Το φαινόμενο Mary Sue (και Gary Stu)

[AlienBill]

Πολύ συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια σχετικά με το φαινόμενο Mary Sue.

Η Μary Sue ήταν μια ηρωίδα που είχε εμφανιστεί σε fan fiction ιστορίες του Star Trek και επομένως μας αφορά άμεσα, καθώς έχει σχέση με τη λογοτεχνία του φανταστικού.

H Mary Sue ήταν μια πανέξυπνη καταφερτζού και όλα στην ιστορία λειτουργούσαν υπέρ της. Επισκίαζε τους άλλους ήρωες των ιστοριών της, καθώς όλες οι υποπλοκές εξυπηρετούσαν το να δείξουν πόσο κορυφαία και σημαντική ήταν η Mary Sue.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι αναγνώστες αντιμετώπιζαν μια μεγάλη δυσκολία στο να ταυτιστούν με έναν χαρακτήρα που δεν είχε καμία απολύτως ατέλεια. Μάλιστα διαπίστωναν ότι η Mary Sue αποτελούσε μια εξιδανικευμένη εκδοχή της προσωπικότητας του εκάστοτε συγγραφέα και/ή την ενσάρκωση μιας φαντασίωσης.

Η αντίστοιχη αντρική εκδοχή του χαρακτήρα, ονομάστηκε από τους αναγνώστες Gary Stu.

Σύντομα άρχισαν οι συζητήσεις στους λογοτεχνικούς κύκλους, σχετικά με το αν κάποιοι από τους ήδη υπάρχοντες ήρωες μπορούν να ενταχθούν στην κατηγορία Mary Sue/ Gary Stu.

Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι ο Superman είναι ένας Gary Stu. Αυτό δεν απέχει πολύ από την αλήθεια καθώς ο εν λόγω υπερήρωας αποθαρρύνει πολλούς από το να ασχοληθούν μαζί του, διότι είναι τέλειος σε όλα.

Οι φαν του ήρωα όμως επισήμαναν κάτι που έχει σημαντική βάση: Οτι ακόμη και ο πανίσχυρος σούπερμαν, μετατρέπεται σε έναν κοινό θνητό όταν εκτίθεται σε ένα πέτρωμα που έχει την ιδιότητα να μειώνει σημαντικά τη δύναμή του: Στον κρυπτονίτη. Στην πλειοψηφία των ιστοριών του, έρχεται αντιμέτωπος με προκλήσεις πολύ πιο ισχυρές από αυτόν, ή εκτίθεται από τους εχθρούς του στον κρυπτονίτη, ώστε να χάσει τις δυνάμεις του προσωρινά. Επιπλέον αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να "ταιριάξει" με τους άλλους ανθρώπους διατηρώντας μυστική την ταυτότητά του, ενώ στον ερωτικό τομέα με τη Λόις Λέην, δεν διαφοροποιείται καθόλου από τους κοινούς θνητούς.

Βλέπουμε λοιπόν ότι ακόμη και όταν κάποιος χαρακτήρας εμφανίζει πανίσχυρες δυνάμεις, υπάρχουν τρόποι ώστε να αποφύγουμε να τον εντάξουμε στο στερεότυπο Mary Sue. Σημασία έχει επίσης αυτό που λέμε "η διαδρομή του ήρωα". Μπορεί κάποια στιγμή στην ιστορία, ο πρωταγωνιστής να γίνει υπεράνθρωπος και ιδανικός σε όλους τους τομείς. Ωστόσο ο αναγνώστης θα πρέπει να παρακολουθήσει τη γεμάτη αντιξοότητες διαδρομή που έχει κάνει μέχρι να φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο. H Mary sue (και ο Gary Stu) έχουν γεννηθεί τέλειοι και δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα στον αναγνώστη. Στην καλύτερη περίπτωση, είχαν στο παρελθόν μια τέτοια διαδρομή, ωστόσο, πέρα από κάποιες αναφορές, δεν γνωρίζουμε τίποτα σχετικά με αυτή.

Οι αναγνώστες ταυτίζονται περισσότερο με χαρακτήρες που έχουν ατέλειες και που αντιμετωπίζουν ουσιαστικές προκλήσεις, ειδικά όταν οι χαρακτήρες αυτοί είναι πρωταγωνιστές του εκάστοτε μυθοπλαστικού έργου. Το γεγονός αυτό άλλωστε, καθιστά μια θετική έκβαση της ιστορίας, ακόμη πιο λυτρωτική για τον αναγνώστη.

Όσο περνούσε ο καιρός, τόσο γινόταν αντιληπτό, ότι το να προσδώσει ο εκάστοτε συγγραφέας ένα ταλαίπωρο και καταφρονεμένο backstory σε έναν χαρακτήρα που κατά τ' άλλα εμφανίζεται ως Mary Sue, δεν έχει κάποιο θετικό αντίκτυπο στην ιστορία του. Σε πολλές περιπτώσεις, οι δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει στη ζωή του ο Gary Stu ή η Mary Sue δεν αποτελούν δομικό κομμάτι της κεντρικής πλοκής αλλά αφορούν ένα παρελθόν, το οποίο δεν αναλύεται σχεδόν καθόλου. Η τακτική αυτή, αυξάνει τις πιθανότητες να εκλάβει ο αναγνώστης το μη επαρκώς εξερευνημένο παρελθόν, ως μια "δικαιολογία" που παρέχεται από τον συγγραφέα, προκειμένου να ενισχύσει την ξιπασμένη τελειότητα που εμφανίζει ο Gary Stu ή η Mary Sue στο παρόν.

Τα παραπάνω έχουν καταγραφεί επίσημα στις συζητήσεις που έχουν γίνει μεταξύ των αναγνωστών και στις μέρες μας, τείνουν να αποτελέσουν λογοτεχνικές συμβουλές.

Προσωπικά, θεωρώ ότι το "ταλαίπωρο backstory" που δίδεται στους Mary Sue, κάτι μου θυμίζει. Αναφέρομαι  στο στερεότυπο του πρωταγωνιστή, ο οποίος ενώ έχει ένα βίαιο και αιματηρό παρελθόν, εμφανίζεται στην κυρίως πλοκή σαν αντιήρωας ή -ακόμη χειρότερα- σαν μεταμελημένος. Διότι πολλές φορές λειτουργεί ως μεταμελημένος, με προφάσεις που δεν επαρκούν για να τεκμηριώσουν τη μεταστροφή του. Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα, να διαβάζουμε την ιστορία ενός εκτελεστή που στο παρελθόν δολοφονούσε αθώους δίχως δεύτερη σκέψη και στο παρόν να τον βλέπουμε να τα βάζει μόνο με "κακούς" (και αυτούς ακόμη να τους πυροβολεί στα πόδια προκειμένου να τους εξουδετερώσει). Και παράλληλα να γίνονται φευγαλέες αναφορές σχετικά με το πόσο βίαιος και αιμοβόρος ήταν στο παρελθόν. Όλα αυτά, γιατί ο συγγραφέας αποφάσισε στο παρόν να τον εμφανίσει ως "αντιήρωα με αμαρτωλό παρελθόν". Ίσως σε αυτές τις περιπτώσεις να απαιτούνται κάποια αναλυτικά flashbacks στα οποία να καθίσταται σαφές το πόσο "κακός" υπήρξε ο κακός, πριν αποφασίσει να χαράξει μια νέα ρότα στη ζωή του. Επίσης να τεκμηριώνεται η μεταστροφή του από γεγονότα και εξελίξεις που να τη δικαιολογούν πλήρως.

Σε κάθε περίπτωση, η αποφυγή του στερεότυπου των Mary Sue και Gary Stu τείνει να κατοχυρωθεί σαν επίσημος λογοτεχνικός κανόνας.

Δείτε και το παρακάτω σατυρικό βίντεο, σχετικά με το πώς να φτιάξετε έναν Mary Sue.

 

Edited January 4, 2020 by AlienBill

[Alexz]

Πιστεύω το wattpad είναι γεμάτο Mary Sues'

Γαμάτο το terrible writing advice, το παρακολουθώ τα τελευταία δύο χρόνια, αν και τελευταία έχει πέσει κάπως η ποιότητα. Είναι καλύτερα τα διαφημιστικά σποτάκια που κάνει στο τέλος (μέση θα έλεγα, μιας και οι χορηγοί είναι το μισό βιντεάκι), για αυτό και εξακολουθώ να το παρακολουθώ 😋

Το βίντεο με τη Mary Sue είναι πιστεύω το δεύτερο καλύτερο μετά από αυτό...

 

[AlienBill]

Δεν τον έχω παρακολουθήσει αρκετά. Το έβαλα έτσι, για να υπάρχει και κάποιο βίντεο στην ανάρτηση. Πάντως πλάκα έχει 🤣

Το φαινόμενο έχει συζητηθεί πολύ πριν το βίντεο.

Ξεκίνησε το 1973 όπως αναφέρεται εδώ. Η πρώτη Mary Sue ήταν ηρωίδα παρωδίας που σατύριζε τα στερεότυπα στο fan fiction. Την έγραψε η Paula Smith.

https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Sue

Εντελώς υποκειμενικά, αν τυχόν διαπιστώσω ότι υπάρχει Mary Sue σε ιστορία που διαβάζω, δεν πρόκειται να την μισήσω στην περίπτωση που υπάρχουν αρετές άλλου είδους εντός της.

Ωστόσο, ως λογοτεχνική συμβουλή, καλό είναι να υπάρχει.