ΟΔΗΓΙΕΣ-ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ προς επίδοξους συγγραφείς

[Cyrano]

Η πιο ωφέλιμη συμβουλή που διάβασα ποτέ ήταν σε μια συνέντευξη ενός συγγραφέα στο περιοδικό Δέντρο (έχουν περάσει πολλά χρόνια, δε θυμάμαι ονόματα κι ημερομηνίες). Όταν ρωτήθηκε τι πρέπει να κάνει κανείς για να γίνει συγγραφέας, αυτός απάντησε (περίπου): “Η λογοτεχνία βρίσκεται ανάμεσα στα δύο άκρα του λόγου: τη φιλοσοφία και την ποίηση. Διαβάστε φιλοσοφία και ποίηση.”

 

 

[Solonor]

Κι ο στοχασμός είναι ανεκτίμητος. Στοχάζεστε αβέρτα.

[Innerspaceman]

Αν και δεν θεωρώ ακόμη τον εαυτό μου συγγραφέα (ίσως έχω κάποια φιλοδοξία ή το προσπαθώ ή το σκέφτομαι σαν "χόμπι") από αυτά που έχω καταλάβει μέχρι στιγμής , και απ’ ότι έχω διαβάσει από άλλους συγγραφείς, θα μπορούσα να συνοψίσω στα εξής βασικά (κάποια από αυτά ήδη αναφερθήκαν από προηγούμενα μέλη ή τα συμπληρώνουν) :

 

1. Διάβαζε πολύ. Και όταν λέω διάβαζε πολύ, πραγματικά πολύ . Και όχι μόνο λογοτεχνία αλλά και φιλοσοφία και ποίηση και δοκίμια και ιστορία και γενικά οτιδήποτε μπορείς. Αν δεν διαβάζει κάποιος πολλά βιβλία, δεν θα γίνει ποτέ συγγραφέας.

 

2. Διάβαζε (και γράφε) πολύ - πολύ προσεχτικά. Όχι σαν τον μέσο αναγνώστη δηλαδή. Προσπάθησε να δεις ανάμεσα στις λέξεις. Γιατί κυρίως αυτό είναι η λογοτεχνία: ότι βρίσκεται ανάμεσα στις λέξεις. Το πραγματικό συγγραφικό κείμενο, είναι το κρυφό κείμενο. Αυτό είναι ένα απο τα μεγάλα βασικά μυστικά. Αν είσαι πραγματικά καλός αναγνώστης μπορείς να γίνεις και συγγραφέας. Πάρε ένα καλό βιβλίο που σε συνεπήρε και κάνε προσεκτική ανάλυση. Σε πιο σημείο σε συνεπείρε, πως και γιατί ; Κράτα σημειώσεις και παρατηρήσεις. Πώς το κάνει αυτό ο συγγραφέας του; με τι «κόλπα» και «τεχνικές» ή εμπνεύσεις, ατμόσφαιρες …; κτλ. Θα πρότεινα τα μεγάλα κλασσικά βιβλία για αυτή την ανάλυση.

 

3. Κράτα σημειώσεις. Σημειώσεις με ενδιαφέρουσες ιδέες και σκέψεις απ’ ότι διαβάζεις ή σκέπτεσαι. Σημειώσεις από λίστες σημαντικών βιβλίων . Σημειώσεις εντυπώσεων και περιγραφών, ή ιδιαίτερων ιδεών, που σου ήρθαν και μπορεί κάποτε να τα χρησιμοποιήσεις. Μην αφήνεις καμιά ενδιαφέρουσα ιδέα να σου διαφύγει.

 

4. Όταν γράφεις, μην περιπλέκεις υπερβολικά τα πράγματα. Προσπάθησε για αρχή να γράφεις όσο πιο ανεπιτήδευτα μπορείς και απλά. Σαν όπως θα το διηθηθείς αυτό που γράφεις σε ένα φίλο σου.

 

5. Φυσικά γράφε πολύ.

 

6. Για να γράφεις καλά, μίλα καλά (αυτό είναι νομίζω μεγάλο μυστικό). Συνήθως αντιμετωπίζουμε την ώρα που συγγράφουμε σαν μια «ιδιαίτερη» και ξεχωριστή στιγμή που θα πρέπει να εκφραστούμε «συγγραφικά» ενώ τις υπόλοιπες ώρες μπορούμε να είμαστε πιο "κανονικοί". Μέγα Λάθος! Κάθε στιγμή, αν θέλεις να γίνεις συγγραφέας, να την βλέπεις σαν μια συγγραφική πρόκληση. Προσπάθησε να μιλάς καλά, και θα γράφεις και καλά. Αν δεν μιλάς καλά δεν θα γράφεις και καλά.

 

7. Αντιμετώπισε τα κείμενα σου, σαν μουσική, σαν μελωδία, σαν ρυθμό, επίσης σαν ιδιαίτερα μαγικά συστήματα και αραβουργηματικά περίτεχνα σχέδια που προσπαθούν να μπούνε μέσα στο μυαλό του αναγνώστη και να τον συνεπάρουν, να τον ταξιδέψουν, να τον αφυπνίσουν ακόμη! Αντιμετώπισε την συγγραφική σαν κάποιου είδος μαγικής τέχνης, αλλά, ταυτόχρονα και αυστηρής επιστήμης.

 

8. Δώσε βάση στις λεπτομέρειες. Σε όλες τις λεπτομέρειες (κυριολεκτικά σε ΟΛΕΣ). Η λεπτομέρεια είναι που κάνει την διαφορά. Στα κόμματα, στις τελείες, στις σκέψεις, στο γιατί να γράψω αυτό και όχι το άλλο, γιατί να κάνω παράγραφο εδώ ή όχι. Τι να κρύψω και τι να φανερώσω και γιατί ... Στο τι σκέφτεται ο αναγνώστης τώρα με αυτό που γράφω , γιατί με αυτό που έγραψα ή διάβασα σε κάποιον, χασμουριόταν ; …κτλ κτλ….Όσο πιο λεπτομερείς είναι οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις σου, σε όλα αυτά τόσο το καλύτερο. Σπούδασε στην λεπτομέρεια!

 

9. Κυνήγα παντού την έμπνευση , και στο πιο «ασήμαντο» ακόμη. Κυρίως στα "ασήμαντα". Σε αυτό που οι άλλοι δεν προσέχουν! Αυτό κάνει ο συγγραφέας καλά: προσέχει εκείνα που στους περισσότερους ανθρώπους διαφεύγουν , προσπερνάνε και δεν εστιάζουν. Μην περιμένεις την έμπνευση σαν «από μηχανης θεός» να έρθει. Γίνε κυνηγός της! Ο συγγραφέας δεν περιμένει να εμπνευστεί , βλέπει παντού την έμπνευση! Είναι εμπνευσμένος! Δεν είναι "ταλαντούχος". Γίνεται ταλαντούχος! Το ταλέντο είναι λίγο και ένας μύθος. Υπάρχει ναι μεν, αλλά εξαρτάται απο εσένα και αν θα το καλλιεργήσεις. Και ο πιο ατάλαντος αν καλλιεργήσει μεθοδικά και επίμονα, το ελάχιστο ταλέντο του, μπορεί να γίνει πολύ καλός συγγραφέας.

 

10. Μην ασχολείσαι με μέτρια ή «δεύτερα» βιβλία. Ψάξε και διάβασε τα πιο σημαντικά και τους «πρωτοπόρους» κάθε είδους. Υπάρχουν τόσα πολλά εξαιρετικά και καταπληκτικά βιβλία για να ασχολούμαστε απλά με τα «καλούτσικα» ή πιο δεύτερα. Πχ αν σε ενδιαφέρει το Φάντασυ, διάβασε πρώτα Τόλκιν, C. S Lewis, Dunsanny κτλ μην ασχολείσαι με αυτούς που απλά επηρεάστηκαν ή αντέγραψαν από τους πρωτοπόρους και μεγάλους. Είναι χάσιμο χρόνου για ένα επίδοξο συγγραφέα.

 

Αυτά κατά την γνώμη μου είναι τα σημαντικότερα, που πρέπει να σταθεί κάποιος για αρχή αν θέλει να γίνει συγγραφέας. Αν βαριέται κάποιος να τα κάνει όλα αυτά. Ε, απλά δεν είναι ακόμη έτοιμος και πρέπει να το παραδεχτεί. Άφησε το για κάποια άλλη στιγμή που θα είσαι πιο έτοιμος….

 

 

 

Με «δύο λόγια» αυτά.

 

(πώ πω, σαν τους Δέκα Νόμους του Μωηση μου βγήκε χαχα )

Edited May 27, 2011 by Innerspaceman

[wordsmith]

Από το site της Diana Gabaldon, αυτής που έγραψε το Outlander (στα ελληνικά "Σάσεναχ, η ξένη", Anubis), που το έχω διαβάσει, τουλάχιστον τα 4 βιβλία από τα 7, και μου άρεσε.

 

 

 

 

 

Frankly, there are only three “rules” to being a successful writer:

 

1. Read. Read everything. This is how you learn both what you like, and what you don’t like (and you sure shouldn’t waste time writing stuff you don’t like, no matter how popular you think it might be)–and how you begin to learn what writing techniques are, and how they work.

 

2. Write. You can read all the books about writing and take all the classes about writing that you want (and I’m not saying these are pointless; they’re great for some people, not so much for others)–but the Horrible Truth is that nothing will teach you to write, except the act of putting words on paper. I naturally can’t guarantee that you’ll be published, successful, or rich–but I do guarantee that the more you do it, the better you’ll get at it.

 

and the third rule is the most important:

 

3. Don’t Stop!!

 

That said, while there really aren’t any hard-and-fast Rules about writing, there are certainly patterns and structures that generally work to accomplish certain things. Now, I don’t know whether one can learn to tell stories or not; I was rather fortunately born a story-teller (I can’t take any credit for this; it’s just genetic). But I do think that one can learn the craft of writing.

 

 

[Ioannis]

Αυτά τα τρία είναι τα πιο βασικά.

[Cassandra Gotha]

Αν και τα περισσότερα που λες στο ποστ σου με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνη, το παρακάτω μου χτύπησε άσχημα.

 

6. Για να γράφεις καλά, μίλα καλά (αυτό είναι νομίζω μεγάλο μυστικό). Συνήθως αντιμετωπίζουμε την ώρα που συγγράφουμε σαν μια «ιδιαίτερη» και ξεχωριστή στιγμή που θα πρέπει να εκφραστούμε «συγγραφικά» ενώ τις υπόλοιπες ώρες μπορούμε να είμαστε πιο "κανονικοί". Μέγα Λάθος! Κάθε στιγμή, αν θέλεις να γίνεις συγγραφέας, να την βλέπεις σαν μια συγγραφική πρόκληση. Προσπάθησε να μιλάς καλά, και θα γράφεις και καλά. Αν δεν μιλάς καλά δεν θα γράφεις και καλά.

 

Πολύ μεγάλο λάθος! Δεν είναι καθόλου το ίδιο ο γραπτός και ο προφορικός λόγος. Την ώρα που μιλάμε, διάφοροι παράγοντες μπορεί να δυσκολέψουν την ευφράδειά μας, ενώ όταν γράφουμε έχουμε όλη την ησυχία και τον χρόνο που θέλουμε.

[DinoHajiyorgi]

6. Για να γράφεις καλά, μίλα καλά (αυτό είναι νομίζω μεγάλο μυστικό). Συνήθως αντιμετωπίζουμε την ώρα που συγγράφουμε σαν μια «ιδιαίτερη» και ξεχωριστή στιγμή που θα πρέπει να εκφραστούμε «συγγραφικά» ενώ τις υπόλοιπες ώρες μπορούμε να είμαστε πιο "κανονικοί". Μέγα Λάθος! Κάθε στιγμή, αν θέλεις να γίνεις συγγραφέας, να την βλέπεις σαν μια συγγραφική πρόκληση. Προσπάθησε να μιλάς καλά, και θα γράφεις και καλά. Αν δεν μιλάς καλά δεν θα γράφεις και καλά.

Το πιστεύω αυτό που λέει ο Innerspaceman. Αν και λατρεύω τον "οπερατικό" τρόπο ομιλίας (παιδί του Star Wars), έχοντας το σενάριο σαν φόντο, συνήθως βάζω στον συγγραφικό λόγο και κάποια "εεε" ή "αα" ή άλλους προφορικούς λόξυγκες. Για να δείξω την αλήθεια ή την ρεαλιστικότητα της ομιλίας. Κι αυτό βλέπω να κατακρίνεται συχνά, ξεκάθαρα.

 

Βρε Άννα, λες:

Την ώρα που μιλάμε, διάφοροι παράγοντες μπορεί να δυσκολέψουν την ευφράδειά μας, ενώ όταν γράφουμε έχουμε όλη την ησυχία και τον χρόνο που θέλουμε.

Σωστά, άρα, δύο χαρακτήρες σου που συναντιούνται στο πάρκο και τα λένε, κοιτάζονται στα μάτια ή διαβάζουν από σκονάκια που κρατούν στα χέρια τους; Θέλω να πω, κανένας τρόπος δεν είναι κατακριτέος για μένα. Θα μιλούν και θα τα λένε όπως γουστάρεις. Με άριστη ποιητική ευφράδεια, ή αν είναι πολύ ερωτευμένοι και έχουν τρακ, θα κεκεδίζουν και θα λένε χαζομάρες (κλεμένες από προσωπικές μας πιθανόν αναμνήσεις.)

[Cassandra Gotha]

Κάτι δεν κατάλαβα-κατάλαβες-καταλάβαμε εδώ.

Το πώς μιλάω εγώ, έχει σχέση με το πώς θα μιλάνε οι χαρακτήρες μου; Δηλαδή, ΟΛΟΙ οι χαρακτήρες της Άννας θα μιλάνε όπως η Άννα; Δεν νομίζω πως ο Innerspaceman εννοούσε αυτό. Εγώ σίγουρα δεν κατάλαβα αυτό.

[DinoHajiyorgi]

Κάτι δεν κατάλαβα-κατάλαβες-καταλάβαμε εδώ.

Το πώς μιλάω εγώ, έχει σχέση με το πώς θα μιλάνε οι χαρακτήρες μου; Δηλαδή, ΟΛΟΙ οι χαρακτήρες της Άννας θα μιλάνε όπως η Άννα; Δεν νομίζω πως ο Innerspaceman εννοούσε αυτό. Εγώ σίγουρα δεν κατάλαβα αυτό.

Εγώ νομίζω ότι ο Innerspaceman λέει:

 

Ο Πάπας λέει στην καμαριέρα του το πρωί "Ψήσε μου κυρά Μαρίκα ένα καφεδάκι μερακλίδικο ν'ανοίξει το ματάκι μου". Και ένας μεγάλος συγγραφέας τον βάζει να λέει "Ετοίμασε μας κόρη μου Μαρία ένα φλιτζάνι καφέ ίνα τονωθεί η οφθαλμική μας δυνότητα."

 

Ποιο είναι το σωστό; Ο Innerspaceman λέει να το γράψουμε όπως το είπε στην πραγματικότητα. Εσύ προτιμάς τη δεύτερη εκδοχή; Λάθος το κατάλαβα;

[Stanley]

Κάτι δεν κατάλαβα-κατάλαβες-καταλάβαμε εδώ.

Το πώς μιλάω εγώ, έχει σχέση με το πώς θα μιλάνε οι χαρακτήρες μου; Δηλαδή, ΟΛΟΙ οι χαρακτήρες της Άννας θα μιλάνε όπως η Άννα; Δεν νομίζω πως ο Innerspaceman εννοούσε αυτό. Εγώ σίγουρα δεν κατάλαβα αυτό.

Εγώ νομίζω ότι ο Innerspaceman λέει:

 

Ο Πάπας λέει στην καμαριέρα του το πρωί "Ψήσε μου κυρά Μαρίκα ένα καφεδάκι μερακλίδικο ν'ανοίξει το ματάκι μου". Και ένας μεγάλος συγγραφέας τον βάζει να λέει "Ετοίμασε μας κόρη μου Μαρία ένα φλιτζάνι καφέ ίνα τονωθεί η οφθαλμική μας δυνότητα."

 

Ποιο είναι το σωστό; Ο Innerspaceman λέει να το γράψουμε όπως το είπε στην πραγματικότητα. Εσύ προτιμάς τη δεύτερη εκδοχή; Λάθος το κατάλαβα;

 

Δεν νομίζω. Εγώ νομίζω ότι λέει "όπως εμείς γράφουμε, έτσι και να μιλάμε". Δηλαδή, π.χ, εγώ να μιλάω μαζί σου στον Τερκενλή και να το κάνω όπως περίπου γράφω, ένα πράμα

 

ΥΓ:Α, διαφωνώ καθέτως με αυτό.

[DinoHajiyorgi]

Δεν νομίζω. Εγώ νομίζω ότι λέει "όπως εμείς γράφουμε, έτσι και να μιλάμε". Δηλαδή, π.χ, εγώ να μιλάω μαζί σου στον Τερκενλή και να το κάνω όπως περίπου γράφω, ένα πράμα

 

ΥΓ:Α, διαφωνώ καθέτως με αυτό.

Ε μα, δεν χρειάζεται καν να διαφωνήσεις με κάτι τέτοιο. Πως να το κάνεις στα σοβαρά χωρίς να σε πιάνουν τα γέλια;

[Cassandra Gotha]

Αυτό ακριβώς.

[Stanley]

Δεν νομίζω. Εγώ νομίζω ότι λέει "όπως εμείς γράφουμε, έτσι και να μιλάμε". Δηλαδή, π.χ, εγώ να μιλάω μαζί σου στον Τερκενλή και να το κάνω όπως περίπου γράφω, ένα πράμα

 

ΥΓ:Α, διαφωνώ καθέτως με αυτό.

Ε μα, δεν χρειάζεται καν να διαφωνήσεις με κάτι τέτοιο. Πως να το κάνεις στα σοβαρά χωρίς να σε πιάνουν τα γέλια;

 

[Nihilio]

Πέτυχα προχθές τις συμβουλές του George Orwell περί συγγραφής (από το δοκίμιο Politics and the English Language του 1946). Ο συγγραφέας πιστεύει στη χρήση ξεκάθαρης και ακριβούς γραφής, επειδή η ασάφειες χρησιμοποιούνται ως εργαλείο προπαγάνδας (!) και θέτει τους εξή έξι κανόνες (σε παρένθεση μία απόδοσή τους στα Ελληνικά):

 

1. Never use a metaphor, simile, or other figure of speech which you are used to seeing in print. (ποτέ μη χρησιμοποιείς ένα σχήμα λόγου που συχνά βλέπεις να χρησιμοποιείται)
   
2. Never use a long word where a short one will do. (μη χρησιμοποιείς μεγάλες λέξεις όταν αρκούν σύντομες)
   
3. If it is possible to cut a word out, always cut it out. (αν μία λέξη μπορείς να την παραλείψεις, κάνε το)
   
4. Never use the passive where you can use the active. (Μη χρησιμοποιείς παθητική φωνή, όταν μπορείς να χρησιμοποιήσεις ενεργητική)
   
5. Never use a foreign phrase, a scientific word, or a jargon word if you can think of an everyday English equivalent. (μη χρησιμοποιείς ξένες λέξεις, επιστημονικές ορολογίες ή αργκό όταν μπορείς να χρησιμοποιήσεις μία λέξη της καθομιλουμένης)
   
6. Break any of these rules sooner than say anything outright barbarous. (Αγνόησε τους κανόνες αυτούς αν το αποτέλεσμα που βγάζουν είναι ακαλαίσθητο)
   

 

Προσωπικά βρίσκω και τους έξι αυτούς κανόνες πολύ χρήσιμους και αφορούν "λάθη" που βλέπω σε πάρα πολλούς συγγραφείς (ειδικά ο #1) αλλά και από αρχαρίους (ιδίως τον #4)

[wordsmith]

Πολύ καλές. Αλλά να επισημάνω ότι ο Όργουελ ήταν κυρίως δοκιμιογράφος και λιγότερο λογοτέχνης. Τα έργα του έγιναν γνωστά και επιτυχημένα για το μήνυμά τους, για την ιδεολογία που ήθελαν να αναπτύξουν, και όχι για τις λογοτεχνικές τους αρετές. Ακόμα και αυτή τη λίστα την αναφέρει σε δοκίμιο που λέγεται Politics and the english language, παναπεί δεν την προτείνει για λογοτεχνική γραφή, αλλά για πολιτικές ομιλίες, φαντάζομαι.

Παρ' όλα αυτά, αυτές οι έξι συμβουλές είναι μια πολύ χρήσιμη ανάλυση του "γράφε απλά" που λένε σαν συμβουλή πολλοί άλλοι επιτυχημένοι συγγραφείς λογοτεχνικών βιβλίων. Αν κάποιος δεν καταλαβαίνει τι θα πει να γράφει απλά (που δεν είναι καθόλου αυτονόητο, όπως δείχνουν τα πράγματα), Orwell is your man.

 

Ειδικά για τις μεγάλες λέξεις, στο παράρτημα του "1984" περί της Newspeak θυμάμαι πως ο Όργουελ λέει ότι η Newspeak προσπαθεί να καταργήσει τις μεγάλες λέξεις, γιατί παίρνει περισσότερο χρόνο να τις πεις και έχεις το περιθώριο να συνειδητοποιήσεις τι είναι αυτό που πας να πεις και αν όντως αυτό θέλεις να πεις, άρα να σκεφτείς περισσότερο, πράγμα ανεπιθύμητο από την εξουσία κλπ κλπ. Αλλά δε νομίζω ότι αυτό αντιφάσκει με το "γράφε απλά". Απλώς το κάνει "εκφράσου με ακρίβεια", "μη χρησιμοποιείς λέξεις που θολώνουν αντί να ξεκαθαρίζουν το τι πας να πεις". Ένα ωραίο παράδειγμα είναι εκεί που λέει ότι κάποιοι προσπαθούν να περιγράψουν τη γενοκτονία ή τη δολοφονία ως "elimination of undesirable elements". Ο Όργουελ είναι ο μόνος δοκιμιογράφος που έχω διαβάσει που δε θυσιάζει τη σαφήνεια για χάρη της ακρίβειας στην έκφραση. Διότι η εκφραστικά ακριβέστερη λέξη για να πεις κάτι μπορεί να είναι μία που δεν την ξέρει κανείς (εκτός από τον Μπαμπινιώτη, του οποίου το βιβλίο "Θεωρητική Γλωσσολογία" έχει ταλαιπωρήσει κόσμο και λαό στο πρώτο έτος Φιλοσοφικής=δίνει τον ορισμό άγνωστων όρων της γλωσσολογίας χρησιμοποιώντας άλλες άγνωστες λέξεις).

 

Τέλος πάντων, όταν ο Όργουελ θέλει να πει κάτι δύσκολο, περίπλοκο, που μόνο με ακαταλαβίστικες λέξεις λέγεται, δεν υποχωρεί στο ακατανόητο μπλαμπλά, αλλά αρχίζει τις περιφράσεις και τις παρομοιώσεις - εξηγεί, δε δίνει ορισμούς. Στο δοκίμιο αυτό είναι οκ, αλλά στη λογοτεχνία έχουμε το Show, don't tell= να μην εξηγούμε, αλλά να δείχνουμε. Οπότε πρέπει να ακολουθήσουμε τη συμβουλή "γράφε απλά" με άλλο τρόπο, περιγράφοντας συμβολικές πράξεις των χαρακτήρων, συμβολικά αντικείμενα και χαρακτηριστικά του σκηνικού κλπ κλπ. Θέλω να πω, το να γράφεις με απλή γλώσσα δε σημαίνει ότι θα έχεις να πεις μόνο απλά πράγματα - τότε θα ήταν πολύ εύκολο.

 

(Βγάζει νόημα όλο αυτό; )

[Nihilio]

Πολύ καλές. Αλλά να επισημάνω ότι ο Όργουελ ήταν κυρίως δοκιμιογράφος και λιγότερο λογοτέχνης. Τα έργα του έγιναν γνωστά και επιτυχημένα για το μήνυμά τους, για την ιδεολογία που ήθελαν να αναπτύξουν, και όχι για τις λογοτεχνικές τους αρετές. Ακόμα και αυτή τη λίστα την αναφέρει σε δοκίμιο που λέγεται Politics and the english language, παναπεί δεν την προτείνει για λογοτεχνική γραφή, αλλά για πολιτικές ομιλίες, φαντάζομαι.

Παρ' όλα αυτά, αυτές οι έξι συμβουλές είναι μια πολύ χρήσιμη ανάλυση του "γράφε απλά" που λένε σαν συμβουλή πολλοί άλλοι επιτυχημένοι συγγραφείς λογοτεχνικών βιβλίων. Αν κάποιος δεν καταλαβαίνει τι θα πει να γράφει απλά (που δεν είναι καθόλου αυτονόητο, όπως δείχνουν τα πράγματα), Orwell is your man.

 

Ειδικά για τις μεγάλες λέξεις, στο παράρτημα του "1984" περί της Newspeak θυμάμαι πως ο Όργουελ λέει ότι η Newspeak προσπαθεί να καταργήσει τις μεγάλες λέξεις, γιατί παίρνει περισσότερο χρόνο να τις πεις και έχεις το περιθώριο να συνειδητοποιήσεις τι είναι αυτό που πας να πεις και αν όντως αυτό θέλεις να πεις, άρα να σκεφτείς περισσότερο, πράγμα ανεπιθύμητο από την εξουσία κλπ κλπ. Αλλά δε νομίζω ότι αυτό αντιφάσκει με το "γράφε απλά". Απλώς το κάνει "εκφράσου με ακρίβεια", "μη χρησιμοποιείς λέξεις που θολώνουν αντί να ξεκαθαρίζουν το τι πας να πεις". Ένα ωραίο παράδειγμα είναι εκεί που λέει ότι κάποιοι προσπαθούν να περιγράψουν τη γενοκτονία ή τη δολοφονία ως "elimination of undesirable elements". Ο Όργουελ είναι ο μόνος δοκιμιογράφος που έχω διαβάσει που δε θυσιάζει τη σαφήνεια για χάρη της ακρίβειας στην έκφραση. Διότι η εκφραστικά ακριβέστερη λέξη για να πεις κάτι μπορεί να είναι μία που δεν την ξέρει κανείς (εκτός από τον Μπαμπινιώτη, του οποίου το βιβλίο "Θεωρητική Γλωσσολογία" έχει ταλαιπωρήσει κόσμο και λαό στο πρώτο έτος Φιλοσοφικής=δίνει τον ορισμό άγνωστων όρων της γλωσσολογίας χρησιμοποιώντας άλλες άγνωστες λέξεις).

 

Τέλος πάντων, όταν ο Όργουελ θέλει να πει κάτι δύσκολο, περίπλοκο, που μόνο με ακαταλαβίστικες λέξεις λέγεται, δεν υποχωρεί στο ακατανόητο μπλαμπλά, αλλά αρχίζει τις περιφράσεις και τις παρομοιώσεις - εξηγεί, δε δίνει ορισμούς. Στο δοκίμιο αυτό είναι οκ, αλλά στη λογοτεχνία έχουμε το Show, don't tell= να μην εξηγούμε, αλλά να δείχνουμε. Οπότε πρέπει να ακολουθήσουμε τη συμβουλή "γράφε απλά" με άλλο τρόπο, περιγράφοντας συμβολικές πράξεις των χαρακτήρων, συμβολικά αντικείμενα και χαρακτηριστικά του σκηνικού κλπ κλπ. Θέλω να πω, το να γράφεις με απλή γλώσσα δε σημαίνει ότι θα έχεις να πεις μόνο απλά πράγματα - τότε θα ήταν πολύ εύκολο.

 

(Βγάζει νόημα όλο αυτό; )

Ναι, αλλά το show don't tell δεν καταλαβαίνω πού κολλάει στην κουβέντα.

[wordsmith]

Αν γράφουμε απλά, πώς θα κάνουμε show αντί tell; Όταν ο πιο απλός τρόπος να πεις κάτι είναι με tell, στη λογοτεχνία δε μας κάνει. Το tell απευθύνεται στο μυαλό(δοκίμιο), ενώ το show στο συναίσθημα(λογοτεχνία), θα έλεγα εγώ.

[Nihilio]

Αν γράφουμε απλά, πώς θα κάνουμε show αντί tell; Όταν ο πιο απλός τρόπος να πεις κάτι είναι με tell, στη λογοτεχνία δε μας κάνει. Το tell απευθύνεται στο μυαλό(δοκίμιο), ενώ το show στο συναίσθημα(λογοτεχνία), θα έλεγα εγώ.

Θα έλεγες εσύ. Ο Όργουελ μια χαρά show έκανε στα βιβλία του και δες το πως.

 

Επίσης, το "γράφε απλά" και το "μη γράφεις εξεζητημένα και, αν μπορείς να κόψεις άχρηστες λέξεις, κάν'το" έχουν μία μικρή διαφορά στο νόημά τους και ένας συγγραφέας μπορεί να καταλάβει ποια είναι αυτή (hint, hint)

Edited January 22, 2012 by Nihilio

[Domenico]

Αν και δεν θεωρώ ακόμη τον εαυτό μου συγγραφέα (ίσως έχω κάποια φιλοδοξία ή το προσπαθώ ή το σκέφτομαι σαν "χόμπι") από αυτά που έχω καταλάβει μέχρι στιγμής , και απ’ ότι έχω διαβάσει από άλλους συγγραφείς, θα μπορούσα να συνοψίσω στα εξής βασικά (κάποια από αυτά ήδη αναφερθήκαν από προηγούμενα μέλη ή τα συμπληρώνουν) :

 

1. Διάβαζε πολύ. Και όταν λέω διάβαζε πολύ, πραγματικά πολύ . Και όχι μόνο λογοτεχνία αλλά και φιλοσοφία και ποίηση και δοκίμια και ιστορία και γενικά οτιδήποτε μπορείς. Αν δεν διαβάζει κάποιος πολλά βιβλία, δεν θα γίνει ποτέ συγγραφέας.

 

2. Διάβαζε (και γράφε) πολύ - πολύ προσεχτικά. Όχι σαν τον μέσο αναγνώστη δηλαδή. Προσπάθησε να δεις ανάμεσα στις λέξεις. Γιατί κυρίως αυτό είναι η λογοτεχνία: ότι βρίσκεται ανάμεσα στις λέξεις. Το πραγματικό συγγραφικό κείμενο, είναι το κρυφό κείμενο. Αυτό είναι ένα απο τα μεγάλα βασικά μυστικά. Αν είσαι πραγματικά καλός αναγνώστης μπορείς να γίνεις και συγγραφέας. Πάρε ένα καλό βιβλίο που σε συνεπήρε και κάνε προσεκτική ανάλυση. Σε πιο σημείο σε συνεπείρε, πως και γιατί ; Κράτα σημειώσεις και παρατηρήσεις. Πώς το κάνει αυτό ο συγγραφέας του; με τι «κόλπα» και «τεχνικές» ή εμπνεύσεις, ατμόσφαιρες …; κτλ. Θα πρότεινα τα μεγάλα κλασσικά βιβλία για αυτή την ανάλυση.

 

3. Κράτα σημειώσεις. Σημειώσεις με ενδιαφέρουσες ιδέες και σκέψεις απ’ ότι διαβάζεις ή σκέπτεσαι. Σημειώσεις από λίστες σημαντικών βιβλίων . Σημειώσεις εντυπώσεων και περιγραφών, ή ιδιαίτερων ιδεών, που σου ήρθαν και μπορεί κάποτε να τα χρησιμοποιήσεις. Μην αφήνεις καμιά ενδιαφέρουσα ιδέα να σου διαφύγει.

 

4. Όταν γράφεις, μην περιπλέκεις υπερβολικά τα πράγματα. Προσπάθησε για αρχή να γράφεις όσο πιο ανεπιτήδευτα μπορείς και απλά. Σαν όπως θα το διηθηθείς αυτό που γράφεις σε ένα φίλο σου.

 

5. Φυσικά γράφε πολύ.

 

6. Για να γράφεις καλά, μίλα καλά (αυτό είναι νομίζω μεγάλο μυστικό). Συνήθως αντιμετωπίζουμε την ώρα που συγγράφουμε σαν μια «ιδιαίτερη» και ξεχωριστή στιγμή που θα πρέπει να εκφραστούμε «συγγραφικά» ενώ τις υπόλοιπες ώρες μπορούμε να είμαστε πιο "κανονικοί". Μέγα Λάθος! Κάθε στιγμή, αν θέλεις να γίνεις συγγραφέας, να την βλέπεις σαν μια συγγραφική πρόκληση. Προσπάθησε να μιλάς καλά, και θα γράφεις και καλά. Αν δεν μιλάς καλά δεν θα γράφεις και καλά.

 

7. Αντιμετώπισε τα κείμενα σου, σαν μουσική, σαν μελωδία, σαν ρυθμό, επίσης σαν ιδιαίτερα μαγικά συστήματα και αραβουργηματικά περίτεχνα σχέδια που προσπαθούν να μπούνε μέσα στο μυαλό του αναγνώστη και να τον συνεπάρουν, να τον ταξιδέψουν, να τον αφυπνίσουν ακόμη! Αντιμετώπισε την συγγραφική σαν κάποιου είδος μαγικής τέχνης, αλλά, ταυτόχρονα και αυστηρής επιστήμης.

 

8. Δώσε βάση στις λεπτομέρειες. Σε όλες τις λεπτομέρειες (κυριολεκτικά σε ΟΛΕΣ). Η λεπτομέρεια είναι που κάνει την διαφορά. Στα κόμματα, στις τελείες, στις σκέψεις, στο γιατί να γράψω αυτό και όχι το άλλο, γιατί να κάνω παράγραφο εδώ ή όχι. Τι να κρύψω και τι να φανερώσω και γιατί ... Στο τι σκέφτεται ο αναγνώστης τώρα με αυτό που γράφω , γιατί με αυτό που έγραψα ή διάβασα σε κάποιον, χασμουριόταν ; …κτλ κτλ….Όσο πιο λεπτομερείς είναι οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις σου, σε όλα αυτά τόσο το καλύτερο. Σπούδασε στην λεπτομέρεια!

 

9. Κυνήγα παντού την έμπνευση , και στο πιο «ασήμαντο» ακόμη. Κυρίως στα "ασήμαντα". Σε αυτό που οι άλλοι δεν προσέχουν! Αυτό κάνει ο συγγραφέας καλά: προσέχει εκείνα που στους περισσότερους ανθρώπους διαφεύγουν , προσπερνάνε και δεν εστιάζουν. Μην περιμένεις την έμπνευση σαν «από μηχανης θεός» να έρθει. Γίνε κυνηγός της! Ο συγγραφέας δεν περιμένει να εμπνευστεί , βλέπει παντού την έμπνευση! Είναι εμπνευσμένος! Δεν είναι "ταλαντούχος". Γίνεται ταλαντούχος! Το ταλέντο είναι λίγο και ένας μύθος. Υπάρχει ναι μεν, αλλά εξαρτάται απο εσένα και αν θα το καλλιεργήσεις. Και ο πιο ατάλαντος αν καλλιεργήσει μεθοδικά και επίμονα, το ελάχιστο ταλέντο του, μπορεί να γίνει πολύ καλός συγγραφέας.

 

10. Μην ασχολείσαι με μέτρια ή «δεύτερα» βιβλία. Ψάξε και διάβασε τα πιο σημαντικά και τους «πρωτοπόρους» κάθε είδους. Υπάρχουν τόσα πολλά εξαιρετικά και καταπληκτικά βιβλία για να ασχολούμαστε απλά με τα «καλούτσικα» ή πιο δεύτερα. Πχ αν σε ενδιαφέρει το Φάντασυ, διάβασε πρώτα Τόλκιν, C. S Lewis, Dunsanny κτλ μην ασχολείσαι με αυτούς που απλά επηρεάστηκαν ή αντέγραψαν από τους πρωτοπόρους και μεγάλους. Είναι χάσιμο χρόνου για ένα επίδοξο συγγραφέα.

 

Αυτά κατά την γνώμη μου είναι τα σημαντικότερα, που πρέπει να σταθεί κάποιος για αρχή αν θέλει να γίνει συγγραφέας. Αν βαριέται κάποιος να τα κάνει όλα αυτά. Ε, απλά δεν είναι ακόμη έτοιμος και πρέπει να το παραδεχτεί. Άφησε το για κάποια άλλη στιγμή που θα είσαι πιο έτοιμος….

 

 

 

Με «δύο λόγια» αυτά.

 

(πώ πω, σαν τους Δέκα Νόμους του Μωηση μου βγήκε χαχα )

 

Θα συμφωνήσω με όλα εκτός από το 10. Δεν μπορείς να διαβάσεις μόνο την αφρόκρεμα γιατί πολύ απλά είναι περιορισμένη. Πόσοι πρωτοπόροι και επιπέδου Τόλκιν υπάρχουν; Δύο, τρεις, πέντε; Ως εκεί. Μετά τι;

 

Πέρα από αυτό όμως μου φαίνεται ίσως λίγο ελιτίστικο ή σνομπ αν θες. Δηλαδή εμείς που δεν θέλουμε να διαβάσουμε τους δεύτερους θα είμαστε όλοι πρωτοπόροι και υψηλοί λογοτέχνες; Ίσα ίσα που όσο περισσότερα δείγματα διαβάσουμε τόσο ευρύτερο ορίζοντα θα έχουμε. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορούμε να παρατηρήσουμε το πως επέδρασε η γραφή των πρωτοπόρων στους συγχρόνους και μεταγενέστερους συγγραφείς που δεν ήταν στην "πρώτη γραμμή" των λογοτεχνικών εξελίξεων και που στη συνέχεια επηρεάστηκαν από αυτούς τους λίγους. Έτσι, θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τα δικά τους λάθη και θα γίνουμε καλύτεροι.

 

Προσωπικά είμαι οπαδός του να διαβάζει κανείς(ή έστω να προσπαθεί να διαβάσει) ότι πέφτει στα χέρια του. Πόσο ζημιωμένος θα βγει δηλαδή αν διαβάσει κάποιος Τζέιν Όστεν ή Έμιλι Μπροντέ οι οποίες δεν γράφουν επική ή επιστημονική φαντασία; Το να περιορίζουμε το τι θα διαβάσουμε νομίζω είναι σαν να μη δοκιμάζουμε ένα φαγητό επειδή δεν είναι ωραίο ή έχει όνομα που δεν μας αρέσει. Πράγματι, αν το δοκιμάσουμε, ίσως και να μη μας αρέσει ή μπορεί και να μας αρέσει τελικά. Το σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι ότι θα έχουμε αποκτήσει γνώση άλλης μιας γεύσης, την οποία δεν γνωρίζαμε πριν.

Edited January 22, 2012 by GaiusJuliusCaesarAugustus

[Nihilio]

10. Μην ασχολείσαι με μέτρια ή «δεύτερα» βιβλία. Ψάξε και διάβασε τα πιο σημαντικά και τους «πρωτοπόρους» κάθε είδους. Υπάρχουν τόσα πολλά εξαιρετικά και καταπληκτικά βιβλία για να ασχολούμαστε απλά με τα «καλούτσικα» ή πιο δεύτερα. Πχ αν σε ενδιαφέρει το Φάντασυ, διάβασε πρώτα Τόλκιν, C. S Lewis, Dunsanny κτλ μην ασχολείσαι με αυτούς που απλά επηρεάστηκαν ή αντέγραψαν από τους πρωτοπόρους και μεγάλους. Είναι χάσιμο χρόνου για ένα επίδοξο συγγραφέα.

 

Θα συμφωνήσω με όλα εκτός από το 10. Δεν μπορείς να διαβάσεις μόνο την αφρόκρεμα γιατί πολύ απλά είναι περιορισμένη. Πόσοι πρωτοπόροι και επιπέδου Τόλκιν υπάρχουν; Δύο, τρεις, πέντε; Ως εκεί. Μετά τι;

 

Πέρα από αυτό όμως μου φαίνεται ίσως λίγο ελιτίστικο ή σνομπ αν θες. Δηλαδή εμείς που δεν θέλουμε να διαβάσουμε τους δεύτερους θα είμαστε όλοι πρωτοπόροι και υψηλοί λογοτέχνες; Ίσα ίσα που όσο περισσότερα δείγματα διαβάσουμε τόσο ευρύτερο ορίζοντα θα έχουμε. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορούμε να παρατηρήσουμε το πως επέδρασε η γραφή των πρωτοπόρων στους συγχρόνους και μεταγενέστερους συγγραφείς που δεν ήταν στην "πρώτη γραμμή" των λογοτεχνικών εξελίξεων και που στη συνέχεια επηρεάστηκαν από αυτούς τους λίγους. Έτσι, θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τα δικά τους λάθη και θα γίνουμε καλύτεροι.

 

Προσωπικά είμαι οπαδός του να διαβάζει κανείς(ή έστω να προσπαθεί να διαβάσει) ότι πέφτει στα χέρια του. Πόσο ζημιωμένος θα βγει δηλαδή αν διαβάσει κάποιος Τζέιν Όστεν ή Έμιλι Μπροντέ οι οποίες δεν γράφουν επική ή επιστημονική φαντασία; Το να περιορίζουμε το τι θα διαβάσουμε νομίζω είναι σαν να μη δοκιμάζουμε ένα φαγητό επειδή δεν είναι ωραίο ή έχει όνομα που δεν μας αρέσει. Πράγματι, αν το δοκιμάσουμε, ίσως και να μη μας αρέσει ή μπορεί και να μας αρέσει τελικά. Το σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι ότι θα έχουμε αποκτήσει γνώση άλλης μιας γεύσης, την οποία δεν γνωρίζαμε πριν.

Το ότι πρέπει να διαβάσει κάποιος τους πρωτοπόρους και τους κλασικούς είναι αυτονόητο, αλλιώς καταλήγει να αντιγράφει τους αντιγραφείς τους. Όπως αυτονοήτο είναι ότι κάποιος πρέπει να έχει διαβάσει αρκετά από το είδος που γράφει.

Όμως, έχω ανακαλύψει, ότι όταν ένας συγγραφέας διαβάζει ένα μέτριο βιβλίο μπαίνει στη διαδικασία να σκεφτεί: "εγώ πώς θα το έγραφα αυτό για να βγει καλύτερο" ή "τι κάνει λάθος εδώ ο συγγραφέας". Στην πράξη ο πρωτοπόρος και ο κλασικός θα σου δώσει ένα μέτρο σύγκρισης για να δεις τι δε δουλεύει στη δευτεράτζα.

 

ΥΓ: Και, σοβαρά τώρα, αν γράψεις φάνταζυ με πυξίδα τον "πώς-να-μη-γράψεις-ποτέ-φάνταζυ-έπος" Τόλκιν (και αν θέλετε σας κάνω ολόκληρη ανάλυση στο θέμα) πρόβλημά σου.

[Cyrano]

Χοντρικά μιλώντας, διαβάζουμε τους κλασικούς, επειδή αποτελούν σταυροδρόμια. Τα λογοτεχνικά είδη εξελίσσονται και συνήθως κλασικός είναι αυτός που κατορθώνει να εμπλουτίσει με νέα στοιχεία ένα είδος, είτε 'σπάζοντας' κάποιες από τις συμβάσεις του, είτε επινοώντας καινούριες μορφές οι οποίες ν' αντικατοπτρίζουν καλύτερα τους σύγχρονους κοινωνικούς προβληματισμούς κι ανάγκες.

Το θέμα όμως κατά τη γνώμη μου είναι πως διαβάζουμε τους κλασικούς, ειδικά όταν κάποιοι από αυτούς φαντάζουν παρωχημένοι. Θέλει ίσως κάποια προετοιμασία, να γνωρίζεις δηλαδή τι προηγήθηκε, να έχεις διαβάσει κάποια βιβλία αυτών που προηγήθηκαν και μετά να διαβάσεις αυτά του κλασικού συγγραφέα, ώστε να μπορείς να εκτιμήσεις καλύτερα το έργο του αλλά και να καταλάβεις σε τι συνίσταται η πρωτοτυπία του έργου του. Π.χ. εγώ δεν αντέχω τον Σέξπιρ. Τον βρίσκω πομπώδη και κουραστικό κι αν εξαιρέσεις δύο έργα του, τα υπόλοιπα μαζεύουν σκόνη στη βιβλιοθήκη μου. Όταν διάβασα όμως ότι ήταν αυτός που μετά από χίλια και παραπάνω χρόνια ανανέωσε και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό, το είδος της Νέας Κωμωδίας (η οποία με τη σειρά της ανανέωσε την κωμωδία του Αριστοφάνη), τότε άρχισα να καταλαβαίνω γιατί είναι κλασικός. Μπορεί ως ανάγνωσμα να συνεχίζει να μη με συγκινεί, αλλά ως εργαλείο μελέτης για το που μπορεί να κοιτάξει κανείς αν θέλει να δουλέψει πάνω στο θέμα της πρωτοτυπίας, είναι πολύτιμο.

Συχνά κάποιοι μιμητές (μειοψηφία του συνόλου των μιμητών) κατορθώνουν να τελειοποιήσουν την καινούρια φόρμα ενός κλασικού και τα βιβλία τους ως αναγνώσματα είναι πιο απολαυστικά από εκείνα του κλασικού. Οπότε εκεί εξαρτάται με τι σκοπό διαβάζεις κανείς κάτι.

[Craft]

Αυτός που ξέρει να μαθαίνει κάτι χρήσιμο ακόμα και από το κακό βιβλίο, μαθαίνει πολύ γρήγορα.

 

 

[Domenico]

Αυτός που ξέρει να μαθαίνει κάτι χρήσιμο ακόμα και από το κακό βιβλίο, μαθαίνει πολύ γρήγορα.

 

 

 

Αυτό που ήθελα να πω μέσα σε 12.5 σειρές εσύ το είπες σε 1! Μάλλον αποτελείς ζωντανό παράδειγμα!!!

[Διγέλαδος]

Ο συγγραφέας επ. φαντασίας David Brin συμβουλεύει τους επίδοξους νέους συγγραφείς στο παρακάτω άρθρο:

A Long, Lonely Road:

 

Some Informal Advice To New Authors

 

By David Brin, Ph.D.

Κάτω-κάτω θα βρείτε links για πάρα πολύ ωραία πραγματάκια όπως ασκήσεις ;)

Edited May 30, 2012 by Διγέλαδος

[mman]

Ο συγγραφέας επ. φαντασίας David Brin συμβουλεύει τους επίδοξους νέους συγγραφείς στο παρακάτω άρθρο:

 

Ξεχώρισα αυτά:

 

1) But criticism hurts! A deep and pervasive flaw in human character makes all of us resistant to the one thing that can help us to do better. The only solution? Learn to grow up. To hold your head high, develop a thick skin, and take it.

 

2) Sure, a lot of hard work and practice can compensate for areas of deficient talent, but only up to a point. In other words, no matter how dedicated and hard-working you are, success at writing may not be in the cards. Talents are gifts that we in this generation cannot yet manipulate or artificially expand. So don't beat yourself up if you discover that part lacking. Keep searching till you find your gift.

 

3) The first ten pages of any work are crucial. They are what busy editors see when they rip open your envelope -- snatched irritably from a huge pile that came in that morning. Editors must decide in minutes, perhaps moments, whether you deserve closer attention than all the other aspiring authors in the day's slush pile. If your first few pages sing out professionalism and skill -- grabbing the reader with a vivid story right away -- the editor may get excited. Even if the next chapter disappoints, she'll at least write you a nice letter. Alas, she won't even read those first ten pages if the first page isn't great! And that means the first paragraph has to be better still. And the opening line must be the best of all.

 

4) Avoid over-using flowery language. Especially adjectives! This is a common snare for young writers, who fool themselves into thinking that more is better, or that obscurity is proof of intelligence. I used to tell my students they should justify every adjective they put in their works. Write spare descriptions, erring in favor of tight, terse prose, especially in first draft. Your aim is to tell a story that people can't put down! Later, when you've earned the right, you can add a few adjectival descriptions, like sprinkles on a cake. Make each one a deliberate professional choice, not a crutch.