Jump to content

Χαρτογιακάς


Guest Dune

Recommended Posts

Όλα ξεκίνησαν απλά, με πολλές ελπίδες και όνειρα

προσχέδια του τίποτα,

τώρα πιά απόφοιτος του οικονομικού

μπροστά σου όλα λαμπερά,

νοήματα αταίριαστα

 

Χαρτογιακάς, θα 'σαι ένας χαρτογιακάς,

με τρανά χαρτιά, και τρελά λεφτά

 

"Περάστε καθίστε, εμείς ξέρετε....

Μα τί είναι αυτά που λές νεαρέ μου;

ενα πράγμα πρέπει να σε απασχολει σ'αυτόν τον κόσμο

η θέση, η θέση, η θέση

 

και τί είναι αυτό; Ονειρά; Μπορούμε να το πουλήσουμε;

Δεν το έχεις πιάσει καθόλου καλά το θέμα

ενα πράγμα έχε μόνο σημασία,

η θέση, η θέση, η θέση "

 

Χαρτογιακάς, είσαι ένας χαρτογιακάς

με τρανά χαρτιά, και τρελά λεφτά

χαρτογιακάς, ενας χαρτογιακάς

γυναίκα σπίτι και παιδιά, και άντε πάλι στη δουλειά

 

"Μ'αυτούς θα κάνεις παρέα;

Με το γιό του μανάβη; Και το γιό του χασάπη;"

 

Διδάγματα πολλά

στη σωστή γραμμη, πεταμένα λεφτά

χρόνια νιότης άχρηστα

τροφή στο σύστημα

 

Όμως τώρα πιά, τι σημασία έχουν όλα αυτά,

το αποτέλεσμα μετρά,

κι ας είναι όλα τόσο βαρετά

 

Χαρτογιακάς, είσαι ένας χαρτογιακάς

με τρανά χαρτιά, και τρελά λεφτά

χαρτογιακάς, ενας χαρτογιακάς

γυναίκα σπίτι και παιδιά, και άντε πάλι στη δουλειά

 

Χαρτογιακάς, χάρτογιακάς...

Edited by Dune
Link to comment
Share on other sites

  • 2 weeks later...

Το πρώτο πράγμα που θα σου πω είναι πως τα αμιγώς πολιτικά/κοινωνικά ποιήματα δεν ήταν ποτέ το, χμμ, δυνατό μου σημείο. Για να μου αρέσουν πρέπει να είναι πολύ, πολύ, πολύ καλά. Πρέπει η τεχνική τους και η ομορφιά τους να με θαμπώσει, πρέπει να καταφέρουν να με συγκινήσουν, δηλαδή, όπως και όλα τα άλλα, απλώς συμβαίνει πιο σπάνια επειδή τα τέτοιου είδους ποιήματα όταν είναι απλώς προφανή μου φαίνεται σαν να μου μπαίνουν στο μάτι, σαν να φωνάζουν συνθήματα, καταλαβαίνεις; Το αν συμφωνώ με τα συνθήματα που φωνάζουν δεν έχει σχέση με το αν θα τα καταφέρουν να με συγκινήσουν. Το αν αυτός που τα γράφει τα εννοεί και πάλι δεν έχει σχέση. Δυστυχώς μερικές φορές αυτός που γράφει είναι ειλικρινής, αλλά ο λόγος του δεν το εκπέμπει. Εδώ Ναζίμ Χικμέτ διαβάζω, που τον λατρεύω, που ο λόγος του ρέει πανέμορφα, που οι εικόνες του είναι δυνατές, και με τα πολιτικά του στραβομουτσουνιάζω επειδή είναι τόσο μα τόσο "in your face", που λένε κι οι Αγγλοσάξονες [:tongue:].

 

Με το δικό σου συμφωνώ, μάλιστα έχω δυο ξαδέρφους αποφοίτους του Οικονομικού, τον έναν ευτυχή με το κάμπριό του και την αναισθησία του, και τον άλλον με κατάθλιψη διότι έχει πια διαπιστώσει πως δεν θα ήθελε αυτή τη ζωή. Παρ' όλο που συμφωνώ μου φαίνεται γραμμένο αφελώς. Δύσκολο να συγκινήσεις έναν άνθρωπο όταν του τα λες όλα τόσο μασημένα, τόσο έτοιμα... Ειδικά έναν άνθρωπο που ζει τον 21ο αιώνα.

Από εκεί και πέρα, φτάνοντας πλέον στα τεχνικά, δεν μου αρέσει η περιστασιακή [σου] χρήση της στίξης γιατί δεν φαίνεται να έχει κάποιον ιδιαίτερο λόγο για να υπάρχει σε κάποια σημεία που χρειάζεται και σε κάποια άλλα να μην υπάρχει. Στα "νοήματα αταίριαστα" ξέχασες το τελικό "α" των νοημάτων. Το "θά 'σαι" σημαίνει "θα είσαι", γράφεται με "αι" και όχι με "ε". Επίσης, θα πρότεινα τα λόγια στα εισαγωγικά να είναι γραμμένα με italics [πλάγια γράμματα], για να ξεχωρίζουν καλύτερα από το υπόλοιπο σώμα του κειμένου. Α, και οι επαναλήψεις δεν νομίζω πως βοηθούν ιδιαίτερα όταν τα πράγματα είναι τόσο προφανή. Είναι σαν να σε χτυπάει κάποιος επίμονα με το δάκτυλο στον ώμο.

Edited by Nienna
Link to comment
Share on other sites

Μια συμβουλή επί του τελευταίου, επειδή γενικά είναι το μόνο πράγμα που μπορώ να σχολιάσω άνετα: είναι γενικά καλύτερο να γράφεις πρώτα τους στίχους και μετά τη μουσική πάνω τους.

Link to comment
Share on other sites

Κατ'αρχήν ευχαριστώ πολύ για την εκτενέστατη κριτική. Το σχόλιο αυτό μου κίνησε πολυ την περιέργεια λοιπόν. Θα έλεγα είναι ο λόγος που ήρθα στο εργαστήριο. Η αμεσότητα λοιπόν δεν λειτουργεί συγκινητικά σε ένα ποίημα;

Το ποίημα αυτό γράφτηκε την μέρα που ένας φίλος, πιανίστας, είχε πάρει το πτυχίο του. Φτιάξαμε ένα τραγούδι εκείνη τη στιγμή, και πάνω του έφτιαξα τα λόγια. Δεν έγινε έκτοτε καμία διόρθωση, το διαβάζεις όπως βγήκε.

Παρακαλώ. :)

 

To εργαστήριο δεν είναι σχολείο. Μπορεί να αποβεί διδακτικό, με τον τρόπο του, αλλά δεν είναι σχολείο. Η ποίηση [και η συγγραφή γενικά] δεν διδάσκονται πουθενά, εκτός αν θεωρήσουμε τις σχολές Creative Writing σχολές συγγραφής. Δεν "σου μαθαίνουν πώς να γράφεις", πάντως. Απλώς σου δίνουν ερεθίσματα και σε εξασκούν μέσω αυτών. Αυτό που διδάσκεται κατά κόρον σε σχολές είναι η μελέτη της λογοτεχνίας, όχι το πώς να γίνει κανείς λογοτέχνης. Οι περισσότεροι καθηγητές λογοτεχνίας δεν είναι συγγραφείς, ούτε ποιητές - δεν οφείλουν να είναι.

 

Η αμεσότητα είναι εργαλείο, ένα από τα πολλά. Το τι θεωρεί ο καθ' ένας άμεσο, πάντως, διαφέρει, όπως διαφέρει και το επίπεδο της αντιληπτικότητας του καθ' ενός, η πείρα του, κτλ. Μπορεί κάτι που σ' εμένα φαίνεται προφανές και βαρετό να φαίνεται σε κάποιον άλλον ενδιαφέρον, να τον κεντρίζει και να τον ξυπνά. Το V for Vendetta, ας πούμε, μου άρεσε πολύ σαν ταινία, οπτικά, τεχνικά, κτλ. Νοηματικά όμως δεν μου έδωσε κάτι που δεν ξέρω. Αν έγραφα μια κριτική γι αυτήν, δεν θα έλεγα πως είχε κάτι σπουδαίο να πει, κάτι που δεν ξέρουμε ήδη [δεν ξέρω ήδη, μάλλον], στον αιώνα μας, τέλος πάντων. To V for Vendetta βέβαια ήταν τεχνικά άρτιο, παραπάνω από άρτιο, οπότε και μου άρεσε, και με συγκίνησε - κατάφερε να με συγκινήσει παρά το τετριμμένο του νοήματός του. Καλά ως εδώ;

 

Η ποίηση, όπως την καταλαβαίνω εγώ, έχει να κάνει με την έκφραση της αλήθειας όπως την νοιώθει/καταλαβαίνει ο ποιητής, ο οποίος οφείλει να κοιτά μέσα του θαρραλέα και να είναι ειλικρινής με τον εαυτό του, να σκαλίζει βαθειά και κάτω απ' τα πρώτα στρώματα του μυαλού του. Η καλή ποίηση τείνει να αγγίζει τον [καλλιεργημένο, όπου καλλιέργεια σημαίνει αγάπη για το αντικείμενο και τριβή με το αντικείμενο] αναγνώστη, κι αυτό τείνει να αποδείξει με τη σειρά του πως στο βάθος μοιάζουμε όλοι αρκετά [και όσο πιο κλειστός είναι ο κύκλος, τόσο περισσότερο - π.χ. μοιάζουμε γιατί είμαστε άνθρωποι, μοιάζουμε γιατί μεγαλώσαμε στην Ελλάδα, μοιάζουμε γιατί μεγαλώσαμε σε μια συγκεκριμένη πόλη της Ελλάδας, μοιάζουμε γιατί διαβάζαμε βιβλία ως παιδιά, μοιάζουμε γιατί ασχολούμαστε με τη συγγραφή, κτλ.], αυτά που μας αγγίζουν είναι πάνω-κάτω τα ίδια. Πιστεύω, λοιπόν, πως αν κάποιος αγγίξει τον πυρήνα του με το γραπτό του, και είναι αρκετά έμπειρος ώστε να μην τον προδίδει ο λόγος του, και έχει κάτι ουσιαστικό μέσα στον πυρήνα του, βέβαια, είναι επόμενο να αγγίξει και τους άλλους. Οπότε, αν δεν τον καίει αυτό για το οποίο μιλάει, ή αν δεν έχει ασχοληθεί με το αντικείμενο με αγάπη [ή ακόμα και από εσωτερική ανάγκη...] και αφοσίωση [η οποία δεν μεταφράζεται πάντα σε άπειρο χρόνο, είναι κάτι εσωτερικό, σαν άγραφη συμφωνία να είσαι πιστός σε αυτό που κάνεις, ειλικρινής απέναντί του/σου], είναι μοιραίο το αποτέλεσμα να μην αγγίξει τους άλλους [μιλάμε πάντα για τους άλλους που θα ενδιαφέρονταν για την ποίηση in the first place, ή που έστω δεν θα ήταν αρνητικοί εξ αρχής απέναντί της].

 

Για τα τραγούδια ισχύουν τελείως διαφορετικά πράγματα από ότι για τα ποιήματα. Δεν έχω ασχοληθεί με τη στιχουργική, δεν ξέρω καν αν είμαι έστω και στοιχειωδώς καλή σ' αυτή [πέρα από τα όποια εφόδια μου δίνει το ότι ασχολούμαι γενικά με τον λόγο εδώ και χρόνια].

 

Το ρεφραιν όπως όλα τα ρεφραίν, χτυπάει επίμονα με το δάκτυλο στον ώμο, το μύνημα του τραγουδιού. Δεν είναι ακριβώς ποίηση. Δεν έχω γράψει ποτέ ποίηση, αυτή καθεαυτή, πάντα τραγούδια. Δεν ξέρω επίσης άν οι σκοπιμότητες, όσο και οι τεχνικές ενός ποιήματος και ενός τραγουδιού είναι εξ ορισμού διαφορετικές. Όμως τα περισσότερα τραγούδια που ξέρω, και ειδικά αυτά που μου αρέσουν, τα λένε μασημένα, ξερά, σαφώς και κοπανάνε γερά το μύνημα τους με το δάκτυλο στον ώμο. Προφανώς στην πόίηση αυτό είναι πολύ ξένο.

 

Δεν ήξερα πως είναι ρεφραίν, όπως και δεν ήξερα πως είναι τραγούδι. Οι σκοπιμότητες και οι τεχνικές είναι σαφώς διαφορετικές. Μάλλον θα έπρεπε να το έχεις παρατηρήσει διαβάζοντας στίχους και ποίηση, εκτός κι αν δεν διαβάζεις ούτε στίχους, ούτε ποίηση, ή απλά δεν διαβάζεις ποίηση. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να κατανοήσεις εσύ ο ίδιος γιατί γράφεις ό,τι γράφεις, γιατί [και αν] θέλεις να γράψεις ποίηση, κτλ. Μιας και έχω μόνο τον εαυτό μου να φέρω ως παράδειγμα πρόχειρο, θα σου πω πως εγώ, π.χ., δεν είχα ποτέ καμμία φιλοδοξία να γράφω ποίηση. Απλώς μου συνέβη, μόνο του, εμφανίστηκε ως ανάγκη. Δεν διάβαζα καν ποίηση τότε, ελάχιστη - διάβαζα κυρίως πεζά.

Edited by Nienna
Link to comment
Share on other sites

  • 4 weeks later...
post_snapback.gifΔεν ήξερα πως είναι ρεφραίν, όπως και δεν ήξερα πως είναι τραγούδι. Οι σκοπιμότητες και οι τεχνικές είναι σαφώς διαφορετικές. Μάλλον θα έπρεπε να το έχεις παρατηρήσει διαβάζοντας στίχους και ποίηση, εκτός κι αν δεν διαβάζεις ούτε στίχους, ούτε ποίηση, ή απλά δεν διαβάζεις ποίηση. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να κατανοήσεις εσύ ο ίδιος γιατί γράφεις ό,τι γράφεις, γιατί [και αν] θέλεις να γράψεις ποίηση, κτλ. Μιας και έχω μόνο τον εαυτό μου να φέρω ως παράδειγμα πρόχειρο, θα σου πω πως εγώ, π.χ., δεν είχα ποτέ καμμία φιλοδοξία να γράφω ποίηση. Απλώς μου συνέβη, μόνο του, εμφανίστηκε ως ανάγκη. Δεν διάβαζα καν ποίηση τότε, ελάχιστη - διάβαζα κυρίως πεζά.

 

 

Πέρα από τον ύμνο στην ελευθερία του Δ. Σολωμού που διάβασα πολυ μικρός δεν θυμάμαι να έχω διαβάσει κάτι άλλο από ποίηση. Νόμιζα ότι τραγούδια και ποιηση είναι στην ίδια κατηγορία. Λυρικη έκφραση της ψυχής. Προσωπικά σαν πρώην μουσικός δυσκολεύομαι να τα ξεχωρίσω μάλιστα σκέφτομαι ότι τα ποιήματα που έχουν μελοποιηθεί είναι πιό δυνατά από ότι αν στέκονταν απλά εκεί σ'ενα χαρτί. Βέβαια αυτό το ξαναλέω, είναι προσωπική άποψη, εξ αιτίας της ενασχόλησής μου με την μουσική. Ποτέ δεν θα έβρισκα την απλή ανάγνωση πιό εκφραστική νομίζω και να μου μιλάει περισσότερο συναισθηματικά, να με ανατριχιάζει ή να με συγκινεί περισσότερο, απο΄μία πετυχημένη μελοποίηση, ενα τραγούδι...

 

Μ'αυτο το σκεπτικό ίσως αυτόματα όταν γράφω ένα ποίημα, βασικά γράφω ένα τραγούδι... όπως στην "Θάλασσα" ας πούμε ενα άλλο ποίημα που έχω δημοσιεύσει στη βιβλιοθήκη. Αν βρείς τον καιρό θα μου αρεσε να έχω και εκεί την κριτική σου

Edited by Dune
Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
×
×
  • Create New...

Important Information

You agree to the Terms of Use, Privacy Policy and Guidelines. We have placed cookies on your device to help make this website better. You can adjust your cookie settings, otherwise we'll assume you're okay to continue..