Παραλογοτεχνία

[odesseo]

Πριν να συνεχίσω σχολιάζοντας το παραπάνω κείμενο-παρουσίαση των Νέων, θα σταθώ σε δυο-τρία πράγματα που ανέφεραν οι φίλοι. Λέει ο Oberon "Ο ζωγράφος που δημιουργεί μια ελαιογραφία [...] είναι "καλλιτέχνης", ενώ ο ζωγράφος που χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή [...] δεν είναι. Ο ένας είναι ηθικός, ο άλλος ανήθικος". Απαντώ: Σε ΚΑΜΙΑ περίπτωση. Η αντίληψη αυτή, από όπου κι αν προέρχεται, φανερώνει στοιχειώδη άγνοια και παραλογισμό εκ μέρους αυτού που την εκφέρει (και δεν εννοώ φυσικά τον Oberon). Διαφορετικά, οι ζωγράφοι θα εξακολουθούσαν να ζωγραφίζουν βουτώντας τα χέρια τους σε κούπες γεμάτες αίμα (πού 'σαι, Χατζηγιώργη!) και οι συγγραφείς να γράφουν ξύνοντας τομάρια ζώων. Οι τεχνολογικές εξελίξεις επηρεάζουν την τέχνη, τόσο σε επίπεδο μέσων και εξοπλισμού, όσο και σε επίπεδο έμπνευσης και διατύπωσης ερωτημάτων. Σχετικά δε με το ζήτημα ηθικός ή ανήθικος, θα επαναλάβω, για πολλοστή φορά, ότι ΔΕΝ υφίσταται κανένας νόμιμος διαχωρισμός παραλογοτεχνίας και λογοτεχνίας, με την έννοια ότι ΔΕΝ υπάρχουν παραλογοτεχνικά είδη. Υπάρχουν όμως καλά και κακά έργα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο συγγραφέας που, ανάμεσα στα έργα του έχει γράψει κι ένα κακό, είναι κακός συγγραφέας, αλλά ότι ο συγγραφέας που κατά κανόνα γράφει κακά έργα είναι κακός συγγραφέας. Αλλά ακόμη κι αν είναι κακός συγγραφέας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχει ήθος - και φυσικά δεν σημαίνει ότι είναι κακός άνθρωπος (και ΔΕΝ είναι παραλογοτέχνης επειδή γράφει fantasy). Από την άλλη, ένας συγγραφέας που γράφει καλά, και που είναι καλός άνθρωπος και ΔΕΝ γράφει fantasy, μπορεί κάλλιστα να είναι παραλογοτέχνης.

 

Αναφέρει παρακάτω ο Oberon, "Για μένα, το ζητούμενο είναι μια λογοτεχνία που να δίνει στον αναγνώστη το κλειδί μιας υπέρβασης, και όταν γίνεται αυτό, βλέπω την τεχνική αρτιότητα σαν ήσσονος σημασίας" και "Η πραγματικότητα και η αλήθεια δεν είναι όρια. Είναι στόχοι σε μια αέναη πορεία όπου μόνο μικροί σταθμοί υπάρχουν και ποτέ δεν προσεγγίζονται πραγματικά". Θα μου επιτρέψεις, Διονύση, να σου επισημάνω ότι οι φράσεις σου αυτές περιγράφουν (και μάλιστα ποιητικά) αιτήματα ή προτάσεις (suggestions) - και όχι μια πραγματικότητα. Και ως τέτοιες, καταθέτουν μια νέα ποιητική πρόταση, όπως περίπου ένα μανιφέστο, μέσω του οποίου επιδιώκεται η επαναδιαπραγμάτευση του ορισμού της λογοτεχνίας. Όμως η επαναδιαπραγμάτευση επιδιώκεται εντός του σώματος της λογοτεχνίας και της κοινωνίας. Έξω από αυτό, δεν έχει κανένα νόημα. Όταν οι υπερρεαλιστές μάχονταν (κυριολεκτικά και μεταφορικά) για την ανανέωση της ποίησης και την αναθεμελίωση της κοινωνίας, χαρακτηρίζονταν από την παραδοσιακή ελίτ αναρχικοί για τις πολιτικές τους ιδέες και παραλογοτέχνες για τα ποιητικά έργα τους. Όμως, τουλάχιστον με τα έργα τους, έφεραν επανάσταση τόσο στην ίδια τη λογοτεχνία, όσο και, κυρίως, στον τρόπο με τον οποίο την αντιλαμβανόμαστε. Κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο ή, στην καλύτερη περίπτωση, αδιάφορο για τον παραλογοτέχνη.

 

Αναφέρει ο npaps "αν ο στρατηγός Μακρυγιάννης έστελνε τα απομνημονεύματά του (η ο Παπαδιαμάντης) σε έναν σύγχρονο εκδοτικό οίκο δεν θα έπαιρναν καν απάντηση". Θα θυμίσω στον φίλο npaps ότι ο Μακρυγιάννης δεν έστειλε ποτέ τα απομνημονεύματά του σε εκδοτικό οίκο. Έγιναν μνημείο της λογοτεχνίας μας επειδή τα ανακάλυψαν και ασχολήθηκαν μαζί τους άνθρωποι που διέκριναν σε αυτά λογοτεχνικές αρετές. (Το ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι και, κυρίως, ποιες μπορεί να είναι αυτές οι λογοτεχνικές αρετές δεν είναι κάτι που ενδιαφέρει, βεβαίως, όποιον δεν ενδιαφέρεται για τη λογοτεχνία). Είναι τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη παραλογοτεχνία; Όχι. Θα μπορούσαν να είναι; Ναι, με διάφορους τρόπους: εάν π.χ. τα έγραφε με σκοπό να βγάλει χρήματα, εκδίδοντάς τα μονομιάς ή δημοσιεύοντάς τα σε εβδομαδιαία εφημερίδα, υπό τις παραινέσεις του εκδότη ο οποίος θα διέβλεπε αναγνωστικό ενδιαφέρον ή θα πραγματοποιούσε έρευνα αγοράς (βάζοντας "πιλοτικά" μερικά αποσπάσματα για να βολιδοσκοπήσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών). Δεν είναι κακό, βεβαίως, να βγάζεις λεφτά από αυτό που κάνεις. Ούτε είναι κακό να κάνεις αυτό που κάνεις για να βγάλεις λεφτά - αλλά σε φέρνει πολύ πιο κοντά στην παραλογοτεχνία (όπως συνέβη εν μέρει στην περίπτωση του Παπαδιαμάντη), περισσότερο ίσως απ' όσο το να είσαι κακός συγγραφέας.

Και με αυτό προχωρώ στο κείμενο-παρουσίαση, από το οποίο κρατώ το εξής: «ενώ στη λογοτεχνία προβάλλεται η εικόνα του (ατομικού) συγγραφέα, στην παραλογοτεχνία προβάλλεται η εικόνα του (συλλογικού) αναγνώστη».

Δίνεται η εντύπωση από πολλούς, οι οποίοι παρέχουν κακές υπηρεσίες στη λογοτεχνία (επειδή έχουν οι ίδιοι παρεξηγήσει την έννοια της λογοτεχνίας ή επειδή εξυπηρετούν ίδια συμφέροντα) ότι πρέπει να είναι κάποιος λόγιος για να ασχολείται με τη λογοτεχνία. Αναφερόμενος στα λαϊκά μυθιστορήματα του 19ου αι., ο συντάκτης του άρθρου λέει ότι ήταν "γραμμένα χωρίς αισθητικές αξιώσεις από δημοσιογράφους, φοιτητές, δικηγόρους, στρατιωτικούς- ανθρώπους όχι λόγιους". Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας μη λόγιος δεν μπορεί να γράψει λογοτεχνικά αριστουργήματα (αντιθέτως, μπορεί και, συχνά, με μεγαλύτερη επιτυχία από κάποιον μη λόγιο), αλλά ότι οι λόγιοι της εποχής δεν καταδέχονταν να γράψουν τέτοια φτηνά αναγνώσματα (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων). Κι αυτό συμβαίνει επειδή οι λόγιοι αυτοί συντηρούσαν (και συντηρούν) το ιδανικό του συγγραφέα (επιδιώκοντας να ξεχωρίσουν από τους ομότεχνούς τους με την πρωτοτυπία τους, την εμβρίθειά τους κλπ.), ενώ οι συγγραφείς των λαϊκών μυθιστορημάτων (μπορούμε πλέον να τους ονομάζουμε "παραλογοτέχνες" χωρίς παρεξηγήσεις) δεν είχαν τέτοιες προθέσεις η αξιώσεις. Γιαυτούς, το "τι θέλει ο αναγνώστης" ήταν (και είναι) αρκετό για να ξέρουν πώς θα κινηθούν πάνω στο χαρτί.

 

Για το πώς στις μέρες μας η παραλογοτεχνία βαφτίστηκε λογοτεχνία, δείτε και εδώ:

http://www.enet.gr/online/online_text/c=113,dt=29.03.2008,id=20551728

 

Και κλείνω με μια παρατήρηση (επισήμανση, όχι μάλωμα) προς το φίλο μου τον Παρατηρητή, με την οποία είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνήσει: Οι εκδοτικές επιχειρήσεις δεν βγάζουν τα έξοδά τους με τα λογοτεχνικά αριστουργήματα. Και από τη στιγμή που διαθέτουν τα μέσα να προβάλλουν ό,τι θέλουν, μπορούν να κάνουν best-seller σχεδόν οτιδήποτε και να βγάλουν πολλά περισσότερα από τα έξοδά τους. Γιατί ακριβώς απευθύνονται, πρώτοι αυτοί, στον "μέσο αναγνώστη". Ο συγγραφέας που ενδιαφέρεται για τον "μέσο αναγνώστη", στην ουσία ενδιαφέρεται για ένα αγοραστικό κοινό που δεν θέλει να μπει στον κόπο να ψάξει για το συγγραφέα του. Περισσότερα για αυτό στο βιβλίο του Βύρωνα Λεοντάρη, Γραφή και Βιβλίο, και εδώ: http://giorgosmixos.blogspot.com/2011/07/blog-post_27.html

Edited August 11, 2011 by odesseo

[heiron]

Παντως περα απο τον ελιτισμο κτλ νομιζω ειναι και ενας αποτυχημενος ορισμος.Η κυρια δικαιολογια της διακρισης της παραλογοτεχνιας απο την λογοτεχνια ειναι οτι στις ιστοριες της "παραλογοτεχνιας" δεν δινεται βαση στο λογο αλλα σε μια αναλαφρη περιπετεια,την περιγραφη ενος φανταστικου κοσμου κτλ.Ομως...με αναλογο σκεπτικο μπορει καποιος να πεταξει εκτος λογοτεχνιας τα ποιηματα η ακομη και διηγηματα που δεν εχουν ολα τα καλα στοιχεια ενος μυθιστορηματος(λογω μεγεθους πχ μπορει να μην εχουν αναπτυξη χαρακτηρων).Δηλαδη οσοι μιλανε για παραλογοτεχνια εχουν ουσιαστικα μια πολυ στενομυαλη αποψη για το τι ειναι λογοτεχνια και ουσιαστικα δεν μιλανε για τη λογοτεχνια αλλα για τα αγαπημενα τους λογοτεχνικα εργα.

[odesseo]

Δηλαδη οσοι μιλανε για παραλογοτεχνια εχουν ουσιαστικα μια πολυ στενομυαλη αποψη για το τι ειναι λογοτεχνια και ουσιαστικα δεν μιλανε για τη λογοτεχνια αλλα για τα αγαπημενα τους λογοτεχνικα εργα.

Κάθε άλλο, Χείρωνα. Η παραλογοτεχνία, αυτό τουλάχιστον προσπαθώ να δείξω, είναι φαινόμενο, όχι παρεξηγημένη άποψη. Διαφορετικά, θα ξεμπερδεύαμε με το ζήτημα, πανεύκολα, όπως μας προτρέπει ο φίλος joidv:

 

όποιος λέει εμένα παραλογοτέχνη

εγώ τον λέω ψευδοκουλτουριάρη

και είμαστε πάτσι

[heiron]

Θα μου επιτρεψεις να επιμεινω οτι ειναι κατα κυριο λογο υποκειμενικο.Δεν ειναι μαθηματικα να πεις Ντοστογιεφσκι>Ζελαζνυ γιατι ο ενας ειναι λογοτεχνης κι ο αλλος "παραλογοτεχνης",πως το λενε;Μπορεις να πεις οτι ο Α μου αρεσει και γενικα θεωρειται καλυτερος απο τον Β αλλα ακομη κι αυτο δεν ειναι απολυτο.Βλεπουμε στην τεχνη συχνα να ειναι αντιδιαμετρικες οι αποψεις κριτικων με το κοινο.

 

Εξαλλου οι περισσοτεροι που αποκαλουν παραλογοτεχνια καποια ειδη δεν ασχολουνται και πολυ με αυτα.Δηλαδη το να βαζει κανεις πχ Salvatore,Goodkind,Brooks,Greenwood κτλ στην ιδια κατηγορια με Wolfe,Voneggut κα κρινοντας απο το ειδος γραφης,την ποιοτητα του λογου κτλ ειναι τουλαχιστον αστειο.Ειναι η μερα με τη νυχτα κι ας προκειται γενικα για "συγγραφεις μπεστ σελλερ φανταστικης λογοτεχνιας".

Και βεβαια προκυπτουν και αλλα προβληματα.Αν το θεμα μιας περιπετειας στο μελλον η ενας τρελος επιστημονας η γενικα φανταστικες καταστασεις και ιστοριες κατατασσουν ενα συγγραφεα ως παραλογοτεχνη τοτε η λατινοαμερινακινη σχολη μαγικου ρεαλισμου ειναι παραλογοτεχνια,οπως και διαφορα σπουδαια εργα(Το πορτρετο του Ντοριαν Γκρεη,1984,Δρ Τζεκυλ και κυριος Χαυντ,γενικα αρκετα κλασικα αλλα και συγχρονα βλεπε Ο δρομος).Η Λεσινγκ πρεπει να δωσει πισω το Νομπελ Λογοτεχνιας και να παρει ενα τσιγγινο Παραλογοτεχνιας οπως κι εκεινος ο βρωμιαρης απο τη Βομβαη ο Κιπλινγκ.Πηγες αναφερουν οτι γραψανε φανταστικη (παρα)λογοτεχνια.

 

Το να πουνε τα κομικς παραλογοτεχνια με την εννοια οτι δεν ειναι ακριβως βιβλια αλλα κατι αναμεσα απο ζωγραφικη και συγγραφη να πω οκ αλλα και παλι οχι υποτιμητικα.Αλλα αν ιστοριες φαντασιας,μυστηριου κτλ θεωρουνται παραλογοτεχνια τοτε ουσιαστικα αυτοι που μιλουνε για παραλογοτεχνια απλα εννοουν ως λογοτεχνια τα mainstream novels.

[odesseo]

Προφανώς έχουμε διαφορετικά πράγματα στο νου μας, Κένταυρε. Από την αρχή (και επανειλημμένως) τονίζω ότι η παραλογοτεχνία ΔΕΝ είναι ζήτημα είδους. Αυτό νομίζω ότι το έχω ξεκαθαρίσει. Όσοι επιμένουν ότι ο τρόμος, το fantasy κλπ. είναι παραλογοτεχνία sui generis, είτε δεν ξέρουν τι τους γίνεται, είτε αναπαράγουν παλιές διακρίσεις που έχουν σημασία πλέον μόνο για την ιστορία της λογοτεχνίας.

 

Edit: (Προσθήκη) Και είναι πιστεύω, προφανές, ότι συμφωνούμε στο παραπάνω. Όσον αφορά το υποκειμενικό στοιχείο, ας σκεφτούμε ότι και η υποκειμενική μας στάση και άποψη διαμορφώνεται κατά πολύ από πράγματα συμπτωματικά και περιστασιακά μεν, αλλά ΠΟΛΥ χειροπιαστά. Έτσι, όλοι μας έχουμε πάρει μια γεύση του τι θεωρείται καλή λογοτεχνία από τα σχολικά βιβλία, έχουμε διαβάσει κάποια από τα μεγάλα έργα (ή έστω έχουμε πληροφορηθεί γιαυτά εξ ακοής) κλπ. Αλλά με το να ανάγουμε τη διάκριση λογοτεχνίας-παραλογοτεχνίας στο καθαρά σχετικιστικό επίπεδο του υποκειμενισμού, ουσιαστικά παραιτούμαστε από μια συζήτηση που υπάρχει ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ (και απασχολεί πολλούς), επιτρέποντας, ενδεχομένως, τη διαιώνιση αυτής της διάκρισης.

Edited August 11, 2011 by odesseo

[Oberon]

Οdesseo said:

Αναφέρει παρακάτω ο Oberon, "Για μένα, το ζητούμενο είναι μια λογοτεχνία που να δίνει στον αναγνώστη το κλειδί μιας υπέρβασης, και όταν γίνεται αυτό, βλέπω την τεχνική αρτιότητα σαν ήσσονος σημασίας" και "Η πραγματικότητα και η αλήθεια δεν είναι όρια. Είναι στόχοι σε μια αέναη πορεία όπου μόνο μικροί σταθμοί υπάρχουν και ποτέ δεν προσεγγίζονται πραγματικά". Θα μου επιτρέψεις, Διονύση, να σου επισημάνω ότι οι φράσεις σου αυτές περιγράφουν (και μάλιστα ποιητικά) αιτήματα ή προτάσεις (suggestions) - και όχι μια πραγματικότητα. Και ως τέτοιες, καταθέτουν μια νέα ποιητική πρόταση, όπως περίπου ένα μανιφέστο, μέσω του οποίου επιδιώκεται η επαναδιαπραγμάτευση του ορισμού της λογοτεχνίας. Όμως η επαναδιαπραγμάτευση επιδιώκεται εντός του σώματος της λογοτεχνίας και της κοινωνίας. Έξω από αυτό, δεν έχει κανένα νόημα. Όταν οι υπερρεαλιστές μάχονταν (κυριολεκτικά και μεταφορικά) για την ανανέωση της ποίησης και την αναθεμελίωση της κοινωνίας, χαρακτηρίζονταν από την παραδοσιακή ελίτ αναρχικοί για τις πολιτικές τους ιδέες και παραλογοτέχνες για τα ποιητικά έργα τους. Όμως, τουλάχιστον με τα έργα τους, έφεραν επανάσταση τόσο στην ίδια τη λογοτεχνία, όσο και, κυρίως, στον τρόπο με τον οποίο την αντιλαμβανόμαστε. Κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο ή, στην καλύτερη περίπτωση, αδιάφορο για τον παραλογοτέχνη.

 

Μα ακριβώς αυτό λέω. Πως η ένταξη στο σώμα της λογοτεχνίας και της κοινωνίας μπορεί να είναι, και είναι, συχνά αδύνατη για οτιδήποτε ξεφεύγει από το συμβατικό. Δηλαδή συμβατικούς ορισμούς περί τέχνης, λογοτεχνίας, κ.λπ. Η υπέρβαση στην οποία αναφέρομαι δεν είναι μια ιδεατή κατάσταση, ένα νοητό ζητούμενο, αλλά μια πραγματικότητα που, έστω και κάπως άτεχνα στην αρχή, έχει υπάρξει χαρακτηριστικό της λογοτεχνίας της ε.φ. και της φάνταζυ. Από τη στιγμή που μια, ας την πω έτσι, "πνευματική ελίτ" κατατάσσει τα λογοτεχνικά έργα σε ένα δίπολο λογοτεχνία-παραλογοτεχνία, συχνά όχι με εντελώς "τίμια" διάθεση, δημιουργεί μια πραγματικότητα όπου κάποια είναι "αποδεκτά", ενώ άλλα όχι. Δεν είναι και πολύ διαφορετικό από τις παλιές Βρετανικές λέσχες κυρίων όπου για να γίνει μέλος κανείς έπρεπε να θεωρηθεί "αξιόλογος" σύμφωνα με τα κριτήρια της λέσχης. Γυναίκες, δε, δεν γίνονταν δεκτές. Αυτό που λέω, κυρίως, είναι πως δεν δέχομαι αυτόν τον καθορισμό του τι είναι "εντός του σώματος" και εκτός. Μάλιστα, μια που αναφερόμαστε κυρίως για την Ελλάδα, το γεγονός πως η λογοτεχνία του φανταστικού (που δεν είναι καν ακριβής όρος, κατά τη γνώμη μου) είναι πολύ πιο αποδεκτή σε άλλες χώρες από τους διανοούμενους αυτών των χωρών, και πως δεν υπάρχει αντίστοιχος όρος "παραλογοτεχνία" σε γλώσσες όπως τα Αγγλικά, είναι ισχυρότατη ένδειξη πως ο διαχωρισμός λογοτεχνία-παραλογοτεχνία είναι τοπικός (για την Ελλάδα), σχετικός, και, εν τέλει, τυχαίος. Δεν μιλάω δε για τον όρο μόνο, γιατί δεν είναι παρά μια λέξη, αλλά για ένα φαινόμενο, όπως είπες και συ.

 

Μάλιστα, είναι ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός (και απόδειξη όσων λέω παραπάνω) πως ενώ έχει υπάρξει παράδοση στην Ελλάδα από το 19ο αιώνα μέχρι τις μέρες στη λογοτεχνία του φανταστικού, ποτέ δεν έχει υπάρξει κάποια σοβαρή μελέτη, ποτέ δεν έχουν ακουστεί οι δικοί μας "pulp writers" (ο μόνος όρος που έχει ομοιότητες με τον δικό μας πολύ πιο σφαιρικό "παραλογοτεχνία") και ποτέ δεν έχουν γίνει γνωστά τα έργα τους τα οποία, όσο και άτεχνα κι αν ήταν, υπήρξαν μέρος μιας πραγματικότητας, μιας ζωντανής παράδοσης που όμως δεν γίνεται ποτέ ορατή. Αντίθετα, σε άλλες χώρες όπως στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία, που έχουν σίγουρα πολύ μεγαλύτερη παράδοση στην ε.φ. και φάνταζυ από ό,τι εμείς, τιμούν αυτά τα παλιά "φυλλάδια" ή βιβλιαράκια και τους συγγραφείς τους.

 

Μόνο ο Κυριάκος Κάσσης, από όσο ξέρω, έχει γράψει κάποια βιβλία για την "παραλογοτεχνία" (αν και ο Κυριάκος χρησιμοποιεί τον όρο απλά περιγραφικά, όχι υποτιμητικά) που απλά αναφέρονται σε όλο αυτό τον πλούτο της Ελληνικής μεταεπαναστατικής παράδοσης στη λογοτεχνία του φανταστικού. Ναι, ξεκινώντας από τα "κλέφτικα" και τις φανταστικές ιστορίες με το Νταβέλη και τη Δούκισσα της Πλακεντίας και καταλήγοντας στα ταπεινά φυλλάδια των 50ς και 60ς με τον "Ταν τον Υπεράνθρωπο" κλπ, όπως και σε πολλά, πολλά βιβλία ε.φ. και φάνταζυ, και τρόμου που έχουν εκδοθεί από Έλληνες στη διάρκεια του 20ου αιώνα.

 

Με τη ρετσινία της "παραλογοτεχνίας" ποτέ αυτά δεν μπορούν να γίνουν πιο γνωστά. Ποτέ δεν μπορούν να επανεκδοθούν, να ξαναδιαβαστούν, να μελετηθούν, και να εκτιμηθούν, ώστε να υπάρξει η συναίσθηση της δικής μας παράδοσης στη λογοτεχνία του φανταστικού. (Γι'αυτό ίσως και αναμασάμε συχνά την Αρχαία Ελλάδα γιατί δεν έχουμε επίγνωση του τι έχει υπάρξει ΚΑΙ εδώ στο χώρο του Ελληνικού φανταστικού τα τελευταία 100-150 χρόνια). Κι ας είναι απελπιστικά pulpish. Από ένα σημείο και πέρα, για να χρησιμοποιήσω ένα πολύ αδρό και ακραίο παράδειγμα, θα προτιμήσω εκατό φορές το ζωντανό παραμύθι μιας γιαγιάς ή ενός παπού, άτεχνο και "παραλογοτεχνικό", από το τελευταίο διανοουμενίστικο λογοτεχντικό έργο ενός εκπροσώπου μιας πνευματικής ελίτ.

 

Η Ελληνική υποκρισία δε, της τοπικής ιντελιτζέντσια, φάνηκε - κατ'εμέ πάντα - και σε κάποιο συνέδριο που έγινε για την Ελληνική παράδοση και λαογραφία πριν λίγα χρόνια. Αντί να είναι ανοιχτό σε όλους, όπως σε ΟΛΕΣ τις άλλες χώρες, με συζητήσεις, παρουσίαση βιβλίων, happenings, αναγνώσεις, και κέφι, ήταν ένα απαγορευτικά κλειστό (όταν έπρεπε να πληρώσεις 150 Ευρώ είσοδο) event με λίγες διαλέξεις πάνω στο θέμα του συνεδρίου. Με δυο λόγια, για "λίγους". Όχι για τους πολλούς. Ε, λοιπόν, η διαφορά στην αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης διανοούμενης ελίτ στο θέμα λογοτεχνία-παραλογοτεχνία είναι πως η μεν θεωρείται σαν αν ανήκει σε "λίγους", ενώ η δε στη "μάζα". (Και είναι ακόμα πιο τραγικό όταν βλέπεις κάτι τέτοιο να έρχεται και από το χώρο των διανοουμένων της αριστεράς). Κι ας μην είναι έτσι η πραγματικότητα μια που δεν είναι καθόλου αναγκαία συνθήκη κάτι που οι πολλοί απολαμβάνουν να είναι εξ ορισμού "κατώτερο". Ή, τουλάχιστον, κι ας μην *έπρεπε* να είναι έτσι. Με την έννοια πως αν οι "λίγοι", η "ελίτ" έχει τη δύναμη να καθορίσει το άξιο λόγου από το ανάξιο για τους "πολλούς", τότε δεν μιλάμε πια για λογοτεχνία αλλά για διανοουμενίστικη αλαζονία.

 

Να τελειώσω και γω με ένα απόφθεγμα από το βιβλίο του Alexei Panshin που ανέφερα και σε άλλο post: "The intermediary between the world of Mystery and the world of visibility can only be the Imagination... - Ibn Arabi." Και όπως ανέφερα προηγουμένως, η φαντασία είναι κτήμα και δικαίωμα όλων μας.

Edited August 12, 2011 by Oberon

[Oberon]

Προφανώς έχουμε διαφορετικά πράγματα στο νου μας, Κένταυρε. Από την αρχή (και επανειλημμένως) τονίζω ότι η παραλογοτεχνία ΔΕΝ είναι ζήτημα είδους. Αυτό νομίζω ότι το έχω ξεκαθαρίσει. Όσοι επιμένουν ότι ο τρόμος, το fantasy κλπ. είναι παραλογοτεχνία sui generis, είτε δεν ξέρουν τι τους γίνεται, είτε αναπαράγουν παλιές διακρίσεις που έχουν σημασία πλέον μόνο για την ιστορία της λογοτεχνίας.

 

Edit: (Προσθήκη) Και είναι πιστεύω, προφανές, ότι συμφωνούμε στο παραπάνω. Όσον αφορά το υποκειμενικό στοιχείο, ας σκεφτούμε ότι και η υποκειμενική μας στάση και άποψη διαμορφώνεται κατά πολύ από πράγματα συμπτωματικά και περιστασιακά μεν, αλλά ΠΟΛΥ χειροπιαστά. Έτσι, όλοι μας έχουμε πάρει μια γεύση του τι θεωρείται καλή λογοτεχνία από τα σχολικά βιβλία, έχουμε διαβάσει κάποια από τα μεγάλα έργα (ή έστω έχουμε πληροφορηθεί γιαυτά εξ ακοής) κλπ. Αλλά με το να ανάγουμε τη διάκριση λογοτεχνίας-παραλογοτεχνίας στο καθαρά σχετικιστικό επίπεδο του υποκειμενισμού, ουσιαστικά παραιτούμαστε από μια συζήτηση που υπάρχει ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ (και απασχολεί πολλούς), επιτρέποντας, ενδεχομένως, τη διαιώνιση αυτής της διάκρισης.

 

Θα συμφωνήσω στο edit σου. Είναι άλλο η ισοπεδωτική αντίληψη "όλα σχετικά είναι" που κάνει αδύνατη την αξιολόγηση, τη μελέτη, τη συζήτηση εν τέλει, πάνω σε ένα έργο (κάτι που ποτέ δεν θα έλεγα, προσωπικά), και άλλο η εξ ίσου ισοπεδωτική αντιμετώπιση της λογοτεχνίας του φανταστικού σαν, από χέρι, "παραλογοτεχνία".

 

 

 

[Guest old#2065]

Οdesseo said:

Αναφέρει παρακάτω ο Oberon, "Για μένα, το ζητούμενο είναι μια λογοτεχνία που να δίνει στον αναγνώστη το κλειδί μιας υπέρβασης, και όταν γίνεται αυτό, βλέπω την τεχνική αρτιότητα σαν ήσσονος σημασίας" και "Η πραγματικότητα και η αλήθεια δεν είναι όρια. Είναι στόχοι σε μια αέναη πορεία όπου μόνο μικροί σταθμοί υπάρχουν και ποτέ δεν προσεγγίζονται πραγματικά". Θα μου επιτρέψεις, Διονύση, να σου επισημάνω ότι οι φράσεις σου αυτές περιγράφουν (και μάλιστα ποιητικά) αιτήματα ή προτάσεις (suggestions) - και όχι μια πραγματικότητα. Και ως τέτοιες, καταθέτουν μια νέα ποιητική πρόταση, όπως περίπου ένα μανιφέστο, μέσω του οποίου επιδιώκεται η επαναδιαπραγμάτευση του ορισμού της λογοτεχνίας. Όμως η επαναδιαπραγμάτευση επιδιώκεται εντός του σώματος της λογοτεχνίας και της κοινωνίας. Έξω από αυτό, δεν έχει κανένα νόημα. Όταν οι υπερρεαλιστές μάχονταν (κυριολεκτικά και μεταφορικά) για την ανανέωση της ποίησης και την αναθεμελίωση της κοινωνίας, χαρακτηρίζονταν από την παραδοσιακή ελίτ αναρχικοί για τις πολιτικές τους ιδέες και παραλογοτέχνες για τα ποιητικά έργα τους. Όμως, τουλάχιστον με τα έργα τους, έφεραν επανάσταση τόσο στην ίδια τη λογοτεχνία, όσο και, κυρίως, στον τρόπο με τον οποίο την αντιλαμβανόμαστε. Κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο ή, στην καλύτερη περίπτωση, αδιάφορο για τον παραλογοτέχνη.

 

Μα ακριβώς αυτό λέω. Πως η ένταξη στο σώμα της λογοτεχνίας και της κοινωνίας μπορεί να είναι, και είναι, συχνά αδύνατη για οτιδήποτε ξεφεύγει από το συμβατικό. Δηλαδή συμβατικούς ορισμούς περί τέχνης, λογοτεχνίας, κ.λπ. Η υπέρβαση στην οποία αναφέρομαι δεν είναι μια ιδεατή κατάσταση, ένα νοητό ζητούμενο, αλλά μια πραγματικότητα που, έστω και κάπως άτεχνα στην αρχή, έχει υπάρξει χαρακτηριστικό της λογοτεχνίας της ε.φ. και της φάνταζυ. Από τη στιγμή που μια, ας την πω έτσι, "πνευματική ελίτ" κατατάσσει τα λογοτεχνικά έργα σε ένα δίπολο λογοτεχνία-παραλογοτεχνία, συχνά όχι με εντελώς "τίμια" διάθεση, δημιουργεί μια πραγματικότητα όπου κάποια είναι "αποδεκτά", ενώ άλλα όχι. Δεν είναι και πολύ διαφορετικό από τις παλιές Βρετανικές λέσχες κυρίων όπου για να γίνει μέλος κανείς έπρεπε να θεωρηθεί "αξιόλογος" σύμφωνα με τα κριτήρια της λέσχης. Γυναίκες, δε, δεν γίνονταν δεκτές. Αυτό που λέω, κυρίως, είναι πως δεν δέχομαι αυτόν τον καθορισμό του τι είναι "εντός του σώματος" και εκτός. Μάλιστα, μια που αναφερόμαστε κυρίως για την Ελλάδα, το γεγονός πως η λογοτεχνία του φανταστικού (που δεν είναι καν ακριβής όρος, κατά τη γνώμη μου) είναι πολύ πιο αποδεκτή σε άλλες χώρες από τους διανοούμενους αυτών των χωρών, και πως δεν υπάρχει αντίστοιχος όρος "παραλογοτεχνία" σε γλώσσες όπως τα Αγγλικά, είναι ισχυρότατη ένδειξη πως ο διαχωρισμός λογοτεχνία-παραλογοτεχνία είναι τοπικός (για την Ελλάδα), σχετικός, και, εν τέλει, τυχαίος. Δεν μιλάω δε για τον όρο μόνο, γιατί δεν είναι παρά μια λέξη, αλλά για ένα φαινόμενο, όπως είπες και συ.

 

Μάλιστα, είναι ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός (και απόδειξη όσων λέω παραπάνω) πως ενώ έχει υπάρξει παράδοση στην Ελλάδα από το 19ο αιώνα μέχρι τις μέρες στη λογοτεχνία του φανταστικού, ποτέ δεν έχει υπάρξει κάποια σοβαρή μελέτη, ποτέ δεν έχουν ακουστεί οι δικοί μας "pulp writers" (ο μόνος όρος που έχει ομοιότητες με τον δικό μας πολύ πιο σφαιρικό "παραλογοτεχνία") και ποτέ δεν έχουν γίνει γνωστά τα έργα τους τα οποία, όσο και άτεχνα κι αν ήταν, υπήρξαν μέρος μιας πραγματικότητας, μιας ζωντανής παράδοσης που όμως δεν γίνεται ποτέ ορατή. Αντίθετα, σε άλλες χώρες όπως στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία, που έχουν σίγουρα πολύ μεγαλύτερη παράδοση στην ε.φ. και φάνταζυ από ό,τι εμείς, τιμούν αυτά τα παλιά "φυλλάδια" ή βιβλιαράκια και τους συγγραφείς τους.

 

Μόνο ο Κυριάκος Κάσσης, από όσο ξέρω, έχει γράψει κάποια βιβλία για την "παραλογοτεχνία" (αν και ο Κυριάκος χρησιμοποιεί τον όρο απλά περιγραφικά, όχι υποτιμητικά) που απλά αναφέρονται σε όλο αυτό τον πλούτο της Ελληνικής μεταεπαναστατικής παράδοσης στη λογοτεχνία του φανταστικού. Ναι, ξεκινώντας από τα "κλέφτικα" και τις φανταστικές ιστορίες με το Νταβέλη και τη Δούκισσα της Πλακεντίας και καταλήγοντας στα ταπεινά φυλλάδια των 50ς και 60ς με τον "Ταν τον Υπεράνθρωπο" κλπ, όπως και σε πολλά, πολλά βιβλία ε.φ. και φάνταζυ, και τρόμου που έχουν εκδοθεί από Έλληνες στη διάρκεια του 20ου αιώνα.

 

Με τη ρετσινία της "παραλογοτεχνίας" ποτέ αυτά δεν μπορούν να γίνουν πιο γνωστά. Ποτέ δεν μπορούν να επανεκδοθούν, να ξαναδιαβαστούν, να μελετηθούν, και να εκτιμηθούν, ώστε να υπάρξει η συναίσθηση της δικής μας παράδοσης στη λογοτεχνία του φανταστικού. (Γι'αυτό ίσως και αναμασάμε συχνά την Αρχαία Ελλάδα γιατί δεν έχουμε επίγνωση του τι έχει υπάρξει ΚΑΙ εδώ στο χώρο του Ελληνικού φανταστικού τα τελευταία 100-150 χρόνια). Κι ας είναι απελπιστικά pulpish. Από ένα σημείο και πέρα, για να χρησιμοποιήσω ένα πολύ αδρό και ακραίο παράδειγμα, θα προτιμήσω εκατό φορές το ζωντανό παραμύθι μιας γιαγιάς ή ενός παπού, άτεχνο και "παραλογοτεχνικό", από το τελευταίο διανοουμενίστικο λογοτεχντικό έργο ενός εκπροσώπου μιας πνευματικής ελίτ.

 

Η Ελληνική υποκρισία δε, της τοπικής ιντελιτζέντσια, φάνηκε - κατ'εμέ πάντα - και σε κάποιο συνέδριο που έγινε για την Ελληνική παράδοση και λαογραφία πριν λίγα χρόνια. Αντί να είναι ανοιχτό σε όλους, όπως σε ΟΛΕΣ τις άλλες χώρες, με συζητήσεις, παρουσίαση βιβλίων, happenings, αναγνώσεις, και κέφι, ήταν ένα απαγορευτικά κλειστό (όταν έπρεπε να πληρώσεις 150 Ευρώ είσοδο) event με λίγες διαλέξεις πάνω στο θέμα του συνεδρίου. Με δυο λόγια, για "λίγους". Όχι για τους πολλούς. Ε, λοιπόν, η διαφορά στην αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης διανοούμενης ελίτ στο θέμα λογοτεχνία-παραλογοτεχνία είναι πως η μεν θεωρείται σαν αν ανήκει σε "λίγους", ενώ η δε στη "μάζα". (Και είναι ακόμα πιο τραγικό όταν βλέπεις κάτι τέτοιο να έρχεται και από το χώρο των διανοουμένων της αριστεράς). Κι ας μην είναι έτσι η πραγματικότητα μια που δεν είναι καθόλου αναγκαία συνθήκη κάτι που οι πολλοί απολαμβάνουν να είναι εξ ορισμού "κατώτερο". Ή, τουλάχιστον, κι ας μην *έπρεπε* να είναι έτσι. Με την έννοια πως αν οι "λίγοι", η "ελίτ" έχει τη δύναμη να καθορίσει το άξιο λόγου από το ανάξιο για τους "πολλούς", τότε δεν μιλάμε πια για λογοτεχνία αλλά για διανοουμενίστικη αλαζονία.

 

Να τελειώσω και γω με ένα απόφθεγμα από το βιβλίο του Alexei Panshin που ανέφερα και σε άλλο post: "The intermediary between the world of Mystery and the world of visibility can only be the Imagination... - Ibn Arabi." Και όπως ανέφερα προηγουμένως, η φαντασία είναι κτήμα και δικαίωμα όλων μας.

 

+1

[Oberon]

Eυχαριστώ, npaps.

 

(Μια διόρθωση που πρέπει να κάνω: Στο παραπάνω ποστ μου έγραψα για τον "Ταν τον Υπεράνθρωπο". Κανονικά η σειρά αυτή λεγόταν "Ταν ο Υπερκόσμιος" του Θάνου Αστρίτη. Ο "Υπεράνθρωπος", που δεν είναι ο Σούπερμαν, ήταν άλλη σειρά, πάλι σε φυλλάδια με κείμενο και κάποια εικονογράφηση, όπως πολλά της εποχής εκείνης. Όχι πως ενδιαφέρει και κανέναν, αλλά είπα να το διορθώσω, έτσι κι αλλιώς).

Edited August 15, 2011 by Oberon

[Guest old#2065]

Κανονικά η σειρά αυτή λεγόταν "Ταν ο Υπερκόσμιος" του Θάνου Αστρίτη. Ο "Υπεράνθρωπος", που δεν είναι ο Σούπερμαν, ήταν άλλη σειρά, πάλι σε φυλλάδια με κείμενο και κάποια εικονογράφηση, όπως πολλά της εποχής εκείνης. Όχι πως ενδιαφέρει και κανέναν, αλλά είπα να το διορθώσω, έτσι κι αλλιώς).

Ο Θάνος Αστρίτης που είναι το ψευδώνυμο του Στέλιου Ανεμοδουρά που μεγάλωσε γενιές με τον Μικρό Ήρωα.

Εικονογράφηση από τον μαιτρ Βύρωνα Απτόσογλου.

[Cyrano]

Κατ' αρχάς να πω ότι συμφωνώ με τον Odesseo και τον Oberon. Δεν είναι καθόλου εύκολο να ορίσει κανείς την παραλογοτεχνία. Δεν είναι παρά μία ακόμη απόπειρα να βρεθεί ένα σύνορο ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη μη λογοτεχνία, τουλάχιστον με όρους ηθικών προθέσεων.

 

Αν επιδίωξη της λογοτεχνίας είναι να μας αποκαλύψει κάτι καινούριο πάνω στην ανθρώπινη φύση (ατομικά και κοινωνικά, σε επίπεδο πραγματικό ή δυνητικό), η παραλογοτεχνία στοχεύει αποκλειστικά στην κατασκευή ενός προϊόντος που θα ικανοποιήσει ένστικτα και θα επιβεβαιώσει ήδη διαμορφωμένες απόψεις και στερεότυπα. Αυτό που κατά τη γνώμη μου χαρακτηρίζει την παραλογοτεχνία, είναι η συνειδητή παράλειψη κάθε πρωτοτυπίας κι αυθεντικότητας μέσα της, αν όχι στην μορφή, οπωσδήποτε στο περιεχόμενο. Αν ένα έργο παραλογοτεχνίας γίνει best seller, αυτό είναι καθαρά τυχαίο. Γιατί η παραλογοτεχνία, ως προϊόν, στοχεύει σε πολύ συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών: όλους εκείνους που δεν επιθυμούν εκπλήξεις, αλλά την αναμενόμενη απόλαυση του ήδη γνωστού, μέσα σε συγκεκριμένα όρια και με συγκεκριμένους κανόνες (όπως π.χ. ένας ποδοσφαιρικός αγώνας).

 

Συχνά συγχέεται η παραλογοτεχνία με την κακή λογοτεχνία (μάλλον λόγω της παρόμοιας τελικής εντύπωσης που μας αφήνουν). Η κύρια διαφορά τους είναι ότι η τελευταία θα ήθελε να είναι καλή λογοτεχνία, απλώς δε μπορεί. Η παραλογοτεχνία όμως (τουλάχιστον στην εποχή μας) σε επίπεδο τεχνικής βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα – δε μπορεί να τη γράψει ο καθένας. Ο συγγραφέας της οφείλει να γνωρίζει τόσο τους βασικούς ψυχολογικούς μηχανισμούς που διεγείρουν τα ένστικτα του 'πρωτόγονου' αναγνώστη (αυτό που οι παλιοί δημοσιογράφοι συνόψιζαν στο “αίμα, σπέρμα, στέμμα”), όσο και τους κοινούς τόπους της εποχής του. Οφείλει να είναι προσεχτικός ώστε η γραφή του να μη προσφέρει τίποτα το επιτηδευμένο, το καλολογικό, καμία νέα ματιά πάνω στ' οτιδήποτε και να μην περιέχει (λογοτεχνικά) συμφραζόμενα, παρά μόνο στερεότυπα από άλλα έργα του είδους. Είναι μια λογοτεχνία χωρίς ψυχή.

 

Ν' αναφερθώ σε κάποια παραδείγματα για να γίνω πιο συγκεκριμένος. Παραλογοτεχνία είναι τα παλαιάς κοπής Άρλεκιν, όχι επειδή σαν ρομαντικές ιστορίες ήταν αφελείς κι αναπαρήγαγαν το παραμύθι της Σταχτοπούτας, αλλά επειδή ήταν γραμμένα με συγκεκριμένες προδιαγραφές προϊόντος (κυριολεκτικά, με απαίτηση του εκδότη): όχι διαφυλετικοί δεσμοί, όχι τριγωνικές σχέσεις, όχι διαζύγια, όχι βία, ανώτερο κοινωνικό status του άντρα σε σχέση με της γυναίκας κλπ κλπ.

 

Για να μείνω στο περίπτερο, παραλογοτεχνία είναι τα SAS του Ζεράρ ντε Βιλλιέ. Βιβλία 180 σελίδων ακριβώς, με χαρακτήρες ολότελα κυνικούς, 3-4 παρολίγον φονικές συμπλοκές, άλλες τόσες πορνό περιγραφές ενδιάμεσα, ολίγον από διεθνή διπλωματία, μια δυο πινελιές ανώδυνου (γαστριμαργικού ή ενδυματολογικού) couleur locale. Ένα βιβλίο κάθε έξι μήνες, μια σειρά που κράτησε δεκαετίες.

 

Παραλογοτεχνία είναι ο Ποπάι (αλλά όχι η Μαφάλντα). Παραλογοτεχνία είναι όλες οι σαπουνόπερες, στις οποίες οι ήρωες ζουν (χωρίς να παίρνουν ανάσα) σε μια ζωή, όσα ζουν αθροιστικά είκοσι περιπετειώδεις άνθρωποι στις δικές τους ζωές.

 

Συμφωνώ κι εγώ ότι η παραλογοτεχνία δεν έχει να κάνει με είδη. Δεν τα έχει ανάγκη μιας και μπορεί να παρασιτεί πάνω σ' οποιοδήποτε είδος, αλλά να παράγει και δικά της. Τα παλιά Άρλεκιν έχουν αντικατασταθεί με την ιστορία της 30+ γυναίκας που ασφυκτιά στη σχέση και τη δουλειά της και βρίσκει το κουράγιο ν' αναζητήσει ξανά τον έρωτα και να εκδιπλώσει τις δημιουργικές της δυνάμεις κλπ κλπ.

 

Ασφαλώς κι έχει αξία η παραλογοτεχνία. Ιστορική και κοινωνιολογική κατά πρώτο λόγο. Επίσης ως λογοτεχνία απόλαυσης μπορεί μερικές φορές να ικανοποιεί και τους ψαγμένους αναγνώστες. Εκεί βρίσκεται η δύναμή της. Αυτοί που την κατηγορούν συχνά είναι εκείνοι που τη διαβάζουν κρυφά (αλλά ντρέπονται να το παραδεχτούν) κι εκείνοι που αρνούνται την ύπαρξή της συχνά είναι εκείνοι που τη διαβάζουν φανερά αλλά δεν ανέχονται την υποτιμητική κριτική των πρώτων. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με εγωισμούς κι όχι με την ουσία της συζήτησης.

 

Μπορεί να μην έχουμε ανάγκη την παραλογοτεχνία ως όρο, αλλά και να την αποκηρύξουμε, θα πρέπει να βρούμε κάποιον άλλο, ίσως εξίσου ατελή, προκειμένου να μπορέσουμε να μιλήσουμε για τη λογοτεχνία. Αλλιώς είναι πολύ εύκολο να χάσουμε όλα μας τα κριτήρια.

 

 

 

 

 

[DinoHajiyorgi]

η παραλογοτεχνία στοχεύει αποκλειστικά στην κατασκευή ενός προϊόντος που θα ικανοποιήσει ένστικτα και θα επιβεβαιώσει ήδη διαμορφωμένες απόψεις και στερεότυπα. Αυτό που κατά τη γνώμη μου χαρακτηρίζει την παραλογοτεχνία, είναι η συνειδητή παράλειψη κάθε πρωτοτυπίας κι αυθεντικότητας μέσα της, αν όχι στην μορφή, οπωσδήποτε στο περιεχόμενο.

Συγνώμη, αλλά σ'αυτό μπερδεύτηκα και σκάλωσα λίγο. (Δεν παρακαολουθώ εκτενώς την όλη συζήτηση, κάπου έπεσαν μεγάλες έννοιες για να τις καταλάβω.)

 

Πως λοιπόν το ανωτέρω quote περιγράφει το Φαρενάιτ 451 του Μπράνμπερι π.χ.; Εκτός κι αν φτάσαμε στην κατανόηση ότι ορισμένη επιστημονική φαντασία είναι λογοτεχνία, και κάποια ε.φ. είναι όντως παραλογοτεχνία. Εκεί πάω πάσο. Αν όμως επειδή το Φαρενάιτ 451 είναι σίγουρα το αντίθετο του ανώτερου ορισμού, τότε είναι "λογοτεχνία" και άρα αποκλείεται να είναι επιστημονική φαντασία, σε αυτό ποιος θα συμφωνούσε ποτέ; Τι κατάλαβα λάθος;

Edited August 16, 2011 by DinoHajiyorgi

[odesseo]

Δεν ξέρω τι κατάλαβες λάθος, καλέ μου Ντίνο, αλλά μάλλον σου ξέφυγε "η μεγάλη έννοια", δηλαδή:

Συμφωνώ κι εγώ ότι η παραλογοτεχνία δεν έχει να κάνει με είδη

και αλλού

...η παραλογοτεχνία για μένα δεν είναι ζήτημα είδους, αλλά ήθους. Και ως τέτοιο, δεν αφορά τη λογοτεχνία.

Τουλάχιστον σε αυτό έχουμε συμφωνήσει όσοι παρακολουθούμε τη συζήτηση εδώ και μερικές μέρες. Αν έχεις διαφορετική άποψη, θα χαρώ να την ακούσω.

 

Έχετε διαβάσει το άρθρο της Wikipedia για το λήμμα Novel; Το βρίσκω εξαιρετικά διαφωτιστικό, ιδιαίτερα την ιστορική αναδρομή για τη διαμόρφωση της αγοράς της λογοτεχνίας (http://en.wikipedia.org/wiki/Novel#Before_literature:_The_early_market_of_printed_books.2C_1470.E2.80.931720), καθώς και την ενότητα "Writing for the market of popular fiction".

Edited August 16, 2011 by odesseo

[asxeth]

Παραλογοτεχνία είναι ο Ποπάι (αλλά όχι η Μαφάλντα).

Είναι τα comics λογοτεχνία;

 

Έχω την εντύπωση ότι ο καθένας ονομάζει παραλογοτεχνία ότι δεν του αρέσει. Οι περισσότεροι εδώ μέσα αρνούνται ότι η επιστημονική φαντασία, το fantasy κλπ είναι παραλογοτεχνία ενώ θεωρούν ότι τα αισθηματικά βιβλία είναι. Αν ρωτήσω την φίλη μου που διαβάζει αισθηματικά βιβλία θα μου πει ότι η επιστημονική φαντασία κλπ είναι παραλογοτεχνία. Αν ρωτήσουμε κάποιον κριτικό μπορεί να μας πει ότι όλα τα παραπάνω είναι παραλογοτεχνία...

Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει καλή και κακή λογοτεχνία. Όλα τα είδη έχουν και από τα δύο και δεν ωφελεί να τα βάζουμε όλα σε ένα τσουβάλι. Επίσης υπάρχει η λογοτεχνία που διαβάζουμε για να προβληματιστούμε κλπ και υπάρχει και η λογοτεχνία που διαβάζουμε για να περάσουμε μια ώρα ευχάριστα. Αντίστοιχες διαβαθμίσεις υπάρχουν και στον κινηματογράφο, στο θέατρο κλπ όμως δεν έχω ακούσει κανέναν να μιλάει για παρακινηματογράφο, παραθέατρο κλπ.

[Drake Ramore]

Παραλογοτεχνία είναι ο Ποπάι (αλλά όχι η Μαφάλντα).

Είναι τα comics λογοτεχνία;

 

Έχω την εντύπωση ότι ο καθένας ονομάζει παραλογοτεχνία ότι δεν του αρέσει.

 

Ακριβώς!

[Oberon]

Παραλογοτεχνία είναι ο Ποπάι (αλλά όχι η Μαφάλντα).

Είναι τα comics λογοτεχνία;

 

Έχω την εντύπωση ότι ο καθένας ονομάζει παραλογοτεχνία ότι δεν του αρέσει. Οι περισσότεροι εδώ μέσα αρνούνται ότι η επιστημονική φαντασία, το fantasy κλπ είναι παραλογοτεχνία ενώ θεωρούν ότι τα αισθηματικά βιβλία είναι. Αν ρωτήσω την φίλη μου που διαβάζει αισθηματικά βιβλία θα μου πει ότι η επιστημονική φαντασία κλπ είναι παραλογοτεχνία. Αν ρωτήσουμε κάποιον κριτικό μπορεί να μας πει ότι όλα τα παραπάνω είναι παραλογοτεχνία...

Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει καλή και κακή λογοτεχνία. Όλα τα είδη έχουν και από τα δύο και δεν ωφελεί να τα βάζουμε όλα σε ένα τσουβάλι. Επίσης υπάρχει η λογοτεχνία που διαβάζουμε για να προβληματιστούμε κλπ και υπάρχει και η λογοτεχνία που διαβάζουμε για να περάσουμε μια ώρα ευχάριστα. Αντίστοιχες διαβαθμίσεις υπάρχουν και στον κινηματογράφο, στο θέατρο κλπ όμως δεν έχω ακούσει κανέναν να μιλάει για παρακινηματογράφο, παραθέατρο κλπ.

 

Ναι, έχει ακουστεί πως και τα κόμικς είναι "παραλογοτεχνία" με την ευρύτερη έννοια του όρου. Όμως δεν είπε κανείς πως ΚΑΘΕ βιβλίο ε.φ. ή φάνταζυ είναι εξ ορισμού "λογοτεχνικά άρτιο", ούτε πως ΚΑΘΕ αισθηματικό βιβλίο είναι σκουπίδι. Έχεις απόλυτο δίκιο για τον "παρακινηματογράφο" πάντως. Οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί "κατώτερο" αν κάποιος του κολλήσει το πρόθεμα-ρετσινιά "παρά".

 

 

Σχετικά με τα αισθηματικά βιβλία πάντως, ή και μερικά αστυνομικά, είναι γεγονός πως υπάρχει απείρως μεγαλύτερη παραγωγή από ότι σε βιβλία ε.φ. και φάνταζυ που έχουν σίγουρα μικρότερο κοινό. Όταν βγαίνουν κάμποσες δεκάδες Αρλεκινοειδή κάθε μήνα (σε σύγκριση με τα 4-5 ε.φ.) είναι εύλογο να θεωρήσει κανείς πως κάμποσα από αυτά θα είναι μέτριας, έως κακής, ποιότητας. Μάλιστα είχα ανοίξει ένα σχετικό τόπικ κάποτε. Δεν θα μου άρεσε όμως ποτέ να χρησιμοποιήσω έναν τόσο sweeping όρο όπως "παραλογοτεχνία" για κανένα είδος, ούτε για τα Αρλεκινοειδή. Κακά βιβλία σίγουρα υπάρχουν σε κάθε λογοτεχνικό είδος. Όμως όροι όπως "παραλογοτεχνία" στιγματίζουν ολόκληρο το είδος, πράγμα που βρίσκω άδικο (Για να μην υπερασπιστώ πάλι το δικαίωμα των "Αρλεκινούδων" να διαβάζουν όσα Άρλεκιν θέλουν χωρίς ενόχληση, που - αν και άπτεται της συζήτησης - είναι άλλο καπέλο). Αν και προσωπικά δεν μου αρέσουν τα αισθηματικά μυθιστορήματα, ακόμα και ο όρος Άρλεκιν είναι ανακριβής. Δεν έχω διαβάσει τελευταία τίποτα σχετικό (και πιο παλιά είχα διαβάσει κυρίως fantasy romance, όχι mainstream romance) αλλά έχω την εντύπωση πως αρκετά από τα πιο μοντέρνα αισθηματικά είναι πολύ πιο καλογραμμένα, sophisticated και, για το είδος τους, ποιοτικά από τα παλιά pulpy Άρλεκιν.

 

 

[Nihilio]

Νομίζω ότι τον όρο "παραλογοτεχνία" τον χρησιμοποιούμε με την έννοια που δίνεται εδώ μόνο όταν έχουμε την άποψη ότι υπάρχει Υψηλή Λογοτεχνία, κάτι το Ιερό και Αγνό που ανοίγει Νέους Δρόμους Έκφρασης.

 

Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι παραλογοτεχνία θα έπρεπε να λέμε μόνο βιβλία που είναι παράπλευρα σε λογοτεχνικά έργα (πχ βλέπε οδηγούς για τον Άρχοντα των Δακτυλιδιών ή το Χάρυ Πόττερ ή στον Οδυσσέα του Τζόυς) και μετά να μιλάμε για καλή και κακή λογοτεχνία. Γιατί και από τα pulp fiction βγήκαν κλασσικοί συγγραφείς του 20ου αιώνα (Lovecraft, Dick, Moorcock) και επειδή η "Υψηλή Λογοτεχνία" πλέον έχει στερέψει και αντλεί υλικό από το genre fiction. Όλα τα υπόλοιπα είναι ταμπέλες για κατηγοριοποίηση και μάρκετινγκ και οδηγούν σε διάφορα παράδοξα (πχ ο Δρόμος του ΜακΚάρθυ να μην είναι ΕΦ ή τις προάλλες που κοίταζα τα βραβεία Bram Stoker έβλεπα ένα αστυνομικό βιβλίο που είχα διαβάσει (Savage Season του Lansdale) πέρσυ να είναι υποψήφιο για βραβείο, απλά και μόνο επειδή ο συγγραφέας έγραφε τρόμο)

Edited August 17, 2011 by Nihilio

[odesseo]

Γιατί και από τα pulp fiction βγήκαν κλασσικοί συγγραφείς του 20ου αιώνα (Lovecraft, Dick, Moorcock)

Βγήκαν αναγνωρίσιμοι και δημοφιλείς συγγραφείς στο είδος τους. Ο όρος "κλασικοί" ανήκει στο ancien régime, το ίδιο που καθιέρωσε και τους όρους "Υψηλή λογοτεχνία" και "παραλογοτεχνία"

 

και επειδή η "Υψηλή Λογοτεχνία" πλέον έχει στερέψει και αντλεί υλικό από το genre fiction.

Λίγο αυθαίρετο δεν είναι αυτό; Ή μήπως περιμένεις κάθε δεκαετία να βγαίνουν δέκα κορυφαία δείγματα υψηλής λογοτεχνίας και τρία τρανταχτά ονόματα; Θέλω να πω, δεν είναι λίγο αυθαίρετο να κρίνουμε τη μία παράδοση με τους όρους της άλλης (και την ίδια στιγμή να κατηγορούμε τη μία παράδοση επειδή καταδικάζει την άλλη ως υποδεέστερη);

 

Όλα τα υπόλοιπα είναι ταμπέλες για κατηγοριοποίηση και μάρκετινγκ

Σε αυτό συμφωνώ. Μόνο να επισημάνω ότι, για κάποιον παράδοξο λόγο, η "Υψηλή λογοτεχνία" ούτε έχει καθιερώσει τις ταμπέλες και τις κατηγοριοποιήσεις, ούτε τις συμμερίζεται. Από την άλλη, δες π.χ., τι γίνεται στο φόρουμ. Η κατηγοριοποίηση των ιστοριών σε τι εξυπηρετεί; Edited August 17, 2011 by odesseo

[Anwrimos23]

Παραλογοτεχνία είναι ο Ποπάι (αλλά όχι η Μαφάλντα).

Είναι τα comics λογοτεχνία;

 

Έχω την εντύπωση ότι ο καθένας ονομάζει παραλογοτεχνία ότι δεν του αρέσει. Οι περισσότεροι εδώ μέσα αρνούνται ότι η επιστημονική φαντασία, το fantasy κλπ είναι παραλογοτεχνία ενώ θεωρούν ότι τα αισθηματικά βιβλία είναι. Αν ρωτήσω την φίλη μου που διαβάζει αισθηματικά βιβλία θα μου πει ότι η επιστημονική φαντασία κλπ είναι παραλογοτεχνία. Αν ρωτήσουμε κάποιον κριτικό μπορεί να μας πει ότι όλα τα παραπάνω είναι παραλογοτεχνία...

Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει καλή και κακή λογοτεχνία. Όλα τα είδη έχουν και από τα δύο και δεν ωφελεί να τα βάζουμε όλα σε ένα τσουβάλι. Επίσης υπάρχει η λογοτεχνία που διαβάζουμε για να προβληματιστούμε κλπ και υπάρχει και η λογοτεχνία που διαβάζουμε για να περάσουμε μια ώρα ευχάριστα. Αντίστοιχες διαβαθμίσεις υπάρχουν και στον κινηματογράφο, στο θέατρο κλπ όμως δεν έχω ακούσει κανέναν να μιλάει για παρακινηματογράφο, παραθέατρο κλπ.

 

 

Σωστή, αλλά υπάρχουν και αρκετές περιπτώσεις που μπορεί ένα έργο (ταινία, βιβλίο, θεατρικό) να είναι κουραστικό και δύσκολο, αλλά παρ' όλα αυτά η θεματολογία και η γραφή να είναι εντελώς τετριμμένες, και επί της ουσίας να λέει τις ίδιες μαλακίες που ακούμε εδώ και αιώνες... και κάποιο άλλο να είναι πιο light, αλλά να είναι πρωτότυπο, ξεχωριστό, συναρπαστικό και να προκαλεί εκρήξεις σε κάθε σελίδα, ενώ παράλληλα ή στο τέλος προβληματίζει κιόλας. Δηλαδή, θέλω να πω να μην κάνουμε πάντα την εξίσωση στο μυαλό μας δύσκολο, δυσνόητο, κουραστικό,βαρετό->άρα σοβαρή λογοτεχνία.Το καλύτερο είναι να περνάς καλά και να μαθαίνεις. Τέλος το καλή και κακή λογοτεχνία είναι κάπως αόριστες έννοιες για τον καθένα. Εγώ πιστεύω ότι αν εξαιρέσουμε περιπτώσεις όπου το αποτέλεσμα είναι αστείο, μετά σηκώνει συζήτηση για το αν ένα βιβλίο είναι παραλογοτεχνία, ακόμα και αν εμείς το βρήκαμε απαίσιο!

Edited August 17, 2011 by Anwrimos23

[Nihilio]

Λίγο αυθαίρετο δεν είναι αυτό;

Όχι, δεν είναι. Δες απλά πόσα "όχι crime ακριβώς αλλά literary" βιβλία βγαίνουν πλέον και το SFF μοιάζει να είναι το επόμενο trend. (Αφήνουμε έξω το γιατί οι Λατινοαμερικάνοι δεν είναι ΕΦ αλλά σοβαρή λογοτεχνία και διάφορα άλλα τέτοια παράδοξα)

 

Όλα τα υπόλοιπα είναι ταμπέλες για κατηγοριοποίηση και μάρκετινγκ

Σε αυτό συμφωνώ. Μόνο να επισημάνω ότι, για κάποιον παράδοξο λόγο, η "Υψηλή λογοτεχνία" ούτε έχει καθιερώσει τις ταμπέλες και τις κατηγοριοποιήσεις, ούτε τις συμμερίζεται. Από την άλλη, δες π.χ., τι γίνεται στο φόρουμ. Η κατηγοριοποίηση των ιστοριών σε τι εξυπηρετεί;

Στο ότι είναι πάρα πολλές και είναι πιο εύκολο να τις βρίσκουν οι αναγνώστες, φυσικά.

[odesseo]

Κακά βιβλία σίγουρα υπάρχουν σε κάθε λογοτεχνικό είδος. Όμως όροι όπως "παραλογοτεχνία" στιγματίζουν ολόκληρο το είδος, πράγμα που βρίσκω άδικο

Διονύση, ακριβώς αυτό είναι το θέμα - νόμιζα ότι δεν χρειαζόταν να επανέλθουμε στο ότι ο όρος δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, παρά μόνο στα πλαίσια της ιστορίας της λογοτεχνίας. Όπως υπάρχουν καλά και κακά βιβλία (με κριτήρια πέραν των υποκειμενικών), έτσι υπάρχει και παραλογοτεχνία (με αντίστοιχα μη υποκειμενικά κριτήρια). Αλλά αυτό που τους τελευταίους αιώνες χαρακτηρίζεται ως παραλογοτεχνία, έχει εξελιχθεί σε τέτοιο σημείο ώστε να μπορεί (και το πιστεύω ότι θα γίνει) να αναδιαμορφώσει ριζικά την ιδέα που έχουμε για τη λογοτεχνία και να φέρει μια νέα εποχή στη λογοτεχνία.

[odesseo]

Λίγο αυθαίρετο δεν είναι αυτό;

Όχι, δεν είναι. Δες απλά πόσα "όχι crime ακριβώς αλλά literary" βιβλία βγαίνουν πλέον και το SFF μοιάζει να είναι το επόμενο trend. (Αφήνουμε έξω το γιατί οι Λατινοαμερικάνοι δεν είναι ΕΦ αλλά σοβαρή λογοτεχνία και διάφορα άλλα τέτοια παράδοξα)

Ο καημένος ο Σαραμάγκου, ο Ρουσντί, ο Πίντερ, ακόμη κι ο Παμούκ, αν θες, τι γίνανε; Η λογική σου μου θυμίζει το "Πόσο θα αντέξουν ο Μάρκος κι ο Τσιτσάνης, δεν έχουν κάνει ούτε ένα videoclip"

 

Από την άλλη, δες π.χ., τι γίνεται στο φόρουμ. Η κατηγοριοποίηση των ιστοριών σε τι εξυπηρετεί;

Στο ότι είναι πάρα πολλές και είναι πιο εύκολο να τις βρίσκουν οι αναγνώστες, φυσικά.

Αυτό δεν είναι στοιχειώδης πρακτική του μάρκετινγκ; Και το ότι την υιοθετεί το φόρουμ, με όλες τις ευκολίες που παρέχει, δεν σημαίνει ότι αποδέχεται και το σκεπτικό πίσω από την πρακτική - namely, την καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτή; Δεν μιλώ για τον αναγνώστη (γιατί όπως ακριβώς συγγραφέας δεν είναι όποιος γράφει, έτσι και αναγνώστης δεν είναι όποιος διαβάζει) - μιλώ για τον καταναλωτή, ως τον άνθρωπο που θέλει αυτό που θέλει τη στιγμή που το θέλει. Και μη φανταστείς ότι δαιμονοποιώ το μάρκετινγκ ή την κατηγοριοποίηση των ειδών. Απλώς επισημαίνω ότι το μάρκετινγκ παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ήθους που ονομάζω παραλογοτεχνικό (και ΔΕΝ έχει να κάνει με συγκεκριμένα είδη).

[Oberon]

Κακά βιβλία σίγουρα υπάρχουν σε κάθε λογοτεχνικό είδος. Όμως όροι όπως "παραλογοτεχνία" στιγματίζουν ολόκληρο το είδος, πράγμα που βρίσκω άδικο

Διονύση, ακριβώς αυτό είναι το θέμα - νόμιζα ότι δεν χρειαζόταν να επανέλθουμε στο ότι ο όρος δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, παρά μόνο στα πλαίσια της ιστορίας της λογοτεχνίας. Όπως υπάρχουν καλά και κακά βιβλία (με κριτήρια πέραν των υποκειμενικών), έτσι υπάρχει και παραλογοτεχνία (με αντίστοιχα μη υποκειμενικά κριτήρια). Αλλά αυτό που τους τελευταίους αιώνες χαρακτηρίζεται ως παραλογοτεχνία, έχει εξελιχθεί σε τέτοιο σημείο ώστε να μπορεί (και το πιστεύω ότι θα γίνει) να αναδιαμορφώσει ριζικά την ιδέα που έχουμε για τη λογοτεχνία και να φέρει μια νέα εποχή στη λογοτεχνία.

 

Ναι, θα συμφωνήσω. Το πρόβλημά μου με τον όρο παραλογοτεχνία βρίσκεται και στο γεγονός πως κάθε λογοτεχνικό είδος έχει και τα δικά του μέτρα και σταθμά (δεν αναφέρομαι εδώ στην τεχνική αρτιότητα ή σε, ό,τι λέμε, "ποιότητα"). Αυτά τα μέτρα, αυτή η ιδιότυπη γλώσσα κάθε λογοτεχνικού είδους δεν αισθάνομαι πως γίνεται σεβαστή όταν το είδος θεωρείται γενικά "παραλογοτεχνία" εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Και οι εξαιρέσεις αυτές αφορούν σε έργα που για οποιοδήποτε λόγο κρίνονται ως τέτοια σύμφωνα με κριτήρια μιας λογοτεχνικής "ελίτ", η οποία ελίτ, εδώ, δεν αφορά μόνο άλλους λογοτέχνες και διανοούμενους αλλά ΚΑΙ ένα κοινό που έχει μάθει να διαχωρίζει τη λογοτεχνία σε "καλή/υψηλή" και σε "παραλογοτεχνία".

 

 

Κάτι για τις "ταμπέλες" και "ορισμούς" (μιλώντας απρόσωπα, όχι στον odesseo προσωπικά) Αν και ακούγεται πολύ συχνά τελευταία (κυρίως από άτομα που δεν ενδιαφέρονται να μάθουν τι υπάρχει πίσω από κάθε ορισμό) η εξίσωση "ορισμός" = "ταμπέλα" είναι πολύ εύκολη και, για μένα, εντελώς λάθος. Οι ορισμοί δεν έχουν θέση "θείας εντολής" ή "καλουπιού" για κανέναν που ξέρει την ουσία τους. Πέρα από το θέμα γούστου, όπου μπορεί κάποιος να πει πως του αρέσει π.χ. η space opera και όχι το cyberpunk, βρίσκω αυτή την εμμονή με την καταδίκη των ορισμών λίγο ρηχή, για να το πω ευγενικά, και μάλλον κρύβει την απροθυμία κάποιων να μάθουν και να εμβαθύνουν στα χαρακτηριστικά διαφόρων λογοτεχνικών ειδών και υποειδών. Δεν έχει, εν τέλει, καμμία διαφορά από το να υπαινίσσεται κάποιος πως ορισμοί όπως "ιμπρεσιονισμός", "bauhaus" ή η ομάδα των Preraphaelites και τα έργα τους, είναι σκέτες "ταμπέλες" που δεν λένε τίποτα. Όμως θα ήταν γελοίο κάτι τέτοιο, δεν θα ήταν; Πίσω από τους συγκεκριμένους όρους, βρίσκονται ολόκληρες καλλιτεχνικές τάσεις, επιθυμίες, εκφράσεις, απόψεις, τεχνικές, και άλλα τινα.

 

Δεν βλέπω γιατί η ίδια εκτίμηση που χαίρουν όλοι οι παραπάνω από τους φίλους της τέχνης (ανάλογα και με τα γούστα του καθενός, φυσικά) να μην δίδεται και στη λογοτεχνία του φανταστικού γενικά, και στα διάφορα "υποείδη" της ειδικά. Μήπως η αιτία είναι (και σκεφτείτε πώς αντιδράσατε μέσα σας ο καθένας και η καθεμιά όταν διαβάσατε τη σύγκριση που έκανα μεταξύ τέχνης και ε.φ./fantasy!) πως τα είδη αυτά στα οποία είναι αφιερωμένος ο χώρος μας εδώ, τελικά δεν χαίρουν καμμίας εκτίμησης γιατί θεωρούνται "παραλογοτεχνία";

Edited August 17, 2011 by Oberon

[Nihilio]

Λίγο αυθαίρετο δεν είναι αυτό;

Όχι, δεν είναι. Δες απλά πόσα "όχι crime ακριβώς αλλά literary" βιβλία βγαίνουν πλέον και το SFF μοιάζει να είναι το επόμενο trend. (Αφήνουμε έξω το γιατί οι Λατινοαμερικάνοι δεν είναι ΕΦ αλλά σοβαρή λογοτεχνία και διάφορα άλλα τέτοια παράδοξα)

Ο καημένος ο Σαραμάγκου, ο Ρουσντί, ο Πίντερ, ακόμη κι ο Παμούκ, αν θες, τι γίνανε; Η λογική σου μου θυμίζει το "Πόσο θα αντέξουν ο Μάρκος κι ο Τσιτσάνης, δεν έχουν κάνει ούτε ένα videoclip"

Ο Ρουσντί έγινε γνωστός βέβαια με ένα βιβλίο για Αγγέλους... ;)

 

 

Από την άλλη, δες π.χ., τι γίνεται στο φόρουμ. Η κατηγοριοποίηση των ιστοριών σε τι εξυπηρετεί;

Στο ότι είναι πάρα πολλές και είναι πιο εύκολο να τις βρίσκουν οι αναγνώστες, φυσικά.

Αυτό δεν είναι στοιχειώδης πρακτική του μάρκετινγκ; Και το ότι την υιοθετεί το φόρουμ, με όλες τις ευκολίες που παρέχει, δεν σημαίνει ότι αποδέχεται και το σκεπτικό πίσω από την πρακτική - namely, την καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτή; Δεν μιλώ για τον αναγνώστη (γιατί όπως ακριβώς συγγραφέας δεν είναι όποιος γράφει, έτσι και αναγνώστης δεν είναι όποιος διαβάζει) - μιλώ για τον καταναλωτή, ως τον άνθρωπο που θέλει αυτό που θέλει τη στιγμή που το θέλει. Και μη φανταστείς ότι δαιμονοποιώ το μάρκετινγκ ή την κατηγοριοποίηση των ειδών. Απλώς επισημαίνω ότι το μάρκετινγκ παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ήθους που ονομάζω παραλογοτεχνικό (και ΔΕΝ έχει να κάνει με συγκεκριμένα είδη).

Εμ, κοίτα, το Μάρκετινγκ ΔΕΝ είναι επιστήμη αλλά, (ας το πούμε) τεχνολογία, δηλαδή παίρνει μεθόδους επιστημών (ψυχολογία, οικονομικά κλπ) και τις εφαρμόζει για να πετύχει κάποιον σκοπό (προώθηση προϊόντων). Η κατηγοριοποίηση είναι ξεχωριστός επιστημονικός κλάδος και χρησιμοποιείται από ΚΑΘΕ επιστήμη. Σε ένα φόρουμ λοιπόν που ασχολείται με συγκεκριμένο τμήμα της φιλολογίας είναι λογικό να υπάρχει μία ταξινόμηση για να βοηθάει τον χρήστη (που δεν είναι καταναλωτής) να συμμετάσχει σε αυτό. Η μέθοδος αυτή παρεπιμπτόντως ονομάζεται (νομίζω) site mapping και είναι κομμάτι της επιστήμης της Πληροφορικής - το μάρκετινγκ δεν έχει να κάνει σε τίποτα με το γιατί οι βιβλιοθήκες είναι χωρισμένες.

[odesseo]

Ο Ρουσντί έγινε γνωστός βέβαια με ένα βιβλίο για Αγγέλους... ;)

Και ο Θωμάς Ακινάτης έγραφε για αγγέλους - για να μη θυμηθώ τον Ιωάννη της Αποκάλυψης, με τους αγγέλους και τους ιππότες. Πέρα από το αστείο, το point σου, δηλαδή, είναι ότι και αυτοί είναι sff;

 

το Μάρκετινγκ παίρνει μεθόδους επιστημών (ψυχολογία, οικονομικά κλπ) και τις εφαρμόζει για να πετύχει κάποιον σκοπό (προώθηση προϊόντων).

Μια χαρά συμφωνούμε.

Η κατηγοριοποίηση είναι ξεχωριστός επιστημονικός κλάδος και χρησιμοποιείται από ΚΑΘΕ επιστήμη. Σε ένα φόρουμ λοιπόν που ασχολείται με συγκεκριμένο τμήμα της φιλολογίας είναι λογικό να υπάρχει μία ταξινόμηση για να βοηθάει τον χρήστη (που δεν είναι καταναλωτής) να συμμετάσχει σε αυτό.

Έλα τώρα Η επιστήμη κατατάσσει και κατηγοριοποιεί τα είδη της σύμφωνα με το εξηγητικό της μοντέλο και τις λογικές κατηγορίες. Όχι και να φτάσουμε να λέμε "επιστημονική κατηγοριοποίηση" π.χ. το χωρισμό των προϊόντων στο supermarket. Το δε ότι η κατηγοριοποίηση των ειδών στο φόρουμ διευκολύνει τη συμμετοχή των χρηστών, δεν το καταλαβαίνω. Το ότι τους γλιτώνει από τον κόπο και το χρόνο να ψάξουν και να βρουν αυτό που θέλουν, γιατί διαφέρουν οι προτιμήσεις το καταλαβαίνω. Αλλά αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή δεν θέλουν όλοι τα ίδια πράγματα, δηλαδή είναι ήδη με κάποιον τρόπο κατηγοριοποιημένοι και οι ίδιοι οι χρήστες.

Μάρκετινγκ δεν είναι μόνο οι διαφημίσεις.

Edited August 17, 2011 by odesseo