Ο συγγραφέας και τα πιστεύω του

[heiron]

Καπου εχουμε ξανανα(ανανά;!)φερθει στο θεμα αλλα ηθελα να δω τις αποψεις σας με αφορμη τη συζητηση στο τοπικ για το Παιχνιδι του Εντερ.

 

 

 

Ενταξει,οταν ο συγγραφεας κανει κυρηγμα στο βιβλιο ειναι καπως ενοχλητικο.Αλλα οταν οι αποψεις του δεν φαινονται καθολου η φαινονται αχνα και εμμεσως-γιατι δεν παυει να ειναι ανθρωπος-τοτε πρεπει να αποδεχομαστε το εργο του,το ταλεντο του κτλ χωρις να σκεφτομαστε αν τον παμε προσωπικα;

 

Γιατι μπορει πχ ο συγγραφεας να ειναι σε ρατσιστικη/εθνικιστικη οργανωση,να ανηκει σε μια περιεργη αιρεση,να εχει περιεργες σεξουαλικες προτιμησεις η ακομη ακομη να ειναι γυναικα! ( )

 

Αντικειμενικα δεν θα επρεπε να το σκεφτομαστε αλλα παντα παει το μυαλο μας στην οποιαδηποτε ιδιατεροτητα του συγγραφεα.Μερικες φορες ο συγγραφεας(η μαλλον ο εκδοτης κα) μπορει να προωθει αυτη την ιδιομορφη εικονα του και για λογους μαρκετινγκ.

 

 

 

Παραδειγματα;Αναφερετε εσεις.

 

Κι επι τη ευκαιρια ας κουτσομπολευσουμε λιγο-παντα κοσμια βεβαια.(Πχ εχω βρει μια λιστα με συγγραφεις που ηταν υπερ και κατα του πολεμου του Βιετναμ...)

[Deodonus]

Δεν έχω τίποτα να προσθέσω επί του θέματος. Μόνο να παραθέσω την σχετική ενόχλησή μου, όταν η όποια ιδιαιτερότητα του καλλιτέχνη, που γίνεται ή όχι εμφανής στο έργο του, γίνεται η αιτία για την προόθηση του εν λόγω έργου, χωρίς αυτό να έχει απαραίτητα την όποια "καλλητεχνική αξία". Δηλαδί, δεν συμφωνώ στο να γίνεται ένα έγο διάσημο ή να προωθήται πολύ, μόνο και μόνο επιδή μηλάει για τον ρατσισμό, για τις μειονότητες ή επιδή έχει γραφτεί από έναν συγγραφέα που ανοίκει σε κάποια μειονότητα.

 

Αυτά.

Edited October 30, 2006 by Nienor

[Nienor]

Για να εκτιμήσω ένα βιβλίο σαν βιβλίο δε μου είναι απαραίτητο το να καταλάβω από αυτό ποιες ακριβώς είναι οι απόψεις του συγγραφέα επάνω στα θέματα που ΔΕΝ σχολιάζει το βιβλίο το ίδιο. (Αυτές πάντα φαίνονται, απλά δεν είναι το ζητούμενο νομίζω.)

Όμως, για να μου αρέσει η όχι πρέπει να μου λέει κάτι το οποίο να ταιριάζει με μένα ιδεολογικά, αν όχι να με βρίσκει σύμφωνη. Αν με αφήνει αδιάφορη μπορεί να έχουν συμβεί δύο πράγματα: να μην κατάλαβα τι πρεσβέβει ή να το έχει απογυμνώσει τόσο, που να θέλει πολύ πολύ ψάξιμο το οποίο δεν είμαι πάντα διατεθειμένη να κάνω.

 

Τώρα, μπορεί ο συγγραφέας να κάνει "κύρηγμα" με τη γραφή του, αλλά μπορεί ο συγγραφέας να είναι η Λεγκέν. Χμμμ... δεν είναι κύρηγμα?!ε? όμως εμμένει στη γραφή και στις απόψεις της, παρουσιάζει πάντοτε τα πράγματα από μια συγκεκριμένη κοινωνική σκοπιά. Δεν είναι προπαγάνδα, φυσικά και δε λέω αυτό, ούτε και πιστεύω πως αν δεν είσαι ιδεολογικά μαζί της σε κάνει να νιώθεις σκουπίδι, όμως έχει άποψη κι έστω κι ένα βιβλίο της να έχει διαβάσει κανείς τη βλέπει την άποψή της και μπορεί να τη σκεφτεί.

 

Από την άλλη, ο Κινγκ. Δυο τρία βιβλία με άποψη, αναζήτηση μάλλον καλύτερα και τα υπόλοιπα με δυο ή τρεις το πολύ συγκελειμένες ιδέες. Ένα παράδειγμα "Η μακριά πορεία" με βρίσκει σύμφωνη, όχι παντού, όμως στο γενικότερο πλάισιο που θέτει τα πράγματα ναι. Αυτό όμως σημαίνει απαραίτητα πως ο Κινγκ θέλει όντως μέσα από το έργο του να περάσει θέσεις? Εγώ πιστεύω πως όχι.

 

Και τέλος, Όργουελ, "1984". Τι να πει κανείς εκεί? 1948. Δεν το έζησα, αλλά ειλικρινά τον πιστεύω. Κι όχι μόνο τον πιστεύω αλλά θεωρώ πως έχει γράψει ένα έργο εντυπωσιακό από κάθε σκοπιά: και σαν μύθο αλλά και σαν άποψη.

 

Καταλήγωντας λοιπόν, τη θέλω την άποψη του συγγραφέα και την προτιμώ ξεκάθαρη. Βρίσκω πιο "τίμια" ας πούμε, την περίπτωση της Λεγκέν παρά εκείνη του Κινγκ. Κι όταν δε συμφωνώ θέλω να ξέρω με τι ακριβώς δε συμφωνώ κι όχι να είναι δωσμένο έτσι ώστε να μην είσαι και τόσο σίγουρος τι λέει οπότε κι αν συμφωνείς (λέγε με Κουρδιστό Πορτοκάλι, αλλά άλλη κουβέντα).

[Sitronella]

Εάν το βιβλίο μου μιλήσει στην καρδιά μου και μετά μάθω πως ο συγγραφέας είναι ένας ρατσιστής οπαδός της Κου Κλουξ Κλαν, θα σταματήσει να μου αρέσει; Ή θα πρέπει να το ξαναδιαβάσω, έχοντας αυτό υπόψη, ώστε να "δω" κάτι άλλο μέσα σε αυτό; Γιατι να το κανω αυτό;

Ο κάθε ένας διαβάζει κάτι διαφορετικό σε ένα βιβλίο

Παράδειγμα

Ο Αρχοντας των Δαχτυλιδιών

Πόσες φορές δεν είπε ο Τόλκιν πως ο Σάουρον ΔΕΝ είναι ο Χίτλερ; Πως γράφοντας αυτό το έργο ΔΕΝ είχε στο μυαλό του τίποτε άλλο, πως δεν είναι μια παραβολή;

Κι όμως ανάλογα με τα πιστεύω του καθενός, έχουν ακουστεί διάφορες απόψεις για το έργο αυτό, μέχρι και άκρως αντίθετες μεταξύ τους.

Το θέμα είναι θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό, ή θα έπρεπε, μια που ο συγγραφέας είναι ξεκάθαρος, να λάβουμε τον Αρχοντα ως έχει;

Νομίζω πως αυτή είναι μια ρητορική ερώτηση που δεν δέχεται απαντηση. Γιατί ακόμα και αν πούμε "ναι", δεν γίνεται. Η προσωπικότητα του καθενός και τα βιώματά του είναι τόσο έντονα, που δεν γίνεται να τα αφήσουμε στην άκρη καθώς διαβάζουμε ένα βιβλίο. Και νομίζω θα έχανε και ένα μέρος της ομορφιάς του και του νοήματός του.

 

Η Λεγκέν είναι ένα ωραίο παράδειγμα Είναι πολιτικοποιημένη, φεμινίστρια και δεν το έκρυψε ποτέ. Φαίνεται ολοκάθαρα στα βιβλία της.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η Οκτάβια Μπάτλερ. Γυναίκα και μαύρη που γράφει επιστημονική φαντασία. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά της έχουν σφραγίσει τα έργα της.

Αλλά αυτό που μετράει στο τέλος δεν είναι το τι πιστεύει στη προσωπική του ζωή ο συγγραφέας. Είναι το τι σου βγάζει εσένα το βιβλίο.

Και πιστεύω πως αν ένα βιβλίο είναι πραγματικά καλό, το τελευταίο πράγμα τπου θα σκέφτεσαι ενώ το διαβάζεις είναι το ποιόν του συγγραφέα.

Αυτό βέβαια ισχύει από τη στιγμή που θα αρχίσεις να διαβάζεις τον συγγραφέα. Το ερώτημα είναι κατά πόσο το ποιόν του συγγραφέα μας προτρέπει να αγοράσουμε ή να περιφρονήσουμε το βιβλίο του.

[Oberon]

Το ερώτημα είναι κατά πόσο το ποιόν του συγγραφέα μας προτρέπει να αγοράσουμε ή να περιφρονήσουμε το βιβλίο του.

 

Aκριβώς Στέλλα. Ακριβώς εκεί είναι το ερώτημα και το έκανες "pinpoint" πολύ καλά.

 

Προσωπικά, δεν θα αγόραζα ένα βιβλίο ενός συγγραφέα που είναι μέλος της Κου Κλουξ Κλαν με καμμία δύναμη στον κόσμο, ας ήταν και αριστούργημα. (Όχι πως κάποιος συγγραφέας θα το παραδεχόταν ποτέ).

Θα το θεωρούσα ένα είδος παθητικής αποδοχής των αρρωστημένων απόψεών του.

 

Η συζήτηση μου θυμίζει κάποιες ιστορίες που είχα διαβάσει για εστιατόρια κλπ σε κάμποσες χώρες που απαγόρευαν την είσοδο σε μαύρους ή σε άλλες μειονότητες. Πολύς κόσμος που πήγαινε εκεί, δεν ήταν ρατσιστές, απλά πήγαιναν για το πολύ καλό φαγητό που είχε το Χ εστιατόριο.

Όταν ρωτήθηκαν απο δημοσιογράφους, οι περισσότεροι είπαν πως ούτε ρατσιστές είναι, ούτε βέβαια φτιάχνουν εκείνοι τους κανονισμούς του εστιατορίου.

Μου φαίνεται ύποπτη και στρουθοκαμηλική η απάντηση αυτή. Όταν πατρονάρεις κάτι ή κάποιον που ξέρεις πως είναι ρατσιστής κλπ, έστω κι αν δεν συμμετέχεις ή συμμερίζεσαι στις/τις απόψεις του, κατά κάποιο τρόπο τις ισχυροποιείς με έναν παθητικό τρόπο. Η καθαρά χρηστική οφελιμιστκή αντιμετώπιση δεν καθαγιάζει επ'ουδενί τους πελάτες του εν λόγω εστιατορίου.

 

Γενικότερα, για να επιστρέψω στα βιβλία, κανείς δεν μπορεί να ξέρει, ούτε και υπάρχει λόγος να ξέρει, κάθε παραξενιά του χαρακτήρα ενός συγγραφέα. Π.χ. είναι τοις πάσι γνωστό πως ο Χάρλαν Έλλισον είναι εξαιρετικά εκκεντρικός και αθυρόστομος (και πολλά άλλα), αλλά του συγχωρείται αυτό λόγω του ταλέντου του. Καλά ως εκεί. Το οτι είναι εκκεντρικός κλπ, δε θα με εμποδίσει να διαβάσω ένα βιβλίο του.

Αλλά όταν τίθεται θέμα ηθικών αξιών, πνευματικών αξιών, τότε ναι θα με εμποδίσει. Και αν μάθω μετά την ανάγνωση ενός βιβλίου, πως ο συγγραφέας είναι ρατσιστής, ακραίος μιλιταριστής, ξενόφοβος κλπ, δεν θα ξανααγοράσω ποτέ βιβλίο του Χ συγγραφέα.

 

Το παραπάνω είτε είναι προπαγανδιστικό ένα βιβλίο, είτε όχι. Αν είναι προπαανδιστικό δε, το πιθανότερο είναι να μην το αγοράσω ποτέ, γιατί τέτοια βιβλία είναι συνήθως κάκιστα και φαίνονται.

Edited October 30, 2006 by Dain

[heiron]

Μιας κι αναφερατε συγκεκριμενα την Κου Κλουξ Κλαν...ρε παιδια,δηλαδη δεν εχετε διαβασει ουτε θελετε να διαβασετε Ρομπερτ Χαουαρντ?!?Ο τυπος ειχε σχεσεις με την οργανωση αν και δεν ξερω αν ηταν μελος.Βεβαια οπου υπαρχει καπνος υπαρχει και φωτια συνηθως.Εξαλλου ο δημιουργος του Κοναν,οπως και ο Λαβκραφτ-που αν δεν κανω λαθος ηταν γνωστος του-,ηταν δηλωμενοι ακροδεξιοι.

Παντως αυτο δεν θα επρεπε να αποτρεπει καποιον να διαβασει την Ονειρικη αναζητηση της αγνωστης Κανταθ η τον Κοναν,ε?

 

Βεβαια,ειναι και οι "περιθωριακοι" τυποι που χρησιμοποιουν την ιδιατεροτητα τους για προωθηση αλλα και παλι συνηθως αν δεν αξιζει ο καλλιτεχνης δεν παει και πολυ μπροστα.Αν αξιζει,κανεις δεν θα τον διαβαζει γιατι ειναι μαυρος η ομοφυλοφιλος αλλα γιατι ειναι καλος σε αυτο που κανει-βλεπε Samuel Delaney.

Edited October 31, 2006 by heiron

[Oberon]

Δεν είναι το ίδιο, Χείρονα. Αναφέρεσαι σε παλιές εποχές όπου ακόμα και στα πιο λαικά έντυπα, τα φυλετικά "αστεία" ήταν στην ημερησία διάταξη.

Δεν μπορείς να κατηγορήσεις με τον ίδιο τρόπο ένα συγγραφέα που έζησε σε μια παλιά εποχή και είχε ιδέες της εποχής του, όπως έναν νέο συγγραφέα που ζει στο σήμερα, αλλά αναμασάει και αναπαράγει αυτές τις χυδαίες και σίγουρα πεπαλαιομένες απόψεις.

 

Είναι διαφορετικό δηλαδή να έχεις το "στίγμα" αν θες, της εποχής που έζησες, και διαφορετικό το να προωθείς αυτό το παλιό στίγμα συνειδητά σήμερα.

 

Είναι δεδομένο πως σε 60-70 χρόνια ακόμα και απόψεις τις οποίες σήμερα θεωρούμε σωστές, μέρος της κοινής πραγματικότητας την οποία και μεις αναμασάμε και αναπαράγουμε, θα φαίνονται φαιδρές τότε, αν υπάρχει πολιτισμός ακόμα βέβαια.

Edited October 31, 2006 by Dain

[lithonis]

Θεωρώ ότι ένα έργο το διαβάζεις για αυτό που σου προσφέρει εσένα ασχέτως των ιδεών του συγγραφέα ή και το τι προβάλει μέσα από το έργο του. Όταν σου αρέσουν οι περιπέτειες, οι μάχες και πάει λέγοντας πιθανόν να αρέσκεσαι να διαβάζεις έργα μιλιταριστών χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δέχεσαι τις απόψεις τους ή ότι θα χρησιμοποιήσεις τα έργα τους σαν φάρους για την ζωή σου. Φυσικά είναι πολύ εύκολο και ποιο πιθανό να απορρίψεις ένα έργο όπου ο συγγραφέας θα προσπαθεί να σου υποβάλει τις απόψεις του.

 

Όταν βέβαια θέλεις να αποκομίσεις ένα ηθικό δίδαγμα ή να σου κεντρίσει το εγώ σου και τον κόσμο στον οποίο το έχεις κλεισμένο τότε πιθανόν να απορρίπτεις κάποιους για τις απόψεις τους και αυτό που εκφράζουν. Άλλωστε είναι λογικό να μην θέλεις να τους ενισχύσεις και με τον οβολό σου με την αγορά του βιβλίου.

 

Από την άλλη, ο κάθε συγγραφέας λειτουργεί λίγο πολύ όπως και ο αναγνώστης. Μπορεί μέσα από το έργο του να μην προβάλει τα πιστεύω του (όχι ότι δεν θα είναι και επηρεασμένος) αλλά να γράφει για την ευχαρίστηση του ταξιδιού. Για παράδειγμα ο Τόλκιν είχε δηλώσει ότι “με συναρπάζουν οι δράκοι αλλά δεν θα τους ήθελα στην γειτονιά μου”.

 

Είναι δεδομένο πως σε 60-70 χρόνια ακόμα και απόψεις τις οποίες σήμερα θεωρούμε σωστές, μέρος της κοινής πραγματικότητας την οποία και μεις αναμασάμε και αναπαράγουμε, θα φαίνονται φαιδρές τότε, αν υπάρχει πολιτισμός ακόμα βέβαια.

Συμφωνώ αλλά να επισημάνω ότι είναι εξίσου πιθανό να θεωρούν σωστό κάτι που εμείς σήμερα θεωρούμε λάθος.

 

Τέλος θα ήθελα να κάνω και μια ερώτηση. Δεν είναι λίγο επικίνδυνο να ζούμε και σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον;

[Oberon]

Όταν σου αρέσουν οι περιπέτειες, οι μάχες και πάει λέγοντας πιθανόν να αρέσκεσαι να διαβάζεις έργα μιλιταριστών χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δέχεσαι τις απόψεις τους ή ότι θα χρησιμοποιήσεις τα έργα τους σαν φάρους για την ζωή σου.

 

Φυσικά όχι. Ένα βιβλίο το οποίο παρουσιάζει τους Ναζί πολύ πειστικά και αληθοφανώς δεν δείχνει ούτε πως ο συγγραφέας είναι φιλο-ναζιστής, ούτε βέβαια πως προπαγανδίζει το ναζισμό. Το ίδιο ισχύει και για ένα χαρακτήρα ενός βιβλίου ο οποίος είναι ρατσιστής ή whatever. Δεν αναφέρομαι σε κάτι τέτοιο.

 

 

 

Dain said: Είναι δεδομένο πως σε 60-70 χρόνια ακόμα και απόψεις τις οποίες σήμερα θεωρούμε σωστές, μέρος της κοινής πραγματικότητας την οποία και μεις αναμασάμε και αναπαράγουμε, θα φαίνονται φαιδρές τότε, αν υπάρχει πολιτισμός ακόμα βέβαια.

 

 

Lithonis replied: Συμφωνώ αλλά να επισημάνω ότι είναι εξίσου πιθανό να θεωρούν σωστό κάτι που εμείς σήμερα θεωρούμε λάθος.

 

Πιθανά. Αν και μάλλον το αντίθετο έχει συμβεί από το μεσαίωνα ως σήμερα. Μπορείς να αναφέρεις κάποιο συγκεκριμμένο παράδειγμα? Εγώ ανέφερα το ρατσισμό, ας πούμε, κοινωνικό ή φυλετικό. Π.χ. η θέση της γυναίκας σήμερα είναι κατά πολύ καλύτερη, έτη φωτός μακριά από τη θέση της στο παρελθόν, και όχι το τόσο μακρινό μάλιστα.

 

 

Τέλος θα ήθελα να κάνω και μια ερώτηση. Δεν είναι λίγο επικίνδυνο να ζούμε και σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον;

 

Θα μπορούσες να το εξηγήσεις αυτό? Δεν κατάλαβα καθόλου τι θέλεις να πεις. Μπερδεύτηκα δηλαδή. :tongue:

 

Όσον αφορά τέλος στα μιλιταριστικά βιβλία, παιχνίδια, κλπ, παρ'όλο που δεν είναι ακριβώς του γούστου μου γιατί με εκνευρίζει ο τζινγκοισμός που προβάλλουν, δεν θεωρώ πως υποχρεωτικά προωθούν μιλιταριστική αντίληψη. Ο πόλεμος είναι μια πραγματικότητα έτσι κι αλλιώς, ανεξάρτητα από μιλιταριστικές αντιλήψεις, και σίγουρα "συγκινεί" σημαντικό μέρος του αναγνωστικού κοινού. Είναι κομμάτι της περιπέτειας.

Edited October 31, 2006 by Dain

[lithonis]

Μπορείς να αναφέρεις κάποιο συγκεκριμμένο παράδειγμα?

Το ψιλοσκέφτηκα να βρω κανένα πιασάρικο παράδειγμα αλλά δεν είχα έμπνευση. Τι λες για την παιδοφιλία που σχολιάζαμε και στο άλλο θέμα; Δεν είναι απίθανο στο όνομα της ελευθερίας και της δημοκρατίας να επιτραπούν στο μέλλον πολλές πρακτικές και εκφράσεις που σήμερα είναι κατακριτέες.

Άλλωστε η Ε.Φ. κατακλύζεται από συνολάκια ιδιαιτέρως αποκαλυπτικά τα οποία θα προκαλούσαν μεγάλη αναστάτωση σήμερα.

 

Θα μπορούσες να το εξηγήσεις αυτό? Δεν κατάλαβα καθόλου τι θέλεις να πεις.

Θεωρώ ότι είναι επικίνδυνο να εθελοτυφλούμε σε κάτι που είναι πραγματικό. Για να αντικρούσουμε κάποια άποψη, για να πούμε ότι κάποιος συγγραφέας, δημοσιογράφος, πολιτικός έχει άδικο θα πρέπει να γνωρίζουμε για τι πράγμα μιλά. Πρέπει να γνωρίζουμε τα επιχειρήματά του και τον τρόπο που στοιχειοθετεί τις απόψεις του.

 

Σε αντίθετη περίπτωση το ανοσοποιητικό μας σύστημα θα εξασθενίσει και όταν εκτεθούμε σε αυτές ή παρόμοιες απόψεις θα είμαστε χωρίς αντισώματα. Ελπίζω να κατάλαβες τον παραλληλισμό και να έγινα κατανοητός.