Συνέντευξη με τον Δημήτρη Δελαρούδη

[Nargathrod]

 Συνέντευξη με τον συγγραφέα Δημήτρη Δελαρούδη για το Sff.gr

Στα πλαίσια της 73η συνάντησης της Λέσχης Ανάγνωσης Φανταστικού του Sff.gr διαβάσαμε τον Ιό της Βαβέλ, το λογοτεχνικό ντεμπούτο του Δημήτρη Δελαρούδη που μας παραχώρησε την παρακάτω συνέντευξη. Τον ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε πολλές συγγραφικές επιτυχίες!

 

1. Η σχέση σου με τα το βιβλίο και γενικότερα με το διάβασμα. Από πότε ξεκινάει; Από πότε γράφεις;

Άρχισα να διαβάζω εξωσχολικά βιβλία από την τρίτη δημοτικού, όταν δανείστηκα από τη βιβλιοθήκη του σχολείου την Οδύσσεια σε μια απλουστευμένη έκδοση, προσανατολισμένη σε παιδιά. Μαγεύτηκα τόσο από τα ασπρόμαυρα σκίτσα, όσο και από το ίδιο το κείμενο. Ήταν ό,τι πιο περιπετειώδες είχα συναντήσει σε βιβλίο, πέρα από τα κλασσικά παραμύθια που διάβαζα ως παιδί.

Έκτοτε, άρχισα να ψάχνω βιβλία με περιπέτειες και βυθίστηκα στον Ιούλιο Βερν, όπως οι περισσότεροι της γενιάς μου. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, δεν υπήρχαν δυστυχώς (ή ευτυχώς) όλα αυτά τα παιδικά και εφηβικά βιβλία που μας έχουν κατακλύσει σήμερα. Διαβάζαμε τους κλασσικούς: Τουέην, Ντεφόου (Ντεφόε), Μαλό, Λόντον, Χέμινγουεη και Στήβενσον. Αργότερα, στην εφηβεία μου, έπεσαν στα χέρια μου τα «ωροράκια» που λέμε σήμερα, δηλαδή οι αξεπέραστες συλλογές Ε.Φ. και τρόμου που επιμελούνταν ο Μπαλάνος. Ήταν μια ολόκληρη Αποκάλυψη. Λίγο αργότερα, μαγεύτηκα από τον Πόε και τον Λάβκραφτ (τον οποίο ήδη είχα γνωρίσει στις ανθολογίες του Μπαλάνου), και ολοκλήρωσα πολλάκις την ανάγνωση των απάντων τους. Έτσι άρχισα να γράφω. Δειλά δειλά, μια ή δύο ιστορίες το χρόνο.

Το 1995, γνώρισα τη γραφή του Μπόρχες και του Κάρλος Καστανέντα. Μου έδωσαν τεράστια ώθηση. Το ίδιο και οι Έλληνες ποιητές: Καβάφης, Λειβαδίτης, Σαχτούρης, Καρυωτάκης, Μελισσάνθη, Πολυδούρη, Σεφέρης, Καρθαίος. Καταδύθηκα στον ρομαντισμό: Κόλριτζ, Μπλέικ, Κητς, Πέρσυ Σέλλεϋ… Άρχισα να γράφω ποίηση. Ολοκλήρωσα τρεις ποιητικές συλλογές, αλλά δεν τις εξέδωσα ποτέ.

Στην πεζογραφία, το συνεπές, καθημερινό γράψιμο άρχισε ουσιαστικά τον Ιούλιο του 1996. Προέκυψαν αρκετά διηγήματα, όπως και πολυάριθμες ημιτελείς ιστορίες και μυθιστορήματα που περιμένουν ακόμη στον σκληρό μου δίσκο (δεν τα έχω σβήσει γιατί πολλές φορές, αντλώ ιδέες από εκείνα, τα πρωτόλεια κείμενα).

Ακολούθησε ένα μεγάλο διάστημα αποχής από το γράψιμο (2005-2015 περίπου) στο οποίο ασχολήθηκα με τη ζωγραφική και τη γυμναστική. Τέλος, αποφάσισα να εκδώσω διηγήματα για πρώτη φορά το 2017 (συλλογή: Ο Ιός της Βαβέλ).

 

2. Ποιες είναι οι επιρροές σου;

Αναμφισβήτητα ο Μπόρχες, ο Μπράντμπερι, ο Γκούσταβ Μέιρινκ, ο Άρθουρ Μάκεν (Μάχεν), ο Κλαρκ Άστον Σμιθ, ο Γκυ ντε Μωπασάν, ο Κορτάσαρ, ο Τσέημπερς, ο Α. Μπλάκγουντ, ο Χόντζον, ο Λάβκραφτ, ο Πόε, ο Καστανέντα, ο Λειβαδίτης, ο Μπαλάνος, ο Φριτζ Λάιμπερ…

 

3. Θα μπορούσες να θεωρήσεις ότι υπάρχει φιλοσοφικό υπόβαθρο στις ιστορίες σου; Αν ναι, είναι εσκεμμένο;

Πιστεύω ακράδαντα ότι μια ιστορία χωρίς φιλοσοφικό υπόβαθρο είναι ένα κούφιο καρύδι. Σίγουρα, ακόμη και μια φράση του τύπου: «Άνοιξα το παράθυρο και άκουσα ένα αυτοκίνητο να περνάει κορνάροντας» ή «Παρατήρησα τις λευκές τρίχες της γιαγιάς μου επάνω στη βούρτσα», έχει κάτι να πει. Όταν όμως όλες οι προτάσεις μιας ιστορίας κινούνται στα τοιχώματα ενός αφηγηματικού Μάελστρομ και κατευθύνονται αναπόφευκτα προς το κέντρο της δίνης, όπου εδράζει η κεντρική ιδέα, το εσκεμμένο φιλοσοφικό υπόβαθρο, αν θέλεις, μεταβάλλεται μια πετυχημένη ιστορία. Ο βασικός σκοπός της κάθε διήγησής μου είναι να φιλοσοφήσει και όχι να περιγράψει απλώς μια κατάσταση, διασκεδάζοντας τον αναγνώστη μόνο μέσω της πρόκλησης έντονων συναισθημάτων.

 

4. Είσαι όντως τόσο βιβλιολάτρης όσο υπονοείται στις ιστορίες σου;

Κάποιοι ήρωές μου είναι πραγματικά βιβλιόφιλοι και, όπως είναι γνωστό τοις πάσι, δεν υπάρχει λογοτεχνικός χαρακτήρας (ακόμη και ο πιο απαίσιος, στυγερός δολοφόνος) που να μην αντικατοπτρίζει ένα κομμάτι της προσωπικότητας του συγγραφέα (έστω και απειρολάχιστο). Αγαπώ τα βιβλία από παιδί, αλλά δεν τα προσκυνώ. Δεν είναι αντικείμενα λατρείας, αλλά πύλες που ενεργοποιούνται μόνο κατά την διάρκεια της ανάγνωσης. Πιστεύω ακράδαντα ότι είναι εν μέρει ζωντανά, με τη διαφορά ότι όσο βρίσκονται στο ράφι, κοιμούνται βαθιά.

 

5. Έχει τύχει να ακούσεις ή να μάθεις κάποιο ανάλογο αλλόκοτο περιστατικό που να αφορά σε βιβλία; Ή να αφορά απαγορευμένα βιβλία;

Πληροφορήθηκα μια ιστορία πριν από πέντε χρόνια, από έναν ηλικιωμένο που, απ’ ότι μου εξομολογήθηκε, δεν είχε ανοίξει ποτέ βιβλίο στη ζωή του. Πρόκειται για έναν αγρότη σε κάποιο μικρό χωριό των Σερρών. Μου αφηγήθηκε λοιπόν ότι πριν από τριάντα χρόνια, ένας ξάδερφός του πέθανε επειδή διάβασε ένα βιβλίο. Εντυπωσιασμένος, ζήτησα να μάθω περισσότερες λεπτομέρειες και φυσικά, για ποιο βιβλίο πρόκειται. Εκείνος γέλασε, και μου είπε πως δεν ξέρει τον τίτλο, αλλά ήταν σίγουρος ότι επρόκειτο για ένα ιστορικό βιβλίο που αναφερόταν στον εμφύλιο. Ο ξάδερφός του, μου είχε πει ο αγρότης, ένιωσε τόσο μεγάλο ψυχικό πόνο διαβάζοντας τις περιγραφές διαφόρων δραματικών γεγονότων, που δεν άντεξε και πέθανε από τη λύπη του. Έτσι τους είχε πει ο γιατρός (!) Ήταν εμφανές ότι έλεγε την αλήθεια και θεωρώ απίθανο το γεγονός να σκαρφίστηκε την ιστορία. Θάνατος λόγω έντονης ενσυναίσθησης! Το κράτησα σαν ιδέα για διήγημα, έχοντας ως πρόθεση να αλλάξω φυσικά διάφορα πράγματα στη θεματολογία, και η αλήθεια είναι ότι έχω αρχίσει να το δουλεύω ήδη.

 

6. Οι ιστορίες γράφτηκαν εσκεμμένα με παρόμοια θεματική;

Όταν το διήγημα «Ο Ιός της Βαβέλ» κέρδισε το πρώτο βραβείο Graham Still, (2001), κατάλαβα ότι εκείνο που μου αρέσει περισσότερο ως θεματολογία είναι τα βιβλία. Έτσι ακολούθησαν οι ιστορίες: «Το τάγμα του λευκού ρόμβου» (2002) και «Υλικά της Αβύσσου» (2003). Φυσικά, δεν έμεινα μόνο στα βιβλία, αλλά ασχολήθηκα και με άλλα θέματα. Όταν όμως αποφάσισα να στείλω τα κείμενά μου προς έκδοση το 2017, συνειδητοποίησα ότι τα περισσότερα από αυτά περιστρεφόντουσαν γύρω από τον άξονα του βιβλίου.

 

7. Τι θα άλλαζες σε κάποιες από αυτές; Αν θα άλλαζες.

Το μόνο που θα μπορούσα να βελτιώσω είναι η σύνταξη και η έκφραση. Δεν θα προσέθετα, ούτε θα αφαιρούσα οτιδήποτε ικανό να αλλάξει το νόημά τους.

 

8. Διαβάζει λες σήμερα ο Έλληνας; Ή σωστότερα, όταν διαβάζει, προτιμά Έλληνες συγγραφείς;

Δυστυχώς, η πλειοψηφία των Ελλήνων δεν διαβάζει. Το παρατηρώ διαρκώς στο εργασιακό, φιλικό και συγγενικό περιβάλλον. Διαβάζουν οι επτά ή οι οκτώ στους εκατό (δεν αναφέρομαι σε αυτούς που διαβάζουν μόνο ένα βιβλίο το χρόνο, αλλά τουλάχιστον δέκα).

Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια παρατηρώ μια μικρή αύξηση στο ποσοστό. Οι περισσότεροι από αυτούς επιλέγουν και ξένους αλλά και Έλληνες συγγραφείς. Η προτίμηση σε Έλληνες ή όχι έχει να κάνει με το είδος της λογοτεχνίας. Αν πρόκειται για αρλεκινοειδή ή ιστορικά, στρέφεται προφανέστατα στους Έλληνες. Στα θρίλερ και τα αστυνομικά νουάρ, τα σκήπτρα κρατούν οι σκανδιναβοί και ο Φίτζεκ. Στο φανταστικό, με την ευρύτερη έννοια (τρόμος, sci-fi, fantasy), πιστεύω προέχουν οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί.

 

9. Λες ότι μπορεί να αλλάξει αυτό; Ή ότι έχει αρχίσει να αλλάζει;

Παρατηρώ ότι έχει αρχίσει να αλλάζει τα τελευταία πέντε χρόνια. Είμαι εντυπωσιασμένος από την τεράστια παραγωγή βιβλίων στην Ελλάδα και ειδικότερα, στον χώρο το φανταστικού και του αστυνομικού. Και επειδή δεν μπορεί να υπάρξει φωτιά χωρίς καπνό, είναι προφανές ότι αυξάνεται αναλογικά και το αναγνωστικό κοινό· γεγονός, άκρως ελπιδοφόρο.

 

10. Μουσική, έργα τέχνης, κινηματογράφος. Υπάρχει κάποιο έργο ή δημιουργός, εκτός του χώρου του βιβλίου, που να υπήρξε για σένα καταλυτικός;

Άπειρα έργα και δημιουργοί από όλα τα είδη τέχνης. Δεν είναι δυνατόν να γράφεις και να μην έχεις ερεθίσματα και επιρροές από τη ζωγραφική, τη μουσική, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Έχω ασχοληθεί με τα εικαστικά προσπαθώντας να κατανοήσω την αντίληψη της πραγματικότητας και ειλικρινά, έμεινα άναυδος με τις συνειδητοποιήσεις που σου προσφέρει η ζωγραφική. Βαθιά μέσα μου έχουν γράψει ο ντε Κίρικο, ο Νταλί, ο Υβ Τανγκύ, ο Γουώτερχάουζ, ο Μοντριάν, ο Ρόθκο και ο Πόλακ. Καταλυτικός ήταν ο Έσσερ. Το ίδιο συνέβη και με τους Tangerine Dream, Pink Floyd, Camel, Eloy, Jethto Tull, Τρύπες, Wim Mertens, Orf, Rachmaninoff και Mahler.

 

11. Η κλασική ερώτηση τώρα. Τρεις αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς και τρεις ξένους.

Η πιο δύσκολη ερώτηση που έχω κληθεί να απαντήσω μέχρι σήμερα. Αν με ρωτούσες για ποιητές, ή να αναφέρω τουλάχιστον είκοσι αγαπημένους, η απάντηση θα ήταν ευκολότερη. Από Έλληνες: Παπαδιαμάντης, Καραγάτσης, Ξενόπουλος. Ξένοι: Μπόρχες, Μάχεν, Τεντ Τσιάνγκ.

 

12. Γράφεις εύκολα, γρήγορα; Η διαδικασία της γραφής πώς είναι για σένα;

Γράφω εύκολα ή δύσκολα, αργά ή γρήγορα, ανάλογα με τη διάθεση της ημέρας ή κάποιο πιθανό deadline. Η διαδικασία της γραφής τις περισσότερες φορές είναι λυτρωτική, και μου χαρίζει φτερά, ενώ μερικές άλλες, θυμίζει σέρβις αυτοκινήτου. Όπως και να’ χει, η συγγραφή είναι ένα είδος προσευχής ή σωματικής άσκησης που πρέπει να γίνεται καθημερινά, χωρίς μεγάλα διαστήματα αποχής.

 

13. Τι να περιμένουμε στο μέλλον; Θέλεις να μας μιλήσεις για το καινούριο σου βιβλίο;

Το τελευταίο μου, τρίτο, βιβλίο, ονομάζεται «Ζωντανός Πυρσός» και αποτελεί μια συλλογή πέντε ιστοριών. Οι δύο πρώτες νουβελέτες είναι εμπνευσμένες από το περιβόητο βιβλίο «Ο Βασιλιάς με τα Κίτρινα» του Ρόμπερτ Τσέημπερς. Ακολουθούν δύο διηγήματα που κινούνται στα όρια του τρόμου και της επιστημονικής φαντασίας, για να κλείσει η συλλογή με την νουβέλα «Αμοιβαιότητα», που ανήκει επί το πλείστον στη σφαίρα της Επιστημονικής Φαντασίας, αλλά δεν της λείπουν οι πινελιές ψυχολογικού τρόμου.

Είμαι πολύ ικανοποιημένος με την ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού στον «Ζωντανό Πυρσό», καθώς είναι ένα βιβλίο που συνδυάζει διάφορα είδη του φανταστικού. Είμαι επίσης ιδιαίτερα χαρούμενος που η «Αμοιβαιότητα» φαίνεται να ενθουσιάζει ακόμη και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες του είδους.

Σχετικά με το επόμενο βιβλίο μου, πρόκειται για ένα μυθιστόρημα μυστηρίου και αστικής φαντασίας, το οποίο έχει ολοκληρωθεί εδώ και πολύ καιρό, αλλά, όπως θα γνωρίζετε και εσείς ο ίδιος ως συγγραφέας, το διάστημα της λογοτεχνικής επιμέλειας είναι χρονοβόρο και πολλές φορές ξεπερνά εκείνο της συγγραφής.

 

Σας ευχαριστώ θερμά για τις καίριες και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις σας. Είναι μεγάλη τιμή για μένα να ξεδιπλώνω τον εαυτό μου στο SFF.gr

 

Edited April 19 by Φάντασμα
Μορφοποίηση κειμένου.