Fantasy Προσδοκίες

[Cassandra Gotha]

Βρήκα ένα πολύ παλιό νήμα συζήτησης, με θέμα "τι περιμένετε από ένα βιβλίο φαντασίας". Δηλαδή, κάθε φορά που ανοίγουμε ένα βιβλίο φαντασίας, τι θέλουμε να διαβάσουμε για να ικανοποιηθούμε. Επειδή δεν ήθελα να φέρω στην επιφάνεια ένα νήμα δεκαπέντε χρόνων, είπα να κάνω μία καινούργια ερώτηση, λίγο-πολύ παρόμοια:

Τι προσδοκίες έχουμε από ένα βιβλίο fantasy, που δεν τις έχουμε από κάποιο άλλο είδος, ας πούμε science fiction ή horror (ή ρεαλισμός, ή... ) ;

 

Εγώ προτιμώ το fantasy γιατί μου αρέσει να διαβάζω για το εξωπραγματικό που προϋπήρχε των ανθρώπων, είναι μέρος του κόσμου, της φύσης. Ενώ, στην επιστημονική φαντασία, για παράδειγμα, ασχολούμαστε με την τεχνολογία και τις επιστήμες (εντάξει, κυρίως, αν και υπάρχουν και τα εξωγήινα και εξωανθρώπινα και κάπου εδώ χάνω το επιχείρημα και πρέπει να το σκεφτώ λίγο καλύτερα ).

Ωραία. Ας κάνω μία λίστα:

1. Χαρακτήρες που είναι πραγματικοί. Αυτό το ζητώ κι από όλα τα άλλα είδη λογοτεχνίας (πεζογραφίας) που υπάρχουν. Δηλαδή, να νιώθω τον πρωταγωνιστή (και την παρέα του) σαν φίλους. Να αντιπαθώ ή να φοβάμαι ή να σέβομαι αλλά να μου τη σπάνε οι χαρακτήρες που του τη σπάνε κι εκείνου. Δεν με ενδιαφέρει ένας ήρωας που είναι εκεί για να μου παρουσιάσει τον κόσμο του και να κουνάει τα χέρια του εξολοθρεύοντας εχθρούς και σπάζοντας εμπόδια. Θέλω να ξέρω πώς του αρέσει ο καφές του, ακόμα καλύτερα και το γιατί.  (Όχι στο σημείο ανούσιας, βαρετής φλυαρίας τύπου Μουρακάμι).
2. Πάνω στο θέμα των χαρακτήρων, έχω κάτι που αξίζει να σημειωθεί ξεχωριστά. Κι αυτό είναι ότι δεν με ενδιαφέρει να διαβάζω για ασφαλείς ανθρώπους. Δηλαδή, για κάποιους που δεν έχουν ένα μικρούλι, τόσο δα αρνητικό στη ζωή τους, που η μαμά κι ο μπαμπάς τούς αγαπούσαν, ήταν όμορφοι κι έξυπνοι και πρώτοι στο σχολείο, ξέρω 'γω, είχαν τα καλύτερα γκομενάκια και λεφτά και μια γυαλιστερή μπέμπα ιπτάμενη σκούπα και όλα αυτά άλλαξαν όταν ο Μέγας Κακός ήρθε στην πόλη κι αυτοί (οι τέλειοι με τα αστραφτερά μαλλιά και δόντια) πήραν τα όπλα και τα μαγικά ραβδιά για να τον διώξουν. Δεν αναφέρομαι σε κανένα γνωστό βιβλίο, φυσικά. Απλά, λέω ότι θέλω να διαβάζω για κάποιον που έχει, αν όχι ένα πονεμένο παρελθόν, τουλάχιστον ένα που να περιλαμβάνει έστω ένα σπασμένο πόδι ή μια κατάρα. Κάτι περισσότερο από γκομενικά προβλήματα στην εφηβεία. Ωραία, κι αυτό λοιπόν δεν είναι αποκλειστικότητα του fantasy.
3. Κοσμοπλασία που να στέκει, αλλά να μη μου σπάει και τα ούμπαλα. Δηλαδή, να μην μου αραδιάζει τις σημαντικότερες πόλεις του κράτους ή τους μεγαλύτερους και στρατηγικά σημαντικότερους ποταμούς, ούτε με κάθε λεπτομέρεια το σύστημα διακυβέρνησης, εάν αυτά δεν έχουν άμεση σχέση με την κατανόηση της υπόθεσης και πλοκής. Από την άλλη, να μη με αφήνει να βολοδέρνω σαν χαμένη, ρωτώντας δεξιά κι αριστερά "τι γίνεται ρε παιδιά κι εσείς ποιοι είστε;" Τσεκ. Κι αυτό πάει παντού.
4. Να έχει μία ενδιαφέρουσα υπόθεση και, ει δυνατόν, πλοκή. Δηλαδή, μπορεί να είναι μία ιστορία τύπου Α-Β-Γ, να μην έχει πλοκή, να μην περιπλέκονται τα πράγματα, αλλά να είναι ενδιαφέρον το θέμα. Μία πλοκή, για να με κρατήσει, θα πρέπει να απασχολεί προσωπικά τους πρωταγωνιστές. Μπορεί να είναι μία συλλογική υπόθεση, αλλά, αν δεν εμπλέκεται ο κύριος χαρακτήρας πολύ προσωπικά, την παρακολουθώ με λιγότερο ενδιαφέρον. Ωραία. Δεν θέλω χλιαρότητες. Κι αυτό πάει σε όλα τα είδη (και το ίδιο μου το θέμα αρχίζει και μπάζει ).
5. Μαγεία! Ναι, το βρήκα. Και όταν λέω "μαγεία", εννοώ κάτι πιο δύσκολο από μπάλες φωτιάς και κεραυνούς. Τουλάχιστον, ας είναι λίγο απαιτητικό για τον χρήστη. Αλλά αυτό που με τρελαίνει, είναι η μαγεία που με εκπλήσσει, που προοικονομείται, που δεν την περιμένω κι έρχεται, αλλά όταν έρχεται αναφωνώ: "Ε, βέβαια!" Και πάλι, μιλάμε για καλό γράψιμο. Αλλά, χα, εδώ σας έχω: η μαγεία είναι προνόμιο του fantasy!
6. Μύθους από τον δικό μας κόσμο που αλλάζουν, μασκαρεύονται, περιπλέκονται και αλληλεπιδρούν με μύθους κατασκευασμένους από τον συγγραφέα, σε σημείο που ψάχνω "αν αυτό υπάρχει στη λαογραφία κάποιου μέρους". Κι αυτό, βέβαια, μπορεί να υπάρχει και σε άλλα είδη, όπως στον τρόμο, αλλά πιστεύω πως στη φαντασία είναι νόμος.
7. Μάχες (είχα γράψει "μάζες". Μπορεί και γάζες; ) Μάχες, κακά τα ψέματα, fantasy χωρίς ούτε μία μπουνιά, μια μαχαιριά, μια ραβδιά... ε, όχι. Δηλαδή, ένα fantasy με μαγεία από απόσταση (βουντού στυλ; ) και μόνο, μάλλον θα με αφήσει ανικανοποίητη. Και όταν λέω μάχες, κλίνω πιο πολύ σε ολιγάριθμες. Οι στρατιές με κάνουν να βαριέμαι, αλλά και πάλι, όταν πρέπει, πρέπει. Αυτό δεν είναι κάτι που ψάχνω σε άλλα είδη λογοτεχνίας, αν και μπορεί και υπάρχει σε όλα, μάλλον. Οι μάχες για μένα είναι ενδιαφέρουσες μόνο όταν παίζουν σπαθιά και μαγεία (και όχι αυτόματα και σιδερογροθιές ή διαστημικά αποτέτοια).
8. Μπουκαλάκια με δηλητήρια, μαγικά φίλτρα και καταπλάσματα, μαντζούνια (μαντολάτα) και ελιξήρια. (Η βότκα στα βιβλία της σειράς Night Watch του Λουκιανένκο μετράει.) 
9. Δράκοι. Ζωντανοί ή νεκροί, τουλάχιστον ας είναι κομμάτι της ιστορίας, έστω και μακρινό. Fantasy χωρίς δράκους... ξέρω 'γω; Εντάξει, υπάρχει, πώς δεν υπάρχει, αλλά... ξέρω 'γω;
10. Και, κάτι τελευταίο, για να ολοκληρωθεί ο δεκάλογος: διαβάζω fantasy για να χαλαρώσω, να βουλιάξω σε έναν άλλο κόσμο. Ναι, ίσως σε άλλους να λειτουργεί καλύτερα (ή εξίσου καλά) κάποιο άλλο είδος λογοτεχνίας γι' αυτό, αλλά σ' εμένα αυτό το κάνει το fantasy.

Για πείτε, εσείς τι θέλετε από ένα βιβλίο φαντασίας; Και γιατί πιάνετε αυτό κι όχι το διπλανό του από τη βιβλιοθήκη;

Edited September 13, 2019 by Cassandra Gotha

[Blacksword]

Τα κλισέ γενικά δεν με πειράζουν, αρκεί να μην είναι στα όρια του γελοίου. Αλλά όταν ξεκίνησα να διαβάζω φαντασία με ένοιαζε μονάχα να περνάω καλά. Πλέον, και μετά από μια πληθώρα βιβλίων, ψάχνω τέσσερα πράγματα: χαρακτήρες, κοσμπλασία, (ποιοτική) γραφή και ιστορία. Αν δεν υπάρχουν τουλάχιστον δύο από αυτά με έχει χάσει εντελώς. 

[Silvertooth]

Πέρα από τα αυτονόητα (γραφή, χαρακτήρες, πλοκή) που είναι σημαντικά για κάθε βιβλίο ανεξαιρέτως, θα έλεγα ότι στο φάντασυ συγκεκριμένα, περιμένω και ένα σύστημα μαγείας που να είναι καλοδουλεμένο. Ειδικά αν η μαγεία είναι πολύ σημαντική για την ιστορία, περιμένω να μάθω πέντε πράματα για το πώς δουλεύει, τους περιορισμούς και τους κανόνες της. Αν τώρα μου χτίσει και στρατηγική με βάση τους κανόνες που έχει θεσπίσει νωρίτερα, και οι μάχες δεν περιορίζονται στο "φάε ένα φωτεινό, μπλε fireball στη μούρη" ε ντάξει, θα ξετρελαθώ.

Πέρα από τη μαγεία, είναι εκπληκτική η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που μπορεί να δημιουργηθεί από το υπερφυσικό. Μπορείς στον κόσμο να έχεις ποικιλόμορφα πλάσματα, που σκέφτονται διαφορετικά, έχουν αλλόκοτη ανατομία, παραπάνω αισθήσεις. Μπορείς να εξερευνήσεις κοινωνικά συστήματα που στον πραγματικό κόσμο ούτε που θα τα φανταζόσουν.

Σημαντικό επίσης, ότι στο φάντασυ έχει πιο πολλές εκφάνσεις η εξουσία και η δύναμη. Πχ, ο λεπτοκαμωμένος μάγος μπορεί να νικήσει σε μάχη με μια κίνηση του χεριού οποιονδήποτε μπρατσαρά. Γενικά αυτό που η εμφάνιση μπορεί να είναι απατηλή με εξιτάρει.

[Zaratoth]

8 hours ago, Blacksword said:

Πλέον, και μετά από μια πληθώρα βιβλίων, ψάχνω τέσσερα πράγματα: χαρακτήρες, κοσμπλασία, (ποιοτική) γραφή και ιστορία. Αν δεν υπάρχουν τουλάχιστον δύο από αυτά με έχει χάσει εντελώς. 

Δεν θα μπορούσα να το περιγράψω καλύτερα, οπότε περιορίζομαι στο να το αντιγράψω.