ικανοί για  καυστικά σχόλια ή πνευματώδη διάλογο και ενδιαφέρουσες σκέψεις και αντιλήψεις, τόσο το καλύτερο.

Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους των αρσενικών αναγνωστών ΕΦ, αλλά σίγουρα από τη θηλυκή πλευρά, είναι η παρουσία της ευφυΐας κι όχι η έλλειψη ύψους αυτό που ελκύει πραγματικά.

Ο ίδιος ο Μάιλς ήρθε στον κόσμο όπως έρχονται οι πραγματικοί άνθρωποι, από τους γονείς του. Τον είχα ήδη στο μυαλό μου να παρουσιάζεται όταν έγραψα το Shards of Honor πίσω στο 1983. Είχα φτάσει στα άμεσα επακόλουθα της σκηνής δολοφονίας με σολτοξίνη όταν αποφάσισα να περικόψω κάμποσα κεφάλαια και να τελειώσω την ιστορία νωρίτερα, έτσι ήξερα πολλά σχετικά με την προέλευση και τα πρώτα του βήματα πριν κάνω ένα άλμα 17 ετών στην αρχή του The Warrior’s Apprentice, πιάνοντας το ταξίδι του ως νεαρού ενήλικα.

 

Η σειρά Vorkosigan είναι μεγάλη με πλήθος μυθιστορημάτων και ιστοριών. Υπάρχει μια «σωστή» σειρά ανάγνωσης;

Δεν απαιτείται καμία σειρά, όπως και να πιάσει κάποιος αναγνώστης τα βιβλία είναι εντάξει. Αλλά, σαν βοήθημα σε αυτούς που επιθυμούν μία, έχω φτιάξει αυτό:
https://www.goodreads.com/story/show/293438-the-vorkosigan-saga-reading-order-debate-the-chef-recommends

Επίσης έχω προσαρτήσει αυτόν τον οδηγό στο τέλος από όλα μου τα ebook άμεσης τοποθέτησης.

 

Έχετε σκεφτεί το βασικό περίγραμμα του έπους από την αρχή; Πως ελέγχετε όλες τις λεπτομέρειες στα βιβλία που έχετε γράψει πολλά χρόνια πριν;

Όχι, δεν υπάρχει γενικό πλάνο. Όταν ξεκίνησα, ο στόχος μου ήταν απλά να φτάσω στο τέλος του πρώτου μυθιστορήματος, που ήταν και το μόνο που μπορούσα να χειριστώ εκείνο τον καιρό, ξεκινώντας το εγχείρημά μου (με ουκ ολίγη βοήθεια από τους φίλους μου). Στην πραγματικότητα, ξεπέρασα το τέλος του Shards of Honor και συνέχισα για οχτώ περίπου κεφάλαια, τα οποία μετά τα έκοψα και τα έβαλα στην άκρη. Αργότερα έγιναν το πρώτο μέρος του, βραβευμένου με Hugo, Barrayar που είναι το όγδοό μου βιβλίο. Χαρακτήρες και ιδέες που εμφανίστηκαν στο Shards υπέδειξαν την κύρια πλοκή του The Warrior’s Apprentice το οποίο και έγραψα έπειτα. Μετά έγραψα το Ethan of Athos ένα stand alone που διαδραματίζεται στο ίδιο σύμπαν κι έτσι είναι προαιρετικό για τη σειρά, κι όχι μέρος αυτής κάτι που δεν ήταν κανένα από όσα είχα πουλήσει τότε. Και τα 3 πουλήθηκαν στον οίκο Baen (το φθινόπωρο του 1985), που μου έδωσε εκδοτική κατεύθυνση για πρώτη φορά. Το Falling Free ήρθε στη συνέχεια, προαιρετικό για τη σειρά όπως το Ethan, με την πρώτη μου νουβέλα Μάιλς «Τα σύνορα του απείρου» στο ενδιάμεσο. Τότε επιτέλους επέστρεψα στον Μάιλς σε εκτενέστερο έργο με το Brothers in Arms. Έτσι η σειρά μεγάλωσε με το χρόνο, μαζί με εμένα. Δεν επέτρεψα ποτέ τον εαυτό μου ή τη σειρά να φυλακιστεί μέσα σε κάποιο ξεπερασμένο περίγραμμα.

Μπορώ να ξανακοιτάξω τα τυπωμένα βιβλία αν χρειαστεί να φρεσκάρω τη μνήμη μου σε κάποια λεπτά σημεία. Μερικές φορές, τσεκάρω τη συλλογική μνήμη των φαν μου μέσω τσατ – «Θυμάται κανείς πότε είπα Χ;» Πάντα κάποιος θυμάται.

 

Ως γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο χώρο συναντήσατε δυσκολίες που δεν θα συναντούσατε αν ήσασταν άντρας; Έχει αλλάξει η κατάσταση ως προς τις γυναίκες στο χώρο τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την ανάδειξη κάποιων εξαιρετικά πετυχημένων γυναικών συγγραφέων;

Οποιαδήποτε προβλήματα είχαν υπάρξει νωρίτερα, τον καιρό που εμφανίστηκα σαν μια επίδοξη συγγραφέας στα μέσα της δεκαετίας 80, η επιστημονική φαντασία έμοιαζε πλέον χώρος ίσων ευκαιριών για μένα. Είχα πολλά προβλήματα στην ζωή μου ως συγγραφέας, τα οποία αντιμετωπίζουν κι άλλοι συγγραφείς, και πολλά προβλήματα στη ζωή μου ως γυναίκα που τα έχουν κι άλλες γυναίκες (ειδικά εργαζόμενες μητέρες), αλλά δεν μπορώ να πω πως είχα ειδικά προβλήματα ως γυναίκα συγγραφέας ούτε ως γυναίκα συγγραφέας ΕΦ. Η συγγραφή φαινόταν σαν το μόνο κομμάτι της ζωής μου που μπορούσα να τα πάω καλά. Μιλάω αποκλειστικά για τον εαυτό μου, βέβαια.

Δεν πιστεύω ότι το πεδίο της ΕΦ έχει γίνει δυσκολότερο για τις γυναίκες, ούτε ευκολότερο για τους συγγραφείς γενικότερα. Η δικτυακή συζήτηση σχετικά με το πεδίο που έχει εισβάλλει σε αυτό μοιάζει πολύ πιο θορυβώδης, αγενέστερη, πιο άσπλαχνη και πιο  διεισδυτική και επεμβατική. Αλλά αυτό είναι ένα ενδημικό πρόβλημα με το διαδίκτυο, που το βλέπουμε παντού, κι όχι αποκλειστικά στην ΕΦ.

 

Πώς και πότε αποφασίσατε να γίνεται συγγραφέας; Έπαιξαν ρόλο οι φίλοι σας, η οικογένεια, το περιβάλλον και οι σπουδές σας σε αυτό;

Η απάντηση βρίσκεται εδώ, πάνω-κάτω:

http://www.dendarii.com/biolog.html

 

Έχετε κερδίσει αρκετά βραβεία. Ποια είναι η γνώμη σας για τα βραβεία φανταστικής λογοτεχνίας και πως τα επηρέασε το περιστατικό με τα Sad Puppies;

Φαίνεται να υπάρχει πολλή σύγχυση σχετικά με το πώς λειτουργούν τα λογοτεχνικά βραβεία και τι σημαίνουν, μέρος της οποίας απορρέει από την ίδια τη λέξη «νικάω». Τα βραβεία στην πραγματικότητα δεν «κερδίζονται» όπως σε έναν αγώνα ταχύτητας. Απονέμονται, ουσιαστικά σαν δώρα, με τη διακριτική ευχέρεια αυτών που τα δίνουν. Δεν υπάρχει ποτέ μια αντικειμενική διαδικασία, και το να περιμένει κανείς κάτι τέτοιο δείχνει ένα πρόβλημα κατανόησης.

Ακόμη και «βραβεία κοινού», με μεγάλη βάση ψηφοφόρων, κατανοούνται καλύτερα ως δημοσκοπήσεις, όχι εκλογές. Έτσι κάθε είδους καμπάνιας ή αλληλοϋποστήριξη ή παράταξη υποψηφίων δεν «ταρακουνά τα νερά της ψηφοφορίας» αλλά είναι παραποίηση του συνόλου δεδομένων και καταστρέφει το ίδιο το νόημα αυτού που επιδιώκει να καταφέρει.

Σχετικά με τα Hugo, ανήκουν στο Worldcon για τον ίδιο λόγο που το ψωμί της ανήκε στην Μικρή Κόκκινη Κότα του παραμυθιού. Τα έχουν δημιουργήσει και τα διατήρησαν για εξήντα χρόνια με τη δική τους εθελοντική εργασία. Όπως έχω παρατηρήσει, η δουλειά τους είναι πάντα επιμελής και σχολαστικά τίμια. Ελπίζω η θέσπιση των νέων κανόνων περί του τι προτείνεται να εξασθενήσει τις επιδράσεις της απόπειρας νόθευσης και να λειτουργήσει καλά, αν και έχω λυπηθεί που κάτι τέτοιο έγινε αναγκαίο.

[ https://en.wikipedia.org/wiki/The_Little_Red_Hen αν χρειάζεται κανείς εξήγηση για την αναφορά στη Μικρή Κόκκινη Κότα]

 

Τι είδους βιβλία διαβάζεται και πόσα; Έχουν επίδραση στα δικά σας βιβλία και το γράψιμό σας;

Διαβάζω εδώ και εξήντα χρόνια, πλέον. Είναι πολλά βιβλία. Έχω διαβάσει όλων των ειδών τα πράγματα, ποικίλει ανά εποχή: φάντασυ, επιστημονική φαντασία, τόνοι Ιστορίας, εκλαϊκευμένη επιστήμη με τη σέσουλα, ιστορίες μυστηρίου, ρομάντζα, μάνγκα. Δεν διαβάζω τρόμο, ούτε πολύ μέηνστριμ λογοτεχνία. Πρόσφατα, αφότου άρχισα να μπλογκάρω στο goodreads, κρατάω ένα ανεπίσημο αρχείο όπου καταγράφω ό,τι, τουλάχιστον μέρος από ό,τι, υποπίπτει στην αντίληψη μου με τη μορφή σύντομων κριτικών, ώστε ο κόσμος να μπορεί να το δει:
https://www.goodreads.com/review/list/7672661

Αυτήν την εποχή, διαβάζω κυρίως για τη δική μου ευχαρίστηση, όχι για αυτοβελτίωση. Υποθέτω πλέον αρχίζει η κατηφόρα.

Επίσης, βρίσκω τα μη λογοτεχνικά βίντεο χρήσιμα, και ένα ευχάριστο διάλλειμα για τα μάτια μου από το συνεχές διάβασμα.

Το διάβασμα επηρεάζει το γράψιμό μου καθώς μου δίνει υλικό να δουλέψω και μοντέλα από τα οποία μαθαίνω, αλλά και τα άλλα είδη εμπειριών στη ζωή είναι επίσης σημαντικά.

 

Οι ιστορίες στα βιβλία σας συχνά έχουν να κάνουν με σημαντικά θέματα όπως πολιτική ή θρησκεία. Κάνετε έρευνα πριν γράψετε; Γιατί τα ρεαλιστικά βιβλία φαντασίας που ασχολούνται με τέτοια θέματα είναι πιο δημοφιλή αυτές τις μέρες από το τυπικό επικό φάντασυ με ιστορίες για πολέμους μεταξύ ορκ και ξωτικών;

Η πολιτική είναι σημαντική για τους χαρακτήρες μου και τους αναγνώστες μου αλλά όχι τόσο σημαντική για εμένα (Απεχθάνομαι την πολιτική, πραγματικά. Αν θέλω να κάνω κάτι απαίσιο στους χαρακτήρες μου, τους βάζω να μπλέξουν με πολιτική). Η θρησκεία στα έργα φαντασίας μου μοιάζει πιο ενδιαφέρουσα αν αντιμετωπιστεί ρεαλιστικά. Αν το υπερφυσικό υπάρχει σε μια ιστορία, οφείλει να έχει μεγαλύτερη σημασία σε κάποιους διακριτούς τομείς βαθύτερους από το πώς οι άνθρωποι πετούνε μπάλες φωτιάς ο ένας στον άλλο.

Η έρευνά μου εμπίπτει σε δύο τύπους: γενικό τυχαίο πολιτιστικό κοσκίνισμα και προσωπική εμπειρία, την οποία έχω συγκεντρώσει σε όλη τη ζωή μου, και πιο κατευθυνόμενο, ή επικεντρωμένο σε κάποιο θέμα, διάβασμα το οποίο συμβαίνει αφότου έχω μια ιδέα για μια ιστορία και χρειάζομαι υλικό για να την υποστηρίξω. Κάνω έρευνα όσο χρειάζομαι, και γενικά το απολαμβάνω, αλλά σε κάποιο σημείο οφείλω να αντιλαμβάνομαι ότι είμαι εδώ για να πω μια ιστορία, όχι για να γράψω μια διατριβή.

Όσο για τη δημοτικότητα, βλέπε στην απάντηση σχετικά με τη space opera, παραπάνω. Αν θέλει κανείς να μάθει γιατί κάποια πράγματα είναι δημοφιλή οποιαδήποτε περίοδο, πρέπει να ρωτήσει τους ανθρώπους που τα κάνουν δημοφιλή, δηλαδή το κοινό.

 

Τι έχει σειρά; Θα υπάρξουν περισσότερα βιβλία στις δημοφιλείς σειρές σας ή ίσως κάτι εντελώς διαφορετικό;

Σχετικά με τα έργα σε εξέλιξη, ελπίζω για κάτι εντελώς διαφορετικό αλλά δεν έχει προκύψει ακόμη. Έχω μισο-αποσυρθεί, που σημαίνει ότι μπορώ να επιλέγω τα πρότζεκτ μου, ή να τα αφήνω κι απλά να κάνω διάλλειμα. Η ηλεκτρονική νουβέλα «Penric’s Demon” που έγραψα to 2015
 http://www.amazon.com/Penrics-Demon-Lois-McMaster-Bujold-ebook/dp/B0114LJ3BU/ref=asap_bc?ie=UTF8

μπορεί να σταθεί και μόνη της, ασυνήθιστο όπως φαίνεται για τα σημερινά δεδομένα, ή μπορεί να γεννήσει μία συνέχεια, αλλά δεν το έχει κάνει προς το παρόν.

Ολοκληρωμένο από τη δική μου πλευρά, αλλά επερχόμενο για τους υπόλοιπους, είναι το 17^ο μυθιστόρημά μου στη σειρά Βοργκοσίγκαν, Gentleman Jole and the Red Queen, το οποίο θα βγει με σκληρό εξώφυλλο από τον οίκο Baen το Φεβρουάριο του 2016. (Και επίσης ως audiobook από τον πιστό μου εκδότη Blackstone Audiobooks)

http://www.amazon.com/Gentleman-Jole-Queen-Vorkosigan-Saga/dp/1476781222/ref=asap_bc?ie=UTF8

ΔΕΝ είναι περιπέτεια δράσης, μια αλλαγή σε ρυθμό που έχει αιφνιδιάσει κάπως μερικούς  παλιούς αναγνώστες.  Οι αναγνώστες που είναι πρόθυμοι να το δούνε στο δικό του πλαίσιο ως μια μελέτη χαρακτήρα φαίνεται να το απολαμβάνουν, πάντως. Συνεπώς, όπως πάντα, θα δούμε.

 

 

Q:  You’ve been successful in different subgenres of sff, which isn’t very usual. How do you manage this? What are the differences and similarities in writing fantasy and science fiction?

LMB:  To me, being ambidextrous between science fiction and fantasy seems normal, because a lot of the writers I grew up reading crossed genres, not only between books but within them.  This more recent marketing straightjacket where every writer seems to be expected to write one kind of story, and that one only, is called “branding” in the trade, and I’m not any more in love with it than a steer would be with an actual branding iron.  But in fact, there are no genre police, and no one will come to arrest you in the middle of the night for coloring outside the lines.  Very unregulated profession, writing.

For me, there is very little difference in the writing process.  Every story has to solve the same problems of viewpoint, plots, transitions, pacing, and so on.  Both manage very similar tasks of world-building, mining only slightly different data bases: science and technology speculation, or historical research and thinking through magic systems.  And even that overlaps, since I also use a lot of historical knowledge when developing my SF, or science knowledge when working out how magics might operate.

 

Q:  Space opera used to be the dominant subgenre of science fiction during its golden age, got demoted for years and now seems to make a big comeback. Why is that? Is it closer to the greatly popular epic fantasy?

LMB:  The question “Why are some things popular and others not, in any given era?” is a question best addressed to the audience, not the writers.  But, among other things, there is certainly a generational struggle for market share going on, not to mention a generational struggle for, hm, call it “the eye of the zeitgeist”.  For any new thing to climb up, it seems as if some old thing has to be brought down, to make room.

This, be it noted, is zero-sum thinking, based on an older model of how publication worked, with a lot of writers and their work madly competing for a quite small number of publication slots.  Internet publication is an experiment in progress, and it remains to be seen how it will change that model, as an unlimited amount of entertainment competes for a finite amount of human attention.

Also, audiences get bored; the hot new thing inevitably becomes the cold old thing, all the faster because a host of imitators try to copy whatever seems most successful at the moment, quickly glutting the market.  So constant change is natural and inevitable.     

 

Q: Which one of your books would you prefer to be a movie? Do you think a tv series is a better option than a movie as far as long books are concerned?

LMB:  I actually think some of my shorter, less well-known books would make better feature-length movies.  The Spirit Ring cries out for the spiritual successor of Ray Harryhausen, and Falling Free seems nearly preadapted for animation.

The TV mini-series seems a much better bet for most of my novels, because it can handle the length and complexity.

Any media adaptation of my work faces a trickier problem, though, which is that a lot of the appeal of my writing depends on its “interiority”, its voice, on its close and deep view of the insides of the characters’ heads, which is a place the camera cannot go.  A lot of the humor in the Miles books, for example, comes from the contrast between what the character is really thinking, and what’s going on outside of him.  Visual media can only show half of that.

 

Q:  One of the most popular characters these days, Tyrion Lannister, is often compared to your most famous character, Miles Vorkosigan. What makes bright guys that lack in height so popular? How did you come up with a hero like Miles instead of a classic hero archetype?

LMB:  Let it be noted, Miles came first.  I have no objection to the cross-recommendations, though.

SF and fantasy readers in general like bright heroes and underdogs.  Or bright heroes who are underdogs.  Lack of height serves to supply some needed under-doggishness, but any other physical, social, or economic handicaps will do as well.  If such heroes are capable of snarky or witty dialogue and interesting thoughts and perceptions, so much the better.

I can’t speak for male SF readers, but certainly from the female side, it’s the presence of the bright, not the absence of the height, that is the actual draw.

Miles himself came into the world as real people do, from his parents; I had already had him in mind coming out of their situation when I wrote Shards of Honor back in 1983.  I’d reached the immediate aftermath of the soltoxin assassination scene in when I decided to cut back several chapters and end the tale earlier, so I knew a lot about his origins before I jumped ahead 17 years to the start of The Warrior’s Apprentice, picking up his journey as a young adult.

 

Q:  Vorkosigan Saga is quite a big series with numerous novels and stories. Is there a “correct” reading order?

LMB:  No order is required; howsoever a reader can find the books will do fine.  But, as an aid to those who want one, I have suppled this: https://www.goodreads.com/story/show/293438-the-vorkosigan-saga-reading-order-debate-the-chef-recommends

I’ve also appended this guide to the end of all my direct-placement e-books. 

 

Q:  Have you thought of the basic outline of the saga from the start? How do you keep track of the various details in books you’ve written many years ago?

LMB:  No, there was no grand plan.  When I started out, my goal was simply to get to the end of my first novel, which was all I could handle at the time, bootstrapping myself up (with more than a little help from my friends.)  In fact, I overshot the ending of Shards of Honor and went on for eight or so more chapters, which I then cut off and put away; later they became the opening third of the Hugo-winning Barrayar, my eighth book.  Characters and ideas that came up in Shards suggested the core plot of The Warrior’s Apprentice, which I then went on to write next.  I then wrote Ethan of Athos as a stand-alone set in the same universe to make it series-optional, but not series-mandatory, as none of the books had sold yet.  All three then sold to Baen (in the fall of 1985), giving me editorial direction for the first time.  Falling Free came next, series-optional like Ethan, with my first Miles novella “The Borders of Infinity” tucked in between.  Then I finally came back to Miles at full length with Brothers in Arms.  So the series has grown organically over time, right along with me.  I’ve never let myself or it get “locked in” to some out-of-date template.

I can revisit the printed books if I need to refresh my memory on fine points.  Sometimes, I tap the group-mind of my fan chat list – “Does anyone remember where I said X?”  Someone always does. 

 

Q:  As a woman in a male dominated field did you encounter difficulties that you wouldn’t if you were a man? Has the situation towards women in the field changed the last few years, especially after the advent of some very successful women writers?

LMB:  Whatever problems may have existed earlier, by the time I strolled in as an aspiring writer in the mid-80s, science fiction seemed a pretty level playing field to me.  I have had many problems in my life as a writer, that I share with other writers, and many problems in my life as a woman that I share with other women (especially working mothers), but I can’t say as I had special problems as a woman writer or even a woman SF writer.  The writing seemed the one part of my life that I could make go well.  I speak only for myself, of course.

I don’t think the field has become harder for women, or easier for writers generally.  The internet conversation about the field that has intruded upon it seems a lot noisier, ruder, more cruel, and more pervasive and invasive.  But that’s an endemic problem with the internet, seen everywhere, and not special to SF.

 

Q:  How and when did you decide to be a writer? Did your environment, family, friends, studies play any role in that?

LMB:  Answered here, more or less:

http://www.dendarii.com/biolog.html

 

Q:  You’ve won several awards. What’s your opinion about SFF awards and how has the Sad Puppies incident affected them?

LMB:  There seems to be a lot of perplexity about how literary awards work and what they mean, some of it stemming from the very word “winning.”  Awards are not actually “won” as in a race; they are bestowed, pretty much as gifts, at the discretions of the givers.  This is never an objective process, and expecting it to be so points to a confusion of understanding.

Even “popular” awards, with a large voting base, are best understood as polls, not elections.  So any kind of campaigning or log-rolling, or slate or block voting, isn’t “rocking the vote”; it is falsifying the data set, destroying the very meaning it seeks to gain.

As far as the Hugos go, they belong to the Worldcon for the same reason that her bread belonged to the Little Red Hen in the fable; they have been created and maintained by sixty years of their volunteer fan labor.  In my observation, that labor has always been diligent and meticulously honest.  I hope the institution of the proposed new nominating rules to dilute the effects of attempted block voting will work well, though I am saddened that it has been made necessary.

[ https://en.wikipedia.org/wiki/The_Little_Red_Hen  if anyone needs the reference explained.]

 

Q:  What kind of books do you read and how many? Do they affect your own books and writing?

LMB:  I’ve been reading for sixty years, now.  That’s a lot of books.  I’ve read all kinds of things, varying over time: fantasy, science fiction, tons of history, pop science by the barge-load, mystery, romances, manga.  I don’t read horror, nor much mainstream fiction.  Lately, since I started blogging on Goodreads, I’ve been keeping an informal log of at least some of what passes under my eyes in the form of brief reviews, so people can check it out for themselves: https://www.goodreads.com/review/list/7672661

These days, I read mostly for my own pleasure, not for self-improvement.  I figure it’s all downhill from here.

I also find nonfiction videos useful, and a welcome break for my eyes from constant reading.

My reading affects my writing in that it gives me material to draw on and models to learn from, but my other kinds of life-experiences are also important.

 

Q:  The stories in you books often have to do with important topics like politics or religion. Do you research before writing? Why are realistic fantasy books that deal with such issues more popular these days than the typical epic fantasy tales of wars between orcs and elves?

LMB:  Politics are important to my characters and to my readers; not so important to me.  (I loathe politics, actually.  If I want to do something terrible to my characters, I make them deal with politics.)  Religion in my fantasies seems most interesting to me if treated realistically.  If the supernatural exists in a story, it ought to matter in some discernable ways deeper than just people flinging fireballs at each other.

My research falls into two types: general random cultural filter-feeding and personal experience, which I have accumulated my whole life; and more directed or topic-focused reading, which happens after I have an idea for a story and need material to support it.  I research as I need to, and mostly enjoy it, but at some point have to realize I am here to tell a story, not write a dissertation.

As for popularity, see the answer to the question about space opera, above.  If you want to know why things are popular in any given period, you need to ask the people who make them so, i.e., the audience.

 

Q:  What’s next? Will there be more books in your popular series or perhaps something completely different?

LMB:  In terms of work in progress, I’m hoping for something completely different, but it hasn’t come along yet.  I am semi-retired, which means I can pick and choose my projects, or kick back and just take a break.  My 2015 e-novella “Penric’s Demon”

http://www.amazon.com/Penrics-Demon-Lois-McMaster-Bujold-ebook/dp/B0114LJ3BU/ref=asap_bc?ie=UTF8

could stand alone, unusual as that seems to be in today’s storyscape, or it could spawn a sequel, but it hasn’t so far.

Finished from my point of view, but upcoming from everyone else’s, is my 17^th novel in the Vorkosigan series, Gentleman Jole and the Red Queen, which will be out in hardcover from Baen in February, 2016.  (And also as an audiobook from my faithful publisher Blackstone Audiobooks.)

http://www.amazon.com/Gentleman-Jole-Queen-Vorkosigan-Saga/dp/1476781222/ref=asap_bc?ie=UTF8

It is NOT an action-adventure, a change of pace that has taken some early readers quite aback.  Those readers who are willing to take it on its own terms as a character study seem quite pleased with it, however.  So, as ever, we’ll see.

Edited May 3, 2020 by Spark
Μειώθηκαν λίγο οι αποστάσεις μεταξύ των ερωτήσεων και των απαντήσεων.