Jump to content

Ο Καπετάν Μιχάλης


kitsos
 Share

Recommended Posts

Μετά από αρκετά χρόνια ξαναδιάβασα Καζαντζάκη. Αυτή τη φορά έπιασα τον Καπετάν Μιχάλη. Από τις πρώτες κιόλας γραμμές με άρπαξε και με ταξίδεψε στην προ-απελευθερωμένη Κρήτη. Με μετέφερε σε έναν κόσμο γεμάτο μόχθο, πάθος, πόλεμο, αγάπη, θάνατο, έρωτα, μίσος, Χριστό, Αλλάχ, ήρωες, σεβασμό, αυταπάρνηση, κιοτήδες, θυσία και φόβο. Όλοι οι χαρακτήρες έχουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα, είναι ζωντανοί. Σελίδα με σελίδα ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους, οι καθημερινές έγνοιες, οι πόθοι και οι καημοί τους. Νομίζεις πως μόλις ανοίξεις την πόρτα σου θα βρεθείς εκεί στο Μεγάλο Κάστρο καταμεσής στο λιθόστρωτο καλντερίμι με τον Νουρήμπεη να περνά καμαρωτός καβάλα στο λιόμαυρο, γυαλιστερό, σπαθάτο άτι του και να σε κοιτά με περιφρόνηση και μίσος, βαθιά μέχρι τα φύλλα της ψυχής σου.

 

Διαβάζοντας Καζαντζάκη κολλάει το βιβλίο στα χέρια σου και οι εικόνες στο μυαλό σου. Η γλώσσα πανέμορφη, σχεδόν ποιητική, στολίζει με τον καλύτερο τρόπο ίσως ένα από τα πιο όμορφα βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας. Θεωρώ πως ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες παγκοσμίως. Έχοντας μείνει αρκετά χρόνια μακριά του μπορώ με σιγουριά να πω πως μου έλειψε πολύ.

 

 

 

«Όταν άρχισα τώρα στα γεράματα να γράφω τον "Καπετάν Μιχάλη", ο κρυφός μου σκοπός ήταν τούτος: να σώσω, ντύνοντας το με λέξεις, το όραμα του κόσμου όπως τον δημιούργησαν τα παιδικά μου μάτια. Κι όταν λεω τ' όραμα του κόσμου, θέλω να πω το όραμα της Κρήτης. Δεν ξέρω τι γίνουνταν, την εποχή εκείνη στα άλλα παιδιά της λευτερωμένης Ελλάδας, μα τα παιδιά της Κρήτης ανάπνεαν έναν αέρα τραγικό στα ηρωικά και μαρτυρικά χρόνια του Καπετάν Μιχάλη, όταν οι Τούρκοι πατούσαν ακόμα τα χώματα μας και συνάμα άρχιζαν ν' ακούγονται να ζυγώνουν τα αιματωμένα φτερά της Ελευτερίας. Στην κρίσιμη αυτή μεταβατική στιγμή, τη γεμάτη πυρετό κι ελπίδες, τα παιδιά της Κρήτης γίνουνταν γρήγορα άντρες. Οι ανύπνωτες έγνοιες των μεγάλων γύρα τους για την πατρίδα, για τη λευτεριά, για το Θεό που προστατεύει τους χριστιανούς, για το Θεό που σηκώνει το σπαθί του να διώξει τους Τούρκους, κατασκέπαζαν τις συνηθισμένες χαρές και στεναχώριες του παιδιού.

 

Από πολύ νωρίς, ζώντας την έτοιμη κάθε στιγμή να ξεσπάσει σύγκρουση, είχαμε ψυχανεμιστεί πως στον κόσμο τούτον δυο μεγάλες δυνάμες παλεύουν: ο Χριστιανός κι ο Τούρκος, το Καλό και το Κακό, η Ελευτερία κι η Τυραννία και πως η ζωή δεν είναι παιχνίδι, είναι αγώνας. Κι ακόμα τούτο: πως θα έρθει μέρα που θα Πρέπει να μπούμε κι εμείς στον αγώνα. Το 'χαμε πάρει απόφαση από πολύ μικροί πως ήταν γραφτό μας, αφού γεννηθήκαμε Κρητικοί, το Πρέπει αυτό να κυβερνάει τη ζωή μας.»

 

(από τον πρόλογο του συγγραφέα)

 

 

Εκδοτικά

 

  • Ν. Καζαντζάκης, Ο καπετάν Μιχάλης, Αθήνα: εκδ. Μαυρίδη 1953
  • Ν. Καζαντζάκης, Ο καπετάν Μιχάλης, Αθήνα: Δίφρος 1955, 1957. Στην έκδοση του 1955 προστίθεται ο υπότιτλος «Ελευτερία ή θάνατος» και ο πρόλογος.
  • Ν. Καζαντζάκης, Ο καπετάν Μιχάλης, Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» 1959
  • Ν. Καζαντζάκης, Ο καπετάν Μιχάλης, Αθήνα: εκδ. Ελ. Καζαντζάκη 1964 (όπου και νεότερες εκδόσεις)

  • Like 1
Link to comment
Share on other sites

  • 1 year later...

πρόσφατα διάβασα και τους Αδερφοφάδες και πραγματικά για ακόμη μια φορά με συγκλόνισε αυτός ο συγγραφέας..

Link to comment
Share on other sites

Συγκλονιστικό βιβλίο. Από τους πιο ζωντανούς χαρακτήρες που έχω δει, αστείο, πωρωμένο, πνευματικό, λαικό, ξεσηκωτικό, με την κλασική γλώσσα του μεγάλου συγγραφέα, ο οποίος ουσιαστικά είναι ένας ποιητής της υπαίθρου, όπως τον έχουν αποκαλέσει.

 

Τους Αδερφοφάδες τους διάβασα κι εγώ πρόσφατα σχετικά, πολύ δυνατό. Από τα πιο άσημά του, αλλά σίγουρα αντιπροσωπευτικό και με όλα τα καλούδια που περιμένει κάποιος από τον Καζαντζάκη.

Link to comment
Share on other sites

Εμείς κάναμε ένα καιφάλαιο από το βιβλίο στο μάθημα των κειμένων και η περιγραφή του Καπετάν Μιχάλη ήταν φοβερή. Απο καζαντζάκη έχω διαβάσει την αναφορά στον Γκρέκο και μου άρεσε πάρα πολύ ο τρόπος που γράφει. Τόσο γλυκός και η κάθε λέξη τεριάζει εκεί ακριβώς που την βάζει

Link to comment
Share on other sites

Πολυ ωραιο το βιβλιο.. αλλα ο Καπεταν Μιχαλης ειναι απο τους ηρωες που αντιπαθησα περισσοτερο,τοσο που σε καποιο σημειο αρχισα να αδιαφορω πλεον για την τυχη του.

Link to comment
Share on other sites

Ένα από τα μεγαλύτερα προσόντα του Καζαντζάκη είναι ότι γεννάει στον αναγνώστη πολύ δυνατά συναισθήματα. Πολλές φορές με έχει φέρει και μένα στα όριά μου με τις αντιδράσεις κάποιων χαρακτήρων του. Ακόμα πιο πολλές φορές με έχει κάνει να αλλάξω θέση – να κλείσω το βιβλίο για λίγα λεπτά - να φτιάξω έναν καφέ – να ψάξω στο μυαλό μου τους λόγους για τους οποίους δεν θα ήθελα να πάθει κακό ο Α ή ο Β ήρωας (και να δυσκολεύομαι:D ).

 

Τελικά όμως μήπως είναι ακριβώς αυτό που τον κάνει και ξεχωρίζει; Ό,τι δικό του έχω διαβάσει με έχει σημαδέψει. Ελπίζω κάποτε να μπορέσω να γράψω βγάζοντας στο κείμενο έστω και το 1% από το πάθος με το οποίο εκείνος έγραφε και βάζει φωτιές ακόμη και σήμερα στον αναγνώστη.

Link to comment
Share on other sites

Ο Καζαντζάκης...Αχ, ο Καζαντζάκης.. Κάπου είχα διαβάσει, σε άρθρο ενός ξένου θεωρητικού, ότι αν λεγόταν Καζαντζάκωφ ή Καζαντζέφσκι, θα τον είχαμε σήμερα δίπλα στον Τολστόι και τους λοιπούς. Για να μην αναφέρουμε και την απίστευτη, τραγελαφική ιστορία με το Νόμπελ: οι Σουηδοί τον κυνηγούσαν στην κυριολεξία για να τον βραβεύσουν, αλλά οι Ελληνάρες μας του έκαναν ανελέητο πόλεμο, μαζί βεβαίως με την σύμπραξη της αξιαγάπητης Εκκλησίας. Αντ΄ αυτού, επέμειναν να προτείνουν και να προωθούν κάποιον...Τάκη Βουγιουκλάκη! Μάλιστα, οι Νορβηγοί πρότειναν στον Κ. νορβηγική υπηκοότητα για να τον προτείνουν οι ίδιοι, αλλά εκείνος προφανώς και αρνήθηκε. Τέλος, είναι γνωστή η δήλωση του Καμί σε επιστολή προς την Γαλάτεια -αν θυμάμαι καλά- ότι ο Κ. άξιζε το βραβείο 100 φορές περισσότερο από εκείνον. Και, από όσα εχω διαβασει μέχρι σήμερα από τους δύο, μάλλον είχε δίκιο...

Link to comment
Share on other sites

Με πείσατε να αγοράσω τον Καπετάν Μιχάλη και μάλλον τους Αδερφοφάδες. Το μόνο που έχω διαβάσει από Καζαντζάκη, είναι κάτι σκόρπια κείμενα από διάφορα βιβλία, και μου άρεσαν όλα.

Link to comment
Share on other sites

*Τρίβοντας τα χέρια*

Να σε πείσω και γι' άλλα;

 

"Ο Φτωχούλης του Θεού", το αγαπημένο μου. Μιλάει για τον Φραγκίσκο της Ασίζης, τον άγιο των ζώων. Δεν είμαι θρήσκα, αλλά αυτό το βιβλίο είναι πολύ συγκινητικό. Έχει έναν μοναδικό τρόπο αυτός ο άνθρωπος να σε παρασύρει με το πάθος του, να σε κάνει να το μοιράζεσαι.

"Ο Τελευταίος Πειρασμός", φυσικά, χωρίς άλλα λόγια. Στη λίστα με τα βιβλία που Πρέπει να διαβάσει κάποιος. Είναι η ιστορία του πόσο ανθρώπινα αγάπησε ο Καζαντζάκης το Χριστό, και όλοι οι "πολύ" Χριστιανοί τραβούσανε τα γένια τους.

 

Δεν θέλω να ανοίξω εδώ ολόκληρο θέμα, αλλά γι' αυτό το συγγραφέα μπορώ να μιλάω για ώρες. Δεν είναι τέλειος, αλλά είναι σίγουρα σημαντικός.

Και κάτι τελευταίο, τρανή απόδειξη του πόση δύναμη έχουν οι λέξεις, οι απλές λέξεις, αυτές που δεν μπορεί να λένε κάτι άλλο από αυτό που λένε:

"Την ομορφιά δεν την κοιτάζεις, αυτή σε κοιτάει, και δε συγχωρνάει". Από το Αναφορά στον Γκρέκο.

 

Συγχωρήστε με για το ελαφρό off-topic, ε;

Link to comment
Share on other sites

  • 2 weeks later...

"Ο Φτωχούλης του Θεού", το αγαπημένο μου. Μιλάει για τον Φραγκίσκο της Ασίζης, τον άγιο των ζώων. Δεν είμαι θρήσκα, αλλά αυτό το βιβλίο είναι πολύ συγκινητικό. Έχει έναν μοναδικό τρόπο αυτός ο άνθρωπος να σε παρασύρει με το πάθος του, να σε κάνει να το μοιράζεσαι.

 

 

To βιβλίο αυτό, ακόμα κι αν έχω ασπαστεί τον αθεισμό από σχετικά μικρή ηλικία, με έκανε να δακρύσω από συγκίνηση και μπορώ να πω με άνεση ότι είναι το αγαπημένο μου από ότι έχω διαβασει από Καζαντζάκη.

Γενικά αυτός ο άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο, να διεισδύει στην καρδιά του αναγνώστη και να τη ζεσταίνει όπως ακριβώς μια φωτίτσα. Υποθέτω ότι πρόκειται για την " φωτίτσα του ταλέντου" , πολύ απλά.

Οι λεπτές ισορροπίες και αποχρώσεις, η απλότητα της έκφρασης και ταυτόχρονα το φιλοσοφικό υπόβαθρο του έργου του , το κάνουν ευχάριστο στην ανάγνωση.

Ο ίδιος ο Αλμπέρ Καμύ, που κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, την ίδια χρονιά που συμμετείχε σαν υποψήφιος και ο Καζαντζακης, τον σεβεται και από ότι πληροφορήθηκα τελευταια σε μια συζήτηση κράτησε αλληλογραφία με την κόρη του, Ελένη Καζαντζάκη.

Συγκεκριμένα,χαρακτηριστική είναι η φράση του Αλμπέρ Καμύ, ο οποίος πήρε το Νομπέλ το 1957, σε γράμμα του προς την Ελένη Ν. Καζαντζάκη: «…Και ακόμα δεν ξεχνώ πως τη μέρα που λυπόμουν να δεχθώ μια διάκριση, που ο Καζαντζάκης άξιζε εκατό φορές περισσότερο, επήρα από εκείνον το πιο γενναιόδωρο από όλα τηλεγράφημα…».

Το τραγικό είναι ότι είναι η ίδια η Ελλάς υπονόμευσε αυτόν τον σπουδαίο λογοτέχνη και δεν τον τίμησε όπως θα έπρεπε. Αλλά έτσι είναι η Ελλαδα , πάντα πρόθυμη να σκοτώσει τα παιδιά της.

Τέλος αν θα μπορουσα κάτι να σχολιάσω σχετικά με τον Καζαντζάκη αρνητικά,είναι οτι -όπως έχει αναφέρει ο Λιαντίνης- ασχολήθηκε περισσότερο από ότι θα έπρεπε με τον Οδυσσέα κι όχι με τον δικό του, ολοδικό του ήρωα , τον Αλέξη Ζορμπα.

 

Πηγές : Γιατί δεν πήρε ο Νίκος Καζαντζάκης το βραβείο Νόμπελ

Ο Λιαντίνης για τον Καζαντζάκη

Edited by Cat Sidhe
Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
 Share

×
×
  • Create New...

Important Information

You agree to the Terms of Use, Privacy Policy and Guidelines. We have placed cookies on your device to help make this website better. You can adjust your cookie settings, otherwise we'll assume you're okay to continue..