Περί (πολυ)τονικής ορθογραφίας

[Adinol Doy]

Ο χρήστης RaspK με πρόλαβε. Είχα διαβάσει πριν από κανά-δυο χρόνια (δυστυχώς δε θυμάμαι πού) ένα κείμενο γραμμένο με αντιμετάθεση γραμμάτων στις συλλαβές και το είχα κατανοήσει (αν ήταν πλήρως αναγραμματισμένο, φυσικά, δε θα έβγαζα νόημα). Αυτό που αποδεικνύεται είναι (αν δε διαπράττω σφάλμα) ότι ο εγκέφαλος έχει απομνημονεύσει εικόνες των λέξεων (να τη πάλι η απεικόνιση - βρε κακός μπελάς που μας βρήκε!) και, λόγω της εξοικείωσης, μπορεί να λάβει το μήνυμα του πομπού (εν προκειμένω, του γράφοντος).

Αυτά, προφανώς, ισχύουν για κάποιον που είναι καλός γνώστης της γλώσσας. Γιατί, αν πρόκειται για αρχάριο, άσ' τα να πάνε!

 

Το πείραμα αυτό, λοιπόν, επαληθεύει, συνεπώς, προηγούμενο ποστ μου, ότι, ακόμη κι αν γράφουμε άτονα, ο αναγνώστης θα λάβει τελικώς το μήνυμα, λόγω ακριβώς της εξοικείωσης του αναγνώστη με τη γραφομένη γλώσσα. Τώρα, αν υπάρξουν μικροπαρανοήσεις, ε, σιγά το πρόβλημα!

 

Η τωρινή συζήτηση συνέπεσε χρονικά με την ανάγνωση του βιβλίου ενός φίλου μιας φίλης, ο οποίος έγραψε εξαιρετικά λογοτεχνικά πειραματικά κείμενα σε ατονικό. Και συνάμα θυμήθηκα την τελευταία ποιητική συλλογή ("Πέτρα της αγαπης", εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ) του φιλολόγου Σωκράτη Σκάρτση που δεν έχει τόνους - από άποψη, ασφαλώς. Αν και με ξένισαν "εικαστικά" τα εν λόγω κείμενα, τελικώς τα κατανόησα. Ο φίλος της φίλης μου, βέβαια, δε σεβάστηκε απόλυτα το ατονικό: σε ορισμένα ονόματα αναγκάστηκε να βάλει τόνο, ώστε να εξασφαλίσει ότι ο αναγνώστης του τα διάβασε σωστά.

 

Αλλά δεν είναι μόνο τα ονόματα που, συχνά, χρειάζονται τόνο. Υπάρχουν σκόπιμοι παρατονισμοί (είναι σωστός ο όρος ή όχι;) σε διάφορα κείμενα που προσδίδουν ιδιαίτερη χροιά και ύφος. Για παράδειγμα, στο διήγημα της Ευθυμίας Δεσποτάκη "Μπροστά, ψηλά" που δημοσιεύτηκε στο φόρουμ για το διαγωνισμό Απριλίου, η συγγραφέας σκόπιμα έγραψε σε κάποιο σημείο "οι ανθρώποι" κι όχι "οι άνθρωποι", για να περιγράψει τη λαλιά ενός λαϊκού ανθρώπου. Ή, στο βιβλίο "Η ταβέρνα του Ζολά" του Πάνου Κουτρουμπούση (εκδ. ΙΣΤΟΣ), που συστήνω ανεπιφύλακτα, ο συγγραφέας γράφει για μια σουρεαλιστική ταβέρνα στην οποία ο Δημ. Ζολά προσέφερε στους πελάτες του "κοκορετσί γαρδουμπά, που να γλείφεις τα δάχτυλά σου", προκειμένου ν' αποδώσει μια κωμική νότα στην ιστορία του.

 

Όλ' αυτά, βέβαια, θαρρώ πως αποδεικνύουν περίτρανα πως ο τόνος χρειάζεται στη γραφή της ελληνικής γλώσσας. Αλλ' αυτό φαίνεται πως δεν το συμμερίζονται όλοι οι γλωσσολόγοι.

[RaspK]

Οι προλαλλήσαντες νομίζω είπατε ό,τι θα μπορούσε να χρειαστεί να προσθέσω. :hat:

[odesseo]

Όλ' αυτά, βέβαια, θαρρώ πως αποδεικνύουν περίτρανα πως ο τόνος χρειάζεται στη γραφή της ελληνικής γλώσσας. Αλλ' αυτό φαίνεται πως δεν το συμμερίζονται όλοι οι γλωσσολόγοι.

Ασφαλώς χρειάζεται ο τόνος στη γραφή της ελληνικής γλώσσας, τόσο για εκείνους τους αναγνώστες που δεν μπορούν να κατανοήσουν ένα κείμενο χωρίς τη χρήση των τονικών σημαδιών, όσο και για τα ποιητικά κείμενα με λέξεις στις οποίες ο τονισμός είναι φορέας σημασίας (π.χ. στην ποιητική συλλογή που αναφέρεις).

Στο σημείο αυτό, θέλω να μοιραστώ μαζί σου την εμπειρία μου από τη μελέτη των αραβικών (όπου εκεί τα πράγματα είναι λίγο χειρότερα, μιας και στη γλώσσα αυτή ακόμη και τα φωνηέντα σημειώνονται με τονικά σημάδια): ο καθηγητής μου επέμενε να χρησιμοποιώ τα τονικά σημάδια, να τα προφέρω για να εξοικειώνομαι με τους ήχους που δηλώνουν, ώστε αργότερα να μπορώ να αντιλαμβάνομαι τις λέξεις και τη σημασία τους χωρίς τη χρήση των τονικών σημαδιών.

Τελικά, φίλε Adinol, η χρήση του τονικού συστήματος είναι θέμα προσωπικής επιλογής, όπως δήλωσες από την αρχή. Και συμφωνώ για ακόμη μια φορά μαζί σου στο ότι δεν έχει νόημα να ερίζει κανείς για το ζήτημα. Κατά κάποιον τρόπο, όλοι έχουν δίκιο (ή άδικο, ανάλογα με το ποια συναισθηματική στάση κρατά κανείς).

[kitsos]

Ψάχνοντας τα συρτάρια μου, ανάμεσα σε πολλά άλλα, βρήκα τις συγκεκριμένες σελίδες. Ίσως σε κάποιον φανούν χρήσιμες.

 

 

Ζητώ συγνώμη εάν αυτό το post γίνεται σε λάθος topic.

Edited June 5, 2008 by kitsos

[rodonaura]

Μια μικρή παρένθεση στην πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα σας, με την ελπίδα ότι δεν θα σας τη χαλάσω. Παραθέτω ακολούθως ένα link για τον δικτυακό τόπο του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, όπου μπορεί κανείς μεταξύ άλλων να βρει έναν Οδηγό, ο οποίος "συνεισφέρει στην αντιμετώπιση της ασυμβατότητας που παρουσιάζουν πολλά ηλεκτρονικά περιβάλλοντα παραγωγής γραπτού λόγου με το ελληνικό πολυτονικό γραφηματικό σύστημα. Περιέχει έναν ενημερωμένο κατάλογο διαδικτυακών τόπων, οι οποίοι προσφέρουν: (α) πολύπλευρη ενημέρωση (από ιστορική και εγκυκλοπαιδική άποψη) για το ελληνικό πολυτονικό γραφηματικό σύστημα• (β) τη δυνατότητα λήψης και εγκατάστασης ελληνικών πολυτονικών γραμματοσειρών• και (γ) εξειδικευμένες οδηγίες για την αντιμετώπιση τεχνικών προβλημάτων που δυσχεραίνουν τη χρήση του ελληνικού πολυτονικού γραφηματικού συστήματος στα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα.

 

Παρέχει, επίσης, πληροφορίες και οδηγίες για την εγκατάσταση και χρήση λογισμικού που εξασφαλίζει τη δυνατότητα ανάγνωσης και χρήσης ελληνικών πολυτονικών γραμματοσειρών στα πιο διαδεδομένα λειτουργικά συστήματα και τύπους υπολογιστών (Windows, Macintosh, Linux) και στις ευρύτερα χρησιμοποιούμενες εφαρμογές τους (επεξεργαστές κειμένου, προγράμματα περιήγησης στο διαδίκτυο, εφαρμογές ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)."

 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.