Μπρους Τσάτουιν (Bruce Chatwin)

[BladeRunner]

Ο Μπρους Τσάτουιν γεννήθηκε στις 13 Μαΐου του 1940 κοντά στο Σέφιλντ της Αγγλίας και πέθανε στις 18 Ιανουαρίου του 1989 στη Νίκαια της Γαλλίας. Άρχισε τη σταδιοδρομία του ως κατώτερος υπάλληλος στον λονδρέζικο οίκο δημοπρασιών Sotheby's, όπου γρήγορα κατέλαβε υψηλή διευθυντική θέση. Αφού εγκατέλειψε τη θέση αυτή θέλησε να σπουδάσει αρχαιολογία αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, ούτε όμως αυτή τον συγκινούσε. Ο Τσάτουιν έγινε διάσημος ως ταξιδιωτικός συγγραφέας, ταξιδεύοντας, μεταξύ άλλων, στο Περού, στην Παταγωνία, στη Δ. Αφρική, στην Αυστραλία, κ.ά. Επισκέφθηκε επίσης την Ελλάδα -φιλοξενήθηκε πολλές φορές στο σπίτι του μέντορά του Πάτρικ Λη Φέρμορ, στην Καρδαμύλη της Μάνης-, και τα βιβλία του απηχούν τις εμπειρίες από τα ταξίδια του. Μερικοί τον επέκριναν επειδή είχε την τάση να αναμιγνύει πραγματικά περιστατικά με φανταστικές λεπτομέρειες, πράγμα που ενοχλούσε και τους ίδιους τους ανθρώπους που συναντούσε στις περιπλανήσεις του. Ο Τσάτουιν απαντούσε ότι πρόθεσή του δεν ήταν η πιστή αναπαράσταση των όσων έβλεπε. Ο Τσάτουιν ήταν εξαιρετικά κοινωνικός, με πάμπολλους φίλους και γνωστούς. Ήταν επίσης αμφιφυλόφιλος, εν γνώσει της γυναίκας του, Elizabeth Chanler -που την είχε γνωρίσει ως γραμματέα στον οίκο Sotheby's-, η οποία το αποδέχτηκε σε όλη τη διάρκεια της κοινής ζωής τους, χώρισαν, όμως, μετά από δεκαπέντε χρόνια γάμου. Βρέθηκε όμως πάλι δίπλα του στην τελευταία φάση της ζωής του και τον φρόντισε ως τον θάνατό του από AIDS (ένας από τους πρώτους νεκρούς της αρρώστιας στη Μ. Βρετανία). Στην κηδεία του Τσάτουιν, στην Ελληνική-Ορθόδοξη εκκλησία του Λονδίνου, παραβρέθηκαν συγγραφείς όπως ο φίλος του Πωλ Θέροου και ο Μάρτιν Έιμις. Οι στάχτες του ζήτησε να σκορπιστούν έξω από ένα βυζαντινό ξωκλήσι στη Μάνη. Το πρώτο βιβλίο του Τσάτουιν που εκδόθηκε ήταν η "Παταγωνία", 1977. Ακολούθησαν "Ο αντιβασιλέας της Ουίντα", 1980, "Στον μαύρο λόφο", 1982, "Παταγωνία, ξανά", 1985, "Τα μονοπάτια των τραγουδιών", 1987, και "Ουτς", 1988. Μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησαν τα έργα του "Τι γυρεύω εδώ;", 1989, "Φωτογραφίες και σημειωματάρια", 1993, "Ανατομία του αεικίνητου", 1997. Το 1999 εκδόθηκε η βιογραφία του, "Bruce Chatwin: a Βiography" (ελλ. εκδ. "Μπρους Τσάτουιν", Χατζηνικολή, 2001), γραμμένη από τον Nicholas Shakespeare. (Από την Biblionet)

Διαβάστε περισσότερα για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα, στην Wikipedia.

Δείτε τα βιβλία του και διαβάστε κριτικές γι' αυτά, στο Goodreads.

Βιβλία του συγγραφέα που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά:

*In Patagonia - Στην Παταγωνία (Χατζηνικολή, 1993 και 2013)
*The Viceroy of Ouidah - Ο αντιβασιλέας της Ουίντα (Χατζηνικολή, 1987)
*On The Black Hill - Στο μαύρο λόφο (Χατζηνικολή, 1990)
*Patagonia Revisited - Παταγωνία, ξανά (Χατζηνικολή, 1998)
*The Songlines - Τα μονοπάτια των τραγουδιών (Χατζηνικολή, 1993 και 2017)
*Utz - Ουτς (Χατζηνικολή, 1991)
*What Am I Doing Here? - Τι γυρεύω εδώ (Χατζηνικολή, 1995)
*Anatomy of Restlessness: Selected Writings, 1969-1989 - Ανατομία του αεικίνητου (Χατζηνικολή, 1999)

*Επίσης κυκλοφορεί η ογκώδης βιογραφία του διά χειρός Νίκολας Σαίξπηρ, με τον τίτλο Bruce Chatwin (Χατζηνικολή, 2001).

[BladeRunner]

Τον Ιούνιο του 2019 διάβασα το Ο αντιβασιλέας της Ουίντα:

Στη βιβλιοθήκη μου έχω όλα τα βιβλία του Μπρους Τσάτουιν που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά (και, μάλιστα, όλα αγορασμένα είτε από παλαιοβιβλιοπωλεία είτε από παζάρια βιβλίου), αλλά το "Ο αντιβασιλέας της Ουίντα" αποτελεί μόλις την πρώτη μου επαφή με το έργο του. Για οχτώ χρόνια έπιανε σκόνη σε κάποιο ξεχασμένο ράφι, μέχρι που τελικά αποφάσισα να το διαβάσω, αν και παραλίγο να πιάσω το "Στην Παταγωνία". Όμως ήθελα να διαβάσω μυθιστόρημα.

Λοιπόν, δεν μπορώ παρά να δηλώσω (σχεδόν) απόλυτα μαγεμένος από το βιβλίο, τόσο από την ίδια την ιστορία, όσο κυρίως από τη χειμαρρώδη αφήγηση, τις λυρικές περιγραφές και τον ωμό ρεαλισμό, καθώς επίσης και την όλη ατμόσφαιρα σκληρού παραμυθιού και ιστορικής αφήγησης. Φανταστείτε τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες να έγραφε το "Η καρδιά του σκότους" του Τζόζεφ Κόνραντ, και έχετε μια πρώτη εικόνα από την ποιότητα και το ύφος που χαρακτηρίζει το βιβλίο του Τσάτουιν. Περίμενα ότι θα διαβάσω κάτι καλό, κάτι ενδιαφέρον και ιδιαίτερο, αλλά ειλικρινά δεν περίμενα ένα τέτοιο διαμαντάκι, ένα βιβλίο που θα με συγκλονίσει και θα με ταξιδέψει σε άλλους τόπους και άλλους χρόνους.

Μέσα σε τόσες λίγες σελίδες ο Τσάτουιν χώρεσε τόσες μα τόσες πολλές λεπτομέρειες, έφερε στην επιφάνεια το δουλεμπόριο και τα σκλαβοπάζαρα της Αφρικής και δημιούργησε κάποιους αξιοσημείωτους χαρακτήρες. Οι περιγραφές των τοπίων, των γεγονότων και των ανθρώπων είναι γλαφυρές, λυρικές και πραγματικά πανέμορφες, κατάφεραν με περισσή ευκολία να με μεταφέρουν σε μια άγνωστη χώρα και να με φέρει σε επαφή με μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα. Πραγματικά, διαβάζοντας το βιβλίο αυτό νιώθω ότι ταξίδεψα στον χρόνο και τον χώρο, για λίγες ώρες αποκόπηκα τελείως από την πεζή πραγματικότητα. Και μπορώ να καταλάβω απόλυτα τον Βέρνερ Χέρτζογκ που δημιούργησε μια ταινία βασισμένη στο βιβλίο αυτό: Δεν μπορούσε παρά να μαγευτεί και αυτός από την ομορφιά του.

9/10

-------------------------------------------------------------------------------------------

Τον Σεπτέμβριο του 2021 διάβασα το Στην Παταγωνία:

Δεύτερο βιβλίο του Μπρους Τσάτουιν που διαβάζω, μετά το καταπληκτικό "Ο αντιβασιλέας της Ουίντα" που διάβασα τον Ιούνιο του 2019, και δηλώνω ξανά μαγεμένος από τη γραφή, τις εικόνες που δημιούργησε, την όλη ταξιδιάρικη ατμόσφαιρα. Είχα αρκετά υψηλές προσδοκίες από το βιβλίο, τόσο γιατί με ξετρέλανε το προηγούμενο βιβλίο του συγγραφέα που διάβασα, όσο και γιατί το συγκεκριμένο είναι από τα κλασικότερα και πιο ιδιαίτερα ταξιδιωτικά χρονικά που κυκλοφορούν εκεί έξω, και χαίρομαι πολύ που το βιβλίο εκπλήρωσε στο ακέραιο όλες τις προσδοκίες που είχα. Ο Τσάτουιν δεν ταξιδεύει τους αναγνώστες μονάχα στην Παταγωνία, αλλά παράλληλα πίσω στον χρόνο, μιας και το βιβλίο είναι γεμάτο ιστορίες ανθρώπων που έζησαν ή πέρασαν από την Παταγωνία, θα συναντήσετε μέσα Ινδιάνους, εξερευνητές, ιεραποστόλους, εγκληματίες, επαναστάτες, Ναζί, τα πάντα όλα. Ο Τσάτουιν συνάντησε πολλούς ανθρώπους που είχαν πολλές ιστορίες να πουν (πραγματικές ή μη), πάτησε σε μέρη που πάτησαν άνθρωποι όπως οι Μπουτς Κάσιντι και Σάντανς Κιντ, ο Αντόνιο Σότο, ο Δαρβίνος και πολλοί, πολλοί άλλοι, που πλέον έχουν χαθεί στη λήθη, και νομίζω ότι κατάφερε να αγγίξει την ψυχή της Παταγωνίας. Η Παταγωνία είναι ένα από τα μέρη που πολύ θα ήθελα να επισκεφτώ αλλά που πιθανότατα ποτέ δεν θα τα καταφέρω, και διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο, το γεμάτο εικόνες άγριας ομορφιάς, ήταν σαν όντως να τα κατάφερα και να ταξίδεψα σε αυτό το υπέροχο μέρος. Υπέροχος συγγραφέας ο Τσάτουιν, κρίμα που έφυγε νωρίς...

9/10

[BladeRunner]

Ουτς

Τρίτο βιβλίο του Μπρους Τσάτουιν που διαβάζω μετά τα πεντάστερα "Ο αντιβασιλέας της Ουίντα" και "Στην Παταγωνία", και αυτή τη φορά μπορεί να μη βάλω πέντε αστεράκια, όμως αν μη τι άλλο το βιβλίο μου άρεσε πολύ, το βρήκα ενδιαφέρον, εξαιρετικά πνευματώδες και ευχάριστο, με κάποιες νότες μελαγχολίας. Η αλήθεια είναι ότι σαν ιστορία και θεματολογία είχε πολύ ζουμί και ο συγγραφέας θα μπορούσε να γράψει ένα μεγαλύτερο σε μέγεθος μυθιστόρημα, όμως ακόμα κι έτσι κατάφερε να με καθηλώσει, να με ταξιδέψει, να με βάλει σε διάφορες σκέψεις. Και μπορεί να είναι μικρό σε μέγεθος, αλλά συνάμα είναι περιεκτικό σε ιδέες και σκέψεις, έχει πράγματα να πει και να δείξει, το περιεχόμενο δεν είναι καθόλου ισχνό, αναγνωστικά σίγουρα χόρτασα. Και η γραφή είναι υπέροχη, ιδιαίτερα ευχάριστη, άκρως ευκολοδιάβαστη, με ωραίο χιούμορ και εύστοχες παρατηρήσεις. Να σας πω την αλήθεια, έφτασα κοντά στο να βάλω και σε αυτό πέντε αστεράκια, αλλά μάλλον θα ήμουν κομμάτι υπερβολικός, αλλά και άδικος με άλλα βιβλία. Πάντως σημασία έχει ότι και αυτό το βιβλίο του Τσάτουιν, μου άρεσε πολύ.

8.5/10