Η εξορία του προσώπου - Π. Μ. Ζερβός

[BladeRunner]

Τίτλος: Η εξορία του προσώπου
Συγγραφέας: Π. Μ. Ζερβός
Εκδόσεις: Night Read
Σελίδες: 150
Έτος έκδοσης: 2017

Quote

 

Ένα έτος διαρκεί η ιστορία. Τέσσερις εποχές, τέσσερις διαφορετικές μορφές του φόβου.

Με αφετηρία την Άνοιξη και πολιορκημένος από ένα τρομαχτικό, αγωνιώδες όνειρο, ο αφηγητής βλέπει τη ζωή του να καταρρέει, και, μην μπορώντας να βρει βοήθεια από πουθενά, γίνεται έρμαιο μιας κατάστασης που τον υπερβαίνει.

Χρησιμοποιώντας τις συμβάσεις (ακόμα και τα κλισέ) που συγκροτούν την πεζογραφία φρίκης, το μυθιστόρημα "Η Εξορία του Προσώπου" αποτελεί μια σάτιρα, ένα ψυχαγωγικό ανάγνωσμα αλλά και μια αλληγορία για όσα ζει ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος.

 

Κριτική:

Τον Σεπτέμβριο του 2015 είχα βρει κοψοχρονιά σε παλαιοβιβλιοπωλείο το "Ανάμεσα", μια αγορά εντελώς στα τυφλά. Θυμάμαι ότι το διάβασα την ίδια κιόλας μέρα που το αγόρασα και ότι με είχε αφήσει εξαιρετικά ικανοποιημένο. Ήταν ένα βιβλίο ιδιαίτερο, διαφορετικό, αινιγματικό, παράξενο, αλλά συνάμα ευκολοδιάβαστο και εθιστικό. Γι'αυτό και το "Η εξορία του προσώπου" που κυκλοφόρησε φέτος, ήταν πολύ ψηλά στην λίστα με τα υπό αγορά βιβλία από το φετινό ΦantastiCon.

Ξεκινώντας το βιβλίο, δεν ήξερα τι ακριβώς να περιμένω από άποψη πλοκής, μιας και η περίληψη στο οπισθόφυλλο είναι αρκετά λιτή και αινιγματική, δεν μαρτυράει και πολλά πράγματα. Πιστεύω ότι καλά κάνει και είναι έτσι αινιγματική, γιατί οι εκπλήξεις θα είναι περισσότερες και η όλη αναγνωστική εμπειρία σαφώς πιο έντονη και αγωνιώδης. Η πλοκή είναι απλή και κατανοητή με μια πρώτη ματιά, αλλά τελικά μπορεί να λειτουργήσει όχι μόνο σαν μια ιστορία φρίκης και τρόμου, αλλά και σαν μια αλληγορία για την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Η δύναμη του βιβλίου κρύβεται στην λιτή και παράλληλα υποβλητική αφήγηση του ανώνυμου πρωταγωνιστή, την ολοένα και αυξανόμενη αγωνία, την εναλλαγή εικόνων, διάθεσης και συναισθημάτων, στην όλη πορεία κατάπτωσης, που ξεκινάει με ένα αναθεματισμένο όνειρο.

Με λίγα λόγια, η γραφή του Ζερβού είναι εξαιρετική, χωρίς περιττολογίες και φιοριτούρες, με τις κατάλληλες περιγραφές σκηνικών και συναισθημάτων. Επίσης, η ατμόσφαιρα είναι από την αρχή μέχρι το δυνατό και μυστηριώδες τέλος, άκρως κλειστοφοβική και παράξενη. Γενικά έχουμε να κάνουμε με ένα μικρό διαμαντάκι. Και δεν είναι μόνο η ιστορία και η γραφή σε εξαιρετικό επίπεδο ποιότητας, είναι και όλη η έκδοση, από την γραμματοσειρά, το πολυτονικό σύστημα και την επιμέλεια του κειμένου, μέχρι το εξώφυλλο και την βιβλιοδεσία. 

8.5/10

[Naroualis]

Ξεκινώντας να διαβάσεις την Εξορία του Προσώπου, θα βρεθείς να ακολουθείς μια ρουτίνα. Μια ρουτίνα τόσο ρουτινιάρικια, που δε χρειάζεται παρά μόνο τις ελάχιστες, τις κατά το δυνατόν λιγότερες λέξεις για να την περιγράψεις. Την ξέρεις αυτήν την ρουτίνα, δε χρειάζεται να πεις περισσότερα πράγματα γι’ αυτήν.

Όταν αυτή η ρουτίνα διακόπτεται, δεν ξέρεις γιατί συμβαίνει αυτό. Επίσης δεν ξέρεις γιατί διαταράσσεται η ρουτίνα σου, αφού αυτά που περιγράφονται είναι μέρος της ίδιας της ζωής. Και πάλι, λίγες λέξεις θα χρειαστείς. Λίγα βλέμματα, λίγα νοήματα ίσως. Αδιάφορα, κάποιες φορές.

Κι όταν όλο το οικοδόμημα της κανονικότητάς σου καταρρέει μέσα σε στάχτη και μπουχό, πνίγεται από την πείνα του στομαχιού και των γεννητικών οργάνων, τότε δεν έχεις χρόνο για πολλές κουβέντες, ένα τράβηγμα από το μανίκι, ένα σβήσιμο του ηλεκτρικού, αρκούν, τι νόημα έχουν οι περιγραφές, αφού την πείνα δεν μπορούν να κορέσουν;

Κι ύστερα το ίδιο σου το σώμα σε απορρίπτει και τότε τι να πεις πια; Τι σου μένει να πεις όταν πια άνθρωπος δεν είσαι;

Μην περιμένετε την κατάλληλη στιγμή για να διαβάσετε αυτό το βιβλίο. Όλες οι στιγμές είναι κατάλληλες γι’ αυτό, γιατί περιέχει τα απολύτως απαραίτητα. Κι ενώ στα χέρια άλλων, αυτή η στέγνια η λεκτική θα ήταν σκέτη καταστροφή, για τον Παναγιώτη Μ. Ζερβό είναι ο μόνος δρόμος. Άλλος θα χρειαζόταν σάλτσα για να καλύψει τα κενά του. Ο Παναγιώτης ξέρει πως θα ήταν καλύτερα να παρουσιαστεί μπροστά σας ξεκάθαρος, λιγόλογος, σταράτος. Χωρίς να του λείπει τίποτε, αλλά και χωρίς να μουδιάζει το αναγνωστικό σας αισθητήριο με περιττούς βερμπαλισμούς.

Θα σας παρασύρει στον εφιάλτη που μπορεί κανείς να ζήσει καταμεσίς στον Πειραιά που γνωρίζουμε. Και θα σας αρέσει.

[Ballerond]

Πήρα το βιβλίο για τρεις βασικούς λόγους:
1) Από άτομα που εμπιστευόμουν άκουσα ότι άξιζε και με τα χίλια
2) Από το πολύ ωραίο και προσεγμένο εξώφυλλο
3) Επειδή άνοιξα μία σελίδα στην τύχη (το κάνω συχνά) και με έπεισε απόλυτα μόνο και μόνο από την σελίδα.

Δεν περίμενα ότι θα το τελειώσω σε ένα βράδυ. Το ξεκίνησα την ίδια μέρα που το αγόρασα και το τελείωσα λίγες ώρες μετά (και παραπάνω σελίδες να ήταν, δεν νομίζω να είχα πρόβλημα να το συνεχίσω).
Θεωρώ ότι είναι ένα από τα καλύτερα συγγραφικά δημιουργήματα στον Ελληνικό τρόμο το τελευταίο διάστημα - μπορεί και παραπάνω. Είναι τόσο σύγχρονο αλλά και τόσο κλασικό. Τόσο απόλυτο αλλά και τόσο γενικό. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ο αφηγητής που περιγράφει την ιστορία έχει πολλές ταυτότητες. Την ταυτότητα του ιδ. υπάλληλου, του ενοίκου διαμερίσματος, του γιου, του κολλητού, του πρώην γκόμενου, του νυν κτλ. Αλλά δεν έχει όνομα. Ποτέ δεν μαθαίνουμε το όνομά του και ποτέ δεν μας αφήνει ο συγγραφέας να δεθούμε με εύκολο τρόπο συναισθηματικά μαζί του.
Μέσα από τέσσερις εποχές, βιώνει μαζί με τους γύρω του, μία πρωτόγνωρη κατάσταση στην οποία περνάει από την παραίτηση και την λήθη στην έξαψη και τούμπαλιν. Ένας εφιάλτης είναι αρκετός για να τον βγάλει από την καθημερινότητα του, από την "ασφάλεια" που είχε χτίσει γύρω του, από την φούσκα με την οποία προστατευόταν στον πραγματικό κόσμο.
Ξεκινάει ένα ταξίδι το οποίο μοιάζει να έχει σκοπό μόνο να τον εκμηδενίσει(;) και να του δώσει μία υπόσταση απόλυτη, αέναη και τελικά μη - ανθρώπινη. Αν ήταν άνθρωπος ποτέ...

Η γραφή του βιβλίου είναι αυτό που λέμε "η αριστοτεχνία της κοπτοραπτικής". Οι λέξεις είναι προσεγμένες μία προς μία, δεν υπάρχει πουθενά περιττή περιγραφή, γλαφυρές αναπαραστάσεις, φανφαροειδής εικόνες. Υπάρχει ο κόσμος, ο αφηγητής, εμείς κι ο εφιάλτης. Πράγματα απλά, πράγματα ξεκάθαρα, πράγματα γνήσια.
Η ροή είναι αβίαστη, δεν χωλαίνει πουθενά κι όσο βυθίζεσαι στην παράνοια του πρωταγωνιστή τόσο νιώθεις μία ανατριχίλα γύρω σου - απροσδιόριστη στην αρχή - η οποία παραμένει με το που διαβάσεις και την τελευταία λέξη.
Μία ανατριχίλα το οποίο δείχνει πόσο δεδομένα έχουμε κάποια πράγματα, πόσο βολευόμαστε στην φούσκα που έχουμε μπει και πόσο αρνούμαστε να αντιληφθούμε τον κίνδυνο της παρακμής που ελοχεύει ανά πάσα στιγμή.

Θα μπορούσα να γράφω παραγράφους επί παραγράφεων για τα συναισθήματα που περνάνε μέσα από το βιβλίο αλλά προτιμάω να σταματήσω εδώ.
Ευχαριστώ τον Παναγιώτη Ζερβό γι αυτό το βιβλίο και το προτείνω ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ σε όσους θέλουν να σκαλίσουν, έστω κι ελάχιστα, την επιφάνεια της ύπαρξής τους με κίνδυνο να δουν πράγματα που ίσως τους μείνουν χαραγμένα για πάντα

[Solonor]

Εξαιρετικό γράψιμο –ακριβές, λιτό. Κάθε λέξη είναι εκεί που πρέπει και δεν περισσεύει ούτε κόμμα. Έχει και μια αόρατη ιδιαιτερότητα στον τρόπο που καρφώνονται οι παράγραφοι. Και μόνο για την πρόζα, νομίζω πως θα μπορούσα να διαβάσω βιβλίο του Ζερβού που να περιγράφει μια καθημερινή μέρα στη δουλειά του. Στην «Εξορία του προσώπου», ευτυχώς δεν το κάνει αυτό κι όταν ο πρωταγωνιστής πάει στη δουλειά, κάτι δεν… 
Δεν το σποϊλεριάζω. 
Το βιβλίο είναι ιδιαίτερο. Είναι μεν τρόμου και μάλιστα δυνατό, έχει ανατριχιαστικές σκηνές, έχει κλιμάκωση, ρυθμό, σασπένς, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Στο τέλος σου αφήνει και κάτι παραπάνω, ένα σχόλιο ας πούμε. 
Αν βρίσκω ένα μειονέκτημα, είναι το μέγεθος. Όχι πως δεν του ταιριάζει, ίσα-ίσα ακόμα κι αυτό είναι αυτό που πρέπει να είναι, αλλά ομολογώ πως θα ήθελα να διαβάσω μεγαλύτερο κείμενο του Ζερβού. Κι είναι κι ευκολοδιάβαστο το άτιμο και φεύγει γρήγορα… Ας είναι, δεν θα γκρινιάξω.
Μια μικρή, μεγάλη νουβέλα.

[Solonor]

Επίσης, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην αναλογία επιπέδου πρόζας και σεμνότητας του συγγραφέα. 

Ειδικά οι συγγραφείς τρόμου που ουρλιάζουν με τηλεβόα κάθε φιλικό χτύπημα στον ώμο που δέχονται για τα κείμενά τους, έχουν να μάθουν πολλά από τον Ζερβό. 

Edited November 12, 2017 by Solonor