Συνέντευξη με την Βάσω Χρήστου

[Παρατηρητής]

Η παρακάτω συνέντευξη υποτίθεται ότι θα δημοσιευόταν στο τέταρτο τεύχος του θρυλικού πια περιοδικού 2012. Δυστυχώς, για άγνωστους λόγους το τεύχος ποτέ δεν κυκλοφόρησε οπότε και τα λόγια της Βάσως έμειναν θαμμένα σε κάποια emails. Είναι καιρός μάλλον να δημοσιευτεί η συνέντευξη για τους Λαξευτές της Παλίρροιας εδώ, στη διαδικτυακή συντροφιά μας (όπου δεν υπάρχουν τεύχη).

Ζητώ συγνώμη από τη Βάσω, τη δική μας Tiessa που τελικά η συνέντευξη δεν κυκλοφόρησε ποτέ.

 

 

Έμεινα έκπληκτος όταν έμαθα πως το πρώτο μέρος της τριλογίας σου, που δημοσιεύτηκε το 2006 με τίτλο Οι Λαξευτές της Παλίρροιας, γράφτηκε πριν 14 χρόνια. Άλλοι στη θέση σου θα τα είχαν παρατήσει.

Καλά, αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι επί 14 χρόνια αναζητούσα εκδότη. Άφηνα να περνάνε μεγάλα χρονικά διαστήματα από τη μια απόπειρα στην άλλη. Έτσι κι αλλιώς, μου πήρε περίπου 11 χρόνια για να ολοκληρωθεί η τριλογία και σ’ αυτό το διάστημα είχα την πολυτέλεια να επιστρέφω και να προσθέτω στο πρώτο βιβλίο ό,τι θα ήταν χρήσιμο γι αργότερα, κάτι που δε θα μπορούσα να κάνω αν είχαν κυκλοφορήσει οι Λαξευτές της Παλίρροιας. Κατά κάποιον τρόπο, ίσως μπορεί να το θεωρήσει κανείς και τύχη αυτό.

 

Πλέον στο φως της δημοσιότητας βρίσκεται και το δεύτερο βιβλίο, ενώ ετοιμάζεται το τρίτο. Πώς σου φαίνεται έπειτα από τόσα χρόνια προσπάθειας;

Είμαι πάρα πολύ ευτυχισμένη. Η μέρα που πήρα στα χέρια μου το πρώτο αντίτυπο των Λαξευτών ήταν μια από τις μεγάλες στιγμές της ζωής μου.

 

Γιατί οι εκδοτικοί οίκοι δεν προτιμούν βιβλία φανταστικού περιεχομένου; Φταίει η έλλειψη αναγνωστικού κοινού ή μήπως κάτι άλλο;

Σαφώς φοβούνται ότι το κοινό είναι πολύ μικρό για να αποφέρει κέρδη, αλλά πιθανόν φταίει και το γεγονός ότι οι περισσότεροι εκδότες δεν έχουν και οι ίδιοι κάποια σχέση με τη φανταστική λογοτεχνία.

 

Έχω παρατηρήσει πως στην Ελλάδα οι συγγραφείς είναι περισσότεροι από τους αναγνώστες. Έχουμε άραγε τόσο πολύ φαντασία, βρίσκουμε τη συγγραφή ως μέσο έκφρασης ή έχουμε βρει ένα ακόμα ονειρεμένο επάγγελμα που θα μας κάνει ανεξάρτητους, επιτυχημένους και πλούσιους;

Επιτυχημένους και πλούσιους ? δύσκολα θα το έλεγα. Πόσα βιβλία βγαίνουν (και μετά από πόσες προσπάθειες) και πόσα αποδίδουν πραγματικά κάτι είτε σε φήμη είτε σε χρήμα τελικά; Μάλλον είναι η ανάγκη να εκφραστούμε, να δημιουργήσουμε δικούς μας κόσμους και δικούς μας ήρωες.

 

Ας πάμε στο βιβλίο σου. Σε αντίθεση με το δεύτερο μέρος, το πρώτο χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερο όγκο και εξώφυλλο που παραπέμπει κάπως σε εφηβικό μυθιστόρημα με καλοκαιρινά φλερτ και ανολοκλήρωτους έρωτες. Στο οπισθόφυλλο όμως διαβάζουμε για έναν μυθικό τόπο, το Ρουμπάν, το οποίο βρίσκεται κάτω από μια ανεξήγητη περιβαλλοντική αλλαγή. Την ίδια στιγμή στο εσωτερικό της πόλης Μπέρυλ που βρίσκεται υπό κατοχή, οι ήρωες αναλαμβάνουν δράση. Η συνέχεια δική σου.

Στη συνέχεια, ανακαλύπτουμε ενεργειακές διόδους και δυνατότητες άντλησης και σχηματοποίησης της ενέργειας από τους ικανούς και μυημένους. Βρίσκουμε πλάσματα ικανά να επικοινωνούν τηλεπαθητικά, η γνώση για τα οποία αποτελεί ωστόσο ένα επτασφράγιστο μυστικό, που περιβάλλεται από φόβο.

Είναι δύσκολο να πω πολλά χωρίς ν’ αποκαλύψω περισσότερα απ’ όσα πρέπει ή να κουράσω τους αναγνώστες, αλλά για να δώσω ένα στίγμα θα πω ότι δεν υπάρχουν ξωτικά, νάνοι και δράκοι, ούτε μάγοι με τη συνηθισμένη έννοια, αν και υπάρχουν τα προικισμένα άτομα που χρησιμοποιούν την ενέργεια. Στην ιστορία δεν ανακατεύονται θεοί (παρόλο που υπάρχουν κάποια ιερατεία) ούτε έχουμε τον πόλο του Κακού με την έννοια του σκοτεινού άρχοντα ή του κακού θεού. Υπάρχουν βέβαια οι ‘κακοί’, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν με κακό τρόπο τη δύναμη που αποκτούν (εγκόσμια ή υπερκόσμια) και υπάρχει και μια άμυαλη στρατιά μικροσκοπικών αλλά επικίνδυνων πλασμάτων, που αποτελούν την απειλή για τους ανθρώπους. Θα δούμε κάποια γεωπολιτική εν εξελίξει. Θα δοθούν μάχες σε πολλά επίπεδα και με πολλούς τρόπους. Και βέβαια, θα μάθουμε σιγά-σιγά τι ακριβώς είναι οι Λαξευτές.

 

Και η ιστορία αυτή πρόκειται να απασχολήσει για καιρό τους αναγνώστες, χαρίζοντας τους ευχάριστο χρόνο και μαγευτικά ταξίδια. Έπειτα μπορούν να συνεχίσουν την περιπλάνηση στο δεύτερο μέρος με τίτλο Το Λαξευμένο Δίκτυ. Εκεί τι πρόκειται να συναντήσουν οι αναγνώστες-ταξιδευτές;

Το Λαξευμένο Δίχτυ είναι μια ιστορία λίγο πιο σκοτεινή και εσωστρεφής από τους Λαξευτές της Παλίρροιας. Υπάρχει περισσότερος φόβος και πόνος μέσα στις σελίδες. Ας πούμε ότι η πρώτη ιστορία μάς βάζει στον κόσμο του Ρουμπάν, με όλα σχεδόν τα στοιχεία που τον απαρτίζουν. Η δεύτερη είναι επικεντρωμένη σ’ ένα σημαντικό επεισόδιο, μέσω του οποίου βλέπουμε κατά πόσο είναι δικαιολογημένοι κι όλοι εκείνοι οι αόριστοι φόβοι που συναντάμε στο πρώτο μέρος. Και, κατά κάποιον τρόπο, είναι τα γεγονότα που χρειάζεται να μεσολαβήσουν για να φτάσουμε στο τέλος της ιστορίας στο τρίτο βιβλίο.

 

Θέλω να μάθω πώς χτίστηκε ο κόσμος σου. Ποια ήταν τα βασικά στοιχεία που βοήθησαν στη μαγική κοσμογονία;

Ήταν μια εποχή που είχα εντρυφήσει στη Φάντασυ. Θέλοντας να κάνω κάτι πρωτότυπο (αν και υπάρχουν τόσες χιλιάδες χιλιάδων ιστορίες που είναι πια αδύνατο να μιλήσει κανείς για πρωτοτυπία), θέλησα να αποφύγω την ύπαρξη των κλισέ πλασμάτων, όπως ήδη ανέφερα παραπάνω.

Θα πρέπει να ομολογήσω ότι ήμουνα βαθιά επηρεασμένη από τις ιστορίες με τους δράκους της Ανν ΜακΚάφρυ, που είχα διαβάσει πρόσφατα. Εκείνη είχε τηλεπαθητικούς δράκους. Θέλοντας ν’ αποφύγω τους δράκους, επινόησα πιο περίεργα όντα, αλλά η τηλεπάθεια παρέμεινε. Επίσης εκεί υπήρχε και η απειλή από μικρά αλλά πολυάριθμα και επικίνδυνα πλάσματα. Τα δικά της έπεφταν από τον ουρανό, γι αυτό τα δικά μου βγαίνουν από τη θάλασσα. Ασφαλώς θα υπάρχουν κι άλλες επιρροές, λιγότερο σαφείς μέσα στο μυαλό μου.

Είναι πάντως ενδιαφέρον, τώρα που επιστρέφω πίσω και το σκέφτομαι, ότι ενώ έγραφα τόσα χρόνια και άλλαξα άπειρα πράγματα από την αρχική μου σκέψη, η ρίζα, που είχε σχέση με ακτές και θάλασσα παρέμεινε, και γέννησε όλη την ιστορία ακριβώς επειδή η πρώτη μου έμπνευση προέκυψε πάνω σ’ ένα καραβάκι μέσα στο Σαρωνικό.

 

Η ιστορία των Λαξευτών είναι περισσότερο ηρωική φαντασία παρά επιστημονική όπως οι παλαιότερες ιστορίες σου. Ποιο από τα δύο είδη προτιμάς περισσότερο και γιατί;

Κατά περίεργο τρόπο, η προτίμησή μου μετατοπίζεται ανά κάποια χρόνια. Ξεκίνησα από Επιστημονική Φαντασία. Λάτρεψα τη Φάντασυ όταν τη γνώρισα, τώρα επιστρέφω στην Ε.Φ. Διαβάζω και από τα δυο είδη σχεδόν χωρίς διάκριση. Προτιμώ να γράφω ανάλογα με την ιδέα που έχω. Κάποιες ταιριάζουν μόνο στο ένα είδος, άλλες μόνο στο άλλο.

 

Και τώρα επιστρέφουμε στην πραγματικότητα (ή έστω στο Θεατό). Εκτός από συγγραφέας ασκείς το επάγγελμα του καθηγητή σε κάποιο γυμνάσιο της Αττικής. Τι σχέση έχεις με τους μαθητές σου;

Διδάσκω Πληροφορική στο Γυμνάσιο του Διονύσου. Δε θα έλεγα ότι είμαι και τρομερά αυστηρή καθηγήτρια, όχι ακριβώς εκ πεποιθήσεως, αλλά επειδή από τη φύση μου είμαι σχετικά ανεκτικός τύπος. Με τα περισσότερα παιδιά πάντως έχω καλή σχέση.

 

Εκείνοι γνωρίζουν για τους Λαξευτές;

Όλοι κάτι ξέρουν. Μερικά από τα παιδιά (και στην πλειοψηφία τους κορίτσια) έχουν διαβάσει και το βιβλίο κι έχουμε συζητήσει σχετικά. Αποφεύγω βέβαια να μιλάω για το θέμα στην τάξη. Εύκολα κινδυνεύεις, όταν έχεις να κάνεις με παιδιά στην πρώτη εφηβεία, να θεωρηθείς ψώνιο.

 

Έχοντας επαφή με τους νέους, ποια η εκτίμηση σου γύρω από τη σχέση τους με τη φανταστική λογοτεχνία;

Τα περισσότερα παιδιά την αγαπούν. Συχνά τα βλέπω με Χάρι Πότερ ή διάφορα βιβλία του Τόλκιν στα χέρια. Πέρσι έκανα κι ένα προαιρετικό πρόγραμμα με μερικά παιδιά της Τρίτης Γυμνασίου για τη σχέση της Επιστημονικής Φαντασίας με την πραγματικότητα.

Πάντως, γενικά η τάση που επικρατεί, είναι περισσότερο υπέρ της Φάντασυ. Η νεολαία την προσεγγίζει σαν το παραμύθι που τους έχει λείψει. Αντιθέτως, ο μύθος ότι η Επιστημονική Φαντασία αφορά επιστημονικά θέματα λειτουργεί κάπως ανασταλτικά σ’ αυτές τις ηλικίες.

 

Τον Ιανουάριο στο βιβλιοπωλείο Cube έλαβε τόπο μια διάλεξη περί επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα στην οποία μίλησες μαζί με τους Αντωνόπουλο, Βανέλλη και Φλωράκη. Μιλήσατε για την απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας και μοιραστήκατε μαζί μας συγγραφικές και εκδοτικές περιπέτειες. Αυτό που δεν ακούσαμε όμως είναι μια πρόταση για την ανάπτυξη της ε. φ. Έχεις να προτείνεις κάτι;

Συσπείρωση. Όσο περισσότερο βρίσκονται μαζί και κάνουν προσπάθειες ως ομάδες οι φίλοι του είδους (συγγραφείς και μη) τόσο περισσότερο υπάρχει η αίσθηση ότι δεν είναι ο καθένας μόνος του, ότι κι άλλοι περνάνε τις ίδιες δυσκολίες, ότι υπάρχει ένα κοινό που ενδιαφέρεται, κι έτσι υπάρχει ενθάρρυνση.

Θα πρότεινα στους φίλους του είδους να προσπαθούν να επικοινωνούν μεταξύ τους: μέσω συλλόγων, μέσω Internet, μέσω περιοδικών, μέσω εξειδικευμένων καταστημάτων που συγκεντρώνουν κόσμο με παρόμοια ενδιαφέροντα. Και φυσικά, να συνεχίσουν ν’ ασχολούνται. Οι παλιότεροι έχουμε δει πιο δύσκολες εποχές για την Ε.Φ. αλλά παραμείναμε πιστοί.

 

Κλείνοντας, θα δοκιμάσω τη φαντασία σου με μια σύντομη ιστορία για το πώς υπολογίζεις να είναι ο κόσμος στο κοντινό μέλλον. Θα μας πνίξει κι εμάς η παλίρροια; Θα υπάρχουν ήρωες να μας σώσουν;

Η παλίρροια βέβαια δεν αποτελεί πηγή κινδύνου για μας, τουλάχιστον στο σύντομο μέλλον.

Για τους απανταχού πάγους ανά τη Γη, αλλάζει το θέμα. Καλοί είναι οι ήρωες, αλλά για τη σωτηρία του πλανήτη μας χρειάζεται, πάνω απ’ όλες τις κυβερνήσεις και τα μέτρα, το λιθαράκι του καθενός μας στην προσπάθεια να προστατέψουμε το περιβάλλον μας.

 

Σε ευχαριστώ πολύ Βάσω. Εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο σου και τα φεγγάρια του Ρουμπάν πάντα να ευνοούν τα ταξίδια σου.

Ευχαριστώ πολύ.

Edited May 3, 2020 by Spark
Μειώθηκε λίγο η απόσταση μεταξύ των ερωτήσεων και των απαντήσεων.

[Tiessa]

Γιώργο, σ' ευχαριστώ πολύ για τον κόπο σου!

[Παρατηρητής]

Έπρεπε να το είχα κάνει από καιρό. Αλλά ως γνωστόν δεν τα πάω καλά με το Χρόνο με αποτέλεσμα πότε να αργώ και πότε να βιάζομαι.

 

Ας υπάρχει και το σχετικό link για το βιβλίο

 

http://community.sff.gr/index.php?showtopic=6908&hl=