Jump to content

Η καινούργια διαθήκη του Σμου - Γιώργος Τυρίκος Εργάς


Παρατηρητής

Recommended Posts

Εχθές στο μαγαζί μου ήρθε το φυλλάδιο με τις επερχόμενες κυκλοφορίες παιδικών-νεανικών και βιβλίων φαντασίας από τις εκδόσεις Πατάκη. Ένα από αυτά που πρόκειται να κυκλοφορήσουν στους επόμενους μήνες (εκτός από το τέταρτο μέρος της σειράς Ταμεραίρ- Ο Δράκος της Αυτού Μεγαλειότης) είναι το βιβλίο του Γιωργου Τυρίκου-Εργά Η Καινούργια Διαθήκη του Σμου.

Ο Γ. Τυρίκος-Εργάς (ή Παππουλάνθρωπος για μερικούς) γεννήθηκε το 1982 και όπως ισχυρίζεται έχει σπουδάσει, εκτός από Φιλοσοφία, αιγυπτιακά ιερογλυφικά και ασσυριολογία στο εξωτερικό. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 2007 με τη συλλογή διηγημάτων Οι Μίνες του Θαβώρ από τις εκδόσεις Αιολίδα. Τρία χρόνια αργότερα, το 2010 από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφόρησε το βιβλίο Αυλητής και Παππουλάνθρωπος- Μαγεμένες Ιστορίες από την Λήμνο και τη Λέσβο το οποίο έγραψε μαζί με τον Κώστα Ζαφειρίου ( aka Μενεστρέλ του Μιραβαλ και Αυλητής), συγγραφέα της σειράς Ονειρένια - Τα Χρονικά της Αντάκρης (εκδόσεις Μίνωας) και μέλος του sff.gr .

Διαβάζοντας την περίληψη στο φυλλάδιο μου φαίνεται για μια χαβαλετζίδικη ιστορία σε φάση Τέρι Πράτσετ με στοιχεία ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Τι άλλο θα μπορούσε να είναι με πρωταγωνιστές έναν γλάρο, μια μάγισσα, ένα μουλάρι που μιλά στην καθαρεύουσα, κάτι κουρούνες που ανήκουν σε Εμπορικό Σύλλογο κι έναν άγιο... Χαρκούτσο; Πάντως, από μια συζήτηση που είχα με άτομο μέσα από τον εκδοτικό, μου είπε πως έπαθε την πλάκα του με το βιβλίο και κυρίως με τις γνώσεις του συγγραφέα πάνω στην παράδοση και τη μαγεία.

Αυτά προς το παρών. Όταν έχω περισσότερα νέα θα σας ενημερώσω. Αν και νομίζω πως ο συγγραφέας έγινε κι αυτός μέλος του φόρουμ οπότε ίσως να μας δώσει ο ίδιος μερικές πληροφορίες για το έργο του.

Edited by Παρατηρητής
Link to comment
Share on other sites

Γειά σας παιδιά!

Περίμενα πιο θερμή υποδοχή, το δίχως άλλο. Το σπάνιο ταλέντο μου δεν σηκώνει τίποτα λιγότερο

από κάρα ολόκληρα φρεσκοκομμένη δάφνη, μουσικές με βιολιά και στρουμπουλά ξεβράκωτα χερουβίμ με τόξα και βέλη να

πετούν τριγύρω!

Σας ευχαριστώ για την αποδοχή στο board σας και καλή αρχή...

Λοιπόν πράγματι βγαίνει η Καινούργια Διαθήκη του Σμου από τις εκδόσεις Πατάκη. Τον Μαϊο και βλέπουμε. Τι συμβαίνει με το Σμου;

Παρακάτω μια μικρή περίληψη για όσους ενδιαφέρονται. Δεν ξέρω αν θα έλεγα "χαβαλετζίδικη" την ιστορία. Τα πράγματα

με τα οποία προσπάθησα να καταπιαστώ κάθε άλλο παρά γέλιο προκαλούν. Σε ένα μυθιστόρημα κοντά στις 600 σελίδες έπρεπε

να πραγματευτώ την αμφίβολη θέση της εκκλησίας και της θρησκείας, το καλό και το κακό, όπως λέει ο Σεφέρης (είδατε πόσο έξυπνος είμαι,

ξέρω και Σεφέρη) "Τι θεός, τι άνθρωπος και τι το ανάμεσό τους". Απλά προσπάθησα να τα αντιμετωπίσω με την θυμοσοφία που αντίκρισα κοντά

σε απλούς ανθρώπους που αγαπώ ιδιαίτερα. Με βοήθησαν πολύ τα όσα έμαθα κοντά σε αφηγητές κάθε ηλικίας και ικανότητας, τώρα που κάνω το

διδακτορικό μου στο Παν. Ιωαννίνων με θέμα τα στοιχειά και τους στοιχειωμένους τόπους στην λαϊκή προφορική παράδοση του Ν.Α. Αιγαίου. Και ναι, (δεν "ισχυρίζομαι" αλλά πράγματι με χαρτί και βουλοκέρι) έχω σπουδάσει Αιγυπτιακά Ιερογλυφικά στο Harvard και στο Κολλέγιο Notre Dame (ειδίκευση στο πρώτο πτυχίο) και Ασσυριολογία (maitrise) στη Σορβώννη.Αυτά βέβαια μεταξύ άλλων (Συγκριτική Λογοτεχνία (Μάστερ) και Φιλολογία-Φιλοσοφία (πτυχίο, Παν. Κύπρου) αλλά νομίζω δεν έχουν τόση σημασία. Άλλωστε αν σπόυδαζα από την αρχή μάλλον δεν θα σπούδαζα...Οι αγαπημένοι μου συγγραφείς δεν 'εχουν σπουδάσει τίποτα...

Να λοιπόν:

 

 

Η υπόθεση είναι σχετικά απλή. Σε ένα βαρετό ψαροχώρι που θα μπορούσε να είναι

σε οποιοδήποτε από τα μικρά νησάκια του Αιγαίου, σε μια εποχή ούτε μακρινή ούτε

κοντινή, συνυπάρχει μαγεία και τεχνολογία (μη φανταστεις τίποτα high-tech, το πολύ κάρα, μηχανότρατες και μια ετοιμόρροπη ΔΕΗ).

ΕΚεί λοιπόν από όλα τα μέρη του κόσμου αποφασίζουν οι Αγγελοι του Κυρίου να κατεβούν ξανά στη Γη

και να κυρήξουν την Καινούργια Διαθήκη. Τελοσπάντων οι ντόπιοι Δαίμονες είναι ανάστατοι,

γίνεται ένας χαμός και όλοι οι κάτοικοι του Σμου (έτσι λέγεται το ψαροχώρι) πρέπει

να διαλέξουν στρατόπεδα. Είσαι με τους "καλούς" Αγγέλους ή τους "κακούς" Δαίμονες.

Οποιος διαλέγει βλέπει πως αργά η γρήγορα εμφανίζεται στο μέτωπό του η Σφραγίδα της δικής του παράταξης,

ένας Κριός (Άγγελοι) και ένας Τράγος (Δαίμονες). Το μεγάλο πρόβλημα είναι πως και οι Άγγελοι και οι Δαίμονες

είναι το ίδιο σάπιοι και υστερόβουλοι. Και αυτή τους η διάσταση γίνεται εμφανής όταν καταλαβαίνουμε πως στην ουσία θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο,

θεμιτό και αθέμιτο για να υπερισχύσει ο καθένας και να πετύχει το σχέδιο του. Έτσι χρησιμοποιούν τους ανθρώπους, υπόσχονται

διάφορα, οι άνθρωποι γίνονται φοβισμένα πιόνια δυναστών, τυράννων, πλασμάτων ανίκητων. Τι να κάνει κανείς για να πολεμήσει

οντότητες τόσο πιο πολύ ισχυρές από τον ίδιο; Μια μικρή ομάδα τώρα έχει αντίθετη άποψη. Ατομα ετερόκλητα όλοι τους, άνθρωποι και πλάσματα

διαφορετικά μεταξύ τους. Ενας γλάρος, ένας μέτριων ικανοτήτων μάγος, ένας Πολέμαρχος που ισχυρίζεται ότι είναι Άγιος (οχι βέβαια) ένα μουλάρι

που μιλάει στην καθαρεύουσα, μια μικρή κοπέλα με άγνωστες δυνάμεις, οι κουρούνες του Εμπορικού Συλλόγου κ.α. αποφασίζουν πως έχουν

δικαίωμα να διαλέξουν κάτι άλλο από το Μάυρο ή το Άσπρο. Και διαλέγουν να υψώσουν το ανάστημα τους υπερασπιζόμενοι την μοναδική ιδέα που τους ενώνει:

Πως είμαστε "Εμείς" πως έχουμε δικαίωμα στην επιλογή, πως η ελευθερία μας και η διαφορετικότητά μας είναι πράγμα αδιαπραγμάτευτο, πράγμα που δεν μπορεί να μας πει κανείς

τι είναι και τι δεν έιναι καθώς ο καθένας μέσα του έχει και μια διαφορετική "ελευθερία" μια διαφορετική ¨"διαφορετικότητα". Έτσι αυτή η παρέα θα σταθεί ενωμένη απέναντι

σε δυο στρατούς των Καιρών της ΑΠοκάλυψης, ανάμεσα στους Αγγέλους και τους Δαίμονες. Θα σταθεί όχι σαν εχθρός αλλά σαν...να αποκαλύψω το τέλος;

ΚΑλύτερα να το διαβάσετε.

Είναι ένα βιβλίο για την αξιοπρέπεια του να μπορείς να διαλέγεις ελεύθερα. Αυτό είναι στην καρδιά του, τυλιγμένο με ξόρκια, γραφικούς χαρακτήρες, συνομωσίες και δολοπλοκίες,

φανταστικά πλάσματα και (θέλω να πιστεύω) πολύ χιούμορ. Είναι κάτι σχετικά καινούργιο για τα ελληνικά δεδομένα από την άποψη πως δεν αντλεί από κάποιο αρχαιοελληνικό ή βυζαντικό κόσμο (όπως το Υπέροχο Κοράκι του Λευτέρη Κ.) για να φτιάξει το φανταστικό του σύμπαν αλλά από την καθημερινότητα ενός νησιού, ενός τόπου στο οποίο και εγώ

μεγάλωσα. Οποιος φανταστεί πως ένα νησί είναι βαρετό, έχει ανάγκη να ταξιδέψει και να συζήτήσει με τους ανθρώπους εκεί, να τους ρωτήσει για παραμύθια και ιστορίες,

θρύλους και μαγεία, φως και σκοτάδι. Θα εκπλαγεί ιδιαίτερα από τον πλούτο που περιμένει αφύλαχτος...

Σας χαιρετώ και θα τα ξαναπούμε.

Σας Χαιρετώ!

Edited by Τυρίκος-Εργάς
Link to comment
Share on other sites

Καλώς τον κι απ' τα μέρη μας. Περικαθίστε και το νεραντζάκι έφτασε. Άντε καλές κουβέντες να 'χουμε κι εσύ καλές πωλήσεις.friends.gif

Link to comment
Share on other sites

Ευθυμία δεν μπορείς να ησυχάσεις αν δεν με κάνεις να

πεινάσω. Αμάν πια με τα νερατζάκια και τα ψάρια τα γεμιστά,

δε με λυπάσαι, η μάνα μου και η θειά μου είναι μιλια μακρια

ποιός θα μου μαγειρέψει? Καλως σας βρήκα και χαρά μου...

 

 

Link to comment
Share on other sites

Δεν έχω συναντήσει τον κύριο Τυρίκο-Εργά ή

για να μου δείξει τα πτυχία του και να επιβεβαιώσω τη μόρφωσή του, αλλά πιστοποιώ πως από το προηγούμενο βιβλίο του (οι Μίνες του Θαβώρ) φαίνεται να είναι ευφυέστατος και διαθέτει σίγουρα σημαντική παιδεία (άλλο πράγμα από τη μόρφωση). Βέβαια, μιλάμε για ένα ζόρικο κείμενο που δεν είναι για όλους (φανταστείτε κάτι σε στυλ Ρικοσέτ) κι έτσι η Διαθήκη με την ενδιαφέρουσα και προσιτή (και επίκαιρη...) πλοκή της, μετατρέπεται σε πολυαναμενόμενη έκδοση, όπου ελπίζουμε να δούμε τις ικανότητες του συγγραφέα σε όλο τους το εύρος. Διπλά αναμενόμενο για όσους ενδιαφέρονται για την παράδοση όπως εγώ. Edited by Electroscribe
Link to comment
Share on other sites

Χα! Το βιντεάκι στο οποίο παραπέμπεις είναι από την παράστασή μας "Αυλητής και Παππουλάνθρωπος"

στο θέατρο του ΦΟΜ, τον Δεκέμβρη που πέρασε. Ήταν πολύ όμορφα, είχαμε και τον αδερφό μου στη λύρα,

τον Κ. Ζαφειρίου στην αφήγηση (μαζί έχουμε γράψει το βιβλίο όπως προαναφέρθηκε), κιθάρα και φλάουτο, εγώ λύρα κρητική και χαμπιόλι. Αξέχαστες στιγμές.

Το βιβλίο πήγε καλά κυρίως εξαιτίας αυτών των παραστάσεων...Παράξενο και ύπουλο πράγμα η προώθηση

των βιβλίων...Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια, ελπίζω η Καινούργια Διαθήκη να σας κρατήσει λίγη ποιοτική συντροφιά.

Δεν ξέρω αν έχει σημασία αλλά καθώς έγραφα το βιβλίο έβαλα σκοπό να το διασκεδάσω και ταυτόχρονα

να "νοικοκυρέψω" κάποια πράγματα μέσα στο μυαλό μου.

Ευχομαι όλα να πάνε καλα...

 

 

Link to comment
Share on other sites

61831_150814728287920_100000781818165_221934_2435503_n.jpg

 

Το ψαροχώρι του Σμου και ο χάρτης του βιβλίου. Στην ουσία το Σμου σαν μυθιστορία ξεκίνησε αφότου

δημιούργησα το Σμου σαν σκίτσο... Σμου στην Κάλυμνο είναι μια τοποθεσία με απότομους γκρεμνούς, και πολλά "σπηλιάρια". "Τόπος κακορίζικος, τόπος

που αποδιώχνει τους ανθρώπους" όπως μου είπε μια γριούλα που κατοικεί στην είσοδο της περιοχής. "Δαίμονες κατοικούσαν κάποτε εδώ", μου θύμισε. "΄Τώρα

είμαστε εμείς οι Δαίμονες".

Edited by Τυρίκος-Εργάς
Link to comment
Share on other sites

  • 2 months later...

'Ελαβα χτες από το ατελιέ του Πατάκη, μερικές σελίδες από το κασέ του νέου μυθιστορήματος. Σε μερικέε σελίδες οι

γραμματοσειρές παίζουν πολύ με το κείμενο και είπα να μοιραστώ μαζί σας μια κλεφτή ματιά....post-2647-0-41256100-1304421190_thumb.jpg

Link to comment
Share on other sites

  • 6 months later...

Παιδιά γειά σας.

Η ΚΑινούργια Διαθήκη του Σμου από τις εκδόσεις ΠΑτάκη θα είναι στα ράφια στις 17 Νοέμβρη,

 

Σημαδιακη μέρα...

 

 

Link to comment
Share on other sites

Ενδιαφέρον ακούγεται σίγουρα. Γιατί διάλεξες να αλλάζεις τη γραμματοσειρά (που να θυμίζει εκκλησιαστική) κάθε μερικές λέξεις; Δεν φοβάσαι μήπως γίνει κουραστικό για τον αναγνώστη;

 

 

Link to comment
Share on other sites

χΕ! ΤΗΝ γραμματοσειρά αυτή την έχει ένας από τους ντόπιους Δαίμονες του Σμου, ο Δαίμονας του Τυπογραφείου. Και δεν μιλάει παρά σε ορισμένες περιστάσεις οπότε

δεν κινδυνευει να είναι κουραστικος. Αλλωστε δεν "μιλάει" μόνο με μια γραμματοσειρά: Βασικά δεν μιλάει καθόλου. Χαρτάκια από το σώμα του (ειναι φτιαγμένος από παλιά έντυπα)

σχίζονται και μαζεύονται πάνω από το κεφάλιτου και σχηματίζουν τις σκέψεις του που οι άλλοι "διαβάζουν" κυριολεκτικά. Μένουν μετέωρα για λίγο και έπειτα ανασχηματίζονται η πέφτουν στο πάτωμα Ναι.. ειναι λίγο μπερδεμένο. Από αυτη την άποψη ο Δαίμονας

του Τυπογραφείου "λέει-γράφει". Χμ...ελπίζω να σε κάλυψα!

 

 

Link to comment
Share on other sites

Με κάλυψες πολύ! Ευχαριστώ για την επεξήγηση! Και καλές πωλήσεις!

Link to comment
Share on other sites

http://www.patakis.gr/viewshopproduct.aspx?id=598796

 

Παιδιά....κυκλοφορήσαμε! (Στο διαδύκτιο τουλάχιστον. Προσεχώς, κουρούνες, γλάροι, σατανάδες και ο,τι άλλο τελοσπάντων στα ράφια...)

Link to comment
Share on other sites

632 σελίδες ρε θηρίο; ΜΠΡΑΒΟ! Το έχω στα υπόψιν σίγουρα! Καλές πωλήσεις.

Link to comment
Share on other sites

Ενα ολόκληρο σύμπαν σε έναν τόμο δίχως ν-λογίες; 632; Μια χαρα!

Τι να γίνει αφού ο Νικήτας είναι πολυλογάς και ο Φρουρός μπινελικώνει ασύστολα

ο Πρόεδρος καταριέται, οι υπόλοιπες κουρούνες κουτσομπολεύουν, ο Σεβάσμιος

μπερδεύει τα λόγια στα ξόρκια, ο Χαρκούτσος ΄ψέλνει την Αντιθεία Λειτουργία απέξω!

Που να τα βάλω όλα αυτα. Αν ήταν μονο η Ισιδώρα θα είχε γραψει μια μικρή νουβέλα.

Τι να κανω....

 

 

 

Συν τοις άλλοις: 632 σελίδες μπόλικη ύλη για πολτοποίηση. Ο Πατάκης δεν θα βγει χαμένος ούτως ή άλλως!

 

 

Link to comment
Share on other sites

  • 3 weeks later...
  • 2 weeks later...

Η καινούργια διαθήκη του Σμου - Γιώργος Τυρίκος Εργάς

 

 

 

Τι γίνεται σ’ ένα κόσμο που καθένας κοιτάει το συμφέρον του και δεν επιθυμεί καμία αλλαγή; Γίνεται το «Παναγιά μου Σαρανταποδαρούσα τρέχα να προλάβεις το κακό». Τόσα πόδια πρέπει να έχει το θαύμα για να φτάσει μέσα από την κατάρρευση εγκαίρως.

 

Σ’ ένα μικρό τόπο που έχει αποκοπεί από τον χώρο και τον χρόνο οι κάτοικοι ζουν μια ήρεμη ζωή γεμάτη καθημερινές έγνοιες και πίκρες. Η ζωή τους πληρωνόταν με το αίμα των σφουγγαράδων που χάνονταν στην θάλασσα και το εμπόριο με κάτι σάπια καράβια. Ο παλιός κόσμος επιβίωσης βουλιάζει καθημερινά και χάνεται.

 

Ο μόνος που συνεχίζει να κρατά ζωντανούς τους ρυθμούς του τόπου είναι ένας γλάρος. Ο γλάρος Ιωνάς είναι ο πρώτος που θα εναντιωθεί στην αδιαφορία και την εγκατάλειψη που έχει καταλάβει τον τόπο, αλλά για δικό του λογαριασμό, για να διατηρήσει αυτό που είναι και τίποτα άλλο.

 

Στην πορεία ο Ιωνάς θα βρει παράξενους φίλους στον Εμπορικό Σύλλογο Κουρούνων Κόλπου Καλαμοχέρας ή ΕΣΚΚΚ. Στοιχειά του τόπου προαιώνια ριζωμένα θα ζητήσουν την βοήθεια του και ο Σεβάσμιος σαμάνος του χωριού θα συσκεφτεί μαζί του. Ένα αντίθετο στρατόπεδο θα γεννηθεί ξαφνικά πέφτοντας από τον ουρανό και θα φυσήξει τις σάλπιγγες της ανάστασης. Παρελθόν και παρόν θα μπλεχτούν σ’ ένα πόλεμο αιματηρό και εμφύλιο για το μέλλον του κόσμου. Τα ξόρκια δίνουν και παίρνουν. Σατανικά κομποσκοίνια πολεμούν εναντίων μαγκούρας εξορκιστή και τρύπια παπούτσια ζωντανεύουν για να πολεμήσουν πέτρινους στρατούς.

 

Κεντρικοί ήρωες ο γλάρος Ιωνάς , ο πρόεδρος του ΕΣΚΚΚ, η Ισιδώρα η μάγισσα, ο Σεβάσμιος ο σαμάνος, η Ποσειδωνία, και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ.

 

Η ιστορία ακολουθεί τα μονοπάτια μαγεία, σπαθί, μάχη, αλλά με μια διαφορά. Στο βιβλίο κανένα στρατόπεδο δεν καθαγιάζεται από την εγγραφή του στους καταλόγους του δικαίου. Σ’ αυτή την τελική μάχη ο καθένας λειτουργεί για λογαριασμό του και για την προσωπική του επιβίωση. Μόνο μια μικρή ομάδα μαζί με τον αγώνα της επιβίωσης δίνει και τον αγώνα της αξιοπρέπειας γιατί είναι αυτό ακριβώς που τα συμφέροντας κάθε πλευράς της έχουν στερήσει.

 

 

 

Η πλοκή της ιστορίας είναι χειμαρρώδης και ανατρέπεται από σελίδα σε σελίδα. Το τέλος μέχρι την τελευταία στιγμή παραμένει αμφίρροπο. Εντυπωσιακό είναι ότι σαν αναγνώστης δυσκολεύτηκα να βρω τα μονοπάτια της λύσης που είχε να μου προτείνει ο συγγραφέας μέχρι την τελευταία σελίδα. Οι ανατροπές πάνω στις ανατροπές δημιουργούν έντονο το αίσθημα της αγωνίας και του κίνδυνου σ’ όλο το βιβλίο, ακόμα και στα σημεία που η λύση ή η ανατροπή έρχεται από την μαγεία. Άλλα η μαγεία του είναι απλή κατανοητή, βγαλμένη από την λαϊκή παράδοση και δουλεμένη με την καθημερινότητα και γι αυτό θα οδηγήσει τους πολεμιστές στα δικά της μονοπάτια.

 

Η συνολική αφήγηση είναι γεμάτη αντιήρωες, βαθιά ειρωνεία, σκληρή κριτική πάνω στην λέξη δικαιοσύνη και δυνατές εικόνες. Τα ζώα, οι άνθρωποι, τα πνεύματα και η φύση μπλέκονται σε ένα εξαίσιο υφαντό γεμάτο ζωντάνια και ταπεινή σοφία.

 

Μόλις έκλεισα το βιβλίο αισθάνθηκα την ανάγκη να γυρίσω και να κοιτάξω ξανά μερικά σημεία. Το πυκνό γράψιμο και οι πολύπλοκες καταστάσεις με είχαν αναστατώσει. Είχα δυο επιλογές: η πρώτη να φωνάξω «Παναγιά μου Σαρανταποδαρούσα τρέχα να προλάβεις το κακό» και η δεύτερη να αρχίσω να ρίχνω κατάρες ενάντια σε θεούς και δαίμονες. Προτίμησα την δεύτερη γιατί είναι η πιο λογική, όπως και ο πρόεδρος του ΕΣΚΚΚ.

 

 

 

 

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

Αρετή,

 

ένας συγγραφέας δεν μπορεί να ελπίζει σε πιο ενδελεχή ανάγνωση,

 

Τα όσα έγραψες, είναι τα όσα προσπάθησα να πω.

Αν μπορούσα να ανταποδώσω τα συναισθήματα μου

 

διαβάζοντας την κριτική σου, θα το έκανα. Ελπίζω

 

κάτι να πρόσφερα με το βιβλίο μου, ένα μικρό αντίδωρο.

 

Ευχαριστώ πολύ, με τιμάς.

Link to comment
Share on other sites

  • 5 months later...

(DISCLAIMER: Η «Καινούρια διαθήκη του Σμου» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, όπως και το δικό μου βιβλίο και περιέχει διαφήμιση του βιβλίου μου)

 

 

Το βιβλίο

 

Το τρίτο έργο του συγγραφέα που κυκλοφορεί, το πρώτο του από τις εκδόσεις Πατάκη. Χιουμοριστική/σατιρική φαντασία που απευθύνεται εξίσου σε ενήλικες και εφήβους και φιλοδοξεί να προσφέρει τροφή για σκέψη.

 

Συν: Καλή βιβλιοδεσία, βολικό σχήμα και πολύ ευανάγνωστο μέγεθος γραμματοσειράς. Πιασάρικο κείμενο στο οπισθόφυλλο, που περνάει σωστά στον αναγνώστη το παιγνιώδες ύφος του βιβλίου. Το ίδιο και τα κατασκευασμένα blurb στο «αυτί». Ο χάρτης στο εξώφυλλο (σχέδιο από μολύβι σε λευκό φόντο) «γράφει» πολύ καλά, ενώ ο κόκκινος τίτλος και οι πιο έντονα τυπωμένες μορφές στο προσκήνιο συμπληρώνουν πολύ καλά το αισθητικό σύνολο (χωρίς αυτά θα ήταν μάλλον μουντό).

 

Πλην: Οι προαναφερθείσες μορφές στο προσκήνιο είναι αδρά σχεδιασμένες. Ειδικά ο ψαράς ίσως θυμίσει εικονογράφηση παιδικού βιβλίου σε κάποιους, με αποτέλεσμα να τους αποτρέψει αδίκως από την αγορά του βιβλίου

 

 

 

Εικονογράφηση

 

Το βιβλίο περιέχει έναν χάρτη (τον ίδιο που κοσμεί το εξώφυλλο, αλλά με τοπωνύμια σημειωμένα) και πολυάριθμα σκίτσα (κυρίως χαρακτήρες, μαζί με λίγα τοπία ή χώρους). Όλα είναι δια χειρός του συγγραφέα.

 

Συν: Μου άρεσε πάρα πολύ ο χάρτης που σου δίνει την εικόνα νησιώτικης πρωτεύουσας. Με εντυπωσίασαν και τα μεγάλης κλίμακας σχέδια (η πομπή, τα παροπλισμένα πλοία). Μέσα στην (απατηλή) απλοϊκότητά τους κρύβουν πολλή δουλειά και υπομονή

 

Πλην: Δεν έχω ιδέα από εικαστικά, οπότε από καλλιτεχνική άποψη ας τα κρίνουν άλλοι τα υπόλοιπα σκίτσα. Σαν αναγνώστης, τα βρήκα από μέτρια ως κακοφτιαγμένα σκαριφήματα και θα προτιμούσα να λείπουν εντελώς.

 

 

 

Ο συγγραφέας

 

Έχει κάνει εντυπωσιακές σπουδές που περιλαμβάνουν την αρχαία γραμματεία (όχι μόνο ελληνική) και τη λαογραφία. Τα άλλα δυο βιβλία που έχει εκδώσει είναι μια ιδιαίτερη συλλογή κειμένων («Οι Μίνες του Θαβώρ», με πρόζα πολύ υψηλής ποιότητας, αλλά και πολύ απαιτητική, στα όρια της ποίησης) και μια βραβευμένη σε διεθνές επίπεδο συλλογή παραμυθιών που τη συνοδεύουν μουσικά κομμάτια (κι αυτά εν μέρει δικά του! – ο άλλος συντελεστής του εγχειρήματος είναι ο ΧΧΜενεστρέλ)

 

Συν:

 

α. Έχει συναίσθηση πως όταν καταπιάνεται με αυτά που γνωρίζει καλύτερα, έχει και περισσότερα να δώσει στον αναγνώστη. Μετά τα αντικείμενα των σπουδών του και το λαϊκό πολιτισμό του Αιγαίου, τώρα επιλέγει μια ιστορία τοποθετημένη στη φανταστική εκδοχή της ιδιαίτερης πατρίδας του.

 

β. Είναι πολύ διαβασμένος όσον αφορά τα πλάσματα των ελληνικών παραδοσιακών παραμυθιών και τις λαϊκές πεποιθήσεις για τη μαγεία (ολόκληρο διδακτορικό έκανε πάνω σ’ αυτά!)

 

γ. Έχει μελετήσει και τη σύγχρονη λογοτεχνία του φανταστικού με τις συμβάσεις της

 

δ. Είναι ευφάνταστος: δε μένει σε όσα γνωρίζει αλλά τα μετασχηματίζει δημιουργικά, τα παραλλάσει και τα εμπλουτίζει. Δηλαδή, δε συσσωρεύει απλά όσα έχει διαβάσει ή δει. Για να δώσω ένα παράδειγμα που θα γίνει πιο εύκολα κατανοητό, δε μπόρεσα να ξεχωρίσω αν τις ιδέες του για τα «δυτικοευρωπαϊκού τύπου» ξόρκια τις πήρε από βιβλία, ταινίες, παιχνίδια ρόλων ή παιχνίδια στον υπολογιστή. Ή από όλα αυτά. Μου φάνηκαν γνώριμα, χωρίς να τα προσδιορίσω επακριβώς, άρα μου φάνηκαν αρχετυπικά κι όχι αντιγραμμένα.

 

Πλην: Η εμπειρία του προέρχεται από μικρά πειραματικά κείμενα που σπάνε τους παραδοσιακούς κανόνες δομής (Μίνες του Θαβώρ) και μια συλλογή παραμυθιών. Με λίγα λόγια, δεν έχει εξασκηθεί στον συνηθισμένο τρόπο αφήγησης, ούτε σε μεγάλα μυθιστορήματα.

 

α. Αν και οι χαρακτήρες είναι σαφώς καθορισμένοι στο μυαλό του συγγραφέα, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν κατορθώνει να αναδείξει έμμεσα από το κείμενο το ψυχογράφημα και το ρόλο τους. Άλλες φορές κυριολεκτικά τα λέει (tell) κι άλλες τα μαντεύει ο αναγνώστης. Οι περιγραφές είναι άλλοτε αναίτια μακρόσυρτες κι άλλοτε ανύπαρκτες (χαρακτηριστικά, για την Ισιδώρα που είναι από τους πολύ κεντρικούς χαρακτήρες και τους πρώτους που εμφανίζονται, ακούμε στις σελίδα 177 πως είναι δεκαπέντε ετών. Είναι αδύνατον να κρίνουμε αν ο χαρακτήρας που το λέει έχει δίκιο ή όχι. Πουθενά αλλού δεν αναφέρεται κάποια ένδειξη ότι είναι έφηβη).

 

β. Σχετικό με το παραπάνω: κάποιοι χαρακτήρες εμφανίζονται συνεχώς λόγω της αγάπης του συγγραφέα προς αυτούς κι όχι λόγω δραματουργικών αναγκών. Οι κουρούνες που τρώνε το μισό βιβλίο με τις υποπλοκές τους, θα μπορούσαν να κοπούν εντελώς, με ελάχιστες αλλαγές. Τον Τόγκο και τον Προδοσβούρη, τους δυο γραφικούς ντόπιους που εμφανίζονται από τη μέση και μετά και αναφέρονται σύντομα αλλά συστηματικά σε κάθε σημαντική σκηνή στο εξής, είναι εντελώς σαφές πως ο συγγραφέας τους βρίσκει ξεκαρδιστικούς. Το πρόβλημα είναι ότι δεν τους αναπτύσσει, δε βοηθάει κι εμάς τους αναγνώστες να τους δούμε έτσι και να τους απολαύσουμε όσο τους απολαμβάνει ο ίδιος.

 

γ. Έχει κάποιες υφολογικές παρεκβάσεις που θα μπορούσε να τις έχει πιάσει ακόμα και η επιμέλεια (στο πρώτο μισό, είναι συχνές οι παρεκτροπές σε ενεστώτα χωρίς λόγο που να μπορώ εγώ να διακρίνω).

 

δ. Καθώς το βιβλίο είναι αρκετά μεγάλο (πάνω από 600 σελίδες), κάποια πράγματα αλλάζουν στην πορεία χωρίς να έχει επιδιωχθεί ομοιογένεια. Και δε μιλάω μόνο για το μέγεθος των κεφαλαίων που τείνουν να γιγαντωθούν προς το φινάλε, αλλά και για το πόσο ικανός είναι ένας μάγος, για τον τρόπο που μιλούν κάποιοι χαρακτήρες ή τα αστεία που τους συνοδεύουν. Άλλα είναι προς την αρχή και άλλα προς το τέλος.

 

ε. Μια πολύ ενδιαφέρουσα τεχνική αφήγησης που χρησιμοποιείται στο βιβλίο είναι οι αναδρομές (flashbacks). Αν χρειάζεται κάποιο στοιχείο που δεν το έχει εισάγει ακόμη, επανορθώνει επιτόπου, μέσω μια ανάμνησης ή μιας ανάλυσης. Κάνει τον κόπο κάθε φορά να ντύσει με φαντασία την παρένθεση (π.χ. ένα ξόρκι που δίνει στον μάγο χρόνο για να σκεφτεί, το οποίο αξιοποιεί περιδιαβαίνοντας τη σκηνή και εξετάζοντας τον αντίπαλό του από διάφορες γωνίες ενώ τον ψυχαναλύει). Δυστυχώς αυτό συμβαίνει μόνο όταν είναι εντελώς απαραίτητο και μαζί με όλα τα προαναφερθέντα, αφήνει να φανεί ένα σημαντικό (με τα δικά μου μέτρα) ελάττωμα της «Διαθήκης»: δεν υφίσταται σ’ αυτή η έννοια της προοικονομίας. Δε φαίνεται να υπήρξε προσχέδιο της πλοκής ή να έγιναν διορθώσεις πάνω σ’ αυτή στην πορεία. Όποια καλή ιδέα προέκυπτε, έβρισκε τη θέση της επιτόπου. Αλλά δεν ενσωματωνόταν στο οικοδόμημα, έμπαινε σφήνα.

 

Γενικά, όλα τα παραπάνω είναι πράγματα που με το ταλέντο και την ευφυΐα του θα μπορούσε να τα είχε αποφύγει. Υποθέτω ότι η εμφάνισή τους οφείλεται στην απειρία του από μυθιστορήματα για την οποία μίλησα πιο πάνω. Μια άλλη εκδοχή είναι πως δεν το θεώρησε απαραίτητο να κάνει τα πράγματα σαφέστερα και γραμμικότερα. Εγώ σαν αναγνώστης θέλω κάτι τέτοιο από κάθε βιβλίο που διαβάζω, άλλους μπορεί να μην τους ενοχλήσει καθόλου.

 

 

 

Το κείμενο

 

Το βιβλίο διαδραματίζεται σε έναν ακαθόριστο τόπο και χρόνο. Σε μια χώρα που θα μπορούσε να ήταν η Ελλάδα με τις ιδιαιτερότητές της, με την επαρχία να είναι λίγο αποκομμένη από την επικαιρότητα και τις εξελίξεις, με ό,τι καλό και κακό συνεπάγεται αυτό. Η μεγάλη διαφοροποίηση με το δικό μας κόσμο είναι πως υπάρχει και μαγεία και το ξέρουν όλοι. Και υπάρχουν και ομιλούντα, ευφυή ζώα.

 

Η βασική ιδέα είναι: «τι θα γινόταν αν ξεκινούσε εκεί η Δευτέρα Παρουσία, σε μια ασήμαντη γωνιά της Ελλάδας; Σε ένα απόμακρο νησάκι που το λένε Σμου; Κι όχι σε όλο τον κόσμο ταυτόχρονα – ειδικά όχι στη Νέα Υόρκη ή σε κάποιο άλλο μέρος που όλοι είναι συνηθισμένοι στα σενάρια καταστροφολογίας και έχουν ήδη δει χίλιες κινηματογραφικές εκδοχές του τέλους; Εκεί που κανείς δεν είναι προετοιμασμένος και συμβιβασμένος;»

 

Η απάντηση που δίνει στα παραπάνω ο συγγραφέας με μια λέξη είναι «Χυμαδιό». Οι χαρακτήρες είναι δεόντως γραφικοί, αναγνωρίσιμοι χωριάτες όπως η κουτσομπόλα γειτόνισσα. Άλλοι ενθουσιάζονται με το τέλος του κόσμου γιατί σπανίως συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο στο νησί τους κι άλλοι αναρωτιούνται ποιος θα μαζέψει τα δίχτυα τους αν οι ίδιοι πάνε να πολεμήσουν στον Αρμαγεδδώνα. Ακόμη και ο αρχιμάγος τους είναι περιορισμένης ικανότητας και δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας.

 

Προσωπικά μου θύμισε λίγο Κλάιβ Μπάρκερ που δεν παίρνει και τόσο σοβαρά τον εαυτό του.

 

Συν:

 

- Όταν το οπισθόφυλλο λέει πως στο Σμου, ούτε το Τέλος του Κόσμου δε θα μπορούσε να είναι καθωσπρέπει, το εννοεί. Ο συγγραφέας παίζει όχι μόνο με το λόγο, αλλά και με τα περιεχόμενα, τους τίτλους των κεφαλαίων, τα πάντα. Κέφια να έχει κανείς να αναγνωρίζει και να απολαμβάνει τα αστεία.

 

- Αν και το φανταστικό στοιχείο είναι πολύ έντονο στο βιβλίο, βασίζεται σε γνώριμα μυθικά πρότυπα και παίζει σε ακόμα πιο γνώριμο φόντο που δεν θα ξενίσει κανέναν. Αυτό σημαίνει πως μπορούν να διαβάσουν το «Σμου» και αναγνώστες άσχετοι με τη φανταστική λογοτεχνία, όλοι εκείνοι που θεωρούν πως δεν τους αφορά ένα βιβλίο «με εξωγήινους» ή «σε κόσμο που δεν υπάρχει». Με λίγα λόγια, απευθύνεται και σε μέηνστρημ κοινό.

 

- Είναι ΠΟΛΥ ευκολοδιάβαστο. Μπορεί να είναι πολύ μεγάλο, αλλά οι σελίδες περνάνε αβίαστα κι ακούραστα.

 

Πλην:

 

- Υπάρχει μια γενική ασάφεια:

 

o Ποτέ δεν ξεκαθαρίζεται η ακριβής θέση της μαγείας στον κόσμο. Είναι κάτι για το οποίο μπορεί να σε λυντσάρουν, αλλά και κάτι που έχει επίσημο αντιπρόσωπο σε κάθε τόπο. Κάτι που το απορρίπτει η εκκλησία, αλλά το χρησιμοποιούν άγγελοι και επίσκοποι. Κάτι μυστικό και πασίγνωστο.

 

o Ο ίδιος χαρακτήρας που αναγνωρίζει μια σύγχρονη τεχνολογία, συγκλονίζεται από μια άλλη το ίδιο κοινότυπη. Το Σμου φαίνεται να είναι λίγο πιο πίσω από την υπόλοιπη χώρα, με βαλλίστρες αντί για τουφέκια κτλ. αλλά οι αντιδράσεις των κατοίκων του στο παράξενο δεν είναι ομοιογενείς

 

o Μιλούν όλα τα ζώα στο Σμου; Στον κόσμο; Είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό κάποιων; Δε μπορώ να πω ότι κατάλαβα

 

- Η μονοθεϊστική θρησκεία των κατοίκων του Σμου είναι σαφώς μια λαϊκή αντίληψη του Ορθόδοξου Χριστιανισμού, με όλα τα στραβά που (με ακρίβεια ή θυμόσοφη λογική του παραλόγου) του αποδίδονται. Από την άλλη, η εικόνα των δαιμόνων και τα κίνητρά τους είναι πολύ αδρά κι αόριστα, ένα σκιάχτρο ίσα για να υπάρχουν δυο στρατόπεδα κι όχι μόνο ένα. Καθώς ο συγγραφέας είναι υπέρ του «τρίτου δρόμου», μιας προσέγγισης «ούτε μ’ εσάς, ούτε με τους άλλους», το κείμενο θα ήταν πολύ πιο δυνατό αν υπήρχαν πραγματικά δυο πλευρές, με αντίθετες, αλλά το ίδιο ανεπιθύμητες ιδεολογίες. Όπως έχουν τα πράγματα τώρα, το κείμενο μοιάζει περισσότερο κατά του χριστιανισμού, παρά υπέρ της ελευθερίας όπως στοχεύει να είναι.

 

- Λαογραφία και σύγχρονο φάνταζυ τελικά δεν αναμειγνύονται ορθά. Πέρα από δυο πραγματικά εκπληκτικά και χορταστικά κεφάλαια (και τα δυο έχουν σχέση με νεκρομαντεία, παρεμπιπτόντως), τα όντα του νεοελληνικού μύθου περιορίζονται στο ρόλο αντιπάλου που δέχεται σωρηδόν ξόρκια σαν τέρας του dungeons and dragons.

 

- Το Σμου σαν μέρος βασίζεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, την Κάλυμνο. Η επιλογή αυτή είναι θεμιτή (και επιθυμητή, κατά τη δική μου γνώμη). Όμως φαίνεται να είναι υπερβολικά ακριβής και προσκολλημένη σε αυθεντικά στοιχεία της Καλύμνου, με κυριότερο πρόβλημα τα ονόματα που υποθέτω πως είναι απολύτως φυσιολογικά στην καλύμνια ντοπιολαλιά, ίσως να έχουν και κάποιο συγκεκριμένο νόημα, μα στα δικά μου αυτιά ηχούν παράξενα (το άκλιτο Σμου, ο Προδοσβούρης, η Σαλαΐκα, η Φουκαΐνα και άλλα).

 

 

 

Η ετυμηγορία

 

Κατά τη δική μου γνώμη και το δικό μου γούστο, κάποια πράγματα στο βιβλίο θα μπορούσαν να είχαν γίνει καλύτερα. Η ιδέα ήταν ικανή να δώσει ένα μοναδικό, διαχρονικό βιβλίο. Αντί γι’ αυτό βγήκε κάτι απλά πολύ καλό. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι σίγουρα μια διαφορετική πρόταση στο ελληνικό φάνταζυ, μια ελληνική πρόταση με κάθε σημασία της λέξης και μια πρόταση πολύ ανώτερη από τον χαμηλό μέσο όρο των ελληνικών κυκλοφοριών.

 

 

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

  • 6 months later...

Παραθέτω δυο κριτικές για το Σμου.

Αργασταράς και Παπαθεοδούλου (ο φετινός νικητής των Κρατικών Βραβείων Π. Λογοτεχνίας για το Σμου)

Καλή χρονιά σε όλους

 

 

http://www.bookpress.gr/diabasame/elliniki-pezografia/kainourgiadiathikismou#

 

 

https://www.facebook.com/#!/photo.php?fbid=10151301377850629&set=a.408161145628.182850.606305628&type=1&theater

Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
×
×
  • Create New...

Important Information

You agree to the Terms of Use, Privacy Policy and Guidelines. We have placed cookies on your device to help make this website better. You can adjust your cookie settings, otherwise we'll assume you're okay to continue..