Καθημερινά λάθη

[drowvarius]

Σκέφτηκα να δημιουργήσω αυτό το τοπίκιον έτσι ώστε να βάζουμε σε αυτό τα κλασσικά λάθη που υπάρχουν στη γλώσσα μας και τη γραφή μας, έτσι ώστε να μην πέφτουμε και εμείς στην παγίδα.

 

Ξεκινάω λοιπόν :

 

1.Καταρχήν - Καταρχάς

 

Είναι δύο τελείως διαφορετικές λέξεις. Το καταρχάς το χρησιμοποιούμε για να πούμε ότι κάτι έρχεται πρώτο. Π.χ. Καταρχάς σε ένα κείμενο βάζουμε τον πρόλογο

 

Το καταρχήν το χρησιμοποιούμε σπάνια. Σημαίνει κατά νόμο, κατά κανόνα. Κατ'αρχήν. Π.χ. Καταρχήν το να σκοτώνεις είναι παράνομο

 

2.Η λέξη γεγονός.

 

Τη συγκεκριμμένη λέξη πρέπει να προσέχουμε πότε τη χρησιμοποιούμε. Το γεγονός είναι κάτι το οποίο έχει ήδη γίνει. Ποτέ δεν λέμε ότι αναμένονται γεγονότα. Πως είναι δυνατόν να αναμένεται κάτι το οποίο έχει γίνει ήδη? Μπορούμε να πούμε όμως ότι είναι γεγονός το ότι το πρωί είχε συννεφιά (είχε?Δεν είδα.)

 

3. Η ατάκα ευθύς αμέσως.

 

Το ευθύς σημαίνει αμέσως. Αν χρησιμοποιούμε αυτές τις δύο λέξεις μαζί είναι σαν να λέμε : θα πάω κάπου αμέσως-αμέσως.

 

 

Προς το παρόν αυτά. Αν θέλετε βάλτε και εσείς τα λάθη τα οποία εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε.

[Illidan]

ακούγονται καθημερινά πολλά σαρδάμια...

από ανέκαθεν: η έκφραση αυτή είναι λάθος, διότι το ανέκαθεν σημαίνει "από πάντα" άρα είναι σα να λέμε "από από πάντα"

τη οδούς: είναι κλιτό ουσιαστικό, όχι όπως λενε πολλοί "της οδός"

[Βάρδος]

Για το καταρχήν-καταρχάς δεν έχεις δίκιο. Το "κατά" συνάνταστε με αιτιατική, οπότε είτε χρησιμοποιήσεις την αιτιατική ενικού είτε την αιτιακή πληθυντικού της λέξης "αρχή" σωστό είναι. Απλά, για κάποιο εσφαλμένο λόγο, έχει περάσει στον περισσότερο κόσμο ότι το "αρχάς" είναι σωστό και το "αρχήν" όχι. Και τα δύο ολόσωστα είναι και μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά.

[Rikochet]

4. Κλασικός - Κλασσικός

 

Με ένα "σ" είναι σωστό. Με δύο είναι στα αγγλικά (classic).

 

5. Επι τη ευκαιρία - Επι της ευκαιρίας

 

Το έχω δει/ακούσει πολλές φορές:

 

"Επι τη ευκαιρία" σημαίνει "Με την ευκαιρία".

 

"Επι της ευκαιρίας" σημαίνει "Πάνω στην ευκαιρία".

[Bardoulas©]

Καλή επιτυχία- είναι πλεονασμός. Η επιτυχία είναι ήδη κάτι θετικό. Δε νομίζω να υπάρχει κακή επιτυχία. Όλες καλές είναι

[Isis]

Λοιπόν, έχουμε και λέμε...

 

Η φράση "στα πλαίσια" (π.χ. στα πλαίσια των εργασιών του εκάστοτε συνεδρίου) είναι λάθος, μια και το πλαίσιο είναι πάντα ένα ("άρα στο πλαίσιο των εργασιών του εκάστοτε συνεδρίου")!

 

~~

 

Το ρήμα άγω (= οδηγώ, φέρνω) και τα σύνθετά του (εισάγω, εξάγω, διάγω, προσάγω, ανάγω, προάγω, ενάγω, παράγω, συνάγω, απάγω, περιάγω, κατάγω) σχηματίζει τους χρόνους του από δυο θέματα: από το θέμα αγ- τους εξακολουθητικούς χρόνους: Ενεστώτα, Παρατατικό και Εξακολουθητικό. Μέλλοντα. και από το θέμα αγαγ- τους στιγμιαίους χρόνους: Στιγμιαίο Μέλλοντα, Αόριστο, Παρακείμενο και Υπερσυντέλικο.

Θα πούμε λοιπόν ότι η Ελλάδα θα "εισαγάγει" κάτι και όχι θα "εισάξει" κάτι, που ακούω συχνά σε δελτία ειδήσεων!

 

~~

 

ανακαλύπτω - εφευρίσκω

ανακαλύπτω: βρίσκω, φέρω στο φως. φανερώνω κάτι που υπήρχε πριν. Ο Χριστό­φορος Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική (που υπήρχε πριν απ ' αυτόν).

εφευρίσκω: βρίσκω. επινοώ κάτι που δεν υπήρχε πριν. Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος εφεύρε την τυπογραφία (που δεν υπήρχε πριν).

 

~~

 

νύφη - νύμφη

η νύφη: η γυναίκα την ώρα του γάμου της, συγγενική σχέση με τα πεθερικά και το σόι του άντρα της. Η νύφη φορούσε στο γάμο ένα απλό νυφικό. Τα λέω στην πεθερά για να τ ' ακούσει η νύφη (παροιμία).

η νύμφη: προστάδιο στη γέννηση ενός εντόμου (προνύμφη -νύμφη -πετα­λούδα).// Η αρχαία θεότητα των νερών (Οι Νηρηίδες ήταν νύμφες των ποταμών) Μεταφορικά: η νύμφη του Θερμαϊκού = η Θεσσαλονίκη.

 

~~

 

βρόχος - βρόγχος

ο βρόχος: η θηλιά, το σχοινί, το λάσο. Το σχοινί έγινε βρόχος στο λαιμό του και κινδύνεψε να πνιγεί

ο βρόγχος: ο αεραγωγός σωλήνας πνευμόνων. Το κάπνισμα ερεθίζει τους βρόγχους.

 

~~

 

αγγελιαφόρος (αγγελία + φέρω) και όχι αγγελιοφόρος.

 

~~

 

ακατονόμαστος (από το στερητικό α + κατονομάζω) και όχι ακατανόμαστος.

 

~~

 

απαθανατίζω (από + αθάνατος) και όχι αποθανατίζω.

 

~~

 

απογοητεύω (από + γοητεύω) και όχι απαγοητεύω.

 

~~

 

παρονομαστής (παρά + όνομα) και όχι παρανομαστής.

 

~~

 

κληροδοτώ - κληρονομώ

κληροδοτώ σημαίνει αφήνω με διαθήκη μου σε κάποιον ένα περιουσιακό μου στοιχείο. Είμαι κληροδότης (διαθέτης) και αυτό που αφήνω είναι η κληροδοσία ή το κληροδότημα.

κληρονομώ σημαίνει γίνομαι κάτοχος ενός πράγματος που μου άφησε ο κληροδότης. Είμαι ο κληρονόμος και αυτό που κατέχω είναι η κληρονομιά, Με άλλα λόγια: Ο διαθέτης κληροδοτεί, ο άλλος κληρονομεί. Οι πρόγονοι κληροδοτούν, οι απόγονοι κληρονομούν. Θα πούμε λοιπόν: Οι αρχαίοι μας πρόγονοι μας κληρο­δότησαν (και όχι μας κληρονόμησαν) αθάνατα έργα τέχνης. Και: κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας αθάνατα έργα τέχνης. Αυτά αποτελούν την πολύτιμη εθνική μας κληρονομιά. Ο τάδε κληροδότησε (όχι κληρονόμησε) όλη την περιουσία του στο κράτος, που είναι τώρα ο μοναδικός του κληρονόμος.

 

~~

 

απόμερος-απόμακρος

απόμερος: αυτός που βρίσκεται έξω από το κέντρο ή από κάποιο κεντρικό σημείο.

(Κατοικεί σε μια απόμερη συνοικία της πόλης. Έδεσε το σκύλο σε μια απόμερη γωνιά του κήπου. Τον πήρε απόμερα να του μιλήσει ιδιαιτέρως),

απόμακρος: ο μακρινός, ο απομακρυσμένος. (Τώρα που γέρασε πολύ όλα εκείνα που έζησε του φαίνονταν τόσο απόμακρα. Το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε ως την πιο απόμακρη γωνιά της χώρας).

 

~~

 

εξάρτηση -εξάρτυση

εξάρτηση: η έλλειψη ανεξαρτησίας (από το εξαρτώ, κρεμώ). (Η οικονομική εξάρτηση φέρει και την πολιτική εξάρτηση μιας χώρας).

εξάρτυση: εκείνα που φέρει ο στρατιώτης μαζί του. (Οι στρατιώτες βάδιζαν στην πορεία με όλη τους την εξάρτυση).

 

~~

 

υποχθόνιος -καταχθόνιος

υποχθόνιος: ο κάτω από τη γη. ο υπόγειος. (Πριν από το σεισμό ακούστηκε μια υποχθόνια βοή. Ο Πλούτωνας ήταν μια μυθική υποχθόνια θεότητα).

καταχθόνιος: ο ύπουλος, ο πολύ κακός. (Κατάστρωνε διαρκώς καταχθόνια (και όχι υποχθόνια) σχέδια για να εξοντώσει τους αντιπάλους του).

 

~~

 

το μνήμα -το μνημείο

το μνήμα: το μέρος όπου είναι κανείς θαμμένος, ο τάφος. (Πάνω στο μνήμα του έστησαν ένα σταυρό με το όνομά του).

το μνημείο: το κτίσμα για τιμή του νεκρού ή των νεκρών ή για ανάμνηση σπουδαίου γεγονότος // έργο με αιώνια αξία. // το μνημείο του άγνωστου στρατιώτη. (Έστησαν το μνημείο της εθνικής συμφι­λίωσης. Ο Παρθενώνας είναι ένα μνημείο τέχνης)

 

~~

 

στιγμιαίος -ακαριαίος

στιγμιαίος: αυτός που διαρκεί μια στιγμή. (Έπαθε μια στιγμιαία λιποθυμία).

ακαριαίος: ξαφνικός, απότομος. (Το χτύπημα του επέφερε ακαριαίο (και όχι στιγμιαίο) θάνατο).

 

~~

 

ψηλός - υψηλός

ψηλός άντρας, ψηλή κορφή, ψηλά σπίτια

Θα πούμε όμως: υψηλός πυρετός, υψηλά ημερομίσθια, συζήτηση υψηλού επιπέδου. Διατηρεί υψηλό φρόνημα. Σημειώθηκαν υψηλές θερμοκρασίες. Μας βλέπει αφ' υψηλού!

 

~~

 

δίλημμα -αδιέξοδο

το δίλημμα: η δυσκολία εκλογής. (Βρισκόταν σε δίλημμα ποιον από τους δυο ν’ ακολουθήσει).

το αδιέξοδο: η δύσκολη θέση. (Τα αλλεπάλληλα σφάλματά του τον οδηγούσαν σε αδιέξοδο).

 

~~

 

τεχνικός -τεχνητός

τεχνικός: ο σχετικός με την τέχνη, ο φτιαγμένος με τέχνη (τεχνικά έργα, τεχνική μελέτη). Ουσιαστικό: ο τεχνικός: ο ειδικευμένος τεχνίτης (τεχνικός της Δ.Ε.Η.), η τεχνική: το σύνολο των κανόνων και μεθόδων με τις οποίες εκτελείται ένα έργο. (Κατέχει την τεχνική κατασκευής μικρών ραδιοφωνικών σταθμών), η τε­χνολογία: οι τεχνικές κατακτήσεις του ανθρώπου. (Οι αναπτυγμένες χώρες έχουν πετύχει υψηλή τεχνολογία).

τεχνητός: αυτός που έγινε με την τέχνη, ο όχι φυσικός. (Τεχνητό νεφρό, τεχνητή γονιμοποίηση) // ο πλαστός, ο προσποιητός. (Ο λόγος του δημιούργησε μια τεχνητή όξυνση στη συζήτηση που κυλούσε ως τότε ήρεμα).

 

~~

 

άεργος -άνεργος

άεργος: αυτός που απέχει από κάθε έργο. από κάθε απασχόληση. (Στον άεργο η μέρα φαίνεται χρόνος),

άνεργος: αυτός που δεν έχει εργασία. (Αυξήθηκε στα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ανέργων),

 

~~

 

το ύπαιθρο -η ύπαιθρος

το ύπαιθρο: είναι ο χώρος έξω από το σπίτι. ο μη στεγασμένος χώρος. (Τους έκαναν έξωση από το σπίτι και η οικογένεια διανυκτέρευσε στο ύπαιθρο) (όχι στην ύπαιθρο),

η ύπαιθρος (χώρα): είναι η εξοχή, τα χωριά, το αντίθετο της πόλης. (Οι κάτοικοι της υπαίθρου δεν έχουν πρόβλημα μόλυνσης της ατμόσφαιρας).

 

~~

 

ο στύλος -η στήλη

ο στύλος: η κολόνα που στηρίζει τη στέγη. Θα πούμε: οι στύλοι (και όχι οι στήλες) του ναού του Ολυμπίου Διός. Στηρίξαμε με στύλους τη σκεπή. Έγινε υποστύλωση της στέγης. Και μεταφορικά: στάθηκε ο στύλος (ο προστάτης) του σπιτιού .

η στήλη: πέτρινη πλάκα στημένη όρθια. (Στη μέση της πλατείας μας υψώνεται αναμνηστική στήλη με τα ονόματα των πεσόντων στους πολέμους) // Σύστημα ηλεκτρικών στοιχείων. η μπαταρία. (Αγόρασα μια ηλεκτρική στήλη). Και μεταφορικά: έμεινε (από την κατάπληξη) στήλη άλατος. Θα γράψουμε επίσης: η αναστήλωση (ανόρθωση) ενός ερειπωμένου μνημείου. Η αναστήλωση των εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα.

 

~~

 

ο αστρολόγος -ο αστρονόμος

ο αστρολόγος: αυτός που ισχυρίζεται πως μπορεί να προβλέπει το μέλλον από την κίνηση των άστρων.

ο αστρονόμος: αυτός που μελετά τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων. Η αστρο­νομία είναι επιστήμη, η αστρολογία δεν είναι επιστήμη.

 

~~

 

το μετά συντάσσεται με αιτιατική, άρα η φράση μετά Χριστόν είναι σωστή. Η φράση, όμως, μετά από το Χριστό (ή γενικά μετά από αυτό) είναι λάθος. Με την πρόθεση από συντάσσεται το έπειτα και όχι το μετά

 

~~

Αυτά!

[Illidan]

νύφη - νύμφη

η νύφη: η γυναίκα την ώρα του γάμου της, συγγενική σχέση με τα πεθερικά και το σόι του άντρα της. Η νύφη φορούσε στο γάμο ένα απλό νυφικό. Τα λέω στην πεθερά για να τ ' ακούσει η νύφη (παροιμία).

η νύμφη: προστάδιο στη γέννηση ενός εντόμου (προνύμφη -νύμφη -πετα­λούδα).// Η αρχαία θεότητα των νερών (Οι Νηρηίδες ήταν νύμφες των ποταμών) Μεταφορικά: η νύμφη του Θερμαϊκού = η Θεσσαλονίκη.

 

~~

 

απογοητεύω (από + γοητεύω) και όχι απαγοητεύω.

 

~~

 

το μετά συντάσσεται με αιτιατική, άρα η φράση μετά Χριστόν είναι σωστή. Η φράση, όμως, μετά από το Χριστό (ή γενικά μετά από αυτό) είναι λάθος. Με την πρόθεση από συντάσσεται το έπειτα και όχι το μετά

 

 

<{POST_SNAPBACK}>

 

Έχουμε και λέμε: όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη, το σωστό αν εγώ και ο Μπαμπινιώτης (λεξικό Μπαμπινιώτη, σ. 757) δεν κάνουμε λάθος είναι "νύφη του Θερμαϊκού". Αυτό είναι λογικότερο αν αναλογιστεί κανείς και το γεγονός ότι η συμπρωτεύουσα πήρε το όνομά της από τη σύζυγο ενός Μακεδόνα βασιλιά (το όνομα μου διαφεύγει)

Επίσης: Πρώτη φορά βλέπω τη λέξη απαγοητεύω, την οποία δεν έχω ακούσει ποτέ, γι' αυτό δε μπορεί να χαρακτηριστεί από μένα καθημερινό λάθος

Τέλος, το μετά συντάσσεται και με το από (λεξικό Μπαμπινιώτη, σ.1086)

Έγκυρες διορθώσεις με αποδέιξεις!

[Throgos]

Ομολογώ ότι εκείνο το αγγελιαφόρος και αγγελιοφόρος με είχε παιδέψει για πολύ καιρό. Μια το έβλεπα έτσι, μ ια αλλιώς. Στα περισσότερα βιβλία κτλ που διάβαζα ήταν "αγγελιοφόρος". Με κατατόπισες, θενκς!

[Βάρδος]

Όχι, φίλε Throgos, και τα δύο σωστά είναι. Απλά, είναι διαφορετικές γραφές.

 

 

 

Μου έχουν πεταχτεί τα μάτια έξω σ'αυτό το topic. Είναι επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία...

[heiron]

Αχ,με προλαβε ο Βαρδος!Κοιταξα σε εγκυκλοπαιδεια για αγγελια(/ο)φορο και ειναι και τα δυο σωστα!!

[Isis]

Illidan οι νύμφες όπως ανέφερα και παραπάνω ήταν προστάτιδες των νερών και ο Θερμαϊκός είναι θαλάσσιος κόλπος!

 

Η Θεσσαλονίκη (που ήταν αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου) όπως σωστά λες παντρέφτηκε το μετέπειτα βασιλιά της Μακεδονίας Κάσσανδρο (302 – 297 π.Χ., υιός του Μακεδόνα στρατηγού του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, Αντίπατρου) και από αυτήν πήρε το όνομά της η πόλη Θεσσαλονίκη.

 

Η βασίλισσα ασχολήθηκε διεξοδικά με την ανάπτυξη της πόλης της ώστε ανακυρήχθηκε σε προστάτιδά της! Λογικότερο, λοιπόν, κατ' εμέ θα ήταν να ανακυρηχθεί νύμφη (δηλαδή προστάτιδα της παραθαλάσσιας πόλης της) παρά νύφη του βασιλιά!

 

Θα εξετάσω και άλλα λεξικά γιατι με έβαλες σε σκέψεις!

 

Βάρδε, το αγγελιοφόρος έχει πλέον "περάσει" στη δημοτική και αναγράφεται στα λεξικά, ενώ το αγγελιαφόρος αναφέρεται πλέον ως μορφή της ίδιας λέξης στην καθαρεύουσα! Το αρχαιότερο είναι το αγγελιαφόρος. Με το ίδιο σκεπτικό που το τραίνο παλιά γραφόταν με "αι" και τώρα γράφεται τρένο με "ε".

[King_Volsung]

ΤΟ ΤΡΑΙΝΟ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΕ "Ε"???????

 

Εγώ με "αι" το έμαθα!

[Βάρδος]

Βάρδε, το αγγελιοφόρος έχει πλέον "περάσει" στη δημοτική και αναγράφεται στα λεξικά, ενώ το αγγελιαφόρος αναφέρεται πλέον ως μορφή της ίδιας λέξης στην καθαρεύουσα! Το αρχαιότερο είναι το αγγελιαφόρος. Με το ίδιο σκεπτικό που το τραίνο παλιά γραφόταν με "αι" και τώρα γράφεται τρένο με "ε".

 

Κι εγώ το αγγελιαφόρος προτιμώ, αλλά δεν μπορώ να λέω ότι και το άλλο είναι λάθος. Ανάμεσα στο τι προτιμάμε και στο τι είναι λάθος αντικειμενικά υπάρχει μεγάλη απόσταση, δε νομίζεις;

 

Volsung, ναι, το "τρένο" γράφεται, πλέον, με "ε", αλλά και με "αι" να το γράψεις μέσα θα είσαι. Αρκεί να το έχεις σε όλο σου το κείμενο έτσι, όχι τα μισά έτσι και τα μισά αλλιώς.

 

Για τη λέξη "νύμφη" ισχύει το εξής: Ήταν όντως οι γνωστές θεότητες. Η λέξη "νύφη", όμως, προέρχεται από τη λέξη "νύμφη". Έτσι, νύμφη είναι και η αρχαία θεότητα (και, ζωολογικά, η κάμπια στην τελευταία φάση της εξέλιξής της) και η γυναίκα που παντρεύεται. Η νύφη είναι μόνο η γυναίκα που παντρεύεται. Ουσιαστικά, κόπηκε το "μ" από τη λέξη, καθώς το μιλούσε ο κόσμος. Όπως από τη λέξη διάβολος κόβεται το "β" και γίνεται διάολος.

 

Και μερικά άλλα πράγματα που έχουν ειπωθεί δεν είναι λάθη, αλλά διαφορετικές γραφές του ίδιου πράγματος.

 

υποχθόνιος -καταχθόνιος

 

Και τα δύο σημαίνουν κυριολεκτικά κάτω από τη γη και, μεταφορικά, "ύπουλος" κτλ. Είναι όπως λέμε ότι κάποιες δραστηριότητες είναι υπόγειες.

 

ψηλός - υψηλός

 

Το ένα είναι στην καθαρεύουσα, το άλλο είναι στη δημοτική. Και είναι καθαρά θέμα συνήθειες το πώς το χρησιμοποιείς στο λόγο σου. Αν και θα συμφωνούσα κι εγώ με τον τρόπο που προτείνεις, δεν είναι λάθος κάποιος να το χρησιμοποιήσει αλλιώς.

 

το ύπαιθρο -η ύπαιθρος

 

Λοιπόν, αυτό δεν το είχα ξανακούσει. Μου έκανε εντύπωση και το έψαξα. Και μάντεψε τι βρήκα: είναι το ίδιο περίπου.

 

ύπαιθρος (η) ουσ. τα έξω από τις πόλεις μέρη, η εξοχή

ύπαιθρο (το) ουσ. (Κ ύπαιθρον) ο υπαίθριος χώρος, ιδ. η εξοχή

 

το μετά συντάσσεται με αιτιατική, άρα η φράση μετά Χριστόν είναι σωστή. Η φράση, όμως, μετά από το Χριστό (ή γενικά μετά από αυτό) είναι λάθος. Με την πρόθεση από συντάσσεται το έπειτα και όχι το μετά

 

Φυσικά και όχι. Και το μετά + από είναι σωστό όσο και το μετά + αιτιατική. Αλλιώς, πώς θα έλεγες ότι κάποιος έρχεται μετά από εσένα; "Ο Γιάννης έρχεται μετά εσένα"; Δεν θα ήταν σωστό. Στην αρχαία γλώσσα δεν χρησιμοποιούσαν το "από" τόσο συχνά όσο το χρησιμοποιούμε εμείς, και εμείς το χρησιμοποιούμε για να αναπληρώσει τα "κενά" που δημιουργεί η δημοτική μέσα στο λόγο.

 

5. Επι τη ευκαιρία - Επι της ευκαιρίας

 

Το έχω δει/ακούσει πολλές φορές:

 

"Επι τη ευκαιρία" σημαίνει "Με την ευκαιρία".

 

"Επι της ευκαιρίας" σημαίνει "Πάνω στην ευκαιρία".

 

Τι είναι αυτό που λες εδώ, ρε Πιτσι-Ρίκε; :Ρ Είσαι σωστός για το "επί τη ευκαιρία", αλλά το άλλο, έτσι κι αλλιώς, δε χρησιμοποιείται ποτέ, ούτε για κανέναν λόγο. Δε λέμε ποτέ "πάνω στην ευκαιρία". Ή "με την ευκαιρία", θα πεις, ή "επί τη ευκαιρία". (Αυτό το "τη ευκαιρία" είναι δοτική, btw.)

[Rikochet]

Τι είναι αυτό που λες εδώ, ρε Πιτσι-Ρίκε; :Ρ Είσαι σωστός για το "επί τη ευκαιρία", αλλά το άλλο, έτσι κι αλλιώς, δε χρησιμοποιείται ποτέ, ούτε για κανέναν λόγο. Δε λέμε ποτέ "πάνω στην ευκαιρία". Ή "με την ευκαιρία", θα πεις, ή "επί τη ευκαιρία". (Αυτό το "τη ευκαιρία" είναι δοτική, btw.)

 

 

Μα φυσικά το "επι της ευκαιρίας" είναι λάθος! Αυτό λέω (ή, καλύτερα, ήθελα να πώ) και εγώ.

 

Απλά έχω ακούσει πολλούς ανθρώπους να το λένε, χωρίς να ξέρουν ότι είναι λανθασμένο, και, φυσικά, να το εννοούν όπως το "επι τη ευκαιρία".

 

Τώρα, το 'μετέφρασα', για να δείξω ότι είναι λάθος και ότι λέγοντας το, λες, ουσιαστικά, "πάνω στην ευκαιρία".

 

[Nienna]

Σημεία και τέρατα, Βάρδε είμαι μαζί σου εδώ. Τα περισσότερα πράγματα που ανέφερε η Ίσιδα είναι απλώς προτιμήσεις... φυσικά υπάρχουν και κάποια που όντως είναι λάθη. Ειδικά το "καταρχήν - καταρχάς" είναι καθαρά θέμα γούστου, είχα ρωτήσει την -φιλόλογο- μάνα μου αρκετά χρόνια πριν. Το "νύμφη - νύφη" δεν είναι δυνατόν να το παρουσιάζουμε σαν κανένα τραγικό λάθος, είναι ολοφάνερο πως η νύφη προέκυψε με την πάροδο του χρόνου από την νύμφη... υπάρχουν δεκάδες άλλες λέξεις-παράγωγα που αποτελούν αποδείξεις...

[Sitronella]

Το "απαγοήτευση" το έχω ακούσει μόνο μια φορά, στο τραγούδι του Παπακωνσταντίνου "Ασε με να κάνω λάθος", όπου λέει καθαρότατα: Δε με νοιάζει απαγοήτευση αν νιώσω... Πάντα αναρωτιώμουνα αν το κάνει επίτηδες ή όχι.

Κι εγώ το τρένο με "αι" το έμαθα και τα αβγά με "αυ". Αλλάζουν τα πράγματα...

[RaspK]

Κι εδώ τίθεται το ζήτημα: η λόγω λαϊκής συνείδησης διαμόρφωση της γλώσσας είναι θεμιτή και πρέπουσα (αγγελιαφόρος --> αγγελιοφόρος· είναι λίγο πιο εύηχο στη σύγχρονη ελληνική, αν και είμαι σίγουρος ότι οι αρχαίοι είχαν τους λόγους τους που προτιμούσαν την αρχική εκδοχή), εν αντιθέση με την από θεσπισμένες αρχές τροποποίηση (bit --> δηφίο, τραίνο --> τρένο, αυγό --> αβγό, Μανώλης --> Μανόλης, κ.ά.).

[heiron]

"Το "απαγοήτευση" το έχω ακούσει μόνο μια φορά, στο τραγούδι του Παπακωνσταντίνου "Ασε με να κάνω λάθος" "

Αφου το λεει κι ο τιτλος-ασε τον Παπακωνσταντινου να κανει λαθος!

Οσον αφορα τους αρχαιους(α,αυτο με το "αφορα" δεν ειναι μεγαλο θεμα?Αφορα "το" ή "στο"?) ξεχναμε οτι χρησιμοποιουσαν διαφορους τυπους οχι μονο εναν.Αλλη διαλεκτο μιλουσαν στην αθηνα αλλη στην σπαρτη κι αλλη στη θεσσαλια ας πουμε.Αρα δεν υπαρχει ενας τυπος για μια λεξη στα αρχαια αλλα πολλοι!

[RaspK]

Σαφώς, αλλά κάποια πράγματα έχουν κοινές μορφές επειδή οι διάλεκτοι δεν αφορούν παρά κάποια μόνο μέρη της γλώσσας...

 

Υπήρξε, ας πούμε, η αττική σύνταξη («Τα παιδία παίζει.»), η αντικατάσταση του «η» με «α» («Δως μη πα στω και ταν Γαν κινάσω!» και «Ή ταν ή επί τας.») και άλλα τέτοια φαινόμενα.

[Βάρδος]

Το "τρένο" είναι ξένη λέξη (train), γιαυτό γράφεται, πλέον, με "ε". Όλες οι ξένες λέξεις υποτίθεται ότι πρέπει να γράφονται με τον πιο απλό τρόπο.

[zoyki]

Η λέξη "αβγό" είναι γραμματικώς ορθή. Η λέξη "αυγό" σαν ορθογραφία είναι εκείνη που είναι λάθος. Είναι από τα γνωστά λάθη της καθαρεύουσας, όταν προσπαθούσαν να ...ωραιοποιήσουν το σύμπαν (βλ. οψάριον αντί για ψάρι και άλλα τέτοια χαριτωμένα). Αν το πάρουμε λοιπόν με τον κανόνα κατά κάποιο τρόπο θα έπρεπε μια ζωή τώρα να γράφαμε αβγό. Δυστυχώς όμως και τώρα που το έγραψα έτσι άσχημο μου φάνηκε .

 

Επίσης αυτό που με εκνευρίζει Α Π Ε Ι Ρ Α είναι να ακούω να λένε την ψήφο "ο ψήφος", ψόφος να σας έρθει. Ειδικά στην τηλεόραση φοριέται υπερβολικά πολύ πράγμα που σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα θα περάσει και σε μας τους υπόλοιπους, δεδομένου ότι η τηλεόραση επηρεάζει πολύ. Να σημειώσω δε ότι αυτή την εγχείρηση φύλου την χρωστάμε στους συμπαθέστατους κατά τα άλλα παίκτες του Big Brother 1. Εννοείται πως το θεάρεστο αυτό έργο συνέχισαν οι υπόλοιποι ριαλιτοπαίχτες όλων των παρόμοιων "παιχνιδιών".

[heiron]

αφορα το-αφορα στο

Το σωστο ειναι το 1ο.Λεμε "δε με αφορα" οχι "δεν αφορα σε εμενα".Το εχω ακουσει και στις ειδησεις και μου την εσπασε.

Που-οπου.

Μερικοι νομιζουν οτι το όπου ειναι "καθαρευουσιανικη" και ευγενικη λεξη για το "που".Λαθος μεγα!Το "όπου" σημαινει"εκει που",δεινει τοπο.Παραδειγμα σωστο..."Στην Καμαρα οπου εγινε το μητινγκ πηγε πρωτος ο Βολσουνγκ."-βεβαια και που σκετο δεν ειναι τοσο λαθος-το που ειναι πιο γενικο.Παραδειγμα λαθος.."Δευτερος ηρθε ο heiron όπου τον λενε Γιαννη".Το σωσο εδω ειναι που-και μονο που.

[Orpheus]

Εγώ δίνω στον εαυτό μου την ελευθερία να κάνει ό,τι θέλει με τις ξένες λέξεις... Ό,τι μ'αρέσει πιο πολύ {και συνήθως, για τις όχι ξενόφερτες αλλά ξένες, χρησιμοποιώ λατινικούς χαρακτήρες και παρενθεσούλα για την προφορά, όπως όταν πήγα στη Eurovision (Γιουροβίζιον) [δεν πήγα ] ή και το αντίθετο, εξαρτάται αν επαναλαμβάνεται στο κείμενο και τι προτιμώ να ξαναεκθέτω στα μάτια του αναγνώστη}. Το τρένο, χμμμ... δεν ξέρω πώς θα το έγραφα, μάλλον τραίνο...

 

Όσο για την 'αναφορά', ναι, ένα ζήτημα "με αφορά", αλλά "όσον αφορά στη Θεσσαλονίκη". Τώρα, όσον αφορά στο "όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη", δεν θεωρείται πλέον λάθος (-Μπαμπινιώτης). [Εξ άλλου δεν λέμε "αυτό αφορά τη Θεσσαλονίκη" όπως "αυτό αφορά εμένα"! misericordissime Jesu!]

 

Zoyki, ποιον κανόνα; (greedy/thirst-for-knowledge-smile)

Α, και το "υπερβολικά πολύ" είναι λάθος, τυπικά [to the best of my knowledge]

 

Για το απα/οθανατίζω, ξέρω πως απαθανατίζω με τη φωτογραφική μου μηχανή ή την παλέττα μου, και αποθανατίζω με το σπαθί ή το πυροβόλο μου...

Edit2: Υποβόσκω/υποφώσκω: (mwahahahahah!) Υποβόσκω: παραμονεύω, παρασιτώ περιμένοντας την ευκαιρία να δράσω (αρνητικά). Υποφώσκω: Φωτίζω αμυδρά (η* ελπίδες υποφώσκουν, συνήθως, πριν εμφανιστούν εν τη αρτία δόξη τους... )

 

Edit3: * το Καβαφικόν. Ο Ορφέας δεν κάνει ορθογραφικά ...

Α! και λίγο interlingual: διαφορές μεταξύ τυπικός-typical/εμπαθής-empathic... dangerous thingies...

Εdit4: Αυτό το τοπίκιον μου κάνει λιγάκι για γενική συζήτηση/spam ή εγώ το κάνω;

 

Edit: (Ούπς! )

 

Οι Μούσες μαζί σας,

-Ορφέας

Edited May 29, 2005 by Orpheus

[Deodonus]

Το "τρένο" είναι ξένη λέξη (train), γιαυτό γράφεται, πλέον, με "ε". Όλες οι ξένες λέξεις υποτίθεται ότι πρέπει να γράφονται με τον πιο απλό τρόπο.

 

Λάθος. Οι πιό πολλές ξένες λέξεις γράφονται ή διατηρώντας την "φαινομενική" ορθογραφία τους (train => τραίνο), ή με την ορθογραφία που προσεγγίζει πιό πολύ την προφορά (σύμφωνα με την αρχαία ελληνική προφορά) (Shakespeare => Σαίξπηρ και όχι Σέξπιρ) [το τελευταίο ισχύει πιο πολύ στο ανάποδο: Σοφοκλής => Sophocles και όχι Sophoclis].

 

 

[sPAM]

ο αστρολόγος: αυτός που ισχυρίζεται πως μπορεί να προβλέπει το μέλλον από την κίνηση των άστρων.

Κανονικά, η αστρολογία μελετάει τις κινήσεις των πλανητών. Οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι πρώτοι βασίστικαν σε αυτά για την ανάπτυξη θρησκευτικών θεωριών. Σήμερα, τα όσα είναι γνωστά για τις επιρροές των κινίσεων και των συνδιασμών αυτών στους ανθρώπους είναι πορίσματα στατιστικών μελετών (μιλάω για την σωστή αστρολογία, όχι για τα...τσαρλατάνικα (βλ. τελευταίες σελίδες περιοδικών, γραμμές μένττιουμ, ερωτικές προβλέψεις κλπ )). Αφού λοιπόν στιρίζεται σε αρηθμιτικά δεδομένα και μελέτες, θα μπορούσε να ονομαστεί και επιστήμη. Αλλά δεν το κάνουν, γιατί δεν έχει πλήρως κατανοηθεί ακόμα το "πώς" (λες και στην Φυσική τό'χουν κατανοήσει, τέλος πάντων....) και οι μηχανισμοί λειτουργίας της. Τέλος, με την αστρολογία δεν προβλέπεις το μέλλον, παρά μόνο τις τάσεις που μπορεί να έχει το άτομο κατα περιόδους (και αυτό πάλι όχι στα σίγουρα). Μπορείς όμως να κατανωήσεις σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία του ατόμου και το πώς αυτό συμπεριφέρεται.

[/sPAM]

 

Αυτά...

[Deodonus]

Και ένα ακόμα σπαμάκι/σπάσιμο:

 

Ορφέα, και εάν ο Καβάφης ήταν απλά ανορθόγραφος;

 

(τι κακός που είμαι...χεχεχε....)

 

Χιχιχι...