Για να περνά η ώρα, τ.2

[Adinol Doy]

Αν και δεν ανήκει στη λογοτεχνία του φανταστικού - τουλάχιστον, όχι με τη συμβατική έννοια - θέλησα να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία τού να διαβάζει κανείς Πάνο Κουτρουμπούση.

 

Το βιβλίο του "Η ταβέρνα του Ζολά" (εκδόσεις ΙΣΤΟΣ) κυκλοφόρησε το 1997 και είναι ζήτημα αν έχει εξαντληθεί η πρώτη έκδοσή του. Όχι επειδή είναι κακό· το αντίθετο μάλιστα, είναι ένα βιβλίο με ιδιοφυείς ιστορίες, τις ονομαζόμενες "ταχυδράματα" ή "historias περίεργες".

 

Πρόκειται για σύντομες ιστορίες πειραματικής γραφής, που αγγίζει τα όρια του υπερρεαλισμού. Στην πραγματικότητα, είναι αδύνατον να τις κατατάξει κανείς, γεγονός που δυσχεραίνει την εμπορικότητα της απόπειρας.

 

Ο Πάνος Κουτρουμπούσης δεν είναι ένας απ' τους πολυάριθμους συγγραφείς που έχουν κατακλύσει τη χώρα μας και σίγουρα δεν είναι πρωτοεμφανιζόμενος. Ήταν ένας απ' τους βασικούς συνενόχους του αναρχικής αισθητικής περιθωριακού περιοδικού "Η τρύπα", που κυκλοφορούσε τη δεκαετία του '80 (αν δεν σφάλλω). Έχει μεταφράσει Ρότζερ Ζελάζνυ, έχει πάρει συνέντευξη απ' τον Ουίλιαμ Μπάροουζ κι οι πληροφορίες μου λένε ότι έχει γυρίσει ένα ολιγόλεπτο φιλμάκι με τίτλο "Ο Χίτλερ στην Αθήνα". Παρεμπιπτόντως, αν για το τελευταίο γνωρίζει κανείς οτιδήποτε, ας με ενημερώσει.

 

Εδώ θα μιλήσω για το συγκεκριμένο βιβλίο του "Η ταβέρνα του Ζολά". Οι ιστορίες του είναι εξωφρενικά αστείες, παράλογες και περιφρονούν το ρεαλισμό. Η γλώσσα του παντρεύει τη λόγια με την καθομιλουμένη-μαλλιαρή δημοτική (π.χ. "ήσαντε" αντί για "ήσαν") σε σημείο που ο αναγνώστης να νιώθει στο τέλος της ανάγνωσης κάτι σαν ζαλάδα. Τα ταχυδράματά του ξεκινούν σαν διηγήσεις πραγματικών περιστατικών σε απλή γλώσσα, όπως λ.χ. "Τον καιρό του Πάγκαλου...", "Τα πολύ παλιά χρόνια..." κ.τ.ό., αλλά αμέσως μετά αναποδογυρίζει τα πάντα. Είν' αδύνατον να ξεχάσει κανείς τους εξωγήινους στην Ακρόπολη, που μεταφέρονται με "τηλεπόρτες" οι οποίες έχουν "τηλεκουφώματα", ή τη Βαμπίρισσα που μπορούσε να κυκλοφορεί και στο φως του ήλιου, επειδή φορούσε "το σημάδι του Ανώμαλου με λουρί από δέρμα", ή την "οικογένεια γαμιόμαστε" που είχε σαν σύμβολο το σ6-σ6-σ6 (σέξι-σέξι-σέξι) - και πόσα άλλα ακόμη!

 

Κάτι που πρέπει να έχει στο νου του ο υποψήφιος αναγνώστης είναι ότι ο κ. Κουτρουμπούσης είναι ένας διανοούμενος και οι ιστορίες του είναι πολυεπίπεδες. Για να μπορεί κανείς να τον διαβάσει σε βάθος, θα πρέπει να έχει καλή γνώση της ελληνικής (ο συγγραφέας χρησιμοποιεί δημιουργικά το πολυτονικό, όπως στην ιστορία "Οι παιδεραστές της Πάουερ", όπου αναρωτιέται αν η λέξη "κωλομπαράς" παίρνει οξεία ή περισπωμένη), να έχει μια γερή βάση γνώσεων της λογοτεχνίας και του πολιτισμού εν γένει και, φυσικά, να έχει υψηλή αίσθηση του χιούμορ. Ως υπάλληλος σε βιβλιοπωλείο, το έχω προτείνει σε πολύ επιλεγμένους αναγνώστες που ήξερα πως θα το εκτιμήσουν - όπως κι έγινε.

 

Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι δεδομένο πως δεν τίθεται ζήτημα εμπορικής επιτυχίας. Κι είναι απορίας άξιον πώς εκδοτικοί οίκοι τον εξέδωσαν - προς μεγάλη χαρά κι απόλαυση των αναγνωστών του (προφανώς, παίζει ρόλο η υποστήριξή του από διανοούμενους, ποιητές, συνθέτες κλπ που τον πιστεύουν). Από μεριάς μου σάς προτείνω να τον ανακαλύψετε.

 

ΥΓ. Μια συμβουλή: όσοι αποφασίσετε να τον διαβάσετε, διαβάστε ΟΛΟ το βιβλίο - ακόμη και τα στοιχεία εκτύπωσης. Μην αφήσετε λέξη αδιάβαστη.

[Oberon]

Στη Βιβλιοθήκη βάζουμε μόνο δικά μας κείμενα. Ούτε παρουσιάσεις άλλων συγγραφέων ούτε κείμενα άλλων. Γι'αυτό μεταφέρω το τόπικ στη Γενική Λογοτεχνία.

Edited June 9, 2008 by Dain

[Naroualis]

Ανακάλυψα τον Κουτρουμπούση σε ένα ξεπούλημα κάποιου βιβλιοπωλείου, πριν από περίπου δύο χρόνια. Η ταβέρνα του Ζολά δεν είναι το τελευταίο του βιβλίο ούτε και το πρώτο του όμως και κατά τη γνώμη μου δεν είναι το καλύτερό του. Υπάρχουν ακόμη το "Εν Αγκαλιά de Κρισγιούρτι y Οtros Τχυδράματα y Historias περιεργες", το "Στο Θάλαμο του Μυθογράφφ", τρίτη έρχεται η "Ταβέρνα του Ζολά" και τελευταίο, το 2005, "το Κεντράκι του Ταρζάν". Κατά βάση, πολλές ιστορίες θα τις βρείτε σχεδόν αυτούσιες στα τρία πρώτα βιβλία. Νομίζω ότ το Κεντράκι του Ταρζάν είναι κάπως διαφορετικό, με την έννοια ότι δεν περιέχει παλιές ιστορίες.

 

Για το περιεχόμενο; Είναι για μένα σα να διαβάζεις το ελληνικό λογοτεχνικό λαϊκό αντίστοιχο των Μόντυ Πάιθονς. Εξηγούμαι: Άναρχο χιούμορ, νοσταλγία, παρανοϊκές καταστάσεις, προσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα καταστάσεων ξένων, προσαρμογή στην ξένη πραματικότητα ελληνικών καταστάσεων (το κοκορετσί γαρδουμπά, που έλεγε σε άλλο ποστ ο Adinol, το σερβίρει ο Ζολά στην Ταβέρνα του) και γενικά ένας γοητευτικότατος αχταρμάς που δε σε αφήνει να παρεις ανάσα, ούτε με το χιούμορ του, ούτε με τα μηνύματα που κουβαλάει.

 

Χαίρομαι πάρα πολύ που ξεκίνησες αυτό το θρεντ, Πάνο. Ο συνωνόματός σου αξίζει τον κόπο.

[Adinol Doy]

Στη Βιβλιοθήκη βάζουμε μόνο δικά μας κείμενα. Ούτε παρουσιάσεις άλλων συγγραφέων ούτε κείμενα άλλων. Γι'αυτό μεταφέρω το τόπικ στη Γενική Λογοτεχνία.

 

Εντάξει, Dain, σ' ευχαριστώ που το έφτιαξες για λογαριασμό μου.

[Adinol Doy]

Ανακάλυψα τον Κουτρουμπούση σε ένα ξεπούλημα κάποιου βιβλιοπωλείου, πριν από περίπου δύο χρόνια. Η ταβέρνα του Ζολά δεν είναι το τελευταίο του βιβλίο ούτε και το πρώτο του όμως και κατά τη γνώμη μου δεν είναι το καλύτερό του. Υπάρχουν ακόμη το "Εν Αγκαλιά de Κρισγιούρτι y Οtros Τχυδράματα y Historias περιεργες", το "Στο Θάλαμο του Μυθογράφφ", τρίτη έρχεται η "Ταβέρνα του Ζολά" και τελευταίο, το 2005, "το Κεντράκι του Ταρζάν".

 

Πράγματι, η "Ταβέρνα του Ζολά" δεν είναι το τελευταίο του πόνημα, αλλά είναι αυτό που με μύησε στο λογοτεχνικό του σύμπαν. Χαίρομαι που σε βρίσκω τόσο ενημερωμένη, Naroualis, και που σού αρέσει κι εσένα ο κ. Κουτρουμπούσης. Σύντομα θα ανεβάσω και μια Κουτρουμπουσέικη ιστορία μου, μια και - λόγω σεβασμού των πνευματικών δικαιωμάτων - δεν μπορώ να αντιγράψω αυτούσια ιστορία του.

[tetartos]

η ιστορία ο Πύθωνας που γράφτηκε επ' αφορμή δικαιούται δικό της τόπικ για σχολιασμό!

[Μάρβιν ΑΑΠ]

Γνώρισα τον Κουτρουμπούση από το Θάλαμο του Μυθογράφφ, κι έτσι όταν βρέθηκε μπροστά μου ο Κρισγιαούρτις ήταν αδύνατον να αντισταθώ. Νομίζω πως συγκαταλέγεται στις πιο ιδιότυπες και μοναχικές φιγούρες της λογοτεχνίας: πέρα από πολλά άλλα, έδρασε ως «στέλεχος των Ελλήνων Υπαρξιστών στην Παράγκα του Σίμου» στη δεκαετία του ’60, χαρακτηρίστηκε μπίτνικ των Αθηνών, δούλεψε χρόνια σχεδιάζοντας εξώφυλλα για βιβλία επιστημονικής φαντασίας και τρόμου στο Λονδίνο, όπου πήγε να ζήσει με την κήρυξη της Δικτατορίας το ’67.

 

Στη δική μου μνήμη πάντως έμειναν ανεξίτηλα χαραγμένες οι ώρες ξεκαρδιστικής μελαγχολίας που πέρασα με το γιαούρτωμα στην πλατεία Κολωνακίου κάπου στη δεκαετία του ’60 που περιγράφει στα ταχυδράματά του, με το πιο εύστοχο μότο όλων των εποχών («Τι ώρα είναι; - Ηράκλειτος»), την οργάνωσιν ΚΔΩΑ (Κτηνώδης Δύναμις, Ογκώδης Άγνοια) που κανείς δεν ξέρει πόσα μέλη έχει αλλά και τα πραγματικά μέλη της αγνοούν την ύπαρξή της, και βέβαια με την παρακάτω υπογραφή της οποίας είναι πνευματικός αυτουργός. B)