ARTICLE Τα πολλά ταλέντα του συγγραφέα

[Ιρμάντα]

  Τι και τι κάνει κάποιον συγγραφέα;                                                   

Αλήθεια, το σκεφτήκαμε ποτέ; (Προσοχή, λέγοντας Τα Πολλά Ταλέντα του Συγγραφέα δεν εννοούμε ότι πρέπει κανείς να εξελιχθεί σε οικουμενικό άνθρωπο, να γράφει μουσική, να διατυπώσει θεωρίες κβαντικής φυσικής και να γράφει στον ελεύθερο χρόνο του απαράμιλλης πρωτοτυπίας κατασκοπικά μυθιστορήματα.) Άρα; Υποθέτουμε ότι πρέπει κάποιος να έχει ταλέντο για να μπορέσει να γράψει όμορφα, να ζωγραφίσει, να παίξει θέατρο, να τραγουδήσει. Αλλά σε τι συνίσταται, πραγματικά, το συγγραφικό ταλέντο;

1.      Το ταλέντο είναι απαραίτητο. Αλλά δεν είναι απαραίτητα πάντα θετικό. Θα μου πείτε, τι εννοώ; Οπωσδήποτε χρειάζεται κάποιος να μπορεί να βάλει με τρόπο ανεκτό τη μία λέξη πίσω από την άλλη. Αλλιώς τα κείμενά του δεν θα διαβάζονται. Αλλά το κομμάτι αυτό είναι το δέκα τοις εκατό της όλης προσπάθειας. Τα υπόλοιπα είναι δουλειά και υπομονή. Κάποιος με εξαιρετικά μεγάλο ταλέντο πιθανώς να επαναπαυτεί, να προσπαθήσει λιγότερο και έτσι να μην καταφέρει όσα το ταλέντο του προσυπέγραφε από την αρχή (βλέπε λαγός και χελώνα.)

2.      Ένας συγγραφέας οφείλει να είναι αναγνώστης. Υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν χωρίς να διαβάζουν επειδή θεωρούν ότι ήδη ξέρουν αυτά που θα μάθαιναν διαβάζοντας. Υπάρχουν άνθρωποι που αποφεύγουν το διάβασμα για να μην «επηρεαστεί» το αυθόρμητο ύφος τους (yeah, they live). Υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζουν μονάχα το είδους που γράφουν. Μην γίνετε σαν αυτούς τους ανθρώπους. Ένας συγγραφέας που δεν διαβάζει είναι σαν τυφλός, ή πάντως οι ορίζοντές του είναι τραγικά περιορισμένοι.

3.      Ένας συγγραφέας οφείλει να γράφει. Θέλετε άρθρα, θέλετε διηγήματα, θέλετε ένα αμαρτωλό μυθιστόρημα που ίσως ποτέ να μην δει το φως ή πάντως να μην είναι το αριστούργημά του, θέλετε ακόμη και ένα ημερολόγιο; Πάντως ένας συγγραφέας πρέπει να γράφει. Σκεφτείτε πως υπάρχει μέσα στο νου μας, ίσως και στα χέρια μας, ένας ιδιαίτερος μυς που πρέπει να τον γυμνάζουμε για να λειτουργεί πάντα στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.

4.      Ένας συγγραφέας δεν μπαίνει στη διαδικασία να συγκρίνει τον εαυτό του με άλλους. Είτε είναι αρχάριος και νιώθει μειονεκτικά απέναντι σε όσους έχουν εκδώσει βιβλία, είτε είναι «φτασμένος», όπως και αν το καταλαβαίνετε αυτό. Δεν διαβάζουμε από περιέργεια για να δούμε ποιος γράφει καλύτερα από μας και ωιμέ τι θα γίνουμε ή ποιος γράφει χειρότερα από μας, οπότε ουάου τι σπουδαίοι που γίναμε. Καμία σύγκριση, ποτέ.

5.      (Επιτρέπεται η σύγκριση μόνο με παλιότερα δικά μας κείμενα.)

6.      Διαβάζουμε άλλους συγγραφείς για ενημέρωση, (είπαμε: ο συγγραφέας οφείλει να είναι αναγνώστης) διαβάζουμε για να ξέρουμε πού βαδίζουμε, για να μην «επινοήσουμε» τη φυλή των Γνώμων και διαπιστώσουμε μετά ότι την έχουν ήδη εξαντλήσει στις ιστορίες τους σαράντα πέντε χιλιάδες άλλοι.

7.      Οφείλει ένας συγγραφέας να είναι παρατηρητικός, περίπου σαν μυστικός πράκτορας. Στο δρόμο και στις εξόδους του οφείλει να παρατηρεί τους ανθρώπους γύρω του, τον τρόπο ομιλίας τους, την αλληλεπίδρασή τους, την ψυχολογία τους. Οφείλει να είναι σε ετοιμότητα και να εικάζει τι μπορεί να σημαίνει κάθε φορά ένα χαμόγελο, ένα συνοφρύωμα, ένα παραπάτημα. Και ας μην είναι αληθινά ή ακριβή τα συμπεράσματα που θα εξάγει, εξάλλου ο συγγραφέας είναι ψεύτης εξ’ ορισμού (όπως όλοι οι καλλιτέχνες). Οφείλει να παρατηρεί ο συγγραφέας όσα οι άλλοι δεν βλέπουν, ένα αλλόκοτο γκραφίτι, ένα αμάξι που έμεινε τρεις μέρες παρατημένο στην ίδια γωνιά, ένα μαγαζί κλειστό όπου στοιβάζονται στην πόρτα του πλήθος λογαριασμοί. Πέρα από το προσωπικό μας διάβασμα, η πραγματικότητα που μας περιβάλλει είναι το σημαντικότερο βιβλίο από όσα καλούμαστε να διαβάσουμε. Κάντε βόλτες στη φύση αν σας είναι εύκολο, πάντως, βγείτε. Όλα όσα υπάρχουν εκεί έξω μπορεί να αποτελέσουν την αρχή του μίτου για μια συναρπαστική ιστορία.

8.      Συνακόλουθο του προηγούμενου: Ο συγγραφέας οφείλει να ερευνά, να μην εφησυχάζει, να αναρωτιέται. Εργαζόμαστε (δεν βαριόμαστε να ψάξουμε) για όσα θέλουμε να γράψουμε.

9.      Ο συγγραφέας προσέχει τη γραμματική, τη σύνταξη, τη στίξη του. Θέλω να πιστεύω πως δεν χρειάζεται να εξηγηθεί το γιατί.

10.   Ο συγγραφέας οφείλει να έχει πλούσιο λεξιλόγιο.

11.   Ο συγγραφέας οφείλει να είναι σαφής. Ακόμη και αν αυτά που γράφει είναι σουρεαλιστικά, πειραματικά, ονειρικά. Πρέπει να είναι σαφή ως προς την πρόθεσή τους, δηλαδή ο συγγραφέας να ξέρει ακριβώς τι γράφει και γιατί.

12.   Ο συγγραφέας οφείλει να είναι δημιουργικός. Και λέγοντας αυτό εννοούμε να έχει δημιουργική φαντασία. Αποφεύγει τα κλισέ και προσπαθεί να μην επαναλαμβάνεται. Απαγορεύεται να αντιγράφει από άλλους (όπως φαντάζομαι ότι καταλαβαίνετε) και ακόμη περισσότερο απαγορεύεται να αντιγράφει από τον εαυτό του, αναμασώντας ξανά και ξανά παρόμοιες ιδέες.

13.   Ο συγγραφέας δεν φοβάται να γίνει τολμηρός στις ιδέες και στις περιγραφές του. Βασικά δεν γράφει με γνώμονα να τον θαυμάσουν, αλλά με γνώμονα να τον καταλάβουν, να πει την ιστορία του. Ή την ιδέα του. Ή το μήνυμά του.

14.   Ο συγγραφέας αποφεύγει να χρησιμοποιεί κλισέ, φράσεις και ιδέες και πληρωμένες απαντήσεις που βλέπουμε οπουδήποτε αλλού. Ένας χολιγουντιανός σεναριογράφος ακολουθεί μία πεπατημένη και πιθανώς θα τύχει μικρότερης αποδοχής αν δεν το κάνει. Ένας συγγραφέας πρέπει να σκέφτεται λίγο πιο πειραματικά, πιο τολμηρά, πιο πρωτότυπα. Outside the box όπως το λένε στην βαρβαρική. Δεν είναι όλα τα αμάξια γρήγορα, όλες οι γυναίκες όμορφες, όλα τα ταξίδια κοπιαστικά. Δοκιμάστε άλλα επίθετα και πειραματιστείτε με το φορτίο που κουβαλούν τα διαφορετικά αυτά επίθετα (κάτι λέγαμε και πιο πάνω για πλούσιο λεξιλόγιο).

15.   Ο συγγραφέας μπορεί να είναι βασικά μοναχικός, όταν δημιουργεί, αλλά όταν αντλεί υλικό για τη δημιουργία του καλά θα κάνει να βγει έξω και να χώσει τη μύτη του παντού. Και κυρίως εκεί που απαγορεύεται.

16.   Ο συγγραφέας οφείλει (να προσπαθήσει) να τελειώσει το βιβλίο του πριν το βαρεθεί. Αν το βαρεθεί ο ίδιος θα το βαρεθούν και οι άλλοι. Τόσο απλά.

17.   Ο συγγραφέας πρέπει να θυμάται ότι η επιμονή είναι το βασικότερο ταλέντο που πρέπει να διαθέτει. Επιμένοντας, κάποτε θα τελειώσει το μυθιστόρημα. Και κάποτε θα βρεθεί κάποιος για να το εκδώσει.

Διαβάζοντας τα παραπάνω θα διαπιστώσουμε ότι τα περισσότερα από αυτά είναι αναγκαία συστατικά για την εξέλιξη όχι μόνο ενός συγγραφέα, αλλά και ενός ηθοποιού, ενός σκηνοθέτη, ενός ζωγράφου. Ποιος καλλιτέχνης δεν οφείλει να παρατηρεί τους ανθρώπους γύρω του; Ποιος δεν οφείλει να έχει πειθαρχία; Ποιος μουσικός δεν οφείλει να ενημερώνεται για τα νέα μουσικά ρεύματα, ποιος σκηνοθέτης δεν παρακολουθεί θέατρο και κινηματογράφο; Ποιος μπορεί να επαναπαυτεί μονάχα στο ταλέντο του και να μην κάνει πρόβες, να μην κουραστεί, να μην ιδρώσει; Η (κάθε) τέχνη είναι αναπαράσταση (μίμηση), μέσα από την προσωπική ματιά του καθενός. Είναι ανάπλαση της πραγματικότητας μέσα από διεργασία. Είτε μιλάμε με τραγούδι, είτε με χρώματα, είτε με χορόδραμα, είτε με λέξεις, όλοι προσπαθούμε να πούμε μία ιστορία.

 

 

Edited December 16, 2021 by Ιρμάντα

[WILLIAM]

Αγαπητή δασκάλα μας δίνεις όπως πάντα τροφή για σκέψη και σε ευχαριστούμε γι' αυτό.

 

Να σχολιάσω και τα 17 ταλέντα που πρέπει να έχει ο συγγραφέας:

1. Ο Έντισον έλεγε ότι οι ανακαλύψεις του ήταν 1% ιδέα και 99% δουλειά, αν κάποιος δεν στρωθεί να γράψει ποτέ οι άλλοι δεν θα μάθουν αν είναι ταλέντο ή όχι!

2. έχεις απόλυτο δίκιο, προσωπικά δεν διαβάζω μόνο τρόμο με πολλά gore στοιχεία. Έχω δει πολύ αίμα στα χειρουργεία για να θέλω κι άλλο. Όταν γράφει κανείς μπορεί να διαβάζει μόνο στο είδος που γράφει εκείνη την περίοδο για να τον βοηθάει να μένει στο κλίμα και για παρακίνηση αλλά όχι συνέχεια.

3. Δεν το είχα σκεφθεί ποτέ έτσι, ίσως γι' αυτό γράφω και ημερολόγιο και διάφορα κειμενάκια.

4. Ποτέ μα ποτέ, εξαιρετικός κίνδυνος απογοήτευσης.

5. Αυτό έχει και μια νοσταλγία πρέπει να σου πω.

6. Έχουν συμβεί και πιο τραγελαφικά!

7. Εδώ είναι το αδύνατο σημείο μου, δεν το έχω καθόλου μα καθόλου, ίσως λόγω φυσικής εσωστρέφειας, έχεις κάποιον άσσο στο μανίκι για το πως γίνεται;

8. εννοείται, η έρευνα είναι απαραίτητη! Σε  εξαντλητικό βαθμό, ακόμα και αν δεν μπαίνει αυτούσια στο κείμενο φαίνεται στον αέρα του κειμένου ότι ξέρεις τι λες. (τώρα με αυτά που ψάχνω εγώ μπορεί να με μαζέψει καμιά μυστική υπηρεσία αλλά τι να κάνουμε;)

9. Ξέχασες την ορθογραφία. Υπάρχουν κείμενα στο ίντερνετ που βγάζουν μάτι.

10. Αυτονόητο.

11. έχεις απόλυτο δίκιο, ακόμα και αν είναι παράδοξα όσα γράφεις ό αναγνώστης εκτιμά τη συνέπεια και τη συνοχή στα πλαίσια του είδους που γράφεις.