Μπορεί ένας συγγραφέας/κριτικός να κρίνει άλλα είδη ιστοριών που ο ίδιος δεν γράφει ή διαβάζει;

[Sindra]

Ήμουν μεταξύ του 3 και του 4. Ψήφισα το 4 τελικά. Γιατί κάθε βιβλίο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, κάθε είδος βιβλίου δηλαδή. Μια ιστορία genre είναι ένα σύνολο από ιδέες και δεν μπορείς να κρίνεις μόνο το ένα μέρος χωρίς να γνωρίζεις το άλλο. To suspension of disbelief είναι απαραίτητο για να κριθεί μια ιστορία του φανταστικού.

 

Suspension of disbelief or "willing suspension of disbelief" is a formula named as such in English by the poet and aesthetic philosopher Samuel Taylor Coleridge to justify the use of fantastic or non-realistic elements in literature. Coleridge suggested that if a writer could infuse a "human interest and a semblance of truth" into a fantastic tale, the reader would suspend judgment concerning the implausibility of the narrative.

 

H τελευταία φράση είναι η σημαντική και, για μένα, εκεί βρίσκεται το ερώτημα. Αν όταν κάνουμε κριτική σε ένα βιβλίο φαντασίας έχουμε πρώτα αποδεχτεί το "suspension of judgement" που λέει ο Coleridge.

 

 

[Darkchilde]

Ο σωστος κριτικος(που μαλιστα πληρωνεται για αυτη τη δουλεια,την κανει χρονια καθημερινα) θα επρεπε να ειναι ανεπηρεαστος απο τα προσωπικα του γουστα.Τα βιβλια φανταστικης λογοτεχνιας συνηθως δεν τραβανε πολυ προσοχη απο κριτικους,παρα μονο ελαχιστες περιπτωσεις τυπου Χαρυ Ποτερ κι αυτο γιατι συνδεονται με τις ταινιες.Στον κινηματογραφο εχουμε καλυτερο δειγμα καθως οι ταινιες φαντασιας τραβουν μεγαλη προσοχη αφου συνηθως ειναι μπλοκμπαστερ.Καποιοι συντηρητικοι κριτικοι τις θαβουν αλλα αυτο κυριως γινεται γιατι τους αρεσει να θαβουν περιπετειες.Ταινιες φαντασιας που δεν ειναι τοσο περιπετειωδεις παιρνουν σχετικα καλες κριτικες ειδικα σε συγκριση με τις περιπετειες που σπανε τα ταμεια.

 

Το θέμα είναι ότι ο κριτικός και ο κάθε κριτικός δεν μπορούν να είναι 100% αντικειμενικοί. Δεν μπορεί κανένας μας να είναι 100% αντικειμενικός όσο και να το θέλουμε. Και οι κριτικοί είναι άνθρωποι έχουν προτιμήσεις. Δεν μπορεί κανένας μας ξαφνικά να γίνει ένα ρομπότ που αναλύει συγκεκριμένα πράγματα στο βιβλίο. Και γι'αυτό ένας σωστός κριτικός θα έπρεπε να αρνείται να κρίνει βιβλία ειδών που δεν είναι της προτιμησής του.

[Naroualis]

Χείρωνα, δεν εννοούσα το φόρουμ σε καμία περίπτωση. Εννοούσα κριτικές καθ' όλα "έγκριτες" που έχω διαβάσει σε περιοδικά για βιβλία που τα έχω διαβάσει κι η ίδια. Κι είναι πραγματικά ελεεινό να εκθειάζεις κάποιον που δεν ξέρει τη διαφορά ανάμεσα στο "πως" και το "πώς". Και δεν αναφέρομαι στο ορθογραφικό του θέματος.

[Guest old#2065]

Αγαπητοί φίλοι, φοβάμαι ότι με αυτό το topic μπαίνετε πραγματικά σε βαθιά νερά.

 

Ξεκινάτε από παραδοχές που δεν είναι υποχρεωτικά αποδεκτές, χρησιμοποιείτε ορισμούς που μετά από αιώνες συζήτησης δεν έχουν κατασταλάξει.

 

Δώστε μου το δικαίωμα για παράδειγμα να μην δέχομαι την κατηγοριοποίηση ενός μυθιστορήματος. Αφήστε το δικαίωμα στον δημιουργό με όχημα ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, να γράψει ένα απόλυτα πολιτικό κείμενο, και κάποιον άλλο με πρόσχημα μιά αστυνομική περιπέτεια να γράψει για τον έρωτα.

 

Ως προς τους ορισμούς τώρα. Αν το γράψιμο είναι τέχνη τότε τι είναι τέχνη και ποιός τολμάει να πεί οτι κατέχει τη γνώση για να κρίνει την τέχνη. Και μετά τι σημαίνει κριτικός τέχνης. Για να ξεκαθαρίσω την θέση μου πριν συνεχίσω, ο καθένας μπορεί να κρίνει όποιον εχει εκτεθεί με ένα έργο του, και από την άλλη κανένας δεν είναι άξιος να κρίνει οτιδήποτε κινείται στα όρια της τέχνης γιατί η τέχνη ανα τους αιώνες αναζητεί τον ορισμό της.

 

Αυτή την αναζήτηση του ορισμού της έννοιας της τέχνης την συνεχίζω για χρόνια. Είναι η τέχνη το ωραίο ? Είναι το πρωτότυπο ? Είναι το πολιτικά ορθό ? Είναι το σοκαριστικό ? Είναι το τεχνικά άψογο ? Είναι το χρήσιμο ? Είναι το κατανοητό ?Είναι το διαχρονικό?κλπ Και μετά τίθεται το ερώτημα που απευθύνεται η τέχνη και κατ’επέκταση ο δημιουργός ? Σε όλους? Στους ειδικούς? Στους μυημένους? Στους σύγχρονους? Στους επερχόμενους ?

 

Η δική μου απάντηση είναι, και παρακαλώ δώστε ελάχιστη σημασία στην προσωπική μου επιλογή, ότι τέχνη είναι κάτι που καταφέρνει να δημιουργήσει συναισθήματα παρόμοια με του δημιουργού στον αποδέκτη, ανεξάρτητα από κάλος-τεχνική, -κοινωνική-οικονομική-εθνική-θρησκευτική-χρονική -ηθική η άλλη ταύτιση μεταξύ τους.

 

Με αυτή την αντίληψη του θέματος και έχοντας από εμπειρία πια απορρίψει τους πάσης φύσεως ειδικούς, σας λέω κατηγορηματικά πείτε έναν καλό λόγο σε κάποιον που πασχίζει να αρθρώσει τις ανησυχίες του, εντοπίστε του κάποιες αδυναμίες αλλά μην μπαίνετε στην παγίδα του «εγώ που έχω διαβάσει τόσο, και εγώ που είμαι ειδικός, εγώ που έχω γράψει κλπ».

 

Είναι χιλιάδες τα παραδείγματα όπου οι ‘ειδικοί’ αφόριζαν ένα δημιούργημα και ένα δυό αιώνες μετά οι άλλοι ‘ειδικοί’ το θεωρούσαν κλασσικό. Όταν κτίστηκε το αστεροσκοπείο της Αθήνας απο τους Βαυαρούς έγινε επερώτηση στη γερμανική βουλή για τη βεβήλωση της Πνύκας, σήμερα το αστεροσκοπείο είναι κλασικό διατηρητέο μνημείο. Αν ο Θεόφιλος ήταν σπουδαστής στη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών θα τον έβαζαν να μπογιατίζει τους τοίχους ,άσε που αν ο στρατηγός Μακρυγιάννης έστελνε τα απομνημονεύματά του (η ο Παπαδιαμάντης) σε έναν σύνχρονο εκδοτικό οίκο δεν θα έπαιρναν καν απάντηση.

 

Δείτε τα πράγματα πιό σφαιρικά.

 

Και μην ξεχνάτε οτι.......... «Στο μέτρο που η κοινωνία ονειρεύεται την αναγκαιότητα, γίνεται αναγκαίο το όνειρο» (Γκυ Ντεμπόρ)

Edited July 3, 2011 by npaps

[Turambar]

Ψήφισα τη δεύτερη επιλογή, αλλά με μια επιφύλαξη. Πραγματικά για την πλειοψηφεία των βιβλίων εκεί έξω, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση του είδους για να γράψει κανείς μια κριτική.

Παράδειγμα, δεν χρειάζεται να έχει εντρυφήσει κανείς στο fantasy για να καταλάβει ότι το Song of Ice and Fire, είναι ένα άρτια δομημένο βιβλίο, με ρεαλιστικούς χαρακτήρες, περίπλοκη ιστορία και λεπτομερές setting.

Υπάρχουν όμως εξαιρέσεις, γιατί στη λογοτεχνία, αλλά και σε κάθε μέσο, υπάρχουν έργα που "παίζουν" με ιδέες και τεχνικές του συγκεκριμένου είδους και που μπορεί να τα εκτιμήσει μόνο ο μυημένος. Για παράδειγμα το Watchmen του Alan Moore είναι ομολογουμένως ένα αριστούργημα, αλλά ένας αναγνώστης που δεν έχει ξαναπιάσει υπερηρωικό κόμικ στα χέρια του, δεν "πιάνει" τα υπονοούμενα σχόλια για την ιστορία και τα στερεότυπα του είδους.

Επίσης ο μη μυημένος αδυνατεί να εντοπίσει την παρουσία ή απουσία πρωτοτυπίας, ιδίως σε είδη όπως το fantasy ή η επιστημονική φαντασία, όπου η κοσμοπλασία αποτελεί βασικό στοιχείο του έργου και όπου η πρωτοτυπες ιδέες αποτελούν την εξαίρεση. Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ένας κριτικός που δεν έχει ξανακούσει για fantasy στη ζωή του. Δεν έχει ιδέα τι είναι ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, δεν έχει ξανακούσει το όνομα Χάρυ Πότερ, γενικότερα δεν έχει καμία επαφή με φανταστικούς κόσμους. Ας υποθέσουμε ακόμη ότι φέτος κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με την εξής πλοκη:

 

Νεαρός πρωταγωνιστής, από ένα μικρό φιλήσυχο χωριό, αναγκάζεται λόγω ατυχών συγκηριών να εγκαταλήψει την πατρίδα του, μπλέκοντας έτσι σε ένα επικό ταξίδι. Με μια συντροφιά αποτελούμενη από μυστηριώδη ξωτικά και σκληροτράχηλους νάνους και οπλισμένος με ένα μαγικό ξίφος, ταξιδεύει σε ένα μαγικό κόσμο που θυμίζει αμιγώς μεσαιωνική Ευρώπη και έρχεται αντιμέτωπος με φρικτά τέρατα, βάρβαρους πολεμιστές και τον τρομερό Άρχοντα του Σκότους.

 

Το βιβλίο δεν έχει ψεγάδια από τεχνική άποψη και έτσι ο κριτικός μας το εκθειάζει ως αριστούργημα. Κάτι δεν πάει καλά, ε;

[Howard Crease]

Είμαι κάθετος πάνω στο συγκεκριμένο, αν και ψήφισα πως "Δεν ξέρω". Και εξηγούμαι:

Το 99,9% των περιπτώσεων "κριτικής", όπως αυτές που διαβάζουμε, πχ, στο κουλτουρέ τμήμα μιας εφημερίδας, είναι άχρηστα σεντόνια. Από ποια άποψη; Απ' το ότι όλες τους είτε εκθειάζουν ένα κείμενο, είτε το σφάζουν. "Μου άρεσε αυτό κι αυτό". "Ρηχοί χαρακτήρες, αδύναμη πλοκή, κακή προσπάθεια". "Ο νέος Ντοστογιέφσκι!!!"

 

Το υπόλοιπο 0,1% το συνάντησα εδώ μέσα, και με πολύ μεγαλύτερη έμφαση στο -παρθενικό μου- Λογοτεχνικό Εργαστήριο της ΑΛΕΦ. Θα το πω κι αυτό "κριτική" γιατί δεν μπορώ να σκαρφιστώ κάποιο άλλο όνομα αυτή τη στιγμή. Όμως πόσο ανώτερη ήταν αυτή η κριτική απ' όσα είχα δει μέχρι τότε! Όχι ότι δεν έλειπαν οι μακροσκελείς θεοποιήσεις/χαρακώματα/κτλ. Έτσι θα χανόταν όλο το χιόυμορ. ΑΛΛΑ:
 

Ο εκάστοτε κριτής, παράλληλα με το τι τού άρεσε και τι όχι, παραθέτει ένα χείμαρρο συμβουλών και υποσημειώσεων στο συγγραφέα, αξίας ανεκτίμητης. Από χρήση σημείων στίξης μέχρι ολόκληρες εναλλακτικές πλοκές, ώστε η ιστορία που είχε στο μυαλό του ο καθένας να λειτουργήσει καλύτερα. Το κέρατό μου, μέχρι και η επί τόπου συζήτηση/σχολιασμός δίνονται στο τέλος, ηχογραφημένα, σε αρχείο!

Θα πει κανείς, εσύ μιλάς για φροντιστήριο, εγώ μιλάω για απλή παράθεση γνώμης. Πόσο ουσιαστικό, όμως, είναι αυτό το δεύτερο; Πόσο βοηθάει τον συγγραφέα, πέρα από ένα ανέβασμα/καταβαράθρωση της ψυχολογίας, του ηθικού του; Πόσο βελτιώνει την τεχνική του;

 

Πρόσφατα είχα δώσει ένα διήγημά μου σε μια πολύ καλή φίλη. Για καμιά βδομάδα με είχε στο περίμενε, κι είχα αρχίσει να τα παίρνω, πέφτοντας όπως πάντα στην παγίδα του "Μια απλή γνώμη ζητάω ρε Μαρία!" Γιατί θα μου έλεγε καλά λόγια. Γιατί θα μ' "έφτιαχνε". Όμως η Μαρία αργούσε κι αργούσε, και μια μέρα που ο κόμπος είχε φτάσει, κατά τη γνώμη μου, στο χτένι, και την άρχισα στα μπινελίκια, μου είπε το εξής:

 

"Όποιος δεν μπορεί να κάνει κάτι, το κρίνει. Άσε με να το κάνω σωστά".

 

Και στο τέλος μου έστειλε ένα mail, σωστό φροντιστήριο. Δεν μου άρεσαν όλα όσα μου υπέδειξε, αλλά ήταν χειροπιαστά, απευθείας βγαλμένα από το κείμενο. Όχι αερολογίες.

 

Αν, λοιπόν, λέγοντας "κριτική" εννοούμε κάτι παραπλήσιο των παραπάνω, ναι. Μπορεί ένας συγγραφέας να την ασκήσει, και μάλιστα αποτελεσματικότατα. Τα υπόλοιπα είναι αέρας κοπανιστός.

[AlienBill]

Πω-πω, τι ωραίο θέμα είναι αυτο!

 

Κρίνοντας εντελώς από τον εαυτό μου (όπως λειτουργώ σαν αναγνώστης), επέλεξα τη δεύτερη επιλογή. "Ναι, αλλά μόνο αν διαθέτει ανοιχτό μυαλό και δεν υποτιμά το συγκεκριμένο είδος."

 

Αιτιολογώ ως εξής:

Υπάρχουν κατ' εμέ δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στην αξιολόγιση ενός έργου (κινηματογραφικού ή λογοτεχνικού) που είναι εξίσου σωστές, με την έννοια ότι ουδέποτε θα εκλείψει κάποια από τις δύο.

- Η αξιολόγιση με βάση το genre (με βάση το πόσο φαν είναι κάποιος του αντίστοιχου genre και το πόσο έχει τριφτεί με αυτό).

- Η αξιολόγιση ανεξάρτητα από το genre.

 

Η δεύτερη προσέγγιση κατά τη γνώμη μου ενέχει την παγίδα ότι μπορεί κάποιος να μην "θάβει" το συγκεκριμένο έργο που διαβάζει καθεαυτό, αλλά απλώς να μην του αρέσει το συγκεκριμένο genre και να μην το έχει συνειδητοποιήσει ακόμη.

 

Προσωπικά διαβάζω πολύ τρόμο, λιγότερο επιστημονική φαντασία και πολύ σπάνια fantasy. Το αποτέλεσμα είναι ότι μη έχοντας εντρυφήσει πολύ στο fantasy, βρίσκω όλα τα fantasy που διαβάζω από καλά έως αριστουργήματα. Γιατί ακόμη κι αν δεν μου αρέσουν κάποια στοιχεία, αδυνατώ να προσδιορίσω αν αυτά οφείλονται στα τερτίπια του genre, ή στο δικό μου υποκειμενικό γούστο.

 

Γι' αυτό κατά την γνώμη μου, όσο πιο πολύ φανατικοί είμαστε με ένα συγκεκριμένο genre, ΤΟΣΟ πιο αυστηροί θα πρέπει να είμαστε με αυτό. Αντίθετα, για genre με τα οποία δεν έχουμε ασχοληθεί σοβαρά, το σωστό είναι -κατά τη γνώμη μου- να είμαστε λιγότερο αυστηροί. Διότι δεν τα κατέχουμε τόσο καλά, βρε αδελφε.

 

Επίσης θεωρώ ανούσιο το να μισεί κάποιος ένα συγκεκριμένο genre ή subgenre, αλλά να εξακολουθεί να το διαβάζει ξανά και ξανά, μόνο και μόνο για να το θάψει.

 

Εμένα δεν μου έχει συμβεί στη λογοτεχνία, όμως έχει συμβεί να αντιπαθώ ένα συγκεκριμένο είδος στον κινηματογράφο: Το super-hero. Δεν μπορώ με τίποτα να δω ταινίες με super-heroes, για καθαρά υποκειμενικούς λόγους. Επομένως ΔΕΝ ΤΙΣ ΒΛΕΠΩ. Το να κάθομαι να τις βλέπω και να τις σχολιάζω αρνητικά, θα κάνει κακό τόσο σε μένα, όσο και αυτούς που με ακούνε...

Edited May 6, 2014 by alien666

[Morfeas]

Καταρχάς, έχετε ανοίξει γενικώς πολύ ενδιαφέροντα θέματα!

 

Disclaimer: Όσα ακολουθούν είναι προφανώς προσωπικές απόψεις και δεν τα παρουσιάζω ως την απόλυτη αντικειμενική αλήθεια.

 

Θα ξεκινήσω κάπως περίεργα (μπορεί να φανεί εκτός θέματος αλλά είναι μέρος της συλλογιστικής μου πορείας):

 

Διαφωνώ σε γενικές γραμμές με τη διάκριση ανάμεσα στη "mainstream" λογοτεχνία (η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις αστυνομικές ιστορίες, τα ρομάντζα τύπου Άρλεκιν και τα θρίλερ;) και τη λογοτεχνία του φανταστικού.

 

Σίγουρα κάθε είδος έχει κάποια χαρακτηριστικά, γιατί καταπιάνεται και συνήθως με συγκεκριμένα θέματα. π.χ. τα cyberpunk αφηγήματα έχουν (μάλλον) όλα το κοινό θέμα της σχέσης του ανθρώπου με την τεχνολογία, ανεξαρτήτως προσέγγισης, καθαρά και μόνο λόγω εξ ορισμού του είδους.

 

Αλλά θεωρώ ότι ένα καλό μυθιστόρημα (π.χ.) επιστημονικής φαντασίας μπορεί να έχει πολύ περισσότερα κοινά με ένα καλό mainstream μυθιστόρημα απ’ ό,τι με κάποιο άλλο του ίδιου είδους (ή και υποείδους).

 

Άλλωστε, ως αναγνώστες, πέρα από το να περάσουμε καλά μπορούμε να προβληματιστούμε, να συγκινηθούμε, να γελάσουμε, να ταξιδέψουμε, να αναπολήσουμε, και πάει λέγοντας. Αυτά είναι χαρακτηριστικά του καλού λογοτεχνικού κειμένου γενικώς!

 

Συνεπώς, ένας αναγνώστης με στοιχειώδη αναγνωστική παιδεία, θεωρώ πως μπορεί να εκτιμήσει ένα κείμενο, και κατ’ επέκταση να κρίνει, το οποίο περιέχει τα παραπάνω, ανεξαρτήτως είδους.

 

Βέβαια ισχύουν κι οι περιπτώσεις που αναφέρονται, για hardcore επιστημονική φαντασία και τα συναφή, στις οποίες όντως είναι δύσκολο να κρίνει κανείς. Σ’ αυτή την περίπτωση όμως, ο συγγραφέας επιλέγει συνειδητά να γράψει ένα κείμενο, το οποίο ο κοινός αναγνώστης δε θα καταφέρει να αγαπήσει (παρόλο που θεωρώ ότι αν τα θέματα που διαπραγματεύεται και αφορούν την ανθρώπινη φύση είναι καλογραμμένα κι ενδιαφέροντα, αυτό θα είναι ένα ελάττωμα που θα του στερήσει ορισμένες από τις χαρές της ανάγνωσης, αλλά όχι όλες) λόγω έλλειψης γνώσης.

 

Άρα τι; Να μην το διαβάσει;

Αν ήταν έτσι, ας μην κυκλοφορούσε το κείμενο σε "mainstream" βιβλιοπωλεία αλλά μόνο σε εξειδικευμένα, με αναγνώστες-γνώστες προηγμένης φυσικής, κλπ, ώστε να “προστατευόταν” ο κοινός αναγνώστης.

 

Κι άμα το διαβάσει, ή έστω το επιχειρήσει, να μην το κρίνει;;

Θεωρώ πως ο καθένας έχει το δικαίωμα να κρίνει. Όπως εγώ θα κρίνω τον καθηγητή μου στη σχολή που νομίζει στις διαλέξεις του ότι απευθύνεται σε διδάκτορες πανεπιστημίου επειδή πέντε συμφοιτητές μου θα τον καταλάβουν. Κι ας μην καταλαβαίνω το περιεχόμενο των όσων λέει λόγω έλλειψης γνώσεων. Κι ας καταλαβαίνω ότι αν ήξερα τα όσα αγνοώ θα τον καταλάβαινα. Αλλά θα τον κρίνω αρνητικά, γιατί επιλέγει να είναι στριφνός ενώ τόσοι άλλοι καθηγητές που καταπιάνονται και με δυσκολότερες έννοιες έχουν καταφέρει να μου μεταδώσουν πράγματα.

(Νομίζω ότι δε χρειάζεται να αναλύσω περισσότερο την αλληγορία, φαντάζομαι είναι προφανείς οι συμβολισμοί).

 

Συνεπώς, το θέμα για μένα δεν είναι ποιος κρίνει και τι (σε περιπτώσεις βέβαια που δε γίνεται επίσημα για άλλες σκοπιμότητες (βλ. διαφήμιση)), αλλά τι κάνει ο συγγραφέας σε σχέση μ’ αυτό. Δηλαδή σίγουρα ο καθένας είναι καλό να κρίνει με σεβασμό κι όσο πιο αντικειμενικά μπορεί, αλλά από ένα σημείο και μετά πάντα θα υπεισέρχεται και το προσωπικό στοιχείο. Π.χ. πόσοι που δεν αντέχουν τα "παραμυθάκια" τελικά διάβασαν κι αγάπησαν τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών ή το Χάρι Πότερ; Γιατί; Γιατί με τα θέματα που καταπιάστηκαν και τον τρόπο που τα χειρίστηκαν κατέληξαν να θεωρούνται mainstream.

 

Συνεπώς ο συγγραφέας καλό είναι να ξέρει σε τι κοινό απευθύνεται, και βάσει αυτού να δέχεται την κριτική του κοινού. Ο αναγνώστης έχει δικαίωμα να κρίνει (ελπίζοντας ότι δε θα είναι κακοπροαίρετος) το κάθε έργο. Και θέλω να πιστεύω ότι ακόμα κι αν δεν αρέσει σε κάποιον ένα είδος, θα καταφέρει να βρει την ομορφιά στα έργα που θα μιλήσουν μέσα του, ακόμα κι αν ανήκουν σ’ εκείνο το αντιπαθές είδος. Μπορεί η κριτική του να μην είναι τόσο "σωστή" όσο ενός ειδήμονα (να εντυπωσιαστεί π.χ. από τα πιο τετριμμένα πράγματα), αλλά μπορεί να βοηθήσει περισσότερο κάποιον άλλον, εξίσου "άσχετο" με εκείνον.

 

Μένουν ακόμα πολλά που μου έρχονταν γράφοντας, αλλά ήδη έγραψα σεντόνι. Απλώς (αν δεν αναφέρθηκαν κι από άλλον τα παραπάνω), ήθελα να υπάρχει κι η παραπάνω θέση. Ελπίζω να μη βγήκα πολύ εκτός θέματος.

[Drake Ramore]

 

 

Επίσης θεωρώ ανούσιο το να μισεί κάποιος ένα συγκεκριμένο genre ή subgenre, αλλά να εξακολουθεί να το διαβάζει ξανά και ξανά, μόνο και μόνο για να το θάψει.

 

 

Κι όμως υπάρχουν! Ζουν ανάμεσα μας.

 

Προσωπικά ακολουθώ αυτό που έγραψες.

 

Γι' αυτό κατά την γνώμη μου, όσο πιο πολύ φανατικοί είμαστε με ένα συγκεκριμένο genre, ΤΟΣΟ πιο αυστηροί θα πρέπει να είμαστε με αυτό. Αντίθετα, για genre με τα οποία δεν έχουμε ασχοληθεί σοβαρά, το σωστό είναι -κατά τη γνώμη μου- να είμαστε λιγότερο αυστηροί. Διότι δεν τα κατέχουμε τόσο καλά, βρε αδελφε.

 

 

Σε είδη που δεν πολυγνωρίζω τις συμβάσεις τους, είτε θα είμαι πολύ ελαστικός, είτε θα επικεντρωθώ μόνο στο τεχνικό κομμάτι αφήγησης. Συνήθως βέβαια θα αποφύγω εντελώς να σχολιάσω σε είδος που δεν γνωρίζω (άρα δεν με πολυτραβάει κιόλας να το γνωρίσω, αλλιώς θα το έκανα).

[Rincewind]

Ψήφισα μάλλον όχι, μπορεί να κρίνει την τεχνική. Με ικανοποιεί το μάλλον στην πρόταση διότι τίποτα δεν είναι απόλυτο .

 

Ένας κριτικός ή συγγραφέας φυσικά και μπορεί να κρίνει οποιοδήποτε έργο. Το ζήτημα όμως είναι από ποια θέση το κάνει. Από αυτή του απλού αναγνώστη ή του κριτικού που έχει μία στήλη ~οπουδήποτε~, δημοσιεύεται και διαβάζεται;

 

Οπότε κατευθείαν, για εμένα, φεύγει από τη μέση η παράμετρος ανοιχτό μυαλό.

 

Ανοιχτό μυαλό χρειάζεται ένα άτομο όταν συνειδητά ξεφεύγει απ'τα τυπικά αναγνώσματα του. Ο κριτικός όμως οφείλει να προσφέρει κάτι εμπεριστατωμένο, αναλυτικό που θα βασίζεται σε κάποια ιστορικά δεδομένα. Όταν αυτά (δεδομένα) απουσιάζουν απ'το εμπειρικό του παρελθόν τότε ποιο είναι το μέτρο σύγκρισης του; Δεν αρκεί το "καλό όνομα" του. Με κάτι τέτοιο κινδυνεύει να χάσει μέρος του κύρους του ~εφόσον βέβαια έχει ένα κοινό που τον ακολουθεί ~.

 

Για παράδειγμα, δε μπορώ να φανταστώ έναν σκληροπυρηνικό κριτικό της ΕΦ να κρίνει αξιοπρεπώς π.χ βιβλίο της Λένας Μαντά ή το αντίθετο.

 

Εφόσον συνέβαινε μία τέτοια υποθετική κατάσταση (δε μου φαίνεται περίεργο να έχει γίνει ή να γίνεται ακόμη), ιδανικό θα ήταν ο κριτικός να ξεκινούσε το γραπτό του, τυπώνοντας την ειλικρινή του ανεπάρκεια πάνω στο είδος και στη συνέχεια να περιοριζόταν στο σχολιασμό πχ της τεχνικής ~που αναφέρεται και στην επιλογή~.

Edited May 7, 2014 by Rincewind

[Simitsakis]

Ωραία θέματα ανοίξατε όσο απουσίαζα Μπράβο!

 

Δεν προλαβαίνω να διαβάσω όσα έχετε γράψει, για αυτό ίσως επαναλάβω πράγματα που έχουν ήδη ειπωθεί, ίσως πάει η συζήτηση πίσω.

 

Η καθαρή μου γνώμη είναι πως πρέπει να απέχεις από τον ρόλο του κριτικού/συγγραφέα και να το διαβάσεις ως απλός αναγνώστης. Εάν κάποιος ακολουθεί τις κριτικές σου και σε εμπιστεύεται για τα επόμενα αναγνώσματά του, σίγουρα δεν θέλει μια επαγγελματική κι απρόσωπη κριτική επί του έργου με χρωματιστές φανφάρες και λουλουδάτη σαντιγί, αλλά μια ξεκάθαρη πρόταση - φιλική σχεδόν. 

 

Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια άθραυστη σχέση μεταξύ "κριτικού" και κοινού, το οποίο αναπόφευκτα τείνει σε συγκεκριμένο είδος. Άρα, το είδος μάλλον είναι τελικά που θα δημιουργήσει τον επιτυχημένο "κριτικό".

Επομένως, και εάν από όλα τα παραπάνω ακολουθήσετε το ντόμινο των γεγονότων, θα δούμε πως ένας σωστός κριτικός δεν μπορεί παρά να διαβάζει το είδος του μόνο (με ελαφριές προσμίξεις κτλ). Σε κάθε προσπάθεια να διαβάσει κάτι ξένο, δεν θα το αντέξει ο ίδιος.

 

Εάν κάποιος κριτικός παλέψει να διαβάζει τα πάντα, δεν θα έχει συγκεκριμένο κοινό - αυτονόητο. Άρα, αποτυχημένο το λειτούργημα.

 

Σύμφωνα με τα παραπάνω, επιλέγω: Μάλλον όχι. Στην καλύτερη περίπτωση να μπορεί να κρίνει μόνο την τεχνική.

Την τεχνική, ναι, μπορεί να την κρίνει. Κι αν όχι σε βάθος και με την λεπτομέρεια που θα έβαζε στο είδος του, θα το κάνει τουλάχιστον σε τέτοιο βαθμό που δεν θα απογοητεύσει το κοινό του. Αλλά θα πρέπει να το κάνει τεκμηριωμένα, αλλιώς το έχασε το παιχνίδι.

[MadnJim]

Δε βλέπω γιατί όχι. Για παράδειγμα, ο Stephen King δεν θα έπρεπε να διαβάσει Douglas Adams επειδή γράφουν τελείως διαφορετικά είδη; Ή αφού θα είχε διαβάσει δεν θα μπορούσε να πει αν του άρεσε ή όχι; Εκτός αν ως κριτική εννοούμε το λέξη προς λέξη ψαχούλεμα. Αυτό δεν με αφορά, δεν το κάνω και δεν με νοιάζει αν το κάνουν σε μένα. Το κείμενο είναι ένα σύνολο, άσχετα αν είναι μία σελίδα ή χίλιες. Κάθε συγγραφέας, επαγγελματίας ή ερασιτέχνης, έχει το δικό του στυλ, το δικό του ύφος που τον χαρακτηρίζει. Σε περιπτώσεις σαν του King τον χαρακτηρίζει τόσο το ύφος του που ακόμα και με ψευδώνυμο όταν είχε γράψει τον είχαν καταλάβει. Το σύνολο αυτό κρίνουμε τελικά σαν αναγνώστες, και οπωσδήποτε έχουμε κάθε δικαίωμα να κρίνουμε αν μας άρεσε ή όχι και γιατί.

Οπότε τελικά θα απαντήσω ναι, φυσικά και μπορεί ένας συγγραφέας (όχι απαραίτητα με την επαγγελματική έννοια της λέξης) να διαβάσει και να κρίνει σύμφωνα με το γούστο του άλλα είδη που ο ίδιος δεν ακουμπά.