Έρικ Άμπλερ (Eric Ambler)

[BladeRunner]

Ο Έρικ Άμπλερ (1909-1998) ήταν Άγγλος συγγραφέας και σεναριογράφος, γνωστός κυρίως για τα κατασκοπευτικά και αστυνομικά του θρίλερ. Χαρακτηρίζεται συχνά ως επινοητής του σύγχρονου πολιτικού θρίλερ, που επηρέασε συγγραφείς όπως τον Γκράχαμ Γκριν και τον Τζον Λε Καρέ, ο οποίος τον έχει χαρακτηρίσει ως την "πηγή από την οποία όλοι μας αντλούμε έμπνευση". Τα πιο πολυδιαβασμένα έργα του είναι τα "Η μάσκα του Δημητρίου", "Επικήδειος για έναν κατάσκοπο", "Ταξίδι στο φόβο" και "Τοπ Καπί", ενώ όσον αφορά την καριέρα του σαν σεναριογράφος, είχε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ, για το σενάριο της ταινίας The Cruel Sea (1953), ενώ επίσης έγραψε σενάρια για αρκετές άλλες ταινίες, όπως οι: The Way Ahead (1944), The Passionate Friends (1949), The Purple Plain (1954), A Night to Remember (1958), The Wreck of the Mary Deare (1959) κ.α.

Οι σχετικά γνωστές ταινίες Journey Into Fear (1943), Background to Danger (1943), The Mask of Dimitrios (1944), The October Man (1947) και Topkapi (1964) βασίζονται σε βιβλία του.

Βιβλία του συγγραφέα που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά:

01. The Mask of Dimitrios - Η μάσκα του Δημητρίου (Άγρα)
02. Epitaph for a Spy - Επικήδειος για έναν κατάσκοπο (Οξύ)
03. Journey Into Fear - Ταξίδι στο φόβο (Ερατώ)
04. The Light of Day - Τοπ Καπί (Παρατηρητής/Public Βιβλιοθήκη)
05. Background to Danger - Παιχνίδι με τον κίνδυνο (Κριτική)
06. Judgment on Deltchev - Η δίκη του Ντέλτσεφ/Υπόθεση Ντελτσώφ (Παρατηρητής/Κριτική)
07. Passage of Arms - Επικίνδυνο πέρασμα (Opus Magnum)
08. The Schirmer Inheritance - Η κληρονομιά των Σίρμερ (Opus Mugnum)
09. The Levanter - Ο Λεβαντίνος (Opus Magnum)
10. The Intercom Conspiracy - Εσωτερική συνωμοσία (Opus Magnum)
11. The Care of Time - Παλεύοντας με το χρόνο (Opus Magnum)
12. Dirty Story - Βρόμικη ιστορία (Άγρα)

[BladeRunner]

Επικίνδυνο πέρασμα

Το 2009 και το 2010, όταν ήμουν ακόμα μαθητής της Γ' Λυκείου, διάβασα τέσσερα μυθιστορήματα του Έρικ Άμπλερ. Πώς έτυχε να διαβάσω κοτζάμ τέσσερα παλαιάς κοπής κατασκοπευτικά θρίλερ ενός Άγγλου συγγραφέα την εποχή που έδινα για Πανελλήνιες, δεν το ξέρω. Πάντως από τότε έχω να διαβάσω βιβλίο του! Όσο το σκέφτομαι, τόσο δυσκολεύομαι να το πιστέψω ότι εγώ, ένας φανατικός του είδους, παραμέλησα τόσο πολύ έναν τόσο καλό συγγραφέα, που επηρέασε συγγραφείς όπως ο Γκράχαμ Γκριν και ο Τζον Λε Καρέ.

Τέλος πάντων, αποφάσισα να διαβάσω το "Επικίνδυνο πέρασμα", μιας και ήθελα να διαβάσω ένα κλασικό θρίλερ που να διαδραματίζεται σε εξωτικά μέρη, και ιδιαίτερα προς Νοτιοανατολική Ασία μεριά, που δυστυχώς μόνο... νοητικά έχω επισκεφτεί. Και, ω Θεέ μου, τούτο το βιβλίο πραγματικά με ενθουσίασε. Ήταν ακριβώς όπως το περίμενα: Καλογραμμένο, ενδιαφέρον, κυνικό και άκρως ψυχαγωγικό. Σίγουρα δεν είναι από αυτά τα θρίλερ με την καταιγιστική δράση και την έντονη αγωνία που σε γραπώνουν αμέσως από τον γιακά, αντίθετα είναι ένα έξυπνο κατασκοπευτικό/πολιτικό θρίλερ με αργούς και σταθερούς ρυθμούς στην πλοκή (τουλάχιστον στην αρχή), που χτίζει σταδιακά ένταση και αγωνία, μέχρι το δυναμικό και κάπως κυνικό φινάλε. Είναι προϊόν της δεκαετίας του '50, και το δείχνει.

Μπορεί να πει κανείς ότι ο Άμπλερ βρήκε την ευκαιρία να επεξηγήσει στους αδαείς πώς γίνονταν (και γίνονται ακόμα, βέβαια) οι δουλειές με το εμπόριο όπλων σε χώρες όπου επικρατεί πολιτικός αναβρασμός, και πώς μπορεί να μπλέξει σε επικίνδυνες ιστορίες ένας αφελής τουρίστας από χώρα της Δύσης, που απλώς ήθελε να ζήσει μια περιπέτεια, πιστεύοντας παράλληλα ότι θα βάλει το λιθαράκι του στον αγώνα εναντίον των Κόκκινων. Οπωσδήποτε υπάρχουν σκηνές δράσης (ειδικά προς το τέλος), αλλά βασικά έχουμε να κάνουμε με παιχνίδια και κομπίνες γύρω από ένα φορτίο όπλων, που βρέθηκε τυχαία μέσα στη ζούγκλα της Μαλαισίας. Έχουμε διάφορους χαρακτήρες που μπλέκουν στην όλη υπόθεση και ο καθένας προσπαθεί να βγάλει κέρδος, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Αν μη τι άλλο, ο Άμπλερ ήξερε να πλάθει χαρακτήρες και, με βάση τα κίνητρα και τις πράξεις τους, να αναδεικνύει τα κακώς κείμενα του σύγχρονου κόσμου.

Θεωρώ ότι από άποψη ποιότητας, ο Έρικ Άμπλερ είναι πάνω-κάτω στο ίδιο επίπεδο με τον Γκράχαμ Γκριν και τον Τζον Λε Καρέ, αν και σαφώς ο κάθε συγγραφέας έχει το δικό του στιλ και τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αναμφισβήτητα, ο Έρικ Άμπλερ ανήκει στους οξυδερκείς συγγραφείς κατασκοπευτικών/πολιτικών θρίλερ που με την πένα τους κατάφεραν να αναδείξουν τον βρώμικο και περίπλοκο κόσμο της κατασκοπείας και της πολιτικής. Το βιβλίο αυτό ίσως να μην είναι για όλα τα γούστα και όλες τις ορέξεις (είπαμε, δεν είναι ένα θρίλερ με καταιγιστική δράση και έντονους ρυθμούς), προσωπικά όμως κάτι τέτοια βιβλία τα απολαμβάνω πάρα, μα πάρα πολύ. 

Υ.Γ. Μου φάνηκε εξίσου καλό και κυνικό με το "Ο άνθρωπός μας στην Αβάνα" του Γκράχαμ Γκριν, που (ξανά)διάβασα μέσα στον μήνα.

9/10