ARTICLE 12 τρόποι να προσεγγίσεις την κοσμοπλασία σου

[Naroualis]

Ο όρος κοσμοπλασία είναι σχετικά νέος στην ελληνική συγγραφική αργκό. Προσωπικά τον προτιμώ αντί δύο αγγλικών όρων: του setting και του world-building. Σαφώς και η σωστή προσέγγιση στον όρο είναι world-building=κοσμοπλασία≠ setting= υπόβαθρο. Απλά, κάποιες φορές η λέξη «υπόβαθρο» δεν είναι αρκετή για να περιγράψει όλες τις έννοιες που περιλαμβάνει το setting.

 

Κοσμοπλασία, λοιπόν. Πολύ σημαντική όταν πρόκειται για λογοτεχνία του φανταστικού. Εξίσου σημαντική, θα μου επιτρέψετε να πω, και στην υπόλοιπη λογοτεχνία. Σκεφτείτε κάποιον που γράφει ιστορικό μυθιστόρημα -η πιο προφανής κατηγορία λογοτεχνίας που η κοσμοπλασία είναι σημαντική. Επίσης σκεφτείτε τον Κνουτ Χάμσουν να έγραφε την τρομακτική του Πείνα βάζοντας τον ανώνυμο πρωταγωνιστή του να ζει σε ένα λοφτ με θέα τη μαγευτική downtown Χριστιανία.

 

Αυτό που θέλω τελικά να πω είναι ότι η διαδικασία γραφής ενός κειμένου είναι κοινή για όλους μας τελικά, τις ίδιες απαιτήσεις έχει από όλους μας. Η επιλογή του είδους της λογοτεχνίας είναι εκείνη που θα δώσει βάρος στο ένα ή το άλλο στοιχείο του κειμένου.

 

Εμάς εδώ μας απασχολεί σημαντικά το θέμα της κοσμοπλασίας. Είναι εκ των ουκ άνευ στη λογοτεχνία του φανταστικού, σε σημείο που πολλές φορές ο νεόδμητος αυτός κόσμος καταλαμβάνει εξ απήνης το χώρο που ο συγγραφέας έχει κρατήσει για πλοκή, ανάπτυξη χαρακτήρων και υπόλοιπες ιδέες. Όχι ότι δεν υπάρχουν και φορές που η κοσμοπλασία καταντάει μπαλωμένη εδώ κι εκεί για να χωρέσει ιδέες-χαρακτήρες-πλοκές, μάλιστα αυτό το δεύτερο λάθος είναι πολύ πιο συχνό από το πρώτο.

 

Σε κάθε περίπτωση η προσέγγιση της κοσμοπλασίας με μέτρο και σύνεση είναι επιβαλλόμενη. Μέτρο και σύνεση, λέω. Μεγάλες κουβέντες, πάει να πει. Ακόμη κι εγώ η ίδια, ούτε μέτρο έδειξα γράφοντας αυτό το άρθρο-σεντόνι υπέρδιπλο, ούτε και σύνεση να μην το παρακάνω.

 

 

Standard Disclaimer: όλα όσα ακολουθούν δεν είναι τυφλοσούρτης. Καλείστε πριν τα εφαρμόσετε, να τα σκεφτείτε καλά και να πειραματιστείτε μαζί τους. Επίσης, και πάαααρα πολύ σημαντικό, μην ξεχνάτε ποτέ ότι αυτή είναι η προσωπική μου γνώμη, για την οποία α) διατηρώ το δικαίωμα να την αλλάξω στην πορεία της συζήτησης (εφόσον κάποιος φέρει τα κατάλληλα επιχειρήματα) και β) μπορεί να μην εξυπηρετεί τις δικές σας ανάγκες και τη δική σας ιδιοσυγκρασία. You have been warned

 

 

 

12 τρόποι να προσεγγίσεις την κοσμοπλασία σου

 

 

1.  Διάλεξε το σκηνικό σου

 

Κάθε ιστορία, πριν γίνει κείμενο, διαδραματίζεται κάπου. Αυτό το κάπου το καθορίζουν πολλοί παράγοντες, όμως ο κύριος είναι το ύφος που θα επιλέξεις να ακολουθήσεις. Διάλεξε λοιπόν το «κάπου» σου πάντα σε σχέση με αυτό που θες να τονίσεις. Αν θέλεις να μιλήσεις για τον ηρωισμό μιας στρατιάς δεκαεφτά χιλιάδων μισθοφόρων, θα ήταν λίγο άκυρο να επιλέξεις ως σκηνικό σου την αγροτική ζωή στα κατσικοχώρια της Άνω Παναγιάς. Αν από την άλλη θες να μιλήσεις για το πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζουν οι εκλεπτυσμένοι σου εξωγήινοι το θέμα της βίας, τότε θα ήταν μάλλον άκυρο να διηγηθείς την ιστορία σου με φόντο έναν πλανήτη γεμάτο σαρκοβόρα. Βουνό, πόλη, παλάτι, σκήτη ερημιτών, ναυαγών και εξόριστων (που λέει κι ο Καλαμβρέζος), επέλεξε προσεκτικά το σκηνικό σου, πριν αρχίσεις ν’ αναρωτιέσαι με τι μοιάζει.

 

2. Διάλεξε το έδαφός σου

 

Αντίθετα με τους mainstreamάδες, οι λογοτέχνες που υπηρετούν το φανταστικό έχουν την επικίνδυνη συνήθεια κι υποχρέωση να δημιουργήσουν τον κόσμο τους εξαρχής. Και γιατί είναι επικίνδυνη; Γιατί πολύ απλά, εφόσον πολλά πράγματα δεν γνωρίζουμε πώς δουλεύουν, είμαστε εξ ορισμού επιρρεπείς στο λάθος.

 

Εξηγούμαι: Ας πούμε ότι θέλεις να τοποθετήσεις μια πόλη στις όχθες ενός ποταμού. Ταυτόχρονα, θέλεις η πόλη αυτή να είναι σταθμός καραβανιών, που έρχονται από μια αχανή έρημο, δίπλα ακριβώς στην πόλη. Δε νομίζεις ότι κάτι πάει στραβά εδώ; Ας πούμε, από πού κατεβαίνει όλο αυτό το νερό, ώστε να υπάρχει ποταμός που ρέει όλο το χρόνο; Δε χρειάζεσαι τουλάχιστον ένα γιγάντιο βουνό, κάπου εκεί κοντά, ώστε να σου παρέχει την απαιτούμενη χιονόπτωση για να έχει νερό και το καλοκαίρι;

 

Συμπέρασμα: κοίτα τι έχεις γύρω σου, πώς είναι στημένο το έδαφος, δες και μετάφρασε σε απλούς κανόνες την πολυπλοκότητα της φύσης.

 

Ας πούμε ότι το κανόνισες αυτό το θέμα (πόλη, ποτάμι, έρημος, βουνό). Ξεκινάς να αφηγείσαι, με μια επική σκηνή μάχης στο παρακείμενο δάσος από σημύδες, με το λιγνό φεγγαρόφως να αστράφτει πάνω στις λάμες των σπαθιών, που κουδουνίζουν καθώς διασταυρώνονται. Στοπ, ριγουάιντ, ριπλέι.

 

Α) Πέτα το δάσος, η εγγύτητα με την έρημο δεν επιτρέπει τέτοιες πολυτέλειες. Κάν’ το άλσος, πάρκο, κατιτί. Δάσος, μόνο πολύ κοντά ή και επάνω στο βουνό που λέγαμε. Β) Πέτα τις σημύδες. Τσέκαρε στη βικιπαίδεια το γεωγραφικό μήκος πλάτος στο οποίο εμφανίζονται οι σημύδες, καθώς και το υψόμετρο. Όπως δεν έχει έλατα στην όαση, ούτε και χουρμαδιές στις κορφές των Άλπεων, έτσι κι οι σημύδες είναι off limits. Εκτός αν το δικαιολογήσεις κάπως. Γ) Πέτα και το φεγγαρόφως, θα έλεγα. Το ποτάμι είναι ελάχιστη απόσταση μακριά σου και συνήθως η ομίχλη που ανεβαίνει είναι παχιά σαν σαντιγί. Ακόμη και στην περίπτωση που φυσάει κανένα τρελό χαμσίνι, (στην οποία περίπτωση πρέπει να πετάξεις και τα κουδουνίσματα, αφού τα ουρλιαχτά του ανέμου θα καλύπτουν τους ήχους της μάχης), η άμμος που θα κουβαλάει ο άνεμος θα σβήνει κάθε αναλαμπή.

 

Ας πούμε ότι το κανόνισες κι αυτό κι ο ήρωάς σου, αφού έχει σκοτώσει τους δαιμονικούς φύλακες του μάγου, ανεβαίνει τα σκαλιά του πύργου του μάγου, ο οποίος φυσικά είναι καμωμένος από μαύρο βασάλτη.

 

Με δάκρυα στα μάτια σε θερμοπαρακαλώ: όχι άλλους πύργους από μαύρο βασάλτη! Ακούγεται δυσοίωνο, αλλά στην πραγματικότητα είναι απλά γελοίο. Διάλεξε κάποιο άλλο υλικό, κάποιο που κατά προτίμηση δείχνει εξωτικό στα μάτια των ανθρώπων που ζουν στην πόλη σου, πχ, μάρμαρο. Θυμήσου ότι οι πυραμίδες είναι φτιαγμένες από ασβεστόλιθο στο εσωτερικό κι από μάρμαρο μόνο στο εξωτερικό τους. Θυμήσου ότι οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν εισαγωγές πολυτελείας τους κορμούς κέδρων ή εβένου. Πράξε ανάλογα.

 

Και με το πράξε ανάλογα δε λέω να σπουδάσεις τοπογραφία ή γεωγραφία. Απλά πράγματα όμως θα βοηθήσουν πολύ. Πχ, στο θέμα του βασάλτη που λέγαμε προηγουμένως, αν με πείσεις ότι κάπου εκεί κοντά υπάρχει ένα ενεργό ηφαίστειο (ενεργό γιατί ο βασάλτης είναι από τα πλέον ευκολοδιάβρωτα ηφαιστειακά πετρώματα, οπότε και εξαφανίζεται πρώτο όταν πάψει η ηφαιστειακή δραστηριότητα) τότε να το δεχτώ ότι ο μάγος σου θα φτιάξει τον πύργο του με ό,τι έχει διαθέσιμο ανά χείρας.

 

Εντάξει, το παράκανα λιγάκι με τα παραδείγματα, αλλά είναι αδύνατον να σου πω πόσο σημαντικό είναι (κυρίως για μένα, αλλά και για αρκετούς από τους αναγνώστες σου) να διαλέξεις σωστά το έδαφος του κόσμου σου.

 

3. Διάλεξε τα ζωντανά σου

 

Όπου ζωντανά δεν είναι μόνο εκείνα που κινούνται και μουγκρίζουν, αλλά και τα άλλα, τα εδραία. Ίσως έπρεπε να πούμε «διάλεξε τα έμβια σου.»

 

Έδωσα προηγουμένως το παράδειγμα με τις σημύδες. Είναι το πλέον τρανταχτό που θα μπορούσα να δώσω σχετικά με τη μελετημένη επιλογή της χλωρίδας της κοσμοπλασίας. Κάτι ακόμη που είναι σοβαρό όσον αφορά το φυτικό βασίλειο είναι και η εποχή του χρόνου που θα διαλέξεις να κινηθείς. Κάποτε έκανα τρεις μέρες ν’ αποφασίσω αν ο Κόμπες μου τσαλαπατούσε χρυσά (ώριμα) ή πράσινα (άγουρα) στάχια, γιατί κατάλαβα ότι η πληροφορία που είχα αφορούσε παραθαλάσσιες περιοχές κι όχι στα ηπειρωτικά όπου κυκλοφορούσε ο ήρωάς μου. Θυμήσου επίσης ότι υπάρχουν πρασινάδες, καρποί, σπόροι, βοτάνια, μαντζούνια, μανιτάρια, κληματσίδες, φυτά τύπου αλόης (με γαλακτώματα) κι ότι δε μπορεί να τρώγονται όλα. Θυμήσου κι ότι δε μπορείς να εισάγεις αβασάνιστα ένα φανταστικό είδος φυτού χωρίς να του βρεις μια θέση στο οικοσύστημά σου.

 

Αυτά τα περιληπτικά για τη χλωρίδα. Ομοίως και για την πανίδα, έχουμε θέμα για brainstorming. Πρέπει να φροντίσεις να υπάρχουν απ’ όλα και φυτοφάγα και σαρκοφάγα κι επίσης να φροντίσεις να χωράνε στο οικοσύστημα, όπως και τα φυτά σου. Πρέπει να υπάρχει και μια κάποια συνέχεια (τουλάχιστον εμείς οι εξελικτικοί, θέλουμε να το δούμε κάπως προσεγμένο). Παράδειγμα προς αποφυγήν: οι λευκοί γορίλες στον πλανήτη Μπαρσούμ (ο Άρης του Έντγκαρ Ράις Μπάρροους) έχουν τέσσερα χέρια κι οι λευκοί άνθρωποι δύο. Do you sense a discontinuity here? Παρόμοια αντιπαραδείγματα θα μπορούσα να φέρω και από το Άβαταρ, αλλά λέω να μην ξαναπέσουμε σε αυτήν την κουβέντα, μη χαλάσουμε και τις καρδιές μας.

 

Πάντως, θα μπορούσες για έμπνευση να δεις κανένα ντοκιμαντέρ με εξωτικά ζώα. Θα εκπλαγείς με πράγματα που μπορείς να βρεις εκεί και να μην πάρει κανείς χαμπάρι ότι είναι γήινης προέλευσης, πχ, το φούσα, κάτι σαν κουναβολιόνταρο της Μαδαγασκάρης ή το οκάπι, που είναι το πίσω μισό του ζέβρα και το μπροστά μισό του κοντολαίμα καμηλοπάρδαλη ή το καπιμπάρα που έχει μέγεθος μεγαλόσωμου σκύλου, αλλά είναι και υδρόβιο και τρωκτικό, ή ακόμη κι ένα σπανιότατο είδος μέδουσας που μοιάζει με διαφανές σεντόνι που υποφέρει από καρκίνο στα έντερα.

 

Ό,τι κι αν σκεφτείς, η φύση το έχει σκεφτεί νωρίτερα από σένα. Εκμεταλλεύσου την. Εδώ επιτρέπεται να το κάνεις χωρίς τύψεις.

 

4. Διάλεξε τις φυλές σου

 

Η λογοτεχνία του φανταστικού είναι εκείνο το κομμάτι της σπουδής πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη, στο οποίο επιβάλλεται να βγεις έξω από τα πλαίσια της πραγματικότητας ούτως ώστε να την μελετήσεις (την ανθρώπινη ύπαρξη) διεξοδικότερα.

 

Μεγάλες κουβέντες; Επίτρεψέ μου να διαφωνήσω. Τι άλλο είναι η δημιουργία μαγικών κι εξωτικών φυλών, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους, παρά μια σπουδή πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη; Ένα παιχνίδι με την ανθρώπινη ψυχή είναι στην ουσία.

 

Φτιάχνεις μια φυλή από βρυκόλακες. Τους βάζεις να κυκλοφορούν μόνο νύχτα, να αποστρέφονται το σκόρδο και το σύμβολο της πίστης, να μην καθρεφτίζονται σε ανακλαστικές επιφάνειες και να κοιμούνται μέσα σε φέρετρα. Πιάσε έναν τους και σκέψου καλά ποια θα είναι η συμπεριφορά του. Δε μπορεί να καθρεφτιστεί. Άρα μήπως είναι και μονίμως αχτένιστος; Μήπως φοράει παράταιρα ρούχα ή ρούχα που δεν τον κολακεύουν; Μήπως το φέρετρο τούς έχει κάνει όλους αγοραφοβικούς, να παθαίνουν ιλίγγους σε ανοιχτές εκτάσεις; Μήπως έχουν παραμύθια και δοξασίες μεταξύ τους για το τι μπορεί να πάθει κανείς αν δαγκώσει Έλληνα το βράδυ της 25^ης Μαρτίου, μετά το μπακαλιάρο-σκορδαλιά;

 

Φτιάχνεις μια φυλή από εξωγήινα κατσαριδοχτάποδα. Η ύπαρξη εξωσκελετού τα κάνει να μη χρειάζονται ρούχα κι αν όχι, τι είδους μόδες θα τους ήταν πιο αρεστές; Ποια εξελικτική διαδικασία τα οδήγησε σε αυτή τους τη μορφή, είναι αλήθεια απαραίτητο να έχουν μια τόσο αποκρουστική μορφή για τους ανθρώπους κι αν ναι, τότε πώς αντιδρούν οι άνθρωποι όταν τους βλέπουν και ακόμη πιο σημαντικό πώς αντιδρούν οι ίδιοι όταν βλέπουν ανθρώπους; Και δε θέλω να το ξεπετάξεις με γραφικές παραδοσιακές βρισιές όπως «ο άτριχος πίθηκος» και τα τοιαύτα. Αυτά ήταν κλισέ όταν ο Τσάρλτον Ήστον ήταν ακόμη δεκαέξι ετών και χαϊδολογούσε την πρώτη του καραμπίνα.

 

Φτιάχνεις μια τυπική φυλή νάνων μεταλλωρύχων. Έχουν πρόβλημα με το ύψος τους ή όχι; Μήπως τα μάτια τους είναι ευαίσθητα στο φως; Μήπως η όσφρησή τους έχει αμβλυνθεί; Μήπως προτιμούν τις τραχιές από τις μαλακές επιφάνειες, οπότε τα περισσότερα ρούχα τους είναι φτιαγμένα από ψαθί αντί για ύφασμα; Μήπως αντί για τον κλασσικό βάρβαρο νάνο που πέφτει με τα μούτρα στη μάχη έχουν μάθει να πολεμούν με ενέδρες και ανταρτοπόλεμο μέσα σε σήραγγες και λαγούμια;

 

Κι ακόμα παραπέρα, είναι απαραίτητο να έχεις μια φυλή βρυκολάκων / κατσαριδοχτάποδων / νάνων; Μήπως περιττεύει; Μήπως θα ήταν πιο «οικονομικό» να μην την αναφέρεις καθόλου, να μη μπουκώσεις τους αναγνώστες σου με πληροφορία που ίσως και να μην τη χρειάζονται; Μήπως μπορείς να αντικαταστήσεις την εν λόγω φυλή με κάτι άλλο, ίσως όχι φυλή, αλλά έθνος / κάστα / συντεχνία / ευαίσθητη κοινωνική ομάδα;

 

5. Διάλεξε τις γλώσσες σου

 

Πολλές φορές, ακόμη κι οι πιο σπουδαίοι συγγραφείς ξεχνούν ότι στην ουσία μεταφράζουν τα λεγόμενα των εξωτικών τους ξένων στη γλώσσα έκδοσης του βιβλίου. Φυσικά ποτέ κανείς δεν πίστεψε ότι τα ντρόου μιλάνε αγγλικά, αλλά πολλές φορές ούτε καν το συνειδητοποιεί, παρά μόνο όταν σκάνε μύτη κάτι μυστήριες λέξεις που κάνουν το κείμενο πικάντικο.

 

Κοίτα τώρα να δεις πώς έχουν τα πράγματα: το κείμενό σου είναι τόσο πιο πολύ πιστευτό, τόσο πιο πολύ αληθοφανές, όσο περισσότερο εσύ ο ίδιος δεν ξεχνάς αυτές τις μικρές λεπτομέρειες. Όσο εσύ, μυστικά μέσα σου, θυμάσαι κάθε στιγμή της αφήγησής σου ότι αυτά τα μπαρμπαδάκια δεν μιλάνε ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά, κονγκολέζικα, αλλά ξερω-γω βαλυριανά. Και λέω μυστικά μέσα σου, γιατί αν το βροντοφωνάξεις, τότε οι αναγνώστες σου θα πειστούν ότι το κάνεις για να κοκορευτείς και θ’ αρχίσουν να χαμογελούν χωρίς εσύ να το έχεις προγραμματίσει. Κι αυτό δεν είναι καλό.

 

Σκέψου λοιπόν τι σόι γλώσσα είναι αυτή. Φαντάσου τον ήχο της, όχι δομές, γραμματικές και θέματα λέξεων (άσ’ τα αυτά στον Τόλκιν και τους λοιπούς γλωσσολόγους), αλλά τον ήχο της γλώσσας. Αν σου πω ότι ο τάδε μίλαγε ιταλικά, ακόμη κι αν δεν ξέρεις ούτε λέξη, μπορείς να φανταστείς τον ήχο της ομιλίας, την τονικότητα, την προφορά ή μάλλον πιο σωστά την εκφορά των φθόγγων. Πολλές φορές αυτό θα σε βοηθήσει να κάνεις την ολοκληρωμένη εικόνα του ήρωά σου στο μυαλό σου πιο στέρεα, να του δώσεις ένα άλλο βάθος που δε γίνεται στα μουγκά.

 

Αυτά για το μη-γραπτό μέρος του λόγου. Είναι το μυστικό κάθε συγγραφέα αυτό, πώς να κάνει τον αναγνώστη του να ακούσει στο μυαλό του λέξεις, χωρίς ποτέ ο συγγραφέας να τις γράψει. Ο καθένας το κάνει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο. Βρες τον τρόπο αυτό και δε θα χρειαστείς ποτέ ούτε λεξικά, ούτε τεφτέρια, ούτε γραμματικές της γλώσσας του Νούμενορ.

 

Το γραπτό μέρος του λόγου από την άλλη… Εδώ πρέπει κάπως να αποστασιοποιηθώ λιγάκι από το μέσο Έλληνα συγγραφέα του φανταστικού (βλ. και το standard disclaimer στην αρχή του άρθρου). Κάποτε με «κατηγόρησαν» με αγαθή πρόθεση ότι δίνω μεγάλη σημασία στα ονόματα των ηρώων μου. Αλήθεια είναι, αυτό κάνω, ακόμη κι όταν προσπαθώ σκληρά να μην το κάνω. Για μένα το όνομα έχει μεγάλη βαρύτητα στη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα. Πέρα από τον ήχο, αυτόν καθ’ εαυτό, που μου αρέσει να παίζω με διάφορες μουσικές μέσα στο κεφάλι μου, ένα όνομα είναι αυτό που θα πρέπει κάθε φορά που το αναφέρεις να κάνει τον αναγνώστη σου να ανασύρει από τη μνήμη του εκείνη την εικόνα που είχες αρχικά και με κόπο πλάσει ώστε ν’ αντιστοιχεί στον ήρωά σου.

 

Η δική μου, προσωπική, το τονίζω γι’ άλλη μια φορά, προσέγγιση στο θέμα είναι να μην φοβάμαι τις «άσχημες» ή τις κακόηχες λέξεις. Ένα πανέμορφο κορίτσι που φέρει ένα κακόηχο όνομα μπορεί να προκαλέσει μια υποσυνείδητη συμπάθεια στον αναγνώστη σου. «Α, την κακομοίρα, άκου τι όνομα πήγανε και της δώσανε.» Και φυσικά αυτό το κολπάκι δεν περιορίζεται στα έμψυχα αλλά και στα άψυχα. Φτιάξε μια λέξη που ακούγεται δυσοίωνη, σαν τον ήχο ενός γίγαντα που χάφτει («Ανσάμπα!») και δωσ’ της το πιο τρομερό, το πιο προσωπικό, το πιο απελευθερωτικό και λυτρωτικό νόημα («Αυτοδιάθεση»). Αμέσως βάζεις τον αναγνώστη σου να σκεφτεί ότι αυτή η Ανσάμπα, αυτή η Αυτοδιάθεση δεν είναι κάτι εύκολο, είναι κάτι σκοτεινό που μπορεί να σε χάψει ολόκληρο, σαν γίγαντας, μια έννοια γιγάντια, που μπορεί να σε καταναλώσει.

 

Φιλοσόφησέ το λίγο, πριν αποφασίσεις τι γλώσσα μιλάνε οι ήρωές σου. Και μετά γράψε μας όλους τους διαλόγους τους στα ελληνικά / αγγλικά / κονγκολέζικα. Τόσο μάγκας και τεράστιος να ‘σαι.

 

6. Διάλεξε την κοινωνία σου

 

Η κοινωνία είναι ο χώρος στον οποίο θα κινούνται οι ήρωές σου, ακόμη κι αν έχεις για ήρωα κανέναν στυλίτη μοναχό ή έναν ναυαγό που ως το τέλος του βιβλίου δε συναντάει κανέναν άλλο. Είναι η σκακιέρα που περιορίζει και καθοδηγεί τα βήματα των ηρώων σου, τις επιλογές τους και τις επιθυμίες του και τις δυνατότητές τους. Επίλεξέ την με τη σύνεση που λέγαμε, δούλεψέ την με κέφι, γίνε δημιουργικός και εφόσον δεν θα μιλήσεις για μια κοινωνία ιδανική, άσε τις πολιτικώς ορθές σκέψεις για τις ουτοπίες.

 

Ρίξε μια ματιά στις κοινωνίες ανά τους αιώνες και δες πώς δούλευαν τα πράγματα, κυρίως στα σημεία που ξεφτίζει η πατίνα του πολιτισμού και βγαίνει το πριονίδι κι η τζίβα της ζωώδους πλευράς της ανθρωπότητας. Αν θελήσεις να εισάγεις ήθη μιας πιο οπισθοδρομικής ή πιο εξελιγμένης κοινωνίας, κάν’ το όσο πιο προσεκτικά μπορείς, τσεκάροντας και ξανατσεκάροντας πώς αυτά τα ήθη θα μπορούσαν να δουλέψουν σε μια τέτοια κοινωνία. Προ πάντων, μην στρατεύεσαι, ζουλώντας πολύ πρόσφατες έννοιες σε πολύ πρωτόγονες κοινωνικές δομές, πχ (και για να ανάψουν λιγάκι τα αίματα) την ιδέα ενός στρατού που περιλαμβάνει ισότιμα άντρες και γυναίκες σε μια κοινωνία τύπου Αθήνα του Περικλή. Μη διστάσεις να κάνεις την κοινωνία σου σκληρή και άδικη, να εισάγεις αποδιοπομπαίους τράγους (βλέπε τσιγγάνοι, πρόσφυγες) χωρίς να τους ντύσεις με τη συνήθη ρομάντζα των απόκληρων, να τη στρωματώσεις (κάστες, τάξεις), να την κάνεις βίαιη στα λόγια ή/και στα έργα. Να τη ντύσεις με πινελιές γραφικές και χαριτωμένες και αξιολάτρευτες, να τη γεμίσεις με έθιμα και δεισιδαιμονίες και προλήψεις, με παροιμίες, αινίγματα και τραγούδια, με εκφράσεις και αργκό, με παιχνίδια, με μοιρολόγια, με συμπεριφορές.

 

Κάθησε μια μέρα στο σπίτι σου και γράψε όλα όσα δεις να συμβαίνουν μέσα σε αυτό, ανάλυσέ τα, διέκρινε την ανθρώπινη ανάγκη πίσω από το κάθε τι. Γιατί πίνεις καφέ το πρωί στο σπίτι και πώς σε αντιμετωπίζει η κοινωνία γι’ αυτό; Φοράς παντόφλες με ζωάκια, πώς σε αντιμετωπίζει η κοινωνία γι’ αυτό; Γιατί;  Μιλάς στο τηλέφωνο με τη μάνα σου και σου λέει κάποια στιγμή «άει στον κόρακα και με δαύτον». Από πού μπορεί να προέρχεται αυτή η έκφραση και τι βάρος έχει στα χείλη της μητέρας σου; Ανοίγεις την τηλεόραση να δεις το ματς, τι νιώθεις εσύ και τι όλοι οι υπόλοιποι για το ματς και τις ομάδες και το άθλημα γενικά;

 

Γιατί πας σχολείο και ποιος ορίζει τι είναι σχολείο και ποιος θα πάει; Υπάρχει λαϊκή αγορά στη γειτονιά σου και ποιος ευθύνεται για την απρόσκοπτη λειτουργία της βρύσης της πλατείας; Αυτός που περνάει καβάλα στο τροχοελλειπές με την εξάτμιση να φτύνει παλλάδιο πάνω από τα επιτρεπτά όρια, πώς αντιμετωπίζεται από τους υπολοίπους; Πώς ορίζεται το έγκλημα και τι θεωρείται κακό ακόμη κι από τον άγραφο νόμο;

 

Δες, διαχώρισε, ανακάλυψε. Μπορεί στην έρευνά σου για να στήσεις μια πιστευτή κοινωνία να καταλάβεις λίγο καλύτερα πώς λειτουργεί η δική σου. Είναι κι αυτός ένας από τους τρόπους που η τέχνη μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο.

 

7. Διάλεξε την τεχνολογία σου και την επιστήμη

 

Απίστευτα μεγάλο κεφάλαιο αυτό. Με προβλημάτισε πρώτη φορά όταν μια γνωστή και αγαπημένη μου συγγραφέας μου είπε την εξής ιστορία: μεγάλη (θηλυκιά κι αυτή) συγγραφέας του φανταστικού περιγράφει μια μέσο-ρωμαϊκή κοινωνία, στην οποία η ηρωίδα πλένεται με υγρό σαπούνι.

 

Σάμπως να ‘ταν και Βιλανόβα.

 

Ήτοι, τι τονε θες το νεολογισμό; Η παραγωγή σαπουνιού άρχισε να εμφανίζεται στα γραπτά κείμενα (Αρεταίος, Πλίνιοι και λοιποί χαριτωμένοι) όχι νωρίτερα από τον πρώτο αιώνα μετά Χριστόν. Πιο πριν, οι Ρωμαίοι, μανιακοί με τα λουτρά και την καθαριότητα ωσάν την παστρικιά, με λαδάκι και ξύστρισμα τη βγάζανε. Το πιο σημαντικό είναι όμως ότι αυτή η μία και μοναδική εφεύρεση θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητα του κόσμου που η μεγίστη συγγραφεύς έπλασε. Πού τελικά δεν είχε.  Επιπτώσεις.

 

Αυτό που λέμε τεχνολογία πολλές φορές αφορά πράγματα που δε μας περνάνε από το μυαλό. Πχ, τεχνολογία να φτιάχνεις σκοινί. Τεχνολογία να φτιάχνεις σκάλες. Τεχνολογία να βάφεις ύφασμα. Τεχνολογία να φτιάχνεις κούκλες για τα παιδιά με κινητά μέλη. Όλα αυτά που εμείς ως κοινωνοί του 20^ου και 21^ου αιώνα θεωρούμε λίγο πολύ ως αυτονόητα, στις κοινωνίες που πλάθουμε δεν είναι. Αν θέλουμε να τις κάνουμε πιο ζωντανές, πιο πραγματικές, τότε θα πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπ’ όψην.

 

Ειδικά σε ό,τι αφορά την επιστημονική φαντασία, εκεί τα πράγματα είναι πάρα πολύ επικίνδυνα. Εδώ μιλάμε όχι για μαγείες και υπερφυσικό αλλά για τους νόμους της φυσικής (που όλοι ξέρουμε τι σκύλα είναι και δαγκάνει αν υποθέσεις κάτι στραβά). Αν θες να μιλήσεις για πράγματα εξελιγμένα, πρέπει να φροντίσεις ώστε η εξέλιξή τους να δικαιολογείται, να μην είναι ένα κάτι που απλά το χρειάζεσαι και το δημιούργησες χωρίς να μπορείς να το υποστηρίξεις.

 

Το μεγαλύτερο ελάττωμα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πως ο συγγραφέας είτε δεν ξέρει πώς λειτουργεί αυτό το πράγμα είτε το ξέρει πάρα πολύ καλά. Η πρώτη περίπτωση είναι κατανοητή, όταν δεν ξέρεις πώς λειτουργεί κάτι είναι δύσκολο να το κάνεις να δουλέψει, νο; Η δεύτερη περίπτωση είναι όχι δίκοπο, αλλά τρίκοπο (!) μαχαίρι: α) το ξέρεις τόσο καλά που το κάνεις ακαταλαβίστικο για τους υπόλοιπους, β) το ξέρεις τόσο καλά που να μπορείς να το μεταδώσεις / περιγράψεις σε σωστό βαθμό, γ) το ξέρεις τόσο καλά, που αδιαφορείς για οτιδήποτε άλλο και φαντάζει σαν την τροφαντή σου, μαύρη, λεπτομερώς αποτυπωμένη μύγα, στο τζενέρικ και άνευ γεύσεως ιδιαιτέρας γιαούρτι. Μέτρο, παντού και πάντα. Αυτοί οι άτιμοι οι αρχαίοι ημών, το είχαν καταλάβει νωρίς.

 

8. Διάλεξε το φανταστικό σου στοιχείο

 

Ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους συγγραφείς φάνταζι, ο Μπράντον Σάντερσον, είναι γνωστός για δύο πράγματα: πρώτον, για την επιλογή του ως διάδοχος του Ρόμπερτ Τζόρνταν στη συγγραφή του Τροχού του Χρόνου και δεύτερον, ως ο άνθρωπος που έχει πλάσει μερικά από τα πιο ευφάνταστα και πρακτικά συστήματα μαγείας στη σύγχρονη λογοτεχνία του φανταστικού.

 

Παρήλθον οι χρόνοι εκείνοι που ο μάγος καθόταν στον πύργο του και μελετούσε ξόρκια χαϊδεύοντας την άσπρη του γενειάδα. Τώρα η μαγεία (και γενικά το φανταστικό στοιχείο) πρέπει να πατάει σε στοιχεία, να έχει λογική, αυτό που η αγγλική ονομάζει reason κι η ελληνική λόγο ύπαρξης. Η Κιάρα Καλουντζή -για ν’ αρχίζουμε να μιλάμε και λίγο για Έλληνες συγγραφείς) επιλέγει στις Λουάνες της ένα σύστημα μαγείας πρακτικό, με τα μαντζούνια του, με την καθημερινή του τριβή με την πραγματικότητα, κάτι που καλλιεργήθηκε όχι μόνο για την χαρά της γνώσης ή της δύναμης, αλλά και γιατί υπάρχει πρακτική χρήση αυτού του πράγματος.

 

Σκύψε λοιπόν, επίδοξέ μου συγγραφέα και διάλεξε προσεκτικά το σύστημα μαγείας σου. Διάλεξε υπερφυσικά πλάσματα με θέση στον κόσμο σου κι όχι κάτι που απλά σου κάνει κέφι να το χρησιμοποιείς. Διάλεξε κατάρες για τους λαβκράφτιους ήρωές σου που να έχουν νόημα. Διάλεξε πλανήτες και τρομερές μηχανές που να αλλάζουν πραγματικά την έννοια του μέλλοντος. Δες το Μπλιεκ του Μπαλάνου, όπου η εξωγήινη ζωή είναι μια διαφανής σακούλα με έντερα, αλλά υπάρχει λόγος γι’ αυτό, ή το Μην κάνεις πλάκα με τα γούστα του άλλου του ιδίου, που επίσης η ατρόμητη φύση του Κούου δικαιολογείται στο έπακρο.

 

9. Διάλεξε τους ήρωές σου

 

Η επιλογή του ήρωα είναι κάτι για το οποίο λίγα λόγια μπορεί να πει κανείς, όχι γιατί δε μπορεί, αλλά γιατί δεν πρέπει. Είναι ίσως το μόνο πράγμα που κρεμιέται απόλυτα στην ιδιοσυγκρασία του συγγραφέα και αποκλειστικά σε αυτήν. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία ενός κειμένου είναι λίγο ως πολύ διαθέσιμα για αλλαγή. Η επιλογή του ήρωα, του κεντρικού προσώπου της ιστορίας είναι κάτι που έχει να κάνει με την ψυχή του συγγραφέα, είναι το παιδάκι του, το ανθρωπάκι που έπλασε με τα ίδια του τα χέρια. Ο ήρωας είναι στην ουσία τα μάτια του συγγραφέα που τα δανείζει στον αναγνώστη του για λίγες στιγμές. Είναι η πιο προσωπική στιγμή, ο μόνος κρίκος που συνδέει συγγραφέα και αναγνώστη τόσο άμεσα. Πολλά μπορούν να πουν οι ήρωες για τους δημιουργούς τους.

 

Τρία πράγματα μόνο, λοιπόν για την επιλογή του στα πλαίσια της κοσμοπλασίας (θα μιλήσουμε για τον ήρωα σε επόμενο άρθρο διεξοδικά, φύλλο και φτερό θα τον κάνουμε). α) Ξέχνα τα κλισέ, όχι άλλους πρίγκηπες, μελετητές του απόκρυφου, πιλότους διαστημοπλοίων. β) Ξέχνα τα μεσσιανικά πρότυπα, όχι άλλα ξανθά αγόρια που νιώθουν τόοοοσο παράταιρα ανάμεσα στα μελαχρινά παιδιά της φυλής γιατί είναι οι εκλεκτοί. γ) Ξέχνα τους ήρωες που είναι υπεράνω της κοινωνίας που τους μεγάλωσε. Όχι άλλους Ντριτζτ, παρακαλώ δηλαδή.

 

Και προπάντων μην ξεχνάς ότι οι ήρωές σου είναι προϊόντα του κόσμου που έχεις πλάσει στο κεφάλι σου κι όχι το αντίθετο.

 

10. Διάλεξε τα διλήμματά σου

 

Η λέξη δίλημμα περιέχει την έννοια της επιλογής μεταξύ δυνατοτήτων. Οι δυνατότητες απάντησης σε κάθε ερώτηση που θέτεις στο κείμενό σου έχουν πάντα μα πάντα να κάνουν με όλο το υπόλοιπο οικοδόμημα που έχεις χτίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Μην προσπαθείς να ζουλήξεις (χμ, κάπου πρέπει να την έχω ξαναχρησιμοποιήσει αυτήν τη μεταφορά) διλλήματα που απασχολούν το τώρα και το σήμερα, σε περιβάλλοντα που δεν τα υποστηρίζουν.

 

Όπως επίσης και μην ξεχνάς ποτέ ότι κάθε χαρακτήρας, αναλόγως του πώς τον έχει απρουσιάσει θα αντιμετωπίσει τα διλήματά του με διαφορετικό τρόπο. Πρόσεξε τι θα του πετάξεις στο δρόμο του, γιατί μπορεί να μην αντιδράσει όπως νόμιζες και να σου χαλάσει όλα σου τα σχέδια. Έχει συμβεί κι αυτό και μάλιστα πολλές φορές.

 

11. Διάλεξε την λεπτομέρειά σου

 

Όσες φορές κι αν πούμε ότι η λεπτομέρεια είναι αυτό που κάνει τον κόσμο πιο πραγματικό, θα είναι λίγες. «Το πυρηνικό τρένο προσπέρασε ένα τεράστιο εργοστάσιο κατασκευής καρφιτσών και τέσσερα μικρότερα που έβγαζαν παραμάνες, βελόνες και τσιμπιδάκια. Ο Τζον συνειδητοποίησε ότι ήταν στο μέρος της πόλης με στο οποίο είχε ανατεθεί η κατασκευή μικρών μεταλλικών αντικειμένων.» «Το ζόμπι άνοιξε το στόμα του. Πριν της φάει τη μύτη, η Τζίνα πρόλαβε να μυρίσει την ακριβή κολόνια που της είχε κάνει παλιότερα δώρο η μαμά της.» «Ο Νάρενθατ άκουγε αφηρημένα τους ήχους που έρχονταν απ’ έξω: έναν αλλαντοποιό να βρίζει τον παραγιό του, το χτύπημα του μπαστουνιού ενός ζητιάνου, το κόχλασμα της μαρμίτας ενός μάγου.» Μη φοβηθείς να μιλήσεις για τη λεπτομέρεια, να τη φανταστείς ή να την περιγράψεις. Συχνά αυτή η λεπτομέρεια προδίδει τρυφερότητα κι αυτό ο αναγνώστης το αντιλαμβάνεται έστω κι υποσυνείδητα και το εκτιμά.

 

Και τη λεπτομέρεια μπορείς να την προσθέσεις χρησιμοποιώντας κυρίως τις παραμελημένες από τις πέντε αισθήσεις του ήρωά σου, αλλά και σωματικές διεργασίες που τις ξεχνάμε συχνά να τις αναφέρουμε σε κείμενα. «Ο Τζον περιμένει στην ουρά για λίγο ανακυκλωμένο αλάτι. Ο ήλιος τον χτυπάει κατακούτελα, ιδρώνει κι ο ιδρώτας τρέχει από τις ρίζες των μαλλιών στο φρύδι του απειλώντας να τον τυφλώσει.» «Η Τζίνα είχε κρατήσει και την ανάσα της ακόμη, να μην την ακούσει το ζόμπι. Δεν είχε υπολογίσει τις φυσικές συνέπειες εκείνης της ρημάδας της κονσέρβας με τα φασόλια που είχε φάει το μεσημέρι.» «Ο Νάρενθατ κλώτσησε ένα σάπιο βαρέλι κι η δρίμια μυρωδιά του τυρόγαλου τον έκανε ν’ αναγουλιάσει.»

 

12. Διάλεξε το ποσό της αλληλεπίδρασης όλων των ως άνω

 

Τίποτε δε μπορεί να σταθεί μόνο του σε έναν κόσμο, ούτε καν σε αυτούς που δημιουργούμε εμείς. Μην ξεχνάς να διερευνάς τις σχέσεις μεταξύ των πραγμάτων που μόλις δημιούργησες, λοιπόν. Αν έφτιαξες μια κοινωνία στην οποία η μαγεία είναι κάτι σπάνιο και κατακριτέο, ο αριθμός κι η δύναμη των μάγων σου πρέπει να είναι δύο πράγματα σημαντικά περιορισμένα. Αν η εξελιγμένη τεχνολογία και το ευρύ εμπορικό δίκτυο είναι σημαντικά για τον κόσμο σου, τότε δε μπορεί να μου μιλάς συνέχεια για το τάδε εξωτικό και σπάνιο φρούτο και για το δείνα πανάκριβο μέταλλο. Κι αντίστοιχα, αν μιλάς για προ-βιομηχανικούς πληθυσμούς, άγριες αδιάβατες θάλασσες και άγρια αδιάβατα βουνά, τότε δε γίνεται να μιλάς και για πλήθη μπαχαρικών και για mass production αγαθά.

 

Να είσαι ευέλικτος κι ευφάνταστος. Κι η φαντασία σου είναι παραπάνω από ικανή να σου στήσει ολόκληρο το σκηνικό που θα χρειαστείς, ώστε να φέρεις εις πέρας την αποστολή σου να μας αποτρελάνεις.

 

 

Προηγούμενα θέματα:

α) 12 πράγματα που χρειάζεσαι για να ξεκινήσεις να γράφεις
β) 12 τρόποι να προσεγγίσεις μια ιδέα

[Nienor]

Δηλώνω, καταρχάς εντυπωσιασμένη (για τρίτη φορά...) και κατά δεύτερον ευγνώμων για δύο λόγους:

α) αισθάνομαι ότι μου έκανες ένα δώρο με αυτό εδώ το άρθρο για να μπορέσω κάπως να οργανώσω το Νέα-Ορλεάνη-ποτοαπαγορευση-μάγισσα-βουντού-ντεντέκτιβ-πράγμα που εδώ και καιρό ψάχνω απλά να βρω από που να το πιάσω έστω για να ξεκινήσω. Σου ζητάω συγνώμη, αλλά για την ώρα θα αγνοήσω παντελώς αυτό εδώ:

Standard Disclaimer: όλα όσα ακολουθούν δεν είναι τυφλοσούρτης. Καλείστε πριν τα εφαρμόσετε, να τα σκεφτείτε καλά και να πειραματιστείτε μαζί τους.

κι απλά θα δουλέψω με τη λίστα σου όσο καλύτερα μπορώ. Προς υπεράσπισή μου, τη διάβασα καλά καλά, δυο φορές, κι αποφάσισα ότι μου κάνει!

β) μου έκανες κι ένα δεύτερο (δώρο ντε) με την αναφορά (εδώ αν κατάφερνα να το βρω θα έβαζα εκείνο το εμότικον που κοκκινίζει - ακόμα καίνε τα μάγουλά μου)

 

Σε ευχαριστώ πολύ που το έγραψες αυτό το υπέρδιπλο σεντόνι κι εύχομαι να διαβαστεί πολύ, πάρα πολύ, γιατί τον αξίζει τον κόπο που έκανες και με το παραπάνω

[Keuthonymos]

 «Η Τζίνα είχε κρατήσει και την ανάσα της ακόμη, να μην την ακούσει το ζόμπι. Δεν είχε υπολογίσει τις φυσικές συνέπειες εκείνης της ρημάδας της κονσέρβας με τα φασόλια που είχε φάει το μεσημέρι.» 

 XA XA XA     

Εκπληκτικό παράδειγμα !!!

[Naroualis]

θα δουλέψω με τη λίστα σου όσο καλύτερα μπορώ. 

 

Τουζούρ α βοτρ σερβίς, μαμαζελίτσα μου. Η ευχαρίστηση ήτο όλη δική μου. Κι άμα το καταφέρεις το κείμενο, ξέρεις ποιος θα προσφερθεί πρώτος να το διαβάσει έτσι;

 

 

 «Η Τζίνα είχε κρατήσει και την ανάσα της ακόμη, να μην την ακούσει το ζόμπι. Δεν είχε υπολογίσει τις φυσικές συνέπειες εκείνης της ρημάδας της κονσέρβας με τα φασόλια που είχε φάει το μεσημέρι.» 

 XA XA XA     

Εκπληκτικό παράδειγμα !!!

 

Ε, μα, πια όλοι κι όλες μου γίνανε παριζιάνοι μη-μου-άπτου. Μα δεν το βρίσκεις κι εσύ λογικό; Κοτζάμ ζόμπι-απόκαλυψ, φαΐ μόνο κονσέρβα φασόλι και δεν τους πάει πιρ-πιρί; 

[wordsmith]

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ! Τρομερά ενδιαφέρον και πλούσιο και με άγχωσες, άντε τώρα να ξαναγράψω φάντασυ με κοσμοπλασία. Υποκλίνομαι, μανδάμ.

 

(Μεταξύ μας και μόνο γι'αυτό εδώ ένα τσουβάλι like θα σου το έδινα:

τι μπορεί να πάθει κανείς αν δαγκώσει Έλληνα το βράδυ της 25^ης Μαρτίου, μετά το μπακαλιάρο-σκορδαλιά;

 ΟΥΑΑΑΑΧΑΧΑΧΟΥΧΟΥΧΟΥ!

Και επίκαιρο! )

[Drake Ramore]

Ευθυμία το νήμα σου είναι μια όαση για τον έμπειρο κοσμοπλάστη, αλλά και τον άπειρο, αρχάριο συγγραφέα, που δεν γνωρίζει πως να ξεκινήσει την συγγραφή!

Εξαιρετική παρουσίαση! Χίλια μπράβο!

[Eugenia Rose]

Με κατέστρεψες. Εσυ και το αναθεματισμένο πρώτο επισόδειο του GOT μαζί. Ούτε συνεννοημένοι να ήσασταν! Και ότι είχα αποφασίσει ότι θα ταχθώ στα short stories, τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες, τώρα με τρώει ο κ**ς μου να πιάσω το Μαύρο Ρόδο. Πού πάω η μουρλή;

[Naroualis]

Α, και μερικά πράγματα που ξέχασα.

 

Η Πείνα του Κνουτ Χάμσουν

 (Scyphomedusa Deepstaria, έκλασα μέντες όταν το είδα πρώτη φορά)

[Tiessa]

Λοιπόν, από τον καιρό που βγήκε το κουμπί Like στα ποστ, χάσαμε ένα σωρό μηνύματα.

 

Δήλωσα χτες ότι μ' αρέσει. Αλλά σήμερα αισθάνομαι ότι οφείλω να πω πόσο πολύ μου αρέσει αυτό το κείμενο!

[Naroualis]

[Airbourne]

Νομίζω ότι πήρα ένα μάθημα με όσα έγραψες Ευθυμία. Πιστεύω ότι ήσουν μεταδοτικότατη (πολύ υπερθετικός...)  ]

 

Σε ευχαριστώ για αυτό.

[Naroualis]

    

Edited April 3, 2013 by Naroualis

[Mors Planch]

Με κατέστρεψες. Εσυ και το αναθεματισμένο πρώτο επισόδειο του GOT μαζί. Ούτε συνεννοημένοι να ήσασταν! Και ότι είχα αποφασίσει ότι θα ταχθώ στα short stories, τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες, τώρα με τρώει ο κ**ς μου να πιάσω το Μαύρο Ρόδο. Πού πάω η μουρλή;

Για διάβασμα!

[Naroualis]

Σωστός!

[laas7]

Εξαιρετικο... εχω καταντασει γραφικη να δηλωνω θαυμαστρια...

 

Και πολυ χρησιμο ειδικα γιατι προσπαθω να γραψω για εναν καινουργιο κοσμο που τριβελιζει το μυαλο μου...

 

Τελος θα ηθελα να πω πως για μενα το πιο σημαντικο και αυτο που τοσο εκτιμω δεν ειναι πως εχεις μεταδοτικοτητα, τα λες ωραια , τα εξηγεις σωστα κτλ, αλλα πως ολα οσα εχεις αποκτησει με τον κοπο, την πειρα, την σκεψη σου κτλ θελεις και τα μοιραζεσαι με κατι αδαης σαν εμενα... και αυτο δεν "πληρωνεται".

Να σαι καλα Ευθυμια!

Edited April 7, 2013 by laas7

[Cassandra Gotha]

Πέρασα ώρες ψάχνοντας λεπτομέρειες για το τελευταίο διήγημα που έγραψα. Ήξερα ότι ανηφορίζαμε, (βρισκόμαστε περίπου στα 800 μέτρα), άρα το τοπίο έπρεπε να αλλάξει. Ωραία, λοιπόν, φύγε δρυ, έλα οξιά. Βρήκα την πανίδα στα δάση οξιάς, βρήκα βρώσιμα μανιτάρια, βρήκα ζώα όλων των ειδών, θηλαστικά, ερπετά, αμφίβια, πτηνά.

 

Νομίζω ότι δεν αναφέρω, τελικά, ούτε μία φορά τη λέξη οξιά στο διήγημα. Και ούτε που είδαμε μια σαλαμάνδρα. Ξέρω όμως ότι η κλέφτρα μου τρώει κοκκινούσκες, ένα εξαίσιο μανιτάρι που τρώγεται ακόμη και ωμό, (αμανίτης ο καισαρικός), που είναι και η εποχή του (Οκτώβριος). Ξέρω πού πατάω, κι ας μην μου χρειάστηκε να το αναφέρω στο κείμενο. (Α, ακούγεται μια αλεπού, εντάξει, αυτή είναι σχεδόν γκλόμπαλ ζώο όμως).

 

Οι βασιλίσκοι είναι στην άλλη πλευρά της οροσειράς, δεν μας αφορούν τώρα.

Edited September 20, 2014 by Cassandra Gotha

[wordsmith]

http://www.tor.com/2016/03/16/the-logistics-of-world-building-algebra-for-fantasy-writers/

[Monkey D. Luffy]

Με έχει αφήσει άφωνο αυτή η παρουσίαση και οι υπόλοιπες με τις 12κάδες συμβουλές!!! Σαν αρχάριος που είμαι ήταν οι πληροφορίες που έψαχνα καιρό για να ξεκινήσω ομαλά τη συγγραφή! Απλά συγχαρητήρια!

[Naroualis]

Σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια!   

[Ballerond]

Πάρα πολύ καλή δουλειά και πραγματικά μπράβο για την ανάλυση!
Να κάνω λίγο τον δικηγόρο του διαβόλου όμως για χάριν της κουβέντας και της συζήτησης:

Προφανώς και πρέπει να υπάρχει προσοχή στην κοσμοπλασία, είτε είχε να κάνει με τον χώρο, με το έδαφος, με το περιβάλλον, με την πανίδα κτλ.
Έτσι όπως τα αναφέρεις όμως είναι σαν να μας λες να ρίξουμε μία ματιά σε 2-3 βιβλία βοτανολογίας μόνο και μόνο για να περιγράψουμε μία σκηνή μάχης. Θεωρώ το κομμάτι που αναλύει ο κάθε συγγραφέας το περιβάλλον, είναι το πιο κουραστικό. Ειδικά αν επιμείνει σε υπερβολικό βαθμό.

Ο περισσότερος κόσμο δεν ξέρει τις λεπτομέρειες που αναφέρεις οπότε δε θα δώσει τόση σημασία. Δεν είπα να πετάς μέσα στο κείμενο ότι να ναι, μην παρεξηγηθώ. Αλλά εκτός κι αν είσαι κάποιος γεωπόνος/βιολόγος/μετεωρολόγος που γουστάρεις να ξεψαχνίζεις fantasy βιβλία για να σημειώνεις τα λάθη που κάνανε, δεν νομίζω κανείς να σταματήσει να διαβάζει ένα βιβλίο επειδή αντί για πύργο από μάρμαρο έβαλε μαύρο βασάλτη και δεν δικαιολόγησε το ηφαίστειο που πρέπει να υπάρχει δίπλα.

Σημειώνω ξανά. Το θεωρώ ΠΑΡΑ πολύ αξιόλογη όλη την 12αδα και με βοηθάει πάρα πολύ μιας και είμαι τελείως άπειρος συγγραφέας, απλά κάποιες λεπτομέρειες μου φάνηκαν ολίγον τι υπερβολικές.
Αν έχω λάθος φυσικά και θα χαρώ να μου το εξηγήσεις ;)

[wordsmith]

Εγώ νομίζω ότι η προσοχή στις λεπτομέρειες από τη μεριά του συγγραφέα ξεχωρίζει την εξαιρετική λογοτεχνία από την απλά καλή. Ας είναι και ένας μόνο αναγνώστης στους χίλιους που να έχει τις γνώσεις και την επιμονή να επιβεβαιώσει ότι δεν έκανες λάθος.

[Cassandra Gotha]

Πάρα πολύ καλή δουλειά και πραγματικά μπράβο για την ανάλυση!

Να κάνω λίγο τον δικηγόρο του διαβόλου όμως για χάριν της κουβέντας και της συζήτησης:

 

Προφανώς και πρέπει να υπάρχει προσοχή στην κοσμοπλασία, είτε είχε να κάνει με τον χώρο, με το έδαφος, με το περιβάλλον, με την πανίδα κτλ.

Έτσι όπως τα αναφέρεις όμως είναι σαν να μας λες να ρίξουμε μία ματιά σε 2-3 βιβλία βοτανολογίας μόνο και μόνο για να περιγράψουμε μία σκηνή μάχης. Θεωρώ το κομμάτι που αναλύει ο κάθε συγγραφέας το περιβάλλον, είναι το πιο κουραστικό. Ειδικά αν επιμείνει σε υπερβολικό βαθμό.

 

Ο περισσότερος κόσμο δεν ξέρει τις λεπτομέρειες που αναφέρεις οπότε δε θα δώσει τόση σημασία. Δεν είπα να πετάς μέσα στο κείμενο ότι να ναι, μην παρεξηγηθώ. Αλλά εκτός κι αν είσαι κάποιος γεωπόνος/βιολόγος/μετεωρολόγος που γουστάρεις να ξεψαχνίζεις fantasy βιβλία για να σημειώνεις τα λάθη που κάνανε, δεν νομίζω κανείς να σταματήσει να διαβάζει ένα βιβλίο επειδή αντί για πύργο από μάρμαρο έβαλε μαύρο βασάλτη και δεν δικαιολόγησε το ηφαίστειο που πρέπει να υπάρχει δίπλα.

 

Σημειώνω ξανά. Το θεωρώ ΠΑΡΑ πολύ αξιόλογη όλη την 12αδα και με βοηθάει πάρα πολύ μιας και είμαι τελείως άπειρος συγγραφέας, απλά κάποιες λεπτομέρειες μου φάνηκαν ολίγον τι υπερβολικές.

Αν έχω λάθος φυσικά και θα χαρώ να μου το εξηγήσεις ;)

Ο αναγνώστης δεν χρειάζεται (μη σου πω, δεν πρέπει) να καταλάβει τι έρευνα έχεις κάνει, πόσες και ποιες γνώσεις έχεις. Το αποτέλεσμα είναι που σε ενδιαφέρει, και το αποτέλεσμα πρέπει να είναι στιβαρό. Να ξέρεις εσύ τις λεπτομέρειες, ώστε να ελέγχεις τα πάντα, κι ας μη σου χρειαστεί να τις αναφέρεις όλες. Αν πετάς ό,τι δέντρο νά 'ναι από 'δω κι από 'κει, αν δε δίνεις σημασία στο έδαφος, το κλίμα, την πανίδα, θα βγει ένα μπερδεμένο πράγμα που, μπορεί να μην κάνει κανέναν να σταματήσει το διάβασμα, αλλά σίγουρα δεν θα είναι κάτι καλό (χώρια που μπορεί να είναι τόσο κακό που ναι, να σταματήσει κάποιος να το διαβάζει). Όλα αυτά θα δώσουν τη βάση για να προσέξει, απερίσπαστος, ο αναγνώστης όλα τα άλλα.

[Ballerond]

Αυτό που ήθελα να επισημάνω περισσότερο είναι το εξής: Προφανώς και πρέπει να υπάρχει μία αλήθεια σε αυτά που περιγράφεις αλλιώς ακόμα και ο μέσος αναγνώστης θα ξινήσει. Δεν είπαμε να βάλεις πεύκα στην μέση της ερήμου ούτε τριανταφυλλιές πάνω στο Έβερεστ. Όλα θέλουν την προσοχή τους και σίγουρα όταν πλάθεις έναν κόσμο από την αρχή, πρέπει να προσέξεις αρκετά πράγματα.

Απλά εγώ προσωπικά δε θέλω ο συγγραφέας να αφιερώσει υπερβολικά πολύ χρόνο σε λεπτομέρειες που κανείς δε θα προσέξει και να χάσει από την ουσία του γραπτού. Μπορεί πάνω στην προσπάθεια του να αποδώσει ολόσωστα το περιβάλλον να μην ασχοληθεί όσο πρέπει με την πραγματική περιγραφή της σκηνής, τους χαρακτήρες, την ουσία της ιστορίας.
Θέμα προτεραιοτήτων σαφώς αλλά δεν νομίζω ότι μία ιστορία θα κριθεί τόσο αυστηρά απο το αν έβαλε το σωστό χρώμα στα πεσμένα φύλλα τα οποία πατάει ο πρωταγωνιστής όταν πάει να σώσει την πριγκήπισσα από το κάστρο.

[WILLIAM]

Η έρευνα παίζει ρόλο ακόμα και αν δεν γράψεις λέξη από όσα έμαθες ( που δε γίνεται όλο και κάπου θα χρειαστούν) και περνάει υποσυνείδητα στο έργο σου. Εγώ που έχω ειδικευθεί στην μεσαιωνική ιστορία μπορώ να σου πω ότι ο Μάρτιν ας πούμε την έχει μελετήσει πολύ έστω και μόνο για την Αγγλία και αυτό το εκτιμάς στο συγγραφέα. Φυσικά η έρευνα δεν πρέπει να επισκιάζει την ιστορία (μια τάση που είχε ο μακαρίτης ο Κράιτον) αλλά από εκεί και πέρα είναι θέμα να κρατάς την ισορροπία. 

[elgalla]

Ένα πράγμα που ανακάλυψα κάνοντας μπόλικη και εξαντλητική δουλειά με την ελλιπή κοσμοπλασία μου πριν το re-write του μυθιστορήματος με το οποίο παλεύω ήταν το εξής: δεν έχει σημασία να περιγράφεις τα πάντα, έχει όμως σημασία να τα ξέρεις. Αν ξέρεις το κλίμα, τη χλωρίδα και την πανίδα μίας περιοχής καθώς και των γύρω περιοχών της, μπορείς εύκολα να μαντέψεις τις εμπορικές και πολιτικές σχέσεις μεταξύ των περιοχών αυτών (ποια είναι πιο πλούσια, ποια έχει περισσότερη δύναμη, ποια εμπορεύεται τι, ποια έχει πιο ισχυρό πεζικό και ποια έχει πιο ισχυρό ναυτικό κτλ.) κι αυτές οι γνώσεις που εσύ σαν συγγραφέας αποκτάς στήνοντας την κοσμοπλασία σου δίνουν μια αυθεντικότητα στο τελικό αποτέλεσμα. Δεν χρειάζεται να περιγράψεις κάθε βράχο και κάθε φυτό και κάθε φαγητό, αν όμως αναφέρεις κάποια - κι ούτε χρειάζονται εκτενείς περιγραφές, μία γραμμή φτάνει - το κείμενό σου αυτόματα ανεβαίνει δέκα σκάλες σε αληθοφάνεια. Συν τοις άλλοις, η γεωγραφία κι οι κλιματολογικές συνθήκες, επηρεάζουν άμεσα τη νοοτροπία και την ζωή σε κάθε μέρος: αλλού έχεις ψαράδες, αλλού γεωργούς, αλλού κυνηγούς, αλλού νομαδικές φυλές που κάνουν πλιάτσικο γιατί οι δικές τους περιοχές δεν έχουν αρκετή τροφή κάποιες εποχές του χρόνου κτλ. Ακόμη κι αν δεν αφιερώσεις παραγράφους ολόκληρες ή κεφάλαια σε αυτά τα πράγματα, ακόμη κι αν δεν αφιερώσεις μισή γραμμή, αν ΕΣΥ τα γνωρίζεις, θα φαίνεται στο κείμενό σου. Θα έχεις στα χέρια σου έναν ζωντανό κόσμο κι ο αναγνώστης θα μπορεί να συμπληρώσει με τη φαντασία του τα κενά όπου χρειάζεται πολύ πιο εύκολα απ' ό,τι αν έχει γενικόλογες περιγραφές του στυλ "το κάστρο ήταν χτισμένο δίπλα σε μια μεγάλη λίμνη" (αν σε αυτό προσθέσεις μία λέξη για το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο το κάστρο και μισή γραμμή για την αρχιτεκτονική του, αν κάνεις τη λίμνη βαλτότοπους και το κάστρο σου προσβάσιμο μόνο με την άμπωτη, αμέσως έχεις ένα πολύ πιο ενδιαφέρον τοπίο στα χέρια σου). These are my two cents, at least