Οκτάβια Ε. Μπάτλερ (Octavia E. Butler)

[BladeRunner]

Η συγγραφέας Οκτάβια Ε. Μπάτλερ γεννήθηκε το 1947 στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας. Ορφανή από πατέρα, μεγάλωσε με τη μητέρα της. Ήταν δυσλεκτική και εσωστρεφής ως παιδί. Ξεκίνησε να γράφει ιστορίες από δέκα ετών αποφασισμένη να γίνει συγγραφέας. Η Μπάτλερ μαθήτευσε δίπλα στον σπουδαίο συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Χάρλαν Έλισον, ο οποίος πρώτος ξεχώρισε το συγγραφικό της ταλέντο και την ενθάρρυνε να συνεχίσει.

Το 1976 εκδίδεται το πρώτο της μυθιστόρημα, Patternmaster, με το oποίο εγκαινιάζει τη σειρά μυθιστορημάτων Patternist. Το Εξ αίματος (Kindred, 1979), το μοναδικό της έργο που δεν ανήκει στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, συνδυάζει το ιστορικό μυθιστόρημα και το φανταστικό στοιχείο με μοναδικό τρόπο. Παραμένει δημοφιλές και σήμερα διδάσκεται σε κολέγια και πανεπιστήμια. Στη δεκαετία του ’80 εξέδωσε την τριλογία επιστημονικής φαντασίας Xenogenesis και συνέχισε στη δεκαετία του ’90 με τη δυστοπική σειρά Earthseed, που σημείωσε εμπορική επιτυχία πολλά χρόνια μετά (λίστα ευπώλητων New York Times για το 2020)
λόγω του προφητικού χαρακτήρα της.

Η Οκτάβια Ε. Μπάτλερ υπήρξε πρωτοπόρος, τόσο ως γυναίκα αφροαμερικανή, στον ανδροκρατούμενο τότε χώρο της επιστημονικής φαντασίας, όσο λόγω των θεμάτων που προσέγγισε μέσω των βιβλίων της όπως το φύλο, η φυλετική καταγωγή, η εξουσία. Η Μπάτλερ προσέγγισε κριτικά τα ιεραρχικά μοντέλα σκέψης που για αυτήν αποτελούν τη ρίζα κάθε μορφής ρατσισμού, σεξισμού, εθνικισμού ή ταξικών διακρίσεων.

Πήρε πολλές διακρίσεις για το έργο της, μεταξύ των οποίων και τα σημαντικά βραβεία Hugo και Nebula, το δε 1995 έλαβε την υποτροφία του ιδρύματος MacArthur, που για πρώτη φορά απονεμήθηκε σε συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της η Μπάτλερ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας κι έτσι κατάφερε να ολοκληρώσει μόνο ένα, το τελευταίο της, μυθιστόρημα (Fledgling, 2005).

Πέθανε το 2006, μόλις 58 ετών, στην κατοικία της στο Σιάτλ.

Πηγή: Εκδόσεις Αίολος

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Τα βιβλία που έγραψε, με βάση τη χρόνια έκδοσης:

(1976). Patternmaster
(1977). Mind of My Mind
(1978). Survivor
(1979). Kindred
(1980). Wild Seed
(1984). Clay's Ark
(1987). Dawn
(1988). Adulthood Rites
(1989). Imago
(1993). Parable of the Sower
(1995). Bloodchild and Other Stories
(1998). Parable of the Talents
(2005). Fledgling
(2014). Unexpected Stories

Δείτε τα βιβλία και διαβάστε κριτικές γι'αυτά, στο Goodreads.

Στα ελληνικά:

*Kindred - Εξ αίματος (Αίολος, 2021)

[BladeRunner]

Εξ αίματος

Επιτέλους ένα τόσο πολυδιαβασμένο και πολυσυζητημένο μυθιστόρημα, που ασχολείται με ορισμένα πολύ ευαίσθητα ζητήματα που ακόμα και στην εποχή μας έχουν αντίκτυπο, μεταφράζεται στα ελληνικά. Τόσα χρόνια αναρωτιόμουν αν θα κυκλοφορούσε ποτέ στη γλώσσα μας, μάλιστα πριν δυο-τρία χρόνια είχα φτάσει κοντά στο να το αγοράσω στ' αγγλικά, αλλά δεν έτυχε τελικά.

Τέλος πάντων, τώρα το διάβασα στα ελληνικά, και πραγματικά εντυπωσιάστηκα. Η Οκτάβια Ε. Μπάτλερ έγραψε καμία δεκαριά βιβλία που εντάσσονται στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, αλλά το "Εξ αίματος" νομίζω ότι ξεφεύγει από αυτή την κατηγορία, αν και φυσικά η συγγραφέας χρησιμοποιεί το ταξίδι στον χρόνο σαν εργαλείο για να θίξει κάποια πολύ σοβαρά θέματα που την απασχολούσαν (αυτήν, και πολλούς άλλους ανθρώπους). Το ταξίδι στον χρόνο δεν γίνεται με κάποια μηχανή, με κάποια προηγμένη τεχνολογία, αλλά έτσι, χωρίς ιδιαίτερες εξηγήσεις. Απλώς γίνεται.

Οφείλω να πω ότι στην αρχή με ξένισε λίγο, και με το πέρασμα των σελίδων περίμενα ότι θα έβλεπα μια κάποια εξήγηση -αληθοφανή ή μη-, όμως στο τέλος δεν με ένοιαξε καθόλου που δεν δόθηκε μια εξήγηση, γιατί πολύ απλά η ιστορία με καθήλωσε: Ένιωσα ότι είδα με τα ίδια μου τα μάτια τα βάσανα των σκλάβων κατά τον 19ο αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, τότε που η δουλεία ήταν στα ντουζένια της. Και η Μπάτλερ έκανε τόσο εξαιρετική δουλειά με τους χαρακτήρες και την όλη πλοκή, που δεν μπήκα καν στη διαδικασία να ψάξω τις ασάφειες και τις παραδοξότητες ενός ταξιδιού στον χρόνο, όπως αυτό της νεαρής Αφροαμερικανής αφηγήτριας της ιστορίας.

Η Μπάτλερ γράφει στρωτά, αλλά όχι απλοϊκά, η γραφή είναι προσιτή, περιεκτική σε νοήματα και εικόνες και άκρως ευκολοδιάβαστη, και το μόνο σίγουρο είναι ότι η συγγραφέας δεν κώλωσε να θίξει όλες τις πλευρές ενός ευαίσθητου για τους Αμερικάνους θέματος, όπως είναι αυτό της δουλείας. Προσωπικά με τη γραφή, τους χαρακτήρες και την πλοκή με άγγιξε σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, μου δημιούργησε ποικίλα συναισθήματα, και με έβαλε σε διάφορες σκέψεις. Σίγουρα το βιβλίο αυτό θα είναι από τις πιο δυνατές στιγμές της φετινής αναγνωστικής χρονιάς.

9.5/10

Edited April 4, 2021 by BladeRunner

[Δημήτρης]

Δεν θυμάμαι αν ήταν το πρώτο -μυθιστόρημα σίγουρα είναι- ή αν έχω πετύχει ιστορία της σε ανθολογία και δεν το θυμάμαι. Σε κάθε περίπτωση ήθελα να γνωρίσω κάποια στιγμή το σημαντικό αυτό όνομα της επιστημονικής φαντασίας. Θα προτιμούσα να μεταφραζόταν κάτι σε αυτό το πλαίσιο αλλά από το τίποτα, εννοείται ότι μία χαρά ήταν και αυτό. Και ήταν καλό, ωραίο. 

Ωραίο σε ότι έχει να κάνει με το βιβλίο γιατί αναφορικά με την πραγματικότητα, άστα να πάνε. Μου έφερε αμέσως στο νου το ''12 χρόνια σκλάβος''. Δεν ξέρω και άλλος που το διάβασε, αν έκανε τον συνειρμό. Ωραίο γράψιμο, φρικτή ιστορία. Πραγματικά φρικτή όμως, αν αναλογιστεί κανείς ότι τέτοιες καταστάσεις έλαβαν όντως χώρα. Δεν ξέρω αν η συγγραφέας αντιμετώπισε ρατσιστικά περιστατικά κατά την διάρκεια της σύντομης όσο και δύσκολης ζωής της. Ή αν απλά ήθελε να καταπιαστεί με το πονεμένο αυτό ζήτημα. Σε κάθε περίπτωση το πέτυχε μιας και είναι ζόρικο, προκαλεί σφίξιμο στο στομάχι. Μου άρεσε πάντως που ξανασυνάντησα το χρονικό παράδοξο που αντιμετωπίζει όποιος ταξιδεύει στον χρόνο. Αν συναντήσει πρόγονο του, οπότε και πρέπει να προσέχει να μην πάθει κακό. Γιατί αν πεθάνει, δεν θα γεννηθεί μετά ο ίδιος, οπότε και δεν θα μπορέσει να ταξιδέψει στον χρόνο. Και δεν θα συναντήσει έτσι τον πρόγονο του κλπ.

Δυνατό λοιπόν, προτείνεται πάρα -ή ίσως εξαιτίας- το τραγικό του θέματος. 

Edited September 5, 2022 by Ghost
Προστέθηκε το εξώφυλλο του βιβλίου.