Διυλίζοντας τον "κώνωπα".

[Oberon]

Θα σας πω μια ιστορία που άκουσα πριν κάμποσα χρόνια και μου διηγήθηκαν κάποιοι φίλοι. Πιστεύω, κρίνοντας από τη γενικότερη ειλικρίνειά τους, πως η ιστορία είναι αληθινή, έστω κι αν κάποιες λεπτομέρειες είναι διαφορετικές.

 

 

Ένας μικρός εκδοτικός οίκος σε μια "άλλη χώρα" - ας την πούμε Μπανανία  ;) -  θέλησε να εκδόσει στα Μπανανικά κάποια βιβλία επιστημονικής φαντασίας μια που ο εκδότης αγαπούσε πολύ την ε.φ. και ήθελε να την κάνει πιο

προσιτή και γνωστή στο Μπανανικό αναγνωστικό κοινό.

 

Παρ'όλο που δεν είχαν ακόμα τελειώσει με τα του copyright για τις Μπανανικές εκδόσεις, έβγαλαν ένα βιβλίο, σε λίγα αντίτυπα,  ενός πασίγνωστου και πάμπλουτου συγγραφέα ε.φ. το οποίο ποτέ πριν δεν είχε εκδοθεί στα Μπανανικά.

 

Κάποιος μανιώδης φαν του συγγραφέα πήρε το βιβλίο και παραξενεύτηκε γιατί δεν περίμενε να το δει στη Μπανανική γλώσσα τόσο γρήγορα. Έτσι, έγραψε ένα γράμμα στον συγγραφέα λέγοντάς του πως υποψιάζεται οτι οι συμπατριώτες του εκδότες το είχαν βγάλει χωρίς να έχουν πάρει το copyright.

O συγγραφέας έγινε έξαλλος γιατί έμαθε πως όντως δεν είχε γίνει finalization στο copyright και είτε μέσω του Αμερικανού εκδότη του, είτε μέσω δικού του δικηγόρου έκανε μήνυση στον Μπανανό μικροεκδότη.

 

Όμως, ευχαριστημένος που ο φαν τον "ειδοποίησε", του έστειλε ένα μακροσκελέστατο ευχαριστήριο γράμμα 

(κάτι που πολύ σπάνια έκανε ο συγκεκριμένος συγγραφέας) και μαζί 2 πολυτελέστατες hardcover και υπογεγραμμένες συλλογές ιστοριών του!

 

Ο φαν φυσικά πέταγε στα ουράνια. Ο μικροεκδότης όμως έχασε τα μαλλιά της κεφαλής του από τη μήνυση μια που ο συγγραφέας ζήτησε ένα αστρονομικό, για τα δεδομένα του εκδότη, ποσό για διαφυγόντα κέρδη, απάτη και ό,τι άλλο σκέφτηκαν να ζητήσουν οι δικηγόροι.

 

Η πρώτη και φυσικότερη ίσως αντίδρασή μου όταν άκουσα την ιστορία ήταν να πω "Καλά έκανε και ειδοποίησε το συγγραφέα!" Από την άλλη όμως, ο *πάμπλουτος* συγγραφέας εκμεταλεύτηκε τη φάση για να κερδίσει μια μήνυση!

Και συγχρόνως, δεν ξέρω γιατί, η "ηθική" του φαν μου φαίνεται λίγο ύποπτη και όχι εντελώς ξεκάθαρη.

Αν ο συγγραφέας ήταν στο ξεκίνημα, σχετικά άγνωστος και όχι *ζάπλουτος*, σίγουρα δε θα είχα καμμιά αμφιβολία και στη θέση του φαν θα είχα κάνει το ίδιο.

Αλλά με ενόχλησε η συμπεριφορά του συγγραφέα - που τελικά τι διαφυγόντα κέρδη θα είχε από μερικές εκατοντάδες αντίτυπα στα Μπανανικά από τα οποία λίγα θα πουλιούνταν έτσι κι αλλιώς?

Και ο φαν? "Κάρφωσε" τους συμπατριώτες του για λόγους ηθικής ή για να έρθει σε επαφή με το συγγραφέα που εκτιμούσε και να "φανεί" σούπερ-φαν ελπίζοντας ίσως σε κάποιο κέρδος το οποίο τελικά όντως είχε?

 

Από την άλλη, ο Μπανανός εκδότης γιατί ήθελε να κάνει μια γρήγορη "αρπαχτή" ρισκάροντας να τον τσακώσουν, πράγμα που έγινε? Θα βοηθούσε σε τίποτα η στάση του εκδότη τελικά, ακόμα κι να δεν τον "τσάκωναν"? Επίσης, έχει "ηθική" σημασία το ότι ήταν μικροεκδότης και όχι μεγάλος εκδοτικός οίκος ή όχι?

 

Και τελικά...ποιο είναι το ηθικά σωστό σ'αυτή την όλη ιστορία?

 

Γι'αυτό έκανα αυτό το πολλ. Για να ψηφίσετε και να πείτε τη γνώμη σας και σεις σαν φανς και σαν νέοι συγγραφείς (ανεξαρτήτως ηλικίας το "νέοι).

Edited May 4, 2008 by Dain

[Παρατηρητής]

Να πάνε να πνιγούν όλοι τους. Και ο κλέφτης εκδότης και ο ρουφιάνος φαν και ο ζάμπλουτος συγγραφέας που ξέφυγε από το καλλιτεχνικό και την είδε ιεροεξεταστής-εισοδηματίας.

[Oberon]

btw, έβαλα και 4η επιλογή στο Poll. Just in case.

[DinoHajiyorgi]

Η τσαπατσουλιά, ο ερασιτεχνισμός, το άρπα-κόλα που επικρατεί στη δική μου χώρα με ενοχλεί πολύ. Όταν σε μια άκρη επικρατεί τέτοιο χάλι, ε, αυτό βλάπτει γενικά την κατάσταση. Δηλαδή, σαν αποτέλεσμα, οι λίγοι που προσπαθούν να κάνουν ευσυνείδητα το σωστό όχι μόνο χαντακώνονται αλλά και δακτυλοδείχνονται σαν μ***κες. Και τα λαμόγια, οι «έξυπνοι» συνεχίζουν το ίδιο το τροπάριο. Δεν με ενδιαφέρει πόσο μικρή είναι η χώρα, αν λέγεται Ψωροκώσταινα ή Μπανανία, δεν θα λυπηθώ κανέναν ντόπιο λιγδιάρη.

 

Κατανοώ απόλυτα την αντίδραση του συγγραφέα να εξοργιστεί. Και ευτυχώς που ήταν μεγάλος και τρανός ώστε να μπορεί να πετύχει κάτι. Γιατί αν ήταν κανένας φουκαράς, καλή του τύχη. Αφού μιλάμε για «ηθικό» δίλημμα πρέπει να υπάρχει μια σταθερά και όχι δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν είναι ζήτημα μεγεθών. Δυτικός συγγραφέας – Μπανανία χώρα. Κι αν ήταν Μπανανιανός συγγραφέας – Δυτική χώρα; Ένα φτωχαδάκι συγγραφέας που στη δική του χώρα δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο με τη συγγραφή, και ξαφνικά μαθαίνει πως ένα διήγημα του χρυσοπουλάει στο Αμέρικα αλλά ο ίδιος δεν θα δει δεκάρα; Τι θα κάνει; Πάλι, καλή του τύχη.

 

Επίσης, παραδέχομαι μεν πως ο Μπανανιανός φαν, ως άλλος ψωρο-έλλην, που δεν αντέχει να δει δικό του εκδότη να ευημερεί, έχει το μικρόβιο στον κώλο και θέλει να ανακατευτεί… και αυτός ήταν ο λόγος που ειδοποίησε τον συγγραφέα, αδυνατώ όμως να πιστέψω πως κάνοντας την πράξη του θα μπορούσε να φανταστεί την φάση με τα δώρα από τον συγγραφέα. Κι εδώ είναι το μόνο στοιχείο που βρήκα «φάουλ». Ίσως ο συγγραφέας ήθελε να γλυκάνει τον φαν και να δημιουργήσει είδηση, έτσι ώστε να πολλαπλασιαστούν τα γεράκια εκεί έξω που θα προσέχουν τα συμφέροντα του, θα μπορούσε όμως να είναι πιο μετριοπαθής.

 

Ψηφίζω την τρίτη επιλογή, χωρίς όμως το «δεν ξέρω». Ξέρω ξεκάθαρα τη γνώμη μου.

[Oberon]

Yπάρχει όμως μια διαφορά μεγεθών Ντίνο. Είναι άλλο 500-1000 αντίτυπα ενός βιβλίου στη "Μπανανία" και άλλο 10000 αντίτυπα στη Γαλλία ή 100000 αντίτυπα στη Γερμανία, ας πούμε (όπου θα πουληθεί και ένα ποσοστό γιγαντιωδώς μεγαλύτερο αναλογικά από ό,τι στη Μπανανία). Στη δεύτερη περίπτωση τα "διαφυγόντα κέρδη" είναι σε εντελώς άλλη κλίμακα.

 

Κρίνοντας τους "πρωταγωνιστές" της ιστορίας με όρους "αθώος-ένοχος" το βλέπω ως εξής:

 

Ο συγγραφέας είναι αθώος γιατί ούτε ξεκίνησε την ιστορία, ούτε έδωσε καμμία αφορμή με κάποιο τρόπο, ή δικαίωμα να εκδοθούν τα έργα του.

Ο συγγραφέας είναι ένοχος γιατί τελικά χρησιμοποίησε την ιστορία για να "διυλίσει" τον κώνωπα.

 

 

Ο εκδότης μπορεί να υπερασπιστεί κάποια "αθωότητα" γιατί δεν είχε την πρόθεση να κάνει "απάτη", αλλά μάλλον μια τσαπατσοδουλειά χωρίς να έχει γίνει κάποια επίσημη συμφωνία ακόμα (ήταν απλώς στα σκαριά, ή έβγαλε ένα βιβλίο για το οποίο δεν είχε πάρει το copyright ακόμα) και τελικά δεν του άξιζε η "τιμωρία" του.

Ο εκδότης είναι ένοχος γιατί πριν βγάλει οποιοδήποτε βιβλίο έπρεπε να βεβαιώσει αφ'ενός μεν πως είχε το copyright και αφ'ετέρου να ξέρει τις νομικές κυρώσεις. Να ξέρει τη δουλειά του δηλαδή. Δυστυχώς γι'αυτόν κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν έκανε κάτι εν γνώση του ή από "κεκτιμένη ταχύτητα" και άγνοια, αλλά σίγουρα λειτούργησε σαν "Μπανανός αρπακόλλας", παρά την αγάπη του για το αντικείμενο της δουλειάς του.

 

Αν βέβαια ο εκδότης έκανε ό,τι έκανε με πλήρη επίγνωση του τι κάνει, τότε καλύτερα που την "πάτησε" στην αρχή παρά να έχει μετά να αντιμετωπίσει είκοσι μηνύσεις, και να γίνει η Μπανανία ρεζίλι διεθνώς στο συγκεκριμένο χώρο!

 

Ο φαν τώρα είναι αθώος γιατί απλά έγραψε ένα γράμμα στον αγαπημένο του συγγραφέα και μπορεί η ηθική του να του επέβαλλε να ειδοποιήσει το συγγραφέα.

Ο φαν είναι και "ύποπτος" για ένοχος γιατί ανακατεύτηκε σε μια ιστορία και έγινε *φορέας* μιας κατάστασης από την οποία είχε κέρδος χωρίς να ρισκάρει τίποτα. Δεν ξέρουμε τις προθέσεις του μεν, αλλά ή είναι πολύ naif ή απλά ήθελε με αυτό τον τρόπο να έλξει την προσοχή του συγγραφέα που εκτιμούσε at any cost, ακόμα και υιοθετώντας το ρόλο του "καρφιού".

 

Κάνοντας μια ακόμα αναλογία, δες το ως εξής: Πες οτι γράφω ένα ωραίο βιβλίο και γίνομαι διάσημος στη χώρα μου τη Μπανανία με τα μέτρα και σταθμά της χώρας μου πάντα. Παίρνω ένα γράμμα πως σε μια φυλή της Αγριολάνδης κάποιος έβγαλε το βιβλίο μου σε 50 αντίτυπα (είπαμε πως μιλάω αναλογικά) σε μια τοπική διάλεκτο, από τα οποία 50, πουλήθηκαν τα 15 γιατί οι άλλοι της φυλής δεν ξέρουν να διαβάζουν ή δεν ενδιαφέρονται για το είδος του βιβλίου.

Δε νομίζω πως θα έκανα καμμια ιστορία στο βαθμό να καταστρέψω τον εκδότη της φυλής στη Αγριολάνδη για ένα "διαφυγόν" κέρδος που θα αντιστοιχούσε σε 10 Ευρώ το πολύ! Θα έστελνα ίσως το βιβλίο μου στον φαν που με ειδοποίησε ευχαριστώντας τον και ένα γράμμα στον εκδότη της φυλής να σταματήσει (or else), και θα τον παρότρυνα να πάρει τα δικαιώματα κανονικά δίνοντάς του όσες πληροφορίες ήθελε.

 

Αν βέβαια μάθαινα πως το βιβλίο μου είχε εκδοθεί στα Αγγλικά στην Αγγλία με χιλιάδες αντίτυπα χωρίς ο εκεί εκδότης του να έχει πάρει τα δικαιώματα, ε, τότε θα γινόταν της μουρλοπαλαβής!!

 

Η προστασία των συγγραφικών δικαιωμάτων είναι απόλυτα θεμιτή φυσικά, αλλά και η εκμετάλευση μιας ιστορίας για να γίνω ακόμα πλουσιότερος έστω και κατά 10 Ευρώ είναι υπερβολική.

 

Το ζήτημα βέβαια είναι πως δεν μπορεί ο κάθε συγγραφέας ή άλλος καλλιτέχνης να ελέγχει το τι εκδίδεται σε όλη τη Γη, ούτε να ξέρει εξ αρχής το μέγεθος του "κλοπυ right" και των διαφυγόντων κερδών κλπ. (Πού να δείτε τι κλόπυ right γίνεται με εξώφυλλα βιβλίων στις "Μπανανίες". Πέρισυ πρόπερσυ κιόλας με ρώτησε ένας συγγραφέας αν μπορεί να βάλει στο βιβλίο του όποιο εξώφυλλο θέλει από έναν πασίγνωστο καλλιτέχνη, και αν αυτοί "τα κοιτάνε τα copyright για τις ζωγραφιές τους!!" )

 

 

Όσο για τον φαν, τι να πω? Ενός κακού μύρια έπονται, ίσως, ή πως εκών-άκων, λειτούργησε τέλεια σαν "Πανδώρα"?

Edited May 4, 2008 by Dain

[Παρατηρητής]

Για όλα αυτά που είπες Dain ψηφίζω το τελευταίο. Όλοι είναι αθώοι και όλοι ένοχοι (πως τα κατάφεραν έτσι βρε παιδί μου;). Βέβαια τάσσομαι υπέρ του συγγραφέα ως ένα όμως σημείο. Θεωρώ πως ξέφυγε κατά πολύ και δεν τον δικαιολογώ να ζητά τόσο μεγάλα ποσά. Σύμφωνοι, να μην τον κλέβουν τον άνθρωπο, όποιος κι αν είναι, γνωστός ή άγνωστος αλλά κι ένα φρένο δεν βλάπτει. Στο κάτω κάτω ο εκδότης απλά τα τσαπατσούλιασε δεν έκδωσε το βιβλίο δίχως να έχει μιλήσει καν με το δημιουργό. Αν το έκανε κρυφά ας του έκοβαν και το κεφάλι, δεκάρα δεν θα έδινα.

[tetartos]

Wow! Πρόβλημα σουφουφού ηθικής! Γουστάρω! Επί του ευκταίου, λοιπόν...

 

Θεωρώ ότι μια πράξη μπορεί να αξιολογηθεί ως καλή ανάλογα με τα κίνητρά της. Τα κίνητρα των τριών εμπλεκομένων μας είναι εν πολλοίς άγνωστα. Η ιστορία περιγράφεται με συμπάθεια προς τον μικροεκδότη και είναι λογικό να με επηρεάσει προς την κατεύθυνσή του. Την "ιστορία" όμως και την προσωπικότητα του συγγραφέα και του φαν δεν τα ξέρουμε και θεωρώ σφάλμα να προσπαθώ να μαντέψω τα κίνητρα ενός άγνωστου άλλου.

 

Αν αγνοήσουμε τα κίνητρα και κοιτάξουμε τα κέρδη, θα δούμε ότι οι δύο έχουν να κερδίσουν/χάσουν σε χρήματα, ενώ ο φαν δεν μπορεί εκ των προτέρων να προσβλέπει σε τίποτα, παρά μόνο ίσως σε "ηθικό" κέρδος.

 

Έκανε καλά ο φαν που ειδοποίησε; Στην Αγγλία ή στη Γερμανία θα απαντούσαν πιο εύκολα ναι, μια και είναι στην κουλτούρα τους. Εμείς εδώ έχουμε ένα (λογικό) κόλλημα με τα "καρφιά". Εξακολουθεί όμως η πράξη του να είναι ύποπτη για τα δικά μας στάνταρ.

 

Έχει σημασία το αν ήταν μεγαλοσυγγραφέας ή μεγαλοεκδότης; Αν έχει, είναι σα να λέμε ότι άμα έχεις πολλά, δε δικαιολογείσαι να επιδιώκεις ακόμα περισσότερα, ενώ άμα έχεις λίγα, να σε βοηθήσουμε κάμπτοντας λίγο τους νόμους - μου ακούγεται λίγο σαν καπιταλισμός vs. σοσιαλισμός, εσάς;

 

Γιατί ο εκδότης βιάστηκε και έβγαλε μάλιστα λίγα αντίτυπα; Μήπως ήθελε να κάνει την 'αρπαχτή'; Το έχει ξανακάνει αυτό; Ή μήπως έπρεπε επειγόντως να σώσει την οικογενειακή του επιχείρηση και να πληρώσει τα φάρμακα της άρρωστης γυναίκας του; Και ο μεγαλοσυγγραφέας; Πόσες φορές του έχει ξανασυμβεί αυτό; Πόσα θυσίασε για να γίνει αυτό που έγινε; Ή μήπως έκλεψε κι αυτός καναδυό νουβελίτσες από μικρότερους συγγραφείς; Και ο φαν; Χαλάστηκε που βγήκε η μετάφραση τόσο γρήγορα, ενώ αυτός είχε μόλις αγοράσει το πρωτότυπο; Ή μήπως φιλοδοξεί να γίνει και αυτός μεγάλος συγγραφέας και προστατεύει εκ των προτέρων των εαυτό του μέσω του παραδειγματισμού παρόμοιων ατασθαλιών;

 

Νιώθω να κλίνω πολύ προς το τέσσερα. Αν θα έπρεπε όμως να διαλέξω αναγκαστικά, θα διάλεγα το πρώτο: είναι καλό να μας βοηθούν οι άλλοι να περιφρουρούμε την ιδιοκτησία μας, ακόμα κι αν προσβλέπουν σε κίνητρα αμοιβής. Γύρνα μου εσύ το πορτοφόλι που μου κλέψανε κι εγώ θα σου δώσω το 10%...

[mman]

Αφού μιλάμε για «ηθικό» δίλημμα πρέπει να υπάρχει μια σταθερά και όχι δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν είναι ζήτημα μεγεθών.

Ντίνο, δεν καταλαβαίνω. Ακριβώς επειδή δεν πρέπει να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά και ακριβώς επειδή δεν είναι ζήτημα μεγεθών, τότε η απάντηση είναι ξεκάθαρα η πρώτη. Έχουμε και λέμε:

1. Ο φαν έπραξε καλώς. Κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει για οτιδήποτε. Ακόμα κι αν τα κριτήριά του ήταν "ποταπά" (αμοιβή, δωράκια, ευγνωμοσύνη του συγγραφέα, απλή επικοινωνία μαζί του) καλά έκανε γιατί βοήθησε να διορθωθεί μια αδικία.

2. Ο εκδότης είναι φανερά εν αδίκω. Πρέπει να πληρώσει, όχι μόνο για τα διαφυγόντα κέρδη του συγγραφέα (όσο μικρά κι αν είναι αυτά) αλλά κυρίως για να αποθαρρυνθούν τα άλλα μικρά και μεγάλα λαμόγια, να εκμεταλλευτούν οποιονδήποτε δημιουργό.

3. Ο συγγραφέας κινήθηκε μέσα στα πλαίσια της νόμιμης υπεράσπισης των δικαιωμάτων του και κανείς δεν μπορεί να του προσάψει τίποτα. Ας μην ξεχνάμε το ότι ακριβώς επειδή είναι μεγάλος και γνωστός, αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα ζει απ' αυτό. Δηλαδή με τα όποια κέρδη από τέτοιες επανεκδόσεις, αυτός περιμένει να αγοράσει φαγητό και να πληρώσει λογαριασμούς - δεν είναι μόνο θέμα ηθικής αναγνώρισης. Επίσης γιατί, παράλληλα με τις ευχαριστίες του, να μην ενθαρρύνει με ένα θεμιτό δωράκι (προσοχή είναι δώρο και όχι αμοιβή αφού έγινε κατόπιον εορτής) και κάποια δημοσιότητα, κάποιες παρόμοιες μελλοντικές καταγγελίες; Δεν βλέπω τίποτα το μεμπτό ούτε εδώ.

Προσοχή: Το ότι του δίνω απόλυτο δίκιο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα έκανα ακριβώς το ίδιο στη θέση του. Αν ήμουν ζάμπλουτός από τα έργα μου και ο εκδότης ήταν ένας άφραγκος που δεν θα μπορούσε ποτέ να μου πληρώσει τα δικαιώματα, τότε το πρώτο που ίσως έκανα θα ήταν να έρθω σε επαφή μαζί του και να προσπαθήσω να καταλάβω τις προθέσεις του. Αν υποψιαζόμουν ότι απλώς προσπαθεί να θησαυρίσει εν αγνοία μου εκμεταλλευόμενος το έργο μου, θα τον πάταγα. Αν όμως με έπειθε ότι ο κύριος στόχος του είναι η γνωριμία του κοινού με το είδος και το έργο μου σε μια υπανάπτυκητη όσον αφορά στην Ε.Φ. χώρα, τότε θα μπορούσα ακόμα και να ξεχάσω την όλη υπόθεση (μαλώνοντάς τον φυσικά που δεν μου είχε ζητήσει την άδεια). Ίσως η πιο "δίκαιη" λύση θα ήταν να ρυθμίσουμε τα δικαιώματα φιλικά και χωρίς δικαστήρια ακόμα και μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, οπότε το πρόβλημα θα ήταν ως μη γενόμενο. Όμως κάτι τέτοιο ίσως έδινε το πράσινο φώς και για άλλες τέτοιες "παραλείψεις" στο μέλλον από λιγότερο καλοπροαίρετους εκδότες.

 

Πάνω σ' αυτό το θέμα, σημειώστε την τακτική του Cory Doctorow: Απαιτεί μηδέν δικαιώματα για την Αφρική και άλλες φτωχές περιοχές του πλανήτη. Αν είσαι Αφρικανός εκδότης, απλώς εκδίδεις Doctorow χωρίς να πληρώσεις φράγκο (καλό θα ήταν βέβαια να το αναφέρεις αυτό και στο βιβλίο, μια που το έργο του κυρίως ασχολείται με τέτοια θέματα).

[Oberon]

Σύμφωνα με την περιγραφή της ιστορίας όπως μου τη διηγήθηκαν (κανένα από τα άτομα δεν ήταν ούτε ο φαν, ούτε ο εκδότης, ούτε βέβαια ο συγγραφέας), ο εκδότης ήθελε να ξεκινήσει να εκδίδει έργα ε.φ. σε ένα προσιτό φόρματ και τιμή. Βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις για το copyright βιβλίων του εν λόγω συγγραφέα, αλλά είτε εξέδωσε κάποιο πολύ καινούργιο βιβλίο, είτε κάποιο πιο παλιό χωρίς να έχει πάρει το copyright. Δεν γνωρίζω ακριβώς τι ήταν αυτό που έκανε τον φαν να υποψιαστεί πως κάτι δεν πάει καλά, αλλά η λογική μου λέει πως μαλλον επρόκειτο για πολύ καινούργιο βιβλίο του συγγραφέα!

Στην εντύπωση που μου δόθηκε ο εκδότης δεν ήθελε να κάνει κάποια μεγαλοαπάτη. Είτε βιάστηκε ώστε να έχει κάποια κέρδη γρήγορα (κάνοντας μια μικρή...κομπινούλα, να το πω έτσι αφού ήξερε πως θα έπαιρνε το copyright) που θα του επέπτρεπαν να συνεχίσει τις εκδόσεις, είτε πως δεν ήξερε κάποια πράγματα για το πώς λειτουργούν οι εκδόσεις και τα περί copyright.

Yπάρχουν διάφοροι τρόποι να το δει κανείς το θέμα. Συναισθηματικά, πραγματιστικά, ηθικά, λογικά, ακόμα και "πατριωτικά" (όσο κακό κι αν ακούγεται το τελευταίο). Με άτομα που έχει τύχει να συζητήσω το θέμα διαπίστωσα πως αντιδρούν με κάποιον, ή περισσότερο από έναν, από τους παραπάνω τρόπους.

Edited May 4, 2008 by Dain

[DinoHajiyorgi]

Ντίνο, δεν καταλαβαίνω.

 

Απλά συμφωνώ μαζί σου. Μάλλον έπρεπε να ψηφίσω κι εγώ το πρώτο. Αντέδρασα όμως στον τρόπο που τέθηκε το θέμα. Πως ο εκδότης έπρεπε να συγχωρεθεί μόνο και μόνο επειδή ήταν μικρο-εκδότης και ο άλλος μεγαλο-συγγραφέας. (Επίσης κι εγώ, αν ήμουν ο εν λόγω συγγραφέας δεν θα αντιδρούσα έτσι, αλλά είμαι με το μέρος του.)

[Oberon]

Να συγχωρεθεί σίγουρα όχι, Ντίνο! Αλλά να καταστραφεί ολοσχερώς και να κλείσει έναν εκδοτικό οίκο που ίσως έφερνε πραγματικά - απλά ίσως - μια νέα πνοή στο χώρο της ε.φ. στη... Μπανανία? (Αν υποθέσουμε πως μετά δε θα έκανε κι άλλες τέτοιες...τσαπατσουλιές, φυσικά!)

 

btw, αν θέλεις και μου δίνεις την άδεια, μπορώ να αλλάξω την ψήφο σου αν μετάνιωσες.

Edited May 4, 2008 by Dain

[D'Ailleurs]

τέταρτη απάντηση για μένα...

[Oberon]

τέταρτη απάντηση για μένα...

 

Why??

 

(Εγώ πάντως ψήφισα την 3η. Απλά όσο και να το σκέφτομαι δεν μπορώ να αποφασίσω χωρίς αμφιβολία, ποιο ήταν το ηθικά σωστό να κάνει κανείς.)

[DinoHajiyorgi]

btw, αν θέλεις και μου δίνεις την άδεια, μπορώ να αλλάξω την ψήφο σου αν μετάνιωσες.

 

Ευχαριστώ, κάν'το σε παρακαλώ.

 

Και όσο πιο αποδεκτό κάνω το μελό άλλοθι του εκδότη, τόσο περισσότερο θυμώνω μαζί του για την τσαπατσουλιά. Αν λοιπόν ο στόχος είναι πράγματι τόσο ιερός, άλλο τόσο μεγαλύτερη και η ευθύνη του. Εγώ έχω φίλους στην Αμερική που δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί δεν μπορώ να ζήσω με το γράψιμο, από την στιγμή που θα αρχίσουν να εκδίδονται βιβλία μου. Δεν θα είχα ποτέ την απαίτηση να καταλάβουν από μόνοι τους τη διαφορά μεγεθών.

[D'Ailleurs]

Why??

 

(Εγώ πάντως ψήφισα την 3η. Απλά όσο και να το σκέφτομαι δεν μπορώ να αποφασίσω χωρίς αμφιβολία, ποιο ήταν το ηθικά σωστό να κάνει κανείς.)

 

 

για απλούς λόγους:

 

ο εκδότης θα μπορούσε να είχε κινηθεί νόμιμα. Ακομα και αν ζητούσαν πολλά για την έκδοση του βιβλίου, σαν φίλος της ε.φ θα μπορούσε να εκδόσει κάποιο αλλο εξίσου αξιόλογο κείμενο που να είχει πιο φθηνά δικαιόματα, η ένα παλαιότερο του οποίου τα δικαιόματα δεν υπάρχουν.

 

ο φάν του βιβλίου, δεν είχε λόγο να ανακατευτεί στην ιστορία, γιατι δεν τον αφορά άμεσα. Ο συγγραφέας δεν είναι γκόμενος του ή συγγενής του. Πρέπει να είναι μεγάλος ρουφιάνος και να τον έβριζαν όλοι στο σχολείο και στον στρατό. Ειδικά απο την στιγμή που δέχτηκε και τα δώρα του συγγραφέα. Στην τελική ας σκευτοταν τους υπόλοιπους του είδους του που θα ήθελαν να δούν το βιβλίο τυπωμένο στα μπανανικά, ακόμα και με αυτό τον τρόπο

 

ο συγγραφέας, εκμετταλευτηκε την κατάσταση για να βγάλει λευτα και μάλιστα δεν τον κατηγορεί κανείς. Screw him. Προφανός θα έχει καταντήσει τσιράκι των εκδότικών με μάνατζερ και διαφημιστική εταιρία απο πίσω του. Στην τελική αν αγαπάει την ε.φ. ας ζητούσε λιγότερα λευτά ή ας ζητούσε ήρεμα και ωραία μια μικρή συμβολική αποζημίωση απο τον εκδοτικό οίκο. Αλλωστε οι φάνς του θα διαβάσουν το βιβλίο...

[Oberon]

mman said

Ίσως η πιο "δίκαιη" λύση θα ήταν να ρυθμίσουμε τα δικαιώματα φιλικά και χωρίς δικαστήρια ακόμα και μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, οπότε το πρόβλημα θα ήταν ως μη γενόμενο. Όμως κάτι τέτοιο ίσως έδινε το πράσινο φώς και για άλλες τέτοιες "παραλείψεις" στο μέλλον από λιγότερο καλοπροαίρετους εκδότες.

 

Αν και ο "παραδειγματισμός" δεν μου αρέσει, you have a very good point!

 

 

Nτίνο, άλλαξα την ψήφο σου και την έβαλα στο 1.

 

Υπάρχει μια "θολούρα" και στους 3 της ιστορίας, με πιο εμφανή, αναμφισβήτητα, τη θολούρα του εκδότη. Αλλά υπάρχει και στον φαν (που έγραψε στο συγγραφέα για να τον "ειδοποιήσει") και στον συγγραφέα που εκμεταλεύτηκε την κατάσταση ώστε να κερδίσει λίγα δολλάρια ακόμα (πέρα από τη σίγουρα θεμιτή προστασία των δικαιωμάτων του). Μπορεί κάποιος να μπει στη "θέση" και των τριών και να σκεφτεί τι θα έκανε, με πιο άνετη, ούτως ειπείν, τη θέση του φαν μια που όλοι ξεκινήσαμε και είμαστε ακόμα "φανς", ό,τι άλλο και να κάνουμε. Η θέση του φαν είναι κάποια που όλοι μπορούν να καταλάβουν και να σκεφτούν τι θα ήταν ηθικά σωστό να κάνουν, και τι θα έκαναν και για ποιο λόγο.

 

Γι'αυτό και μπερδεύομαι. Γιατί είναι και οι 3 "θολοί" ο καθένας για άλλους λόγους.

Edited May 4, 2008 by Dain

[trillian]

Δε νομίζω ότι συμφωνώ με την οπτική του "γιατί να κλείσει ένας οίκος που ίσως έφερνε το είδος στην Μπανανία". Γιατί αν πρόκειται η Μπανανία να σταματήσει κάποτε να είναι Μπανανία, πρέπει να ξεκινήσει από κάπου, και να συμπεριφέρεται με επαγγελματισμό. Δεν εκδίδεις βιβλίο χωρίς να έχεις τα δικαιώματα- ή αν όχι το ολοκληρωμένο συμβόλαιο, τουλάχιστον μια γραπτή συνενόηση επί του θέματος. Ένας επαγγελματίας θα πρέπει να μπορεί να σταθμίσει ότι τα όποια κέρδη θα έχει από το να βγάλει το βιβλίο νωρίτερα δεν αξίζουν το ρίσκο της μύνησης - όπως και έγινε σε αυτήν την περίπτωση.

 

Αντίστοιχα και ο συγγραφέας και ο φαν, θα μπορούσαν να είχαν συμπεριφερθεί διαφορετικά, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι έχουν άδικο. Όχι, εγώ είμαι κατά του εκδότη. Αν θέλεις να κάνεις κάτι σωστά και να προωθήσεις το είδος, δε μπορεί να υπάρχουν ημίμετρα. Και στην τελική, στη σημερινή εποχή, αν δεν ήταν ο φαν θα ήταν κάποιος άλλος -- δε νομίζω ότι μπορεί πλέον κανείς να τη γλιτώσει για πολύ χωρίς δικαιώματα.

 

Δε νομίζω ότι τίθεται ηθικό δίλημμα. Το ηθικό δίλημμα θα πρέπει να είχε απασχολήσει τον εκδότη προτού βγάλει το βιβλίο, και όχι το συγγραφέα ή τον φαν.

[Oberon]

Δε διαφωνώ Αλεξάνδρα. Και φυσικά θα πρέπει η "Μπανανία" να σταματήσει να είναι Μπανανία. Ούτε δίνω "δίκιο" στον εκδότη. Το ηθικό δίλημμα όμως υπάρχει γιατί αν ο εκδότης όντως έκανε κάτι χωρίς πρόθεση, ή από από έλλειψη πείρας, ή από παρεξήγηση (υπάρχει κι αυτή η πιθανότητα), η αντίδραση του συγγραφέα να τον "καταστρέψει" ήταν υπερβολική, νομίζω.

Το ηθικό ερώτημα για τον φαν είναι άλλου είδους. Είναι κατά κάποιο παρόμοιο με την ευθύνη της Πανδώρας που άνοιξε το κουτί, αλλά πιο προσωπικό. Δηλαδή αν ο φαν έπρεπε ή όχι να ειδοποιήσει το πάμπλουτο, διάσημο συγγραφέα ο οποίος του ήταν και άγνωστος. Είναι ερώτημα προσωπικής ηθικής και αρχών (or lack thereof), προσωπικής αίσθησης του δικαίου (ή διαστρέβλωσής του για εγωιστικούς σκοπούς) κλπ.

[mman]

ΟΚ. Έχοντας πιστεύω ξεκαθαρίσει αρκετα το τοπίο σε σχέση με τον συγγραφέα και τον εκδότη, ας μπούμε στην θέση του φαν. Νομίζω ότι χαρακτηρισμοί "ρουφιάνος" και "καρφί" δεν του ταιριάζουν. Εξηγούμαι:

Ας υποθέσουμε ότι βρίσκετε το αυτοκίνητό σας άσχημα ζουληγμένο από κάποιον απρόσεκτο οδηγό ο οποίος το χτύπησε και έγινε καπνός. Ο περιπτεράς απέναντι έτυχε να δει το περιστατικό και ξέρει τον φταίχτη.

α) Σας λέει ότι αυτός δεν είναι ρουφιάνος ούτε καρφί, οπότε να μην ελπίζετε ότι θα σας δώσει τα στοιχεία του. Είναι ο περιπτεράς ένας έντιμος, περήφανος άνθρωπος με το κούτελο καθαρό;

β) Σας δίνει τα στοιχεία του φταίχτη, οπότε μπορείτε να διεκδικήσετε αποζημίωση. Είναι ο περιπτεράς ρουφιάνος και καρφί;

Σημειώστε ότι η διαφορά στο κίνητρο του φταίχτη, σε σχέση με τον εκδότη, δεν αλλάζει το αποτέλεσμα: Και οι δύο προκαλούν άδικα μια, σημαντική ίσως, οικονομική ζημιά. (Το παράδειγμα είναι πραγματικό. Ο περιπτεράς έδωσε τα στοιχεία και ο φταίχτης αναγκάστηκε να πληρώσει.)

Τώρα: Είμαι στην θέση του φαν. Αν ξέρω ότι ο συγγραφέας είναι ένας φραγκοφονιάς που προσπαθεί να βγάλει απ' τη μύγα ξύγκι, ενώ ο εκδότης έιχε τις καλύτερες προθέσεις και το έκανε από απειρία και όχι από κουτοπονηριά, τότε προσωπικά ίσως δεν τον έδινα. Όμως είναι δύσκολο να ξέρω οτιδήποτε απ' αυτά τα δύο και επίσης η ατιμωρησία του εκδότη ίσως ανοίξει την όρεξη και σε άλλους αργότερα. Ίσως το σκεφτόμουν σοβαρά αν γνώριζα ότι οι οικονομικές απαιτήσεις του συγγραφέα θα ξετίναζαν τον εκδότη ακόμα κι αν ο τελευταίος είχε πλήρη συνείδηση της απάτης του. Σίγουρα δεν αισθάνεσαι ωραία όταν συντελείς στο να κλείσει ένα σπίτι ακόμα κι αν ο φταίχτης πήγαινε φιρί-φιρί.

Όμως: Σε κάθε περίπτωση, η default αντίδραση του φαν θα πρέπει να είναι να μιλήσει. Ακόμα κι αν τα κίνητρα και οι προθέσεις του είναι άσχημες (π.χ. αντιπαθεί τον εκδότη) η πράξη του είναι σωστή. Είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίζουμε τα κίνητρα των ανθρώπινων πράξεων από τα αποτελέσματα που αυτές επιφέρουν.

Προσέξτε το απόλυτο παράδειγμα: (ακριβώς το ανάποδο του εκδότη) Νοσηλευτής στην Ρωσία πριν λίγα χρόνια, βίασε το πτώμα νεαρής γυναίκας. Η γυναίκα την ώρα του βιασμού ξύπνησε από νεκροφάνεια, κάτι που πιθανόν να μην συνέβαινε αν ο τύπος δεν ασελγούσε πάνω της. Ας μπούμε στην θέση της γυναίκας ή των συγγενών της. Θα διώξουμε ποινικά τον βιαστή; Είχε τις χειρότερες προθέσεις αλλά προσέφερε, έστω και άθελά του, το μεγαλύτερο καλό.

(Προσωπικά, δεν θα τον δίωκα. Η τρομάρα που πήρε θα του ήταν υπεραρκετή.)

Υ.Γ. Δεν βλέπω τι σχέση έχει για την απόφαση του φαν το γεγονός ότι έχει την ίδια εθνικότητα με τον εκδότη. Αν η εθνικότητα καθορίζει την ηθική μας σε τέτοια θέματα, τότε το πρόβλημα που έχει ο φαν είναι άλλο, και σίγουρα πολύ μεγαλύτερο, από τους άλλους.

[Oberon]

>

mman said

Ας υποθέσουμε ότι βρίσκετε το αυτοκίνητό σας άσχημα ζουληγμένο από κάποιον απρόσεκτο οδηγό ο οποίος το χτύπησε και έγινε καπνός. Ο περιπτεράς απέναντι έτυχε να δει το περιστατικό και ξέρει τον φταίχτη.

α) Σας λέει ότι αυτός δεν είναι ρουφιάνος ούτε καρφί, οπότε να μην ελπίζετε ότι θα σας δώσει τα στοιχεία του. Είναι ο περιπτεράς ένας έντιμος, περήφανος άνθρωπος με το κούτελο καθαρό;

β) Σας δίνει τα στοιχεία του φταίχτη, οπότε μπορείτε να διεκδικήσετε αποζημίωση. Είναι ο περιπτεράς ρουφιάνος και καρφί;

Σημειώστε ότι η διαφορά στο κίνητρο του φταίχτη, σε σχέση με τον εκδότη, δεν αλλάζει το αποτέλεσμα: Και οι δύο προκαλούν άδικα μια, σημαντική ίσως, οικονομική ζημιά. (Το παράδειγμα είναι πραγματικό. Ο περιπτεράς έδωσε τα στοιχεία και ο φταίχτης αναγκάστηκε να πληρώσει.)

 

Σωστό. Αλλά υπάρχει κι άλλη μια "άποψη" που μπορεί να το δει κανείς. Ο περιπτεράς βλέπει το αυτοκίνητο, που είναι μια πανάκριβη Porsche και επειδή ο ιδιοκτήτης της Porsche αγοράζει τσιγάρα πού και πού από τον περιπτερά, ο περιπτεράς θέλει να τον γνωρίσει ή έστω να τον "υποχρεώσει" με κάποιο τρόπο.

Οπότε βλέπει τον απρόσεκτο οδηγό που χτυπά την Porsche, πάει στο σπίτι του πλούσιου ιδιοκτήτη της, χτυπά το κουδούνι και του λέει χαρτί και καλαμάρι τι έγινε, μαζί με τον αριθμό του αυτοκινήτου που χτύπησε την Porsche. Ο ιδιοκτήτης της Porsche κερνά τον περιπτερά ένα πλούσιο γεύμα, του δίνει και 200 Euro, και μετά βάζει τους μπράβους του που κάνουν μαύρο στο ξύλο τον απρόσεχτο οδηγό, και συγχρόνως και μήνυση για ό,τι έχει και δεν έχει!

 

Ο περιπτεράς έχει το κούτελο καθαρό? 

 

Υ.Γ. Δεν βλέπω τι σχέση έχει για την απόφαση του φαν το γεγονός ότι έχει την ίδια εθνικότητα με τον εκδότη. Αν η εθνικότητα καθορίζει την ηθική μας σε τέτοια θέματα, τότε το πρόβλημα που έχει ο φαν είναι άλλο, και σίγουρα πολύ μεγαλύτερο, από τους άλλους.

 

Για μένα καμμία σχέση. Αλλά υπάρχει η νοοτροπία πως τους συμπατριώτες μας δεν τους "καρφώνουμε" ό,τι κι αν κάνουν σε άλλους - ειδικά ξένους -  (εκτός αν είμαστε εμείς οι άλλοι). :abored:

Edited May 4, 2008 by Dain

[mman]

Λοιπόν, ναι, ο περιπτεράς έχει το κούτελο καθαρό και την συνείδησή του ήσυχή, εφόσον βέβαια δεν μπορούσε να προβλέψει την υπερβολική αντίδραση του αδικημένου (ο οποίος όπως το περιγράφεις παρανομεί και ο ίδιος, κάτι που δεν συμβαίνει στο αρχικό περιστατικό). Φυσικά όμως, θα πρέπει να αναθεωρήσει την μελλοντική στάση του απέναντι στον οδηγό της Posrche. Την μελλοντική, τονίζω ξανά, στάση του. Μέχρι εκεί, δεν θα πρέπει να έχει την παραμικρή τύψη - το αντίθετο μάλιστα.

Όσο για το σκεπτικό, "καλύπτω τον συμπατριώτη/συγχωριανό/συγγενή μου που αδικεί έναν ξένο", μόνο ηλίθια σωβινιστικό μπορώ να το χαρακτηρίσω μαζί με όλους όσους το εφαρμόζουν.

Άλλο, επίσης πραγματικό, παράδειγμα: Ο καλύτερος πελάτης ελεύθερου επαγγελματία, αυτός που στηρίζει όλη την μικρή επιχείρηση του, φέρνει στη χώρα και εκμεταλλεύεται αλλοδαπές γυναίκες. Αν πάει φυλακή, τον χάνεις από πελάτη, ακόμα κι αν δεν μάθει ποτέ ποιος τον κατέδωσε. Τον καταδίδεις ή όχι; (Ο μικροεπιχειρηματίας τον κατέδωσε ανώνυμα. Τίποτα απολύτως δεν συνέβη.)

[Oberon]

Δεν ξέρω...δεν μπορώ να δω τα κίνητρα του περιπτερά σαν αγνά στην περίπτωση που περιγράφω. Σίγουρα δεν ευθύνεται για το τι έκανε ο Porschάκιας βέβαια, αλλά και πάλι η στάση του εμπεριέχει μια κάποια μικροπρέπεια, no? Σημειωτέον πως είναι εντελώς άλλη η περίπτωση, όπως περιέγραψες βέβαια, όπου ο περιπτεράς είδε κάποιον να χτυπά ένα άλλο αυτοκίνητο και να φεύγει. Καλά έκανε και το είπε και σ'αυτή την περίπτωση όπως και σε κάθε άλλη, ίσως σοβαρότερη, που θα έβλεπε ένα εγκλημα ή μια κακομεταχείρηση κάποιου ανθρώπου κλπ.

 

Εξ άλλου στο περιστατικό της αρχικής ιστορίας, ο φαν δεν έγραψε απλά ένα ενθουσιώδες γράμμα για την Mπανανική έκδοση, και μέσω αυτού ο συγγραφέας είδε πως το βιβλίο του είχε εκδοθεί παράνομα. Το έγραψε, δίνονας φαντάζομαι και τα στοιχεία της έκδοσης, για να ειδοποιήσει τον πάμπλουτο και διάσημο συγγραφέα. Το κίνητρό του είναι που με μπερδεύει και το αμφισβητώ, όχι η όποια έμμεση ή ανύπαρκτη ευθύνη έχει στην όλη ιστορία όπως εξελίχτηκε.

Επίσης, ο συγγρα-ΦΕΥ :tongue: στην ιστορία αυτή είναι νομικά καλυμμένος μεν, αλλά ηθικά η αντίδρασή του ήταν υπερβολική και παρά-νομη (ή ίσως συνεχίζω να επιρεάζομαι από την Αντιγόνη και διαχωρίζω λίγο τον ηθικό νόμο από τον ανθρώπινο).

Edited May 4, 2008 by Dain

[D'Ailleurs]

Θεωρώ αφελές το να συγκρίνουμε τις δύο καταστάσεις. Δεν είναι ίδια τα πράγματα. Αμα δώ κάποιον να γρατζουνάει ένα αμάξι και να φευγει, φυσικά και θα το πώ στον ιδιοκτήτη του, αλλα δεν θα κάτσω να γράψω ενα γράμμα σε έναν ματσομένο ξένο συγγραφέα που δεν εχω δει ποτέ στην ζωή μου για να του πώ οτι στην χώρα μου εκδόθηκε σε περιορισμένο αριθμό ενα βιβλίο του, κυρίως για να ικανοποιήσει τους φίλους του είδους που ήθελαν μια τέτοια κυκλοφορία. Δεν λεώ οτι ο εκδότης εκανε καλά αλλα σίγουρα η στάση του αναγνώστη είναι ρουφιανιά του χειρότερου είδους....

[Celestial]

Θα συμφωνήσω με την αλεξ.

 

Οι παράγοντες μικρό έκδοτης μεγάλο συγγραφέας ρουφιανακι φαν μπανανιά κτλ για μένα είναι λεπτομέρειες άνευ σημασίας, οι νόμοι πρέπει να είναι απόλυτοι και πρέπει όταν κάποιος κάνει ένα εγχείρημα να έχει ενημερωθεί για τους νόμους και να παίξει με αυτούς, από τη στιγμή που δεν το κάνει είναι έρμαιο του κάθε ρουφιάνου - καρχαρία κτλ. έτσι είναι τα πράγματα και για μένα έτσι πρέπει να είναι από τη στιγμή που παραβαίνεις το νόμο δεν μπορείς να έχεις την απαίτηση ( ούτε καν την ελπίδα ) να σε προστατέψει ο νόμος γιατί εσύ ο ίδιος έθεσες τον εαυτό σου από την άλλη πλευρά.

 

Χωρίς να ξέρουμε γιατί ο φαν έκανε ότι έκανε δε μπορούμε να τον κρίνουμε από την άλλη δεν είναι παρά μόνο ένα εργαλείο στο μηχανισμό του νόμου ( από την άποψη ότι απλά μετέφερε τη πληροφορία ) όποτε ποιος μπορεί να κατηγορήσει ένα σφυρί η μια πένσα?

Edited May 4, 2008 by Celestial

[Oberon]

οι νομοι πρεπει να ειναι απολυτοι

 

Αν οι νόμοι πρέπει να είναι απόλυτοι τότε ένας που κλέβει ένα Ευρώ από έναν βιομήχανο και ένας άλλος που κλέβει ένα Ευρώ από ένα τυφλό ζητιάνο, διαπράτουν την ίδια πράξη, και της ίδιας σημασίας και αντίκτυπου τόσο σε πραγματιστικό όσο και σε ηθικό επίπεδο. Μόνο που αισθάνομαι πως δεν είναι έτσι!!

Παρ'όλο που ΚΑΙ οι δύο πρέπει να τιμωρηθούν για την πράξη τους, ο αντίκτυπος και η "ζημιά" που κάνει ο ένας στο βιομήχανο είναι ασήμαντη, πρακτικά ανύπαρκτη αλλά η ζημιά που κάνει στον ζητιάνο είναι πολύ μεγαλύτερη! Η διαφορά ζητιάνου-βιομήχανου δεν είναι "λεπτομέρεια άνευ σημασίας" για μένα, όπως αντίστοιχα δεν είναι ασήμαντη η διαφορά μεγαλοεκδότη-μικροεκδότη, πάμπλουτου/διάσημου συγγραφέα - άγνωστου συγγραφέα (που προσπαθεί να βγάλει το ψωμί του ή να εκδόσει το έργο του.)

 

Επίσης το παράδειγμά σου με την πένσα και το σφυρί δεν ευσταθεί, γιατί η πένσα και το σφυρί ούτε σκέφτονται, ούτε επιλέγουν τι θα κόψουν ή χτυπήσουν. Ο φαν όμως σκέφτεται και επιλέγει! (Και το ίδιο φυσικά έκανε και ο συγγραφέας και ο εκδότης).

Edited May 4, 2008 by Dain