Συνέντευξη με την Δέσποινα Μάντζαρη

[Nargathrod]

1.    Δέσποινα καλωσόρισες στο SFF.gr πες μας λίγα λόγια για εσένα. Πώς ξεκίνησες να γράφεις φανταστικό;  

Καλώς σας βρήκα και ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία. Από μικρή ήμουν φαν της λογοτεχνίας του φανταστικού, αλλά το βιβλίο που πυροδότησε την ανάγκη να φτιάξω ένα δικό μου κόσμο ήταν ‘‘Ο μάγος του Αρχιπελάγους’’, της Ursula Le Guin (όπως και τα υπόλοιπα βιβλία από τη σειρά της Γαιοθάλασσας). Το αποτέλεσμα ήταν μια τριλογία που λιβάνιζα πάνω δέκα χρόνια, αλλά τελικά την παράτησα.  Δεν είναι καλή. Αν είχε γραφτεί το 1900, ίσως και να θεωρούνταν χαριτωμένη. Ένας φίλος που τη διάβασε εντόπισε το (βασικό) πρόβλημα. Οι χαρακτήρες είχαν να αντιμετωπίσουν σημαντικές καταστάσεις, αλλά έπαιρναν τους εαυτούς τους πιο σοβαρά απ’ ότι θα έπρεπε -κι εγώ μαζί μ’ αυτούς. Μου είπε ότι η λύση είναι το τσαλάκωμα της σοβαρότητας  -και κυρίως της σοβαροφάνειας. Και μου έδωσε να διαβάσω Terry Pratchett. Αυτό ήταν. Ήταν αποκάλυψη για μένα. Κλείδωσα την τριλογία σε ένα συρτάρι και ξαλάφρωσα. Και  κάπως έτσι ξεκίνησε να στήνεται ο κόσμος του Μπίλι.  

 

2.    Σε γνωρίσαμε από το ένα ζήτημα ζωής και θανάτου. Ένα βιβλίο με μπόλικο χιούμορ και καθαρή επιρροή από τον Terry Prachett. Θεωρείς το χιούμορ ένα από τα στοιχεία που κερδίζουν τον αναγνώστη;

Προσωπικά με κερδίζει. Αρκεί να μην είναι φτηνό. Είναι πολύ εύκολο στην κωμωδία να γίνει κανείς γελοίος χωρίς να το πάρει χαμπάρι. Θέλει προσοχή, αλλά και πάλι, δεν τη γλιτώνεις πάντα. Ο Pratchett είναι για μένα πρότυπο, αλλά το ότι φαίνεται η επιρροή από αυτόν είναι μεγάλη τιμή.

Σε γενικές γραμμές η συγκεκριμένη φόρμα σου επιτρέπει να μιλήσεις μέσω αστείων καταστάσεων για τα πιο σοβαρά ζητήματα χωρίς να βουλιάζεις στην αγωνία ότι παγιδεύεσαι σε κλισέ. Το ‘‘Ένα ζήτημα ζωής και θανάτου’’ πραγματεύεται, ουσιαστικά, την απώλεια και τον θάνατο. Αυτό το συμπέρασμα, όμως, βγήκε αφότου γράφτηκε το βιβλίο. Αν σκεφτόμουν να γράψω κάτι τέτοιο θα πάθαιναν αγκύλωση τα δάχτυλα και ο εγκέφαλός μου. Κι όμως, με την πρατσετική προσέγγιση βγήκε αβίαστα. Το επικό fantasy έχει άλλη βαρύτητα. Επική. Ελπίζω να αισθανθώ έτοιμη μια μέρα να το (ξανα)πιάσω, αν και τολμώ να πω πως έγινε μια προσπάθεια για πιο epic καταστάσεις στο δεύτερο βιβλίο της σειράς του Μπίλι - που, Κθούλου θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, θα κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος του 17’.

 

3.    Πες μας τις επιρροές σου; Τι διαβάζεις; Γνωρίζεις έργα άλλων που ασχολούνται με το είδος;

Οι επιρροές είναι πολλές. Διαβάζω, διαβάζω και -ευτυχώς- το καλό fantasy (όπως και το sci-fi που αγαπώ -σχεδόν- εξίσου) φαίνεται να μην έχει τελειωμό. Terry Pratchett, Douglas Adams, J. R. R. Tolkien, Ursula Le Guin, Michael Moorcock, Isaac Asimov, George Martin, Frank Herbert, George Orwell, Philip Dick, Jules Verne και πολλοί ακόμη αποτελούν σημεία αναφοράς για το καλό βιβλίο.

 

4.    Ο Μπίλι είναι ένα παιδί με μια συγκεκριμένη – πρωτότυπη μαγική δύναμη. Πώς σου ήρθε αυτή η ιδέα; Πες μας λίγα λόγια και για τους υπόλοιπος χαρακτήρες.

Η ιδέα ήρθε κάπως απλά. Ύψωσα το βλέμμα και είδα στο απέναντι βουνό ένα αυτοκίνητο. Το κοίταξα ανάμεσα από τα δάχτυλά μου και θυμήθηκα ότι το έκανα μικρή αυτό. Σκεφτόμουν πόσο κουλ θα ήταν αν μπορούσα να κρατήσω τα αντικείμενα αυτά και να παραμείνουν μικρά ανάμεσα στα δάχτυλά μου. Και κάπως έτσι φτιάχτηκε ο Μπίλι που τα γενικότερα χαρακτηριστικά του δεν απέχουν και πολύ από ενός κλασικού εφήβου. Βαριέται, σκουντουφλάει, φωνάζει, του αρέσει το ποδόσφαιρο, ερωτεύεται.

Από τους υπόλοιπους χαρακτήρες θα ξεχωρίσω τον Λου (που είναι μισός ξωτικό και μισός τρολ) και τον Βαρόνο (ένα από τα τρία φαντάσματα που ζουν στο κάστρο του Μπίλι), αλλά μάλλον είμαι επηρεασμένη από τα επόμενα βιβλία. Στο πρώτο βιβλίο γίνεται η γνωριμία μαζί τους, αλλά οι σειρές επιτρέπουν στους χαρακτήρες να αποκτούν βάθος, να εξελίσσονται και να ωριμάζουν μέσα από τις καταστάσεις που βιώνουν. Τα storylines του Λου και του Βαρόνου νομίζω ότι (θα) είναι από τα πιο δυνατά.

 

5.    Πώς πιστεύεις ότι είναι τα πράγματα για τα βιβλία φαντασίας ελληνικής λογοτεχνίας; Τι εισπράττεις από το κοινό;

‘‘The world is changed.

I feel it in the water.

I feel it in the earth.

I smell it in the air’’.

Ο Peter Jackson έκανε το 2001, με την ‘‘Συντροφιά του Δαχτυλιδιού’’, την αρχή για μια τεράστια στροφή προς το fantasy, εντάσσοντάς το σε mainstream επίπεδα. Η τεχνολογία των οπτικών εφέ επιτρέπει πλέον  να μεταφερθούν στην μεγάλη -και τη μικρή- οθόνη αγαπημένα κλασικά και μοντέρνα έργα. Ο κόσμος τα μαθαίνει, τα αγαπά και έχουν μπει πλέον επίσημα στη ζωή όλων - οκ, πολλών.

Ακολούθησε ο Martin με την τεράστια επιτυχία του ‘‘Game of Thrones’’.  Σε αυτό το σημείο, νομίζω, το fantasy εδραιώθηκε.

Όπως σε όλο τον κόσμο, έτσι και στην Ελλάδα, το fantasy ανθίζει.  Οι συγγραφείς φανταστικού βάζουν τα δυνατά τους και οι εκδότες είναι πια πολύ θετικά προσκείμενοι απέναντι στα βιβλία του είδους. Έχουμε πολύ μέλλον μπροστά μας και ο δρόμος είναι ανοιχτός. Αισιοδοξώ για υπέροχα πράγματα.

 

6.    Πόσο καιρό σου πήρε η συγγραφή του: Ένα ζήτημα ζωής και θανάτου;

4 μέρες non-stop. Αλλά κρατούσα σημειώσεις γύρω στους έξι μήνες και το διόρθωνα άλλους τέσσερις, έχοντας πολύ σημαντική και καθοριστική βοήθεια στο κόψε-ράψε του τελικού κειμένου.  

 

7.    Εκτός από αυτό κυκλοφόρησε και από το Κέδρο την ίδια περίοδο και ένα άλλο δικό σου βιβλίο. Πες μας για αυτό.

Η ‘‘Μία, το αόρατο κορίτσι’’. Ο πλανήτης στον οποίο ζει η Μία είναι πολύχρωμος. Οι κάτοικοι πολύχρωμοι. Αλλά εκείνη δεν έχει χρώμα. Είναι διάφανη. Πέρα από την ρατσιστική συμπεριφορά που αντιμετωπίζει για την έλλειψη χρώματος στο δέρμα της από τους γύρω της (στα συντηρητικά μπλε προάστια των οποίων τυγχάνει κάτοικος), βρίσκεται αντιμέτωπη και με την ‘‘Επιχείρηση Ασήμι’’ - μιας μυστικής υπηρεσίας  που όπως φαίνεται κάνει φρικτά πειράματα σε διάφανα παιδιά και τελικά τα σκοτώνει.

 

8.    Θα μας αποκαλύψεις  τα μελλοντικά συγγραφικά  σχέδιά σου;

Ναι, αμέ, αλλά να σου πω και τα τωρινά γιατί είμαι πολύ χαρούμενη. Μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Κέδρος ‘‘Η Μι, ο Μο και το ούφο’’.  Είναι παιδικό, είναι fantasy, αλλά είναι και sci-fi. Γι’ αυτό και στο εξώφυλλο υπάρχουν ένας δράκος και ένας ιπτάμενος δίσκος.

Το πιο άμεσο σχέδιο για το μέλλον είναι το δεύτερο βιβλίο του Μπίλι που ξεκινάει με ένα πάρτι μασκέ, αλλά μπλέκεται με παράλληλους κόσμους και τον Ζάθορ Ντ’ Όρξο - έναν ισχυρό μάγο που θέλει να εξουσιάσει όλους τους κόσμους. Πρέπει να ομολογήσω ότι σε αυτό το βιβλίο έχω κατακλέψει τον Moorcock - που επιτρέπει τις κλεψιές, το έχω τσεκάρει.

Όσο για τα επόμενα έχω αφοσιωθεί στη σειρά του Μπίλι. Έχει γραφτεί ήδη το τρίτο, και έχουν στηθεί το τέταρτο και το πέμπτο. Στα ενδιάμεσα πλάνα υπάρχουν ιδέες για ένα παιδικό fantasy. Προς το παρόν τρέχω να προλάβω τα σκίτσα για το δεύτερο βιβλίο του Μπίλι.

 

Ευχαριστώ και πάλι για τη φιλοξενία και την υποστήριξη. Εύχομαι καλή συνέχεια σε ό,τι φανταστικό κάνετε. Όλα τα nerds της Ελλάδας είμαστε ευγνώμονες. May the Force be with you!

Edited May 3, 2020 by Spark
Προστέθηκε αρίθμηση στις συνεντεύξεις και μειώθηκε λίγο η απόσταση μεταξύ των ερωτήσεων για ευκολία στην ανάγνωση.