Jump to content

Λογοτεχνία και Πραγματικότητα


Βάρδος

Recommended Posts

Guest roriconfan

Βγαίνουν φοβερά συμπεράσματα και ατάκες σε αυτό το τόπικ που γουστάρω τρελά.

Link to comment
Share on other sites

  • Replies 58
  • Created
  • Last Reply

Top Posters In This Topic

  • odesseo

    13

  • Nihilio

    6

  • Μάρβιν ΑΑΠ

    4

  • Βάρδος

    3

Πάρε ακόμα μια ατάκα από αυθεντία του χώρου τότε. Ίσως σπρώξει κι άλλο την συζήτηση.

 

"All you have to do is write one true sentence.

Write the truest sentence you know." - Ernest Hemingway

 

Μιλάει για το πως μπορεί να ξεκινήσει ο συγγραφέας να γράφει ένα κείμενο και τα υπόλοιπα θα του έρθουν.

Edited by Dinosxanthi
Link to comment
Share on other sites

Guest roriconfan

Χοχο! Οργασμικό! Αν και το έχω ήδη κάνει και ήταν ο Τακης με τα ΜΠΙΠ του.

Link to comment
Share on other sites

Δεν φανταζόμουνα ότι λογοκρισία σημαίνει και βελτίωση τρόπου έκφρασης αλλά από μια πλευρά ισχύει αυτό.

 

Για παράδειγμα, αν γράψω κάπου "Τι με λες τώρα δικέ μου;" τότε αν περάσει από λογοκρισία θα αλλάξει σε "Τι μου λες τώρα άνθρωπέ μου;"

 

Ακούγεται γλωσσικά σωστό με την αλλαγή αλλά χάνει αυτήν την σπιρτάδα της αργκώ και ίσως και την ιδιομορφία του συγγραφέα. Οδηγεί κάπως σε εξομάλυνση των διαφοροποιήσεων. Οπότε, κρατάω τις αμφιβολίες μου.

 

Δεν είπα αυτό. Η λογοκρισία δεν είναι η καλή δασκάλα που σου μαθαίνει καλλιγραφία και ορθογραφία (αν και μπορεί να γίνει κι αυτή, όπως ίσως διαπιστώσεις παρακάτω). Από την άλλη, δεν είναι μόνο ο κατασταλτικός κρατικός μηχανισμός, με τον οποίο έχουμε συνηθίσει να ταυτίζουμε τη λογοκρισία.

 

Η λογοκρισία είναι αυτό που λέει η λέξη: αυτό που κρίνει το λόγο σου, που φιλτράρει αυτό που θέλεις να πεις και που αφήνει να εκφραστεί μόνο ένα μέρος του, αυτό που δεν θα θίξει τον δέκτη. Δεν χέστηκε και πολύ για το αν θα πεις "τι με λες;" ή "τι μου λες;" Ωστόσο, υπάρχουν fora στα οποία ίσως αναγκαστείς να το κόψεις, επειδή κάποιοι εκεί θα σε κοροϊδεύουν. Κι επειδή δεν θέλεις να σε κοροϊδεύουν, ή θα φύγεις, ή θα τους αγνοήσεις ή θα αναγκαστείς να μιλάς όπως αυτοί. Κι αν είναι πολλοί, δεν θα μπορείς να τους αγνοήσεις, οπότε ή θα φύγεις ή θα μάθεις να μιλάς όπως αυτοί (μιας και στη ζωή δεν μπορεί συνέχεια να περνάει το δικό σου).

 

Όπως πολύ σωστά είπες, "οδηγεί κάπως σε εξομάλυνση των διαφοροποιήσεων". Σου μαθαίνει να μιλάς, να εκφράζεσαι και να σκέφτεσαι με τον ίδιο τρόπο που σκέφτονται και οι άλλοι (όχι όλοι, βέβαια, γιατί υπάρχουν και πολλοί άνθρωποι που λένε "τι με λες" και δεν ντρέπονται, ούτε αναγκάστηκαν να το μετατρέψουν σε "τι μου λες;" για να γίνουν αποδεκτοί και αρεστοί). Σε βοηθά να συμβαδίζεις με τους γύρω σου, να εναρμονίζεσαι με τους ανθρώπους του περιβάλλοντός σου. Αυτοί ήταν εκεί πολύ πριν από σένα, ενώ εσύ βρέθηκες εκεί κάποια στιγμή. Δεν είναι λογικό να περιμένεις να αλλάξουν οι γύρω σου κατά τις δικές σου επιθυμίες και ορέξεις. Είναι πιο λογικό να μάθεις εσύ να φέρεσαι όπως αυτοί. Μπορεί να χάσεις τη σπιρτάδα σου και την ιδιομορφία σου ως συγγραφέα, αλλά, στην τελική, κανείς δεν σε αναγκάζει να δεχτείς την ομοιομορφία που θα σου επιβάλουν. Στο τέλος, πρέπει να διαλέξεις: ομοιομορφία και αποδοχή, ή ιδιομορφία και μοναξιά; Αυτό είναι ένα ψευδο-δίλημμα, βέβαια, γιατί όπως είπαμε υπάρχουν κοινωνίες στις οποίες οι άνθρωποι λένε ελεύθερα "τι με λες;" και δεν νιώθουν ότι παραβιάζουν κάποιον κανόνα.

 

Όμως, ακόμη και μέσα στο δίλημμα "ομοιομορφία ή μοναξιά", η τέχνη σου, αν την καλλιεργείς, ίσως μπορέσει να σου επιτρέψει να εκφραστείς όπως θέλεις (χωρίς να το πάρει χαμπάρι η λογοκρισία). Μάθε την τέχνη της παραβολής, της μεταφοράς.

 

Είπαμε παραπάνω ότι η λογοκρισία είναι η μητέρα της μεταφοράς. Δεν είναι όμως "μητέρα" με την έννοια της γυναίκας που επιθυμεί ένα παιδί κι όταν το αποκτά αφιερώνει τη ζωή της για να το μεγαλώσει. Μοιάζει περισσότερο με την κοπέλα που έμεινε έγκυος χωρίς να το θέλει (πιθανώς ως θύμα αποπλάνησης) και που δεν σκοπεύει να κρατήσει το μούλικο. Φοβάται για την τύχη της και κάποια νύχτα το παρατά στο κεφαλόσκαλο ενός σπιτιού, αρκετά μακριά από το δικό της. Η ίδια ποτέ της δεν θα το αναγνωρίσει.

Όμως το παιδί δεν θα μείνει στους πέντε δρόμους. Ο πατέρας του παιδιού (το καθίκι που γκάστρωσε το κορίτσι) αναγνωρίζει το παιδί του και το παίρνει κοντά του.

Γι' αυτό καθένας μας διεκδικεί την πατρότητα των κειμένων του και όχι τη μητρότητα.

Link to comment
Share on other sites

Πάρε ακόμα μια ατάκα από αυθεντία του χώρου τότε. Ίσως σπρώξει κι άλλο την συζήτηση.

 

"All you have to do is write one true sentence.

Write the truest sentence you know." - Ernest Hemingway

 

Μιλάει για το πως μπορεί να ξεκινήσει ο συγγραφέας να γράφει ένα κείμενο και τα υπόλοιπα θα του έρθουν.

Βέβαια καλό είναι να μην το πάρει κανένας αυτό τοις μετρητοίς, γιατί τότε θα έχουμε άτομα να νομίζουν ότι καλό κείμενο έιναι κάτι σαν το (αυτό το πήρα πάνω κάτω από εντιτόριαλ σε αντρικό περιοδικό που διαβάζαμε πέρσι τέτοιον καιρό στον κοιτώνα στη Θήβα και είχαμε λιώσει στα γέλια) "Το καλοκαίρι είχε έρθει. Τα τρία εξαίσια μωρά που είχα γνωρίσει χθες στην παραλία τεντόνονταν νωχελικά στο υπέρδιπλο κρεβάτι της σουίτας μου..."

Κοινώς, μια δυνατή πρώτη πρόταση μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από άλλες δυνατές προτάσεις. Δεν αρκεί όμως για να βγει ένα καλό κείμενο.

Link to comment
Share on other sites

Είπαμε παραπάνω ότι η λογοκρισία είναι η μητέρα της μεταφοράς. Δεν είναι όμως "μητέρα" με την έννοια της γυναίκας που επιθυμεί ένα παιδί κι όταν το αποκτά αφιερώνει τη ζωή της για να το μεγαλώσει. Μοιάζει περισσότερο με την κοπέλα που έμεινε έγκυος χωρίς να το θέλει (πιθανώς ως θύμα αποπλάνησης) και που δεν σκοπεύει να κρατήσει το μούλικο. Φοβάται για την τύχη της και κάποια νύχτα το παρατά στο κεφαλόσκαλο ενός σπιτιού, αρκετά μακριά από το δικό της. Η ίδια ποτέ της δεν θα το αναγνωρίσει.

Όμως το παιδί δεν θα μείνει στους πέντε δρόμους. Ο πατέρας του παιδιού (το καθίκι που γκάστρωσε το κορίτσι) αναγνωρίζει το παιδί του και το παίρνει κοντά του.

Γι' αυτό καθένας μας διεκδικεί την πατρότητα των κειμένων του και όχι τη μητρότητα.

 

Αυτό κοντεύει να γίνει καλύτερο από του Μπόρχες. Αλλά στην τελευταία πρόταση τσίμπησα. Τι πάει να πει;

Link to comment
Share on other sites

Όσο για τον ζηλευτό Χεμινγουέι, δεν ξέρω αν έκανε ο ίδιος αυτό που έλεγε ή μήπως ακολουθούσε την άλλη μεγαλειώδη ατάκα του Ουάιλντ: «όταν σου δίνουν μια συμβουλή, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να τη δώσεις γρήγορα σε κάποιον άλλο». :whistling:

Link to comment
Share on other sites

  • 2 years later...

Βαριά φιλοσοφία στο σφφ. Εγώ πάντα σκεφτόμουν ότι η φανταστική λογοτεχνία λειτουργεί ως μια προβολή της πραγματικότητας, μια μεταφορά. Λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα το είδος και την προσέγγιση του συγγραφέα, μπορεί να είναι εξ ολοκλήρου μια νέα πραγματικότητα ή μια εμπλουτισμένη υπάρχουσα. Από την άλλη, η ρεαλιστική λογοτεχνία (mainstream, όπως την αποκαλείτε εδώ μέσα, λανθασμένα για μένα) είναι μια αποτύπωση της πραγματικότητας.

 

Τώρα, και τα δύο είναι φασματικές έννοιες, με την έννοια ότι δημιουργούνται στο μυαλό του ανθρώπου. Ένα βιβλίο 500 σελίδων, ό,τι είδος κι αν είναι, πέρα από το χαρτί και το μελάνι είναι κάτι ανύπαρκτο στην κυριολεξία. Υπάρχει διαβάθμιση, όμως, σε αυτήν την "ανυπαρξία"; Όπως είπα και στο νήμα για τον Μπόρχες, ένα λουλούδι στο νου μας είναι το ίδιο φανταστικό με έναν δράκο; Εκείνη τη στιγμή, ασφαλώς και είναι, αλλά το λουλούδι μπορώ την αμέσως επόμενη στιγμή να το πιάσω στα χέρια μου. Θα είναι ένα διαφορετικό αντικείμενο, φυσικά, αλλά θα είναι μια προβολή της ιδέας "λουλούδι", κάτι που δεν θα μπορέσει ποτέ να ισχύσει για έναν δράκο. Οπότε έχουμε ότι η ρεαλιστική λογοτεχνία είναι περισσότερο πραγματική από την φανταστική( μοιάζει αυταπόδεικτο, αλλά δεν είναι).

 

Και για να απαντήσω και σε ένα ερώτημα του νήματος, δεν νομίζω να υπάρχει κάτι που να γράφεται και να μην έχει σχέση με την πραγματικότητα. Ακόμα και το πιο ακραίο φάνταζι, πατάει κάπου. Το θέμα είναι πόσο και πώς. Και αυτοί οι δύο παράγοντες είναι που κρίνουν, για μένα, το πόσο καλό είναι ένα έργο.

Link to comment
Share on other sites

ένα λουλούδι στο νου μας είναι το ίδιο φανταστικό με έναν δράκο; Εκείνη τη στιγμή, ασφαλώς και είναι, αλλά το λουλούδι μπορώ την αμέσως επόμενη στιγμή να το πιάσω στα χέρια μου [...] κάτι που δεν θα μπορέσει ποτέ να ισχύσει για έναν δράκο.

Πρόσεξε τι συμβαίνει αν αντικαταστήσεις το μπορώ με το μπορεί: η φράση σου γίνεται πιο ακριβής και συνάμα αποκαλύπτει μια ερμηνεία της πραγματικότητας ως χώρου δυνατοτήτων, όχι πραγμάτων.

 

Ο δράκος που φαντάζεσαι (και προφανώς μπορείς να περιγράψεις) δεν είναι περισσότερο φανταστικός από το λουλούδι. Θα έλεγες ποτέ, βλέποντας μια ταινία fantasy, ότι οι δράκοι είναι πιο φανταστικοί από τους ηθοποιούς;

Συμφωνώ ότι ενώ έχουμε εμπειρία λουλουδιών, δεν έχουμε εμπειρία δράκων, αλλά η επικράτεια των προσωπικών μας εμπειριών, ακόμη και επικράτεια των εμπειριών της ανθρωπότητας στην ιστορική της εξέλιξη, αν θέλεις, δεν εφάπτεται με το χώρο της πραγματικότητας.

 

Edit (προσθήκη): Συμφωνώ επίσης ότι η λογοτεχνία πατάει στην πραγματικότητα. Το γοητευτικό όμως είναι στο πού πατάει η πραγματικότητα.

Edited by odesseo
Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...

×
×
  • Create New...

Important Information

You agree to the Terms of Use, Privacy Policy and Guidelines. We have placed cookies on your device to help make this website better. You can adjust your cookie settings, otherwise we'll assume you're okay to continue..