Μένης Κουμανταρέας

[BladeRunner]

Ο Μένης Κουμανταρέας (4/1/1931-5/12/2014), από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών, χωρίς να ακολουθήσει συστηματικές πανεπιστημιακές σπουδές. Εργάστηκε επί είκοσι χρόνια σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες. Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό "Ταχυδρόμος", και το 1962 εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων "Τα μηχανάκια". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση "18 Κείμενα" και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη βάσει του νόμου "περί ασέμνου δημοσιεύμα-τος" για το έργο του "Το αρμένισμα"- ωστόσο, το 1972 πήρε την υποτροφία DAAD για το Βερολίνο. Μετά το 1982 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή και τη μετάφραση· μετέφρασε, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ουίλιαμ Φώκνερ και Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1967, για το "Αρμένισμα") και δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1976, για τη "Βιοτεχνία υαλικών" και, 2002, για το "Δυο φορές Έλληνας"), καθώς και με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του, το 2008. 'Ηταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τη δεκαετία του 1980 διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, τουρκικά, ολλανδικά, ρωσικά, εσθονικά, λετονικά, εβραϊκά, και διηγήματά του σε διάφορες άλλες (κινεζικά, τσεχικά, κ.ά.). Το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο του στο εξωτερικό είναι η "Κυρία Κούλα" και ακολουθούν η "Βιοτεχνία υαλικών", το "Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω", "Η φανέλα με το εννιά" και "Ο ωραίος λοχαγός". Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο: βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου 2014. (πηγή: Biblionet)

Τα βιβλία του:

01. Τα μηχανάκια (1962)
02. Το αρμένισμα (1966)
03. Τα καημένα (1972)
04. Βιοτεχνία υαλικών (1975)
05. Η κυρία Κούλα (1978)
06. Το κουρείο (1979)
07. Σεραφείμ και Χερουβείμ (1981)
08. Ο ωραίος λοχαγός (1982)
09. Η φανέλα με το εννιά (1986)
10. Πλανόδιος σαλπιγκτής (1989)
11. Η συμμορία της άρπας (1993)
12. Θυμάμαι την Μαρία (1994)
13. Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω (1996)
14. Η μέρα για τα γραπτά κι η νύχτα για το σώμα (1999)
15. Δυο φορές Έλληνας (2001)
16. Νώε (2003)
17. Η γυναίκα που πετάει (2006)
18. Αλτίν (2007)
19. Το show είναι των Ελλήνων (2008)
20. Σ' ένα στρατόπεδα άκρη στην ερημιά (2009)
21. Ξεχασμένη φρουρά (2010)
22. Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ (2011)
23. Θάνατος στο Βαλπαραΐζο (2013)
24. Ο θησαυρός του χρόνου (2014)
25. Η σειρήνα της ερήμου (2015)

[BladeRunner]

Κριτική για το Βιοτεχνία υαλικών, που διάβασα τον Οκτώβριο του 2019:

Quote

Πρώτη επαφή με το έργο του Μένη Κουμανταρέα και νομίζω ότι δύσκολα θα μπορούσα να κάνω καλύτερη αρχή. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα καταθλιπτικό και στενάχωρο, για ένα αφόρητα ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα που αναδεικνύει την Ελλάδα της δεκαετίας του '70, με όλες τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας, που δυστυχώς κάνουν αισθητή την παρουσία τους και στη δική μας εποχή. Όλη η μιζέρια, όλη η θλίψη και όλα τα αδιέξοδα που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος που (νιώθει ότι) έχει ξοδέψει άσκοπα μεγάλο μέρος της ζωής του, βρίσκονται στις λιγότερες από διακόσιες σελίδες του βιβλίου. Εκεί που άλλοι συγγραφείς θα χρειάζονταν τις διπλάσιες ή και τις τριπλάσιες σελίδες, ο Κουμανταρέας κατάφερε να χωρέσει τόσες εικόνες, τόσες σκέψεις και τόσα συναισθήματα, σε σχετικά περιορισμένο χώρο. Η γραφή του Κουμανταρέα είναι εξαιρετική και ιδιαίτερα οξυδερκής, με τις λιτές περιγραφές των αστικών τοπίων μπάζει τον αναγνώστη στον γκρίζο και κάπως κλειστοφοβικό κόσμο του βιβλίου, ενώ με τους διαλόγους, τις ενέργειες και τις σκέψεις των χαρακτήρων, τον βάζει να σκεφτεί κάποια πράγματα. Τέλος, το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί άνετα μονορούφι, δίχως καμία διακοπή, σαν να ήταν κάποιο συναρπαστικό θρίλερ. Για λεπτομέρειες δεν τσιμπάει πέμπτο αστεράκι. Και το μόνο σίγουρο είναι ότι θα διαβάσω και άλλα βιβλία του συγγραφέα!

8.5/10

 

  

Και τώρα κριτική για το Η φανέλα με το εννιά, που μόλις τελείωσα:

Δεύτερο βιβλίο του Κουμανταρέα μετά το πολύ καλό "Βιοτεχνία υαλικών" που διάβασα το 2019, κακώς έκανα τόσο καιρό να ξαναπιάσω βιβλίο του στα χέρια μου, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ. Λοιπόν, πολύ μου άρεσε και αυτό, το βρήκα εξίσου καλογραμμένο, ενδιαφέρον, καταθλιπτικό, μελαγχολικό και αφόρητα ρεαλιστικό (ίσως όχι στον απόλυτο βαθμό ως προς τις ποδοσφαιρικές σκηνές, όσο όμως προς την ατμόσφαιρα και την όλη αίσθηση της εποχής), αν μη τι άλλο με καθήλωσε και με έκανε να το διαβάσω σε δυο μεγάλες δόσεις. Ο Κουμανταρέας δίνει ρέστα με την παρουσίαση της δεκαετίας του '80, με τις περιγραφές των αστικών τοπίων και των διαφόρων σκηνικών, καθώς και με τους χαρακτήρες του, ιδιαίτερα με τον πρωταγωνιστή, που συμπαθητικό δεν τον λες, μάλλον αυτοκαταστροφικό, εκνευριστικό και εντέλει καμένο τον λες, αλλά ποιος θέλει κάθε φορά να διαβάζει ιστορίες με συμπαθητικούς και καλούς πρωταγωνιστές; Μπουχτίσαμε από δαύτους. Όπως έγραψα, ο Κουμανταρέας σκίζει με τις περιγραφές του, αρπάζει τον αναγνώστη από τον γιακά και τον σέρνει σε γήπεδα, καταγώγια, δρόμους, σταθμούς τρένων, φτηνά ξενοδοχεία, μίζερα διαμερίσματα, και ανάλογα με την ηλικία των αναγνωστών, είτε θυμίζει σκηνικά και καταστάσεις στους παλαιότερους, είτε δείχνει στους νεότερους πώς ήταν κάποτε τα πράγματα. Και έχει και στιλ, έχει ιδιαιτερότητες στην αφήγηση, συνεχείς εναλλαγές σκηνικών και εικόνων, απότομα κοψίματα, ολοζώνταντους διαλόγους, κάμποσα καλούδια. Ναι, πολύ το φχαριστήθηκα το βιβλίο, το έζησα από την αρχή μέχρι το (πικρό) τέλος.

8/10

Edited February 2, 2023 by Ghost
Προστέθηκαν τα εξώφυλλα των βιβλίων.

[yanni]

Η φανέλα με το εννιά. Η κουλτούρα της δεκαετίας του ογδόντα μέσα από τις περιπέτειες ενός ατίθασου ποδοσφαιριστή. Κοινωνικοί προβληματισμοί, πάθη και αδυναμίες δένουν την ιστορία του βιβλίου. Συνιστάται σε όσους έβλεπαν την τηλεοπτική σειρά, και νοσταλγούν τα εφηβικά τους χρόνια.